Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 7 árum.
Fréttir Húsnæðismál

Vægi húsnæðis í útgjöldum heimila hefur tvöfaldast á 20 árum

Vægi hús­næð­is í út­gjöld­um heim­il­anna var 34,5% í mars, en var 17,4% í sama mán­uði ár­ið 1998. Á Norð­ur­lönd­un­um hef­ur væg­ið lít­ið breyst á sam­bæri­legu tíma­bili.

Vægi húsnæðis í útgjöldum heimila hefur tvöfaldast á 20 árum
Húsnæðiskostnaður Heimilin verja sífellt hærra hlutfalli útgjalda sinna í húsnæðiskostnað.
Steindór Grétar Jónsson
steindor@heimildin.is

Húsnæðiskostnaður er sífellt stærri liður í útgjöldum heimilanna, samkvæmt neyslukönnun Hagstofunnar. Af heildarútgjöldum meðalheimilis í mars árið 1998 var húsnæðiskostnaður 17,4%, en var í sama mánuði 2018 orðinn 34,5%. Þetta kemur fram í svari forsætisráðherra við fyrirspurn Ólafs Ísleifssonar, þingmanns Flokks fólksins.

Í svarinu eru breytingarnar bornar saman við þróunina í fimm öðrum löndum. Aðeins á Bretlandi hefur vægið aukist meira á sama tímabili, en það jókst úr 13,3% árið 1998 í 30,1% í fyrra. Á Norðurlöndunum og í Bandaríkjunum hefur vægið annað hvort lækkað eða aukist lítillega.

Breytingar á vægi annarra liða vísitölunnar hafa verið mun minni síðustu 25 ár. Matar- og fatakostnaður hefur minnkað nokkuð sem hluti af útgjöldum heimilanna, en vægi útgjalda vegna heilsu, hótela og veitingastaða, og ferða og flutninga aukist lítillega.

Vísitala neysluverðs (100%) Nóvember 1992 Mars 2018
Mat­ur og drykkjar­vör­ur 17,7% 11,2%
Áfengi og tóbak 3,5% 2,4%
Föt og skór 6,3% 3,6%
Húsnæði, hiti og raf­magn 18,5% 34,5%
Hús­gögn, heim­il­is­búnaður o.fl. 6,8% 3,9%
Heilsa 2,5% 3,9%
Ferðir og flutn­ing­ar 15,2% 16,9%
Póst­ur og sími 1,1% 2,3%
Tóm­stund­ir og menn­ing 13,4% 9,8%
Mennt­un 1,4% 0,7%
Hótel og veit­ingastaðir 4,0% 5,1%
Aðrar vör­ur og þjón­usta 9,6% 5,8%

Breytingar á neyslugrunni hafa ekki áhrif á vísitöluna

Hagstofan endurskoðar neyslugrunn sinn árlega til þess að auka gæði mælinga þannig að neyslusamsetningin endurspegli sem best raunverulega neyslusamsetningu meðalheimiliseiningar í landinu. Um 1.200 heimili eru dregin í úrtak árlega vegna könnunarinnar. Þau halda nákvæmt bókhald um útgjöld sín á tveggja vikna tímabili auk þess að svara spurningum um stærri útgjöld yfir lengra tímabil.

Breytingar á vægi geta bæði verið vegna kostnaðarauka sem neytendur hafa af neyslu úr neysluflokknum en einnig vegna lægri kostnaðar við aðra neysluflokka.  Breyting á grunni vísitölu neysluverðs hefur ekki bein áhrif til hækkunar eða lækkunar vísitölunnar.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Húsnæðismál

Þau sem hafa hagnast ævintýralega á Þorpinu
FréttirHúsnæðismál

Þau sem hafa hagn­ast æv­in­týra­lega á Þorp­inu

Ár­ið 2021 keypti hóp­ur fjár­festa í gegn­um eign­ar­halds­fé­lag­ið Þorp­ið 6 ehf. lóð­ir og bygg­ing­ar­rétt­indi á Ár­túns­höfða í Reykja­vík fyr­ir 7,4 millj­arða króna. Fyrr á þessu ári voru lóða­rétt­ind­in seld fyr­ir ell­efu millj­arða króna án þess að nokk­uð hafi ver­ið byggt á svæð­inu. Við­skipt­in sýna vel hvernig fjár­fest­ar geta hagn­ast æv­in­týra­lega með því að kaupa og selja lóð­ir og bygg­ing­ar­rétt­indi á til­tölu­lega skömm­um tíma.
Löngu lækkunarskeiði í raunverði íbúða lokið
FréttirHúsnæðismál

Löngu lækk­un­ar­skeiði í raun­verði íbúða lok­ið

Hús­næð­is- og mann­virkja­stofn­un kynnti ný­ver­ið nýtt fast­eigna­mat fyr­ir ár­ið 2025. Heild­armat á íbúð­um lands­ins allt hækk­aði um 3,2 pró­sent. Mun þetta vera í fyrsta sinn síð­an ár­ið 2010 að verð­þró­un íbúð­ar­hús­næð­is mæl­ist lægri en verð­bólga, sem mæl­ist rúm­lega sex pró­sent. Ým­is­legt bend­ir þó til þess að þessu lækk­un­ar­skeiði sé nú lok­ið og raun­verð­ið muni mæl­ast hærra en verð­bólga á næstu miss­er­um.

Mest lesið

Átröskun á jólunum: „Ég borðaði mandarínu á aðfangadag“
3
Viðtal

Átrösk­un á jól­un­um: „Ég borð­aði manda­rínu á að­fanga­dag“

„Þetta er sjúk­dóm­ur sem fer ekki í jóla­frí,“ seg­ir El­ín Ósk Arn­ar­dótt­ir, sem hef­ur glímt við átrösk­un í þrett­án ár. Hún seg­ir jóla­há­tíð­ina einn erf­ið­asta tíma árs­ins fyr­ir fólk með sjúk­dóm­inn þar sem mat­ur spil­ar stórt hlut­verk og úr­ræð­um fækk­ar fyr­ir sjúk­linga. El­ín er nú á bata­vegi og hvet­ur fólk til að tala hlut­laust um mat og sleppa því að refsa sér.
Skyndiréttur með samviskubiti
4
GagnrýniTál

Skyndirétt­ur með sam­visku­biti

Tál er 29. bók­in sem Arn­ald­ur Ind­riða­son gef­ur út á 29 ár­um. Geri aðr­ir bet­ur. Bæk­urn­ar hans hafa selst í bíl­förm­um úti um all­an heim og Arn­ald­ur ver­ið stjarn­an á toppi ís­lenska jóla­bóka­flóðs­ins frá því fyrstu bæk­urn­ar um Er­lend og fé­laga komu út. Það er erfitt að halda uppi gæð­um þeg­ar af­köst­in eru svona mik­il – en jafn­vel miðl­ungs­bók eft­ir...

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Sif Sigmarsdóttir
2
Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Ert þú að eyði­leggja jól­in fyr­ir ein­hverj­um öðr­um?

Ár­ið er senn á enda. Ein þau tíma­mót sem und­ir­rit­uð fagn­aði á ár­inu var tutt­ugu ára brúð­kaup­saf­mæli. Af til­efn­inu þving­uð­um við hjón­in okk­ur til að líta upp úr hvers­dag­sam­str­inu og fara út að borða. Fyr­ir val­inu varð stað­ur­inn sem við borð­uð­um á þeg­ar við gift­um okk­ur, Ca­fé Royal, sögu­fræg­ur veit­inga­stað­ur á Re­g­ent Street í London, þar sem ekki ómerk­ari menn...

Mest lesið í mánuðinum

„Ég var lifandi dauð“
3
Viðtal

„Ég var lif­andi dauð“

Lína Birgitta Sig­urð­ar­dótt­ir hlú­ir vel að heils­unni. Hún er 34 ára í dag og seg­ist ætla að vera í sínu besta formi fer­tug, and­lega og lík­am­lega. Á sinni ævi hef­ur hún þurft að tak­ast á við marg­vís­leg áföll, en fað­ir henn­ar sat í fang­elsi og hún glímdi með­al ann­ars við ofsa­hræðslu, þrá­hyggju og bú­lemíu. Fyrsta fyr­ir­tæk­ið fór í gjald­þrot en nú horf­ir hún björt­um aug­um fram á veg­inn og stefn­ir á er­lend­an mark­að.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Viðhorf til jólanna skiptir máli
Viðtal

Við­horf til jól­anna skipt­ir máli

Í huga margra eru jól­in æv­in­týra­leg­ur tími, en fyr­ir aðra geta há­tíð­arn­ar reynst erf­ið­ar. Sorg, sökn­uð­ur og miss­ir af því sem var get­ur haft áhrif, sem og fleiri þætt­ir sem hafa áhrif á líð­an. Álag­ið get­ur lagst þungt á fólk, en Sig­ríð­ur Björk Þormar, doktor í sál­fræði, seg­ir að jól­in geti líka ver­ið tæki­færi til að hlúa að sér og sín­um. Oft sé þetta góð­ur tími til að styrkja rof­in tengsl, því fólk sé gjarn­an opn­ara en ella.
Leitin að upprunanum
GagnrýniSilfurgengið

Leit­in að upp­run­an­um

ÁÁr­ið er 2022 og kór­óna­veirufar­ald­ur­inn er loks í rén­un. Sig­ríð­ur Lei, eða Sirrý­lei eins og hún er köll­uð, fær gamla silf­ur­nælu í 15 ára af­mæl­is­gjöf frá ömmu sinni. Á bak­hlið næl­unn­ar er nafn­ið Sig­ríð­ur áletr­að en Sirrý­lei heit­ir í höf­uð­ið á ömmu sinni, Dí­dí, sem heit­ir í höf­uð­ið á ömmu sinni, Siggu, sem hét í höf­uð­ið á ömmu sinni, Sig­ríði....
Af hvítum bjargvættum
GagnrýniMzungu

Af hvít­um bjarg­vætt­um

Mzungu eft­ir Þór­unni Rakel Gylfa­dótt­ur, höf­und bók­ar­inn­ar Akam, ég og Annika, og Simon Okoth Aora, kom eins og storm­sveip­ur inn í ís­lenska jóla­bóka­flóð­ið, klædd æp­andi, app­el­sínu­gulri kápu. Þar er fjall­að um Huldu, ís­lenska konu sem held­ur til Ken­ía til að starfa á mun­að­ar­leys­ingja­hæli hins ís­lenska Skúla, fyrr­um fíkils sem hef­ur snú­ið við blað­inu. Ásamt Huldu á ferða­lag­inu eru Dag­ur, 18...
Draugar fortíðar ganga aftur
GagnrýniFranski spítalinn

Draug­ar for­tíð­ar ganga aft­ur

Franski spít­al­inn er sjálf­stætt fram­hald Reykja­vík­ur (2022) eft­ir glæpa­sagnatvíeyk­ið Ragn­ar Jónas­son og Katrínu Jak­obs­dótt­ur. Les­end­ur end­ur­nýja kynn­in við Sunnu sem starfar nú sem blaða­mað­ur á Morg­un­blað­inu eft­ir að hafa leyst ráð­gátu fyrri bók­ar­inn­ar. Sunna hef­ur áhuga á að af­hjúpa aðra stór­frétt en er þess í stað beð­in um að fara aust­ur á land að vinna greina­bálk um sjáv­ar­út­vegs- og sam­göngu­mál...
Átröskun á jólunum: „Ég borðaði mandarínu á aðfangadag“
Viðtal

Átrösk­un á jól­un­um: „Ég borð­aði manda­rínu á að­fanga­dag“

„Þetta er sjúk­dóm­ur sem fer ekki í jóla­frí,“ seg­ir El­ín Ósk Arn­ar­dótt­ir, sem hef­ur glímt við átrösk­un í þrett­án ár. Hún seg­ir jóla­há­tíð­ina einn erf­ið­asta tíma árs­ins fyr­ir fólk með sjúk­dóm­inn þar sem mat­ur spil­ar stórt hlut­verk og úr­ræð­um fækk­ar fyr­ir sjúk­linga. El­ín er nú á bata­vegi og hvet­ur fólk til að tala hlut­laust um mat og sleppa því að refsa sér.
Jólaskammturinn, laufabrauð og mandarínuát
Þjóðhættir#73

Jóla­skammt­ur­inn, laufa­brauð og manda­rínu­át

Þátt­ur­inn verð­ur með há­tíð­legu sniði því nú nálg­ast jól­in þar sem allskon­ar kræs­ing­ar og lystisemd­ir verða á borð­um lands­manna. Við ferð­umst aft­ur í tím­ann og heyr­um hvað fólk, sem fætt var um alda­mót­in nítj­án­hundruð, borð­aði í sinni æsku, for­vitn­umst um laufa­brauð í sam­tíð og for­tíð og velt­um fyr­ir okk­ur ógæti­legu manda­rínu­áti. Gest­ir þátt­ar­ins er mikl­ir mat­gæð­ing­ar, þjóð­fræð­ing­arn­ir Guð­rún Gígja Jóns­dótt­ir og Áki Guðni Karls­son. Þau segja okk­ur frá sín­um mat­ar­hefð­um yf­ir há­tíð­arn­ar og hvort það er eitt­hvað sem alls ekki má vanta á mat­ar­disk­inn. Þetta er síð­asti þátt­ur Þjóð­hátta á þessu ári og við segj­um því að lok­um: Gleði­leg jól! Þjóð­hætt­ir er hlað­varp sem fjall­ar um nýj­ar rann­sókn­ir og fjöl­breytta miðl­un í þjóð­fræði. Um­sjón hafa dr. Dagrún Ósk Jóns­dótt­ir og Sig­ur­laug Dags­dótt­ir, kenn­ar­ar í þjóð­fræði við Há­skóla Ís­lands.

Mest lesið undanfarið ár