Jón Atli Benediktsson, rektor Háskóla Íslands, tjáir sig ekki um þá hörðu gagnrýni sem komið hefur fram frá doktorsnemum og starfsmönnum við skólann, vegna  tanngreininga sem unnar eru innan veggja skólans fyrir Útlendingastofnun.

49 starfsmenn og doktorsnemar á Menntavísindasviði Háskóla Íslands gáfu í síðustu viku út yfirlýsingu þar sem tanngreiningunum var harðlega mótmælt og stjórnendur skólans hvattir til að láta af samningsgerð við Útlendingastofnun um slíka starfsemi innan veggja skólans. Í gær, mánudag, sendu svo 62 starfsmenn og doktorsnemar af Hugvísindasviði frá sér sambærilega yfirlýsingu. Landssambands Íslenskra Stúdenta og Stúdentaráð Háskóla Íslands höfðu áður gagnrýnt tanngreiningarnar.

Blaðamaður Stundarinnar sendi skriflega fyrirspurn og spurði rektor út í afstöðu hans til þeirrar gagnrýni sem fram hefur komið og hvort til greina kæmi að láta af gerð samnings við Útlendingstofnun um áframhaldandi tanngreiningar á aldri hælisleitenda, í ljósi þessarar gagnrýni. Í svari rektors kemur fram að málið sé til skoðunar á vettvangi Heilbrigðisvísindasviðs og að farið verði yfir þau sjónarmið sem fram koma. „Málefni þetta er í ákveðnum farvegi innan háskólans og er til skoðunar á vettvangi Heilbrigðisvísindasviðs. Farið er yfir sjónarmið sem fram koma. Að svo stöddu er ekki meira um málið að segja,“ segir rektor í svari sínu. 

Stundin greindi frá því þann 26. september síðastliðinn að Útlendingastofnun og háskólinn ynnu að gerð þjónustusamnings um aldursgreiningar á tönnum hælisleitenda. Stúdentaráð Háskóla Íslands ályktaði gegn samningsgerðinni og taldi hana siðferðilega óverjandi. Þann 7. nóvember lýstu svo Landssamtök íslenskra stúdenta yfir stuðningi allra stúdenta á Íslandi og íslenskra stúdenta erlendis við afstöðu Stúdentaráðs.

Starfsmenn og doktorsnemar af Menntavísindasviði háskólans tóku undir þessa gagnrýni Stúdentaráðs í yfirlýsingu sem þau sendu frá sér þann 27. nóvember síðastliðinn. „Undirritaðir starfsmenn og doktorsnemar á Menntavísindasviði Háskóla Íslands taka undir yfirlýsingu Landssambands íslenskra Stúdenta og Stúdentaráðs Háskóla Íslands þar sem tekin er afstaða gegn tanngreiningum á hælisleitendum sem nú fara fram innan Háskóla Íslands. Þá er Háskóli Íslands eindregið hvattur til að láta af gerð samnings um áframhaldandi tanngreiningar á aldri hælisleitenda,“ sagði í yfirlýsingu þeirra. 

Starfsmenn og doktorsnemar á Hugvísindasviði tóku undir þessa gagnrýni í yfirlýsingu sem þeir sendu frá sér í gær, mánudaginn 3. desember. „Viljum við sem fagfólk í hugvísindum, líkt og starfsfólk Menntavísindasviðs og samtök stúdenta gera, vekja sérstaka athygli háskólayfirvalda á samfélagslegu hlutverki menntastofnana sem og mikilvægi þess að akademískar stofnanir framkvæmi ekki aðgerðir lögvalds á borð við Útlendingastofnunar,“ sagði í yfirlýsingu þeirra. „Við tökum einnig undir með starfsfólki Menntavísindasviðs að Háskóla Íslands sem samfélagslegri menntastofnun beri að vernda og styðja ungmenni sem hingað koma í leit að öruggara lífi.“

Fjölmargir fastráðnir prófessorar við skólann skrifa undir áskoranir sinna sviða, þar á meðal Anna Kristín Sigurðardóttir, prófessor í stjórnun menntastofnanna, Ársæll Arnarson, prófessor í tómstunda- og félagsmálafræði, Torfi H. Tulinius, prófessor í íslenskum miðaldafræðum, Hjalti Hugason, prófessor í kirkjusögu, Björn Þorsteinsson, prófessor í heimspeki og Jón Ólafsson, prófessor í heimspeki. 

Mynd: Kristinn Magnússon

Blaðamaður Stundarinnar sendi Jóni Atla Benediktssyni, rektor Háskóla Íslands eftirfarandi spurningar: 

1. Starfsfólk Menntavísindasviðs og Hugvísindasviðs Háskóla Íslands, sem og samtök stúdenta, hafa vakið sérstaka athygli háskólayfirvalda á samfélagslegu hlutverki menntastofnana sem og mikilvægi þess að akademískar stofnanir framkvæmi ekki aðgerðir lögvalds á borð við Útlendingastofnunar. Hver eru viðbrögð rektors við þessum orðum stúdenta og starfsmanna skólans? 

2. Þá hefur starfsfólk Menntavísindasviðs og Hugvísindasvið bent á að Háskóla Íslands beri skylda til þess, sem samfélagslegri menntastofnun, að vernda og styðja ungmenni sem hingað koma í leit að öruggara lífi. Tekur rektor undir þessi orð starfsmanna og nemenda eða mótmælir hann þeim? 

3. Aldursgreiningar sem byggja á líkamsrannsóknum á borð við röntgenmyndatökur af tönnum eru afar umdeildar enda eru tannlæknar ósammála um áreiðanleika og vísindalegt gildi slíkra rannsókna. Tannlæknasamtök Bretlands hafa sagt þær „óviðeigandi og ósiðlegar“ þar sem þær geti aldrei gefið nákvæmar upplýsingar um aldur, auk þess sem Rauði kross Íslands og alþjóðlegar stofnanir og mannréttindasamtök á borð við Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna, Evrópuráðið, ECRE (e. European Council of Refugees and Exiles) og Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna (UNICEF), hafa gagnrýnt þær harðlega. Telur rektor koma til greina, í ljósi gagnrýni mannréttindasamtaka, sem og þeirrar óánægju sem starfsmenn, doktorsnemar og samtök stúdenta við Háskóla Íslands hafa lýst yfir, að látið verði af gerð samnings við Útlendingstofnun um áframhaldandi tanngreiningar á aldri hælisleitenda?