Hjúkrunarfræðingar deila nú myndum af launaseðlum sínum og frásögnum af kjörum sínum og álagi í starfi á samfélagsmiðlum undir merkinu #hvarersamningurinn. Vaktaálagsgreiðslur hjúkrunarfræðinga á Landspítala, sem voru greiddar þeim sem tóku tiltekinn fjölda vakta, féllu niður um mánaðamót, en spítalinn sagði greiðslunum upp fyrr í vetur. Það þýðir að sumir hjúkrunarfræðingar fengu tugum þúsunda minna útborgað um þessi mánaðamót en þau síðustu.
Talsverð reiði er nú meðal hjúkrunarfræðinga vegna þessa og þess að um mánaðamótin var eitt ár liðið frá því að kjarasamningar þeirra runnu út. Lítið hefur þokast í kjaraviðræðum Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga við ríkið, en um 30 fundir hafa verið haldnir í deilunni sem var vísað til ríkissáttasemjara í lok febrúar.
„Kergja og kraumandi reiði. Ég held að þannig megi lýsa líðan margra hjúkrunarfræðinga í dag. Við erum alltaf hunsuð, alltaf látin mæta afgangi.“ Þetta segir Eydís Inga Sigurjónsdóttir, hjúkrunarfræðingur á hjartadeild Landspítala. Hún er einn þeirra hjúkrunarfræðinga sem misstu vaktaálagsgreiðslu um mánaðamótin, hún hefur starfað sem hjúkrunarfræðingur frá árinu 2011 og segir kjör og starfsaðstæður hjúkrunarfræðinga hafa versnað á þeim tíma.
Þakklát almenningi, en ekki stjórnvöldum
Eydís birti launaseðil sinn á samfélagsmiðlum í dag undir merkinu #hvarersamningurinn. Á launaseðli Eydísar kemur fram að útborguð laun hennar fyrir 80% starf eru 339.305 krónur.
Hún segist óendanlega þakklát almenningi fyrir að hafa með ýmsum hætti sýnt þakklæti sitt til hjúkrunarfræðinga vegna starfa þeirra í COVID-19 faraldrinum. „En ég er ekkert sérstaklega þakklát stjórnvöldum fyrir að semja ekki við okkur. Ef þau vilja sýna okkur eitthvert þakklæti, þá væri vel þegið að þurfa ekki að hafa áhyggjur um hver einustu mánaðamót.“
Eydís segir að stjórnendur Landspítala geri allt sem í þeirra valdi standi til að bæta kjör og starfsaðstæður hjúkrunarfræðinga. „En þeim er settur þröngur rammi, mínir yfirmenn hafa til dæmis viljað allt fyrir mig gera, en þeir hafa lítið svigrúm til þess.“
80% starf á Landspítala eins og 100% starf annars staðar
Hvernig væri ásættanlegur samningur að þínu mati? „Fyrst og fremst þyrfti að semja um styttingu vinnuvikunnar. Að vera í 80% starfi á Landspítala er eins og að vera í 100% starfi á öðrum vinnustað, álagið er svo mikið. Svo vil ég sjá að mín menntun verði metin til launa með tilliti til ábyrgðar og þekkingar. Það er kominn tími til.“
Eydís segist óttast hvað verði að loknum COVID-19 faraldrinum. „Það standa allir sína vakt núna, það kemur ekkert annað til greina. Hjúkrunarfræðingar hafa aldrei hlaupist undan merkjum. Þegar gerðardómurinn var settur horfði ég á eftir frábæru fagfólki fara í önnur störf og ég hef áhyggjur af að það gerist aftur núna þegar þessu stóra verkefni lýkur.“
Kjaramál hjúkrunarfræðinga rædd á Alþingi í dag
Þingmenn stjórnarandstöðu deildu á Bjarna Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, í dag vegna kjaramála hjúkrunarfræðinga. Þar sagði Bjarni að kaupmáttur og launaþróun stéttarinnar hefði verið betri í sinni tíð sem fjármálaráðherra en nokkru sinni áður. „Verkefnið núna er að ljúka samningsgerðinni þannig að það spili saman við þá stofnanasamninga sem hafa verið í gildi,“ sagði Bjarni.
Hann sagði ennfremur að í miðlægum nýjum kjarasamningum væri að verða grundvallarbreyting á vaktafyrirkomulagi. „Í raun er komið samkomulag um þessa breytingu sem var megináhersluatriði hjúkrunarfræðinga í þessari kjaralotu á þeim tíma sem við erum hér að tala saman, “ sagði Bjarni Bendiktsson.
Þórhildur Sunna Ævarsdóttir, þingmaður Pírata, sagði að Bjarni hefði skýlt sér á bak við þá afsökun að gengi hann að launakröfum hjúkrunarfræðinga væru aðrir kjarasamningar ríkisins mögulega í uppnámi. „En nú vitum við að hjúkrunarfræðingar eru með um 12% lægri meðallaun en aðrar starfsstéttir með álíka menntun og við vitum líka að vinna hjúkrunarfræðinga felur í sér meira álag og ábyrgð en vinna flestra annarra. Þetta er vaktavinna þar sem líf eru í húfi og aldrei eins og nú, eins og meira að segja ráðherra hlýtur að vera ljóst í miðjum mannskæðum heimsfaraldri,“ sagði Þórhildur Sunna.
Launin lækkuðu um tugi þúsunda
Laun Maríu Óskar Gunnsteinsdóttur, hjúkrunarfræðings á hjartadeild Landspítala, lækkuðu um mánaðamótin eins og laun Eydísar og fleiri kollega þeirra á spítalanum. Hún segir að lækkunin hafi numið tