Greining

Fólkið að baki framleiðslunni – og hagnaður þeirra

Úttekt

Kjötframleiðendur fá áralangan frest á meðan dýrin þjást

Afhjúpun

„Gjordist Thorgerður heldur óð“ – Sumar í utanríkisþjónustu Samherja

Íslensk stjórnvöld beittu færeysk ráðuneyti miklum þrýstingi þegar breyta átti lögum um erlent eignarhald í færeyskum sjávarútvegi, sem snertu hagsmuni eins íslensks fyrirtækis. Þetta sýna gögn sem Heimildin fékk afhent úr tveimur færeyskum ráðuneytum og íslensk stjórnvöld vildu ekki að birtust almenningi. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, þáverandi sjávarútvegsráðherra, sem fyrir tveimur árum þvertók fyrir að hafa rætt málið við færeysk stjórnvöld, gerði það hins vegar og flutti að sögn reiðilestur yfir færeyskum starfsbróður sínum.

Greining

Fólkið að baki framleiðslunni – og hagnaður þeirra

Úttekt

Kjötframleiðendur fá áralangan frest á meðan dýrin þjást

Vettvangur

„Eins og Feneyjar, bara með fljótandi jarðsprengjum“

Nova-Kakhovka stíflan í Kherson-héraði í Úkraínu var sprengd í síðustu viku og brast í kjölfarið. Vatn flæddi yfir fjölmargar byggðir og eyðileggingin sem flóðin hafa valdið er gífurleg. Óskar Hallgrímsson fór á vettvang, myndaði aðstæður og lýsir hér því sem við honum blasti.

ViðtalFernurnar brenna

Flokka fernurnar samviskusamlega

Þórhildur Ólafsdóttir og fjölskylda neyta töluvert mikið af vörum sem koma í fernum og eru búin að koma sér upp góðu kerfi til þess að flokka þær, til þess að hægt sé að endurvinna þær. Þórhildur segir mikilvægt að hægt sé að treysta því að sorpið, sem hún skolar og flokkar, fari í ákveðinn farveg.

RannsóknFernurnar brenna

Ódýrara fyrir framleiðendur að flokka fernur með pappa en öðrum drykkjarumbúðum

Þrátt fyrir lagabreytingu eru fernur enn ekki flokkaðar sem einnota drykkjarvöruumbúðir, heldur sem pappír sem ber eitt lægsta úrvinnslugjald landsins.

RannsóknFernurnar brenna

Neytendur blekktir til að flokka fernur sem eru brenndar

Íslendingar hafa árum saman verið hvattir til þess að skola fernur utan um mjólkurvörur eða ávaxtasafa, brjóta þær svo saman og flokka í pappatunnuna. Þetta hefur verið gert undir því yfirskini að fernurnar séu svo endurunnar. Rannsókn Heimildarinnar sýnir að svo er ekki. Þær eru þvert á móti brenndar í sementsverksmiðjum á meginlandi Evrópu.

Mest lesið

1
ViðtalHinsegin bakslagið
2
„Ég er hrætt við að fólk finni mig í fjöru“
„Sjá þau ekki að heimurinn minn er að hrynja?“ hefur Mars M. Proppé spurt sig síðastliðna viku, á meðan hán kennir busabekk stærðfræði í Menntaskólanum í Reykjavík, spjallar við kollega sína á kaffistofunni og mætir á fyrirlestra í Háskóla Íslands. Það fylgir því óraunveruleikatilfinning að sinna venjulegu lífi á sama tíma og samfélagsmiðlar loga í deilum um hinsegin fræðslu og kynfræðslu í skólum. Deilum sem hafa farið að beinast að fólki eins og Mars.
2
FréttirNeytendamál
1
Skaðlegar snyrtivörur: „Fólk er að veikjast“
Una Emilsdóttir umhverfislæknir segir að í hillum verslana á Íslandi sé „allt morandi í skaðlegum snyrtivörum“. Rannsóknir á langtímaáhrifum óæskilegra efna í snyrtivörum séu fáar og Una segir að afleiðingarnar séu þegar farnar að koma fram. Fólk sé farið að veikjast.
3
ViðtalHinsegin bakslagið
2
Varð fyrir líkamsmeiðingum „en útilokunin var verst“
Anna Kristjánsdóttir segir að útilokun frá félagslegum samskiptum hafi valdið henni mestu vanlíðaninni eftir að hún kom fram opinberlega sem trans kona fyrir þrjátíu árum. Hún var líka beitt líkamlegu ofbeldi. „Einu sinni var keyrt viljandi yfir tærnar á mér, fólk hrinti mér og það var hellt úr glösum yfir höfuðið á mér á skemmtistöðum.“
4
ViðtalHinsegin bakslagið
Var fjarlægður af lögreglunni fyrir að dansa við karla
Sveinn Kjartansson segir fordóma gagnvart hinsegin fólki ógnvænlega. Orðræða síðustu daga rífi upp gömul sár og minni á hatrið sem hann og annað samkynhneigt fólk af hans kynslóð hafi þurft að þola. Hann hefur áhyggjur af ungu hinsegin fólki því verið sé að kynda undir hatur í þeirra garð.
5
Pistill
5
Hrafnhildur Sigmarsdóttir
„Helvítis litla hóran”
Andfélagslegir einstaklingar sem skrifa, oft nafnlaust, fjandsamleg ummæli um konur eru ekki líklegir til stórra afreka á vettvangi iðrunar og eftirsjár. Síðasta fíflið virðist því miður ekki fætt.
6
Myndband
Skilin eftir á ofbeldisheimili
Linda ólst upp hjá dæmdum barnaníðingi og stjúpmóður sem misþyrmdi börnunum. Eldri systir hennar var send í fóstur þegar rannsókn hófst á hendur foreldrunum. Hún var skilin eftir og ofbeldið hélt áfram þrátt fyrir vitneskju í kerfinu.
7
ViðtalHinsegin bakslagið
1
„Kynvillingarnir fengu það óþvegið“
Einar Þór Jónsson segist hafa sterkt á tilfinningunni að hommafóbía sé kraumandi undir niðri í samfélaginu. Samtakamátturinn sé mikilvægasta vopnið í baráttu gegn hatursorðræðu. Ekki megi gera ráð fyrir að hún líði sjálfkrafa hjá. „Reiðin, hún getur verið hættuleg.“
8
Skýring
2
Umhverfismat Sundabrautar hafið – Framkvæmdir hefjist 2026
Hún hefur verið á teikniborðinu í hálfa öld og nú, reyndar í annað sinn, er mat á umhverfisáhrifum Sundabrautar milli Sæbrautar og Kjalarness hafið. Brýr, göng, mislæg gatnamót, laxaganga, útsýni og gamlir, gaslosandi sorphaugar eru meðal þess sem skoða á ofan í kjölinn.
9
PistillHinsegin bakslagið
3
Magnús Karl Magnússon
Banvæn vanþekking
Sumir horfa með söknuði til þess tíma þegar börn lærðu ekkert um fjölbreytileika kynvitundar og kynhneigðar. Ég ólst upp við slíka vanþekkingu. Þetta var tími þegar börn og ungmenni dóu úr vanþekkingu okkar hinna, dóu vegna fordóma okkar.
10
Allt af létta
1
Rosalega þungur vetur fram undan
Lögfræðingurinn, femínistinn og félagshyggjukonan Dagbjört Hákonardóttir er spennt fyrir sínum fyrsta þingvetri, sem hún býst samt sem áður við að verði þungur.

Fréttir

„Skemmt orðspor Íslendinga“: Diplómati yfirheyrður í Samherjamáli

Aðalræðismaður Íslands í Winnipeg í Kanada og fyrrverandi yfirmaður sendiráðs Íslands í Namibíu, var yfirheyrður sem vitni í rannsókn Samherjamálsins í fyrrahaust. Segist hafa glaðst yfir því þegar Samherji leitaði fyrst hófanna í Namibíu, en sviðið mjög að sjá síðar hvernig fyrirtækið virðist hafa skemmt gott orðspor og áratuga vinnu Íslendinga í Namibíu.

