Kórea er ævafornt menningarríki í Austur-Asíu sem var að vísu aldrei jafnoki Japans og hvað þá Kína, en á sér eigi að síður mjög merka sögu. Ríkið náði alltaf yfir Kóreuskagann allan; það er sem sé engin gömul söguleg, menningarleg eða landfræðileg réttlæting fyrir skiptingu svæðisins nú í Norður- og Suður-Kóreu.

Á ofanverðri 19. öld hnignaði Kóreu og 1910 lögðu Japanir skagann undir sig. Óhætt er að segja að þeir hafi kúgað landsmenn mjög hrottalega. Eru af því margar og viðbjóðslegar sögur. Þá lögðu Japanir sig sérstaklega fram um að svívirða og banna kóreska menningu og tungu, allir Kóreumenn voru þvingaðir til að taka upp japönsk nöfn og svo framvegis. Kóreumenn gerðu nokkrar tilraunir til að andæfa en þær voru brotnar á bak aftur af feykilegri hörku.

Í seinni heimsstyrjöldinni var orðin til skæruliðahreyfing norður-kóreskra kommúnista sem Kim Il-sung stjórnaði. Hún var reyndar hvergi nærri nógu öflug til að berjast gegn Japönum innan Kóreu, heldur tók þátt í aðgerðum með kínverskum kommúnistum í Norðaustur-Kína.

Á síðustu dögum seinni heimsstyrjaldar lýstu Sovétmenn loks yfir stríði gegn Japan og hófu sókn inn í Kína. Japanir gáfust upp fáeinum dögum síðar, enda hafði þá verið varpað kjarnorkusprengjum á Hírósjíma og Nagasakí, en samkvæmt samkomulagi Bandaríkjamanna og Sovétmanna fengu þeir síðarnefndu að leggja undir sig norðurhluta Kóreu allt suður að 38da breiddarbaug. Bandaríkjamenn sjálfir tóku suðurhluta skagans.

Nánast um leið urðu hernámssvæði stórveldanna tveggja í Kóreu peð í valdatafli kalda stríðsins sem skall á á ógnarhraða. Eins og í hernumdum svæðum sínum í Evrópu lögðu Sovétmenn alla áherslu á að kommúnistastjórn tæki við völdum á þeirra yfirráðasvæði og þá var Kim Il-sung kallaður til sem æðsti stjórnarherra - þótt sovéski hershöfðinginn Tertentí Sjtýkov færi fyrstu árin með hina eiginlegu stjórn.

Sjtýkov beitti sér til dæmis fyrir því að hið forna lénsherraveldi Kóreu, þar sem smábændur höfðu nánast verið þrælar stórlandeigenda, var brotið á bak aftur af hörku. Þessu fagnaði alþýðan en yfirstéttin flúði til suðurhlutans þar sem Syngman nokkur Rhee var að komast til valda í skjóli hernámsliðs Bandaríkjanna. Rhee var mjög harður andstæðingur kommúnisma í öllum myndum og í maí 1948 lýsti hann yfir stofnun sjálfstæðis ríkis á suðurhluta Kóreuskagans.

Í september fór Kim Il-sung að dæmi hans og lýsti yfir stofnun alþýðulýðveldis. Samyrkjubú komu í stað lénsherranna. Kim var borubrattur enda náðu kommúnistar völdum í Kína um sama bil og Kim Il-sung gat því reitt sig á stuðning tveggja öflugra kommúnistaríkja. Í júní 1950 gerði hann innrás í Suður-Kóreu, enda taldi hann sig réttmætan valdsherra yfir öllum skaganum. Bæði Sovétmenn og Kínverjar studdu Kim með ráðum og dáð og þegar illa horfði fyrir Norður-Kóreumönnum sendu Kínverjar m.a.s. hersveitir sem börðust við hlið herja Kim Il-sungs. 

Eftir miklar sviptingar endaði stríðið með þrátefli og loks var samið um vopnahlé 1953 en formlegur friðarsamningur hefur enn ekki verið gerður. 

Leiðirnar sem ríkin fóru við uppbyggingu eftir stríðið voru gerólíkar. Suður-Kóreumenn gerðust kapítalistar hinir mestu og hófu ótrúlega iðnframleiðslu sem gerði land þeirra að iðn- og tæknirisa á stuttum tíma. Í Norður-Kóreu varð hins vegar til mjög miðstýrt samyrkjuríki, sem varð fljótlega verra kúgunar- og einræðisríki en flest önnur lönd í heiminum. Yfir því ríkti Kim Il-sung með æ harðari hendi.

Og er fram liðu stundir þurfti ekki að fara í grafgötur um hvorum hluta kóresku þjóðarinnar vegnaði betur. Suður-Kórea varð eitt auðugasta land heimsins, en í Norður-Kóreu hafa reglulega gengið yfir hungursneyðir og sögur ganga um mannát þegar verst lætur.

Kim lést 1994 og þá héldu margir að nú hlytu norðurkóresk stjórnvöld að slaka á. Kommúnistastjórn Sovétríkjanna var þá fallin og kommúnismi hafði í raun verið lagður á hilluna í Kína, þótt Kommúnistaflokkur Kína héldi völdum sem einræðis- og valdaflokkur. Menn bjuggust því að nú hlyti að líða að sameiningu kóresku ríkjanna, rétt eins og Vestur- og Austur-Þýskaland höfðu sameinast eftir fall Sovétríkjanna.

En það fór á annan veg. Ættarveldið í norðri var orðið svo traust í sessi að við því varð ekki hróflað. Kim Jong-il, sonur gamla Kims, tók einfaldlega við völdum. Rússar höfðu löngu látið af öllum stuðningi við Norður-Kóreu en Kínverjar hafa löngum haldið verndarhendi sinni yfir landinu. Norður-Kóreumenn gerðu sér þó líklega grein fyrir því að sá stuðningur kynni að verða hvikull í framtíðinni - og þá hófu þeir kjarnorkuvopnasmíði til að halda aftur af öllum þeim sem gætu viljað amast við ættarveldinu ægilega.

Og nú - á tímum Kims þriðja - þá hefur nú nýtt og ógnvænlegt skref verið stigið á þeim vettvangi.