Fréttir

Samherji sakaður um stórfelld skattalaga- og gjaldeyrisbrot í Namibíu og framsalskrafa væntanleg

Ríkissaksóknari Namibíu er enn ákveðinn í því að óska eftir framsali þriggja stjórnenda Samherjafélaga í Namibíu og segir brot á skatta- og gjaldeyrislögum muni mögulega bætast við sakarefnin á hendur þeim. Stórfelld skattalagabrot Samherjafélaga sögð til rannsóknar. Samherjamaður segir íslensk yfirvöld þegar hafa neitað að framselja sig.

ViðtalSúðavíkurflóðið

Hættan í Súðavík skjalfest áratug fyrr af sérfræðingi Veðurstofu

Vinnugögn snjóflóðasérfræðings sem starfaði á Veðurstofunni til 1984 sýna að snjóflóðahætta í Súðavík var mun meiri á því svæði sem seinna var sagt hættulaust en fór undir snjóflóð árið 1995. Höfundur þess furðar sig á því að yfirvöld hafi sett fram hættumat, sem stangaðist á við þeirra eigin gögn.

RannsóknSúðavíkurflóðið

Yfirvöld ítrekað neitað að rannsaka Súðavíkurflóðið

Yfirvöld höfnuðu ítrekað beiðni aðstandenda fórnarlamba Súðavíkurflóðsins um opinbera rannsókn. Almannavarnir ríkisins voru látnar um að gera skýrslu um flóðið þrátt fyrir augljósa hagsmunaárekstra.

Rannsókn

Ísland ekki sú „jafnréttis-paradís“ sem oft er látið í veðri vaka

Í kjölfar metoo-opinberana sem hófust árið 2017 leituðu konur af erlendum uppruna sér hjálpar vegna kynbundins áreitis og ofbeldis í ríkari mæli en áður. Samkvæmt rannsókn um innflytjendakonur sem enn stendur yfir hafa þær ekki fengið fullnægjandi þjónustu frá opinberum stofnunum sem ættu að veita þolendum ofbeldis aðstoð. Einn rannsakandinn segir að þrátt fyrir fögur fyrirheit sé ekki nægilega mikið gert fyrir þennan hóp og að úrræðaleysið sé áberandi.

RannsóknSúðavíkurflóðið

„Þau þurftu ekki að deyja“

Snjóflóðið sem féll á Súðavíkurþorp í janúar 1995 kostaði 14 manns lífið. Aðstandendur telja að ný gögn staðfesti fyrri grun þeirra. Yfirvöld hafi gert fjölmörg mistök í aðdraganda flóðsins, hunsað aðvaranir og brugðist skyldum sínum.

Rannsókn

Móðurhlutverkið stofnun sem ungar konur vilja síður ganga inn í

Sunna Kristín Símonardóttir, nýdoktor í félagsfræði, segir að femínisminn eigi enn eftir að gera upp móðurhlutverkið, kröfurnar sem gerðar séu til mæðra í dag séu í raun bakslag við réttindabaráttu kvenna. Ný rannsókn Sunnu sýnir hvernig þessar kröfur stuðla að lækkandi fæðingartíðni á Íslandi.

Afhjúpun

Kalkþörungafélagið staðið að skattaundanskotum

Eigendur Íslenska kalkþörungafélagsins á Bíldudal hafa árum saman keypt afurðir verksmiðjunnar á undirverði og flutt hagnað úr landi. Skatturinn komst að þeirri niðurstöðu eftir að hafa rannsakað skattskil félagsins á fimm ára tímabili. Á 15 ára starfstíma verksmiðjunnar hefur hún aldrei greitt tekjuskatt. „Við erum ekki skattsvikarar,“ segir forstjóri félagsins.

Rannsókn

Eigandi Norðuráls gengst við stórfelldum mútugreiðslum: „Enginn vill vera tengdur við spillingu“

Stærsti eigandi álversins á Grundartanga, Glencore international, hefur samþykkt að greiða metsekt vegna umfangsmikilla og kerfisbundinna mútubrota sem spanna meira en áratug. Glencore bæði kaupir allar afurðir Norðuráls og selur því stóran hluta af hráefninu til framleiðslunnar. Saga Glencore og stjórnenda þess, er lygileg en ljót.

Rannsókn

Norðurál fjármagnaði áróðursherferð gegn Landsvirkjun

Norðurál fjármagnaði og skipulagði áróðursherferð sem átti að veikja samningsstöðu Landsvirkjunar um raforkuverð. Eigandi fyrirtækisins gekkst við þessu og baðst afsökunar áður en samningar náðust árið 2016. Herferðin hafði ásýnd grasrótarhreyfingar en var í raun þaulskipulögð og fjármögnuð með milligöngu lítt þekkts almannatengils.

AfhjúpunÓlígarkinn okkar

Ólígarkinn okkar fastagestur í einkaþotum einræðisherrans

Alexander Moshensky, kjörræðismaður Íslands í Hvíta-Rússlandi, hefur flogið hátt í þrjátíu sinnum með einkaþotum einræðisstjórnar Lukashenko á síðastliðnum áratug, samkvæmt gögnum sem lekið var nýlega. Eingöngu fjölskylda og nánustu bandamenn Aleksanders Lukashenko nota þoturnar. Bæði þoturnar og flestir farþega hennar hafa verið sett í ferðabann um Evrópu og Norður-Ameríku.

Rannsókn

Loftkastali kaupfélagsstjórans í Djúpinu

Steinsteypta húsið í kastalastil sem stendur við veginn í Ísafirði vekur bæði undrun og hrifningu margra ferðalanga sem keyra niður í Djúpið. Húsið er einstakt í íslenskri sveit og á sér áhugaverða sögu sem hverfist um Sigurð Þórðarson, stórhuga kaupfélagsstjóra í fátæku byggðarlagi á Vestfjörðum, sem reyndi að endurskrifa sögu kastalans og kaupfélagsins sem hann stýrði.

Síða 1 af 10 Næsta síða »

Mest lesið undanfarið ár

1
Rannsókn
9
Jón Baldvin við nemanda: „Viltu hitta mig eftir næsta tíma“
Fimmtán ára stúlka í Hagaskóla hélt dagbók vorið 1970 þar sem hún lýsir kynferðislegum samskiptum við Jón Baldvin Hannibalsson sem þá var 31 árs gamall kennari hennar. Í bréfi sem hann sendi stúlkunni segist hann vilja stinga af frá öllu og liggja í kjöltu hennar.
2
Viðtal
2
Þar sem ósýnilega fólkið býr í borginni
„Þetta var öruggasti staðurinn minn,“ segir Alma Lind Smáradóttir þegar hún opnar inn í ruslageymslu í bílakjallara í Reykjavík. Þarna bjó hún hluta þeirra þriggja ára sem hún þvældist um götur bæjarins. Borgin sést í öðru ljósi þegar hún er séð með augum heimilislausra, ósýnilega fólksins, þeirra sem flestir líta fram hjá eða hrekja burt. Ítarlegt og einlgæt viðtal við Ölmu Lind birtist í 162. tölublaði Stundarinnar og má lesa í heild á slóðinni: https://stundin.is/grein/16051/
3
Viðtal
4
„Ég get ekki lifað við þessa lygi“
Sigurlaug Hreinsdóttir segir lögregluna hafa brugðist þegar dóttir hennar hvarf fyrir fimm árum síðan. Nefnd um eftirlit með störfum lögreglu gerir fjölmargar athugasemdir við framgöngu lögreglu í málinu og beinir tilmælum um úrbætur til ríkislögreglustjóra. „Ég biðst einlægrar afsökunar,“ skrifar Grímur Grímsson, sem var hampað sem hetju og tók á móti viðurkenningu sem maður ársins. „Það var ótrúlega sárt,“ segir Sigurlaug. Sér hafi verið fórnað fyrir ímynd lögreglunnar.
4
Menning
2
Þóra Dungal fallin frá
Þóra Dungal, sem varð táknmynd X-kynslóðarinnar á Íslandi skömmu fyrir aldamótin þegar hún fór með aðalhlutverk í kvikmyndinni Blossa árið 1997, er fallin frá.
5
Fréttir
14
„Hann hefur ekki beðist afsökunar“
Tónlistarmaðurinn Auðunn Lúthersson, sem kallar sig Auður, hefur viðurkennt að hafa farið „yfir mörk“ í samskiptum við konur. Konur lýsa ágengni og meiðandi framkomu sem hann hafi aldrei axlað ábyrgð á.
6
Viðtal
12
Lifði af þrjú ár á götunni
Alma Lind Smáradóttir endaði á götunni eftir að hún missti son sinn frá sér. Þar þvældist hún um í þrjú ár með sár sem náðu aldrei að gróa. Þegar hún varð barnshafandi á ný mætti barnavernd á fæðingardeildina og fór fram á að hún myndi afsala sér barninu.
7
Afhjúpun
3
„Hann var ekki að kaupa aðgengi að mér þegar hann lánaði mér pening“
Katrín Lóa Kristrúnardóttir þóttist heppin þegar henni var tjáð af vinnuveitanda sínum, Helga Vilhjálmssyni í Góu, að hann gæti lánað henni fyrir útborgun í íbúð. Hún hefði þó aldrei þegið slíkt lán ef hún hefði vitað hvað það hefði í för með sér en Katrín Lóa lýsir því að eftir lánveitinguna hafi hún þurft að sitja undir kynferðislegri áreitni Helga svo mánuðum skipti. Helgi biður Katrínu Lóu afsökunar á framferði sínu.
8
Úttekt
8
Mata-veldið: Skattaundanskot og samkeppnisbrot í skjóli ríkisins
Mata-systkinin og fyrirtæki þeirra hafa ítrekað verið gerð afturreka með viðskiptafléttur sem fólu í sér að koma mörg hundruð milljóna hagnaði undan skatti. Á sama tíma og fyrirtæki fjölskyldunnar byggja hagnað sinn á sölu matvæla undir tollvernd, hafa þau greitt háar sektir fyrir samkeppnisbrot og lagst í ómælda vinnu við að komast undan því að greiða skatta hér á landi, með viðskiptafléttum í gegnum þekkt skattaskjól.
9
Viðtal
Skutlað sextán ára til fanga á Litla-Hrauni: „Ég var alltaf hrædd“
Ingibjörg Lára Sveinsdóttir var sextán ára þegar henni var ekið á Litla-Hraun í heimsóknir til manns sem afplánaði átta ára dóm fyrir fullkomna amfetamínverksmiðju. Hún segir sorglegt að starfsfólk hafi ekki séð hættumerkin þegar hún mætti. Enginn hafi gert athugasemd við aldur hennar, þegar henni var vísað inn í herbergi með steyptu rúmi þar sem hennar beið töluvert eldri maður með hættulegan afbrotaferil.
10
Fréttir
10
Eigandi Mandi ákærður fyrir líkamsárás: „Hann sparkaði í magann á mér og sló mig í höfuðið, ítrekað“
Hlal Jarah, eigandi veitingastaðarins Mandi hefur verið ákærður fyrir að ráðast með barsmíðum á Kefsan Fatehi á annan dag jóla 2020. Upptökur sýna Hlal slá Kefsan í höfuðið og sparka í hana. Sjálf lýsir hún ógnunum, morðhótunum og kynferðislegri áreitni af hendi Hlal og manna honum tengdum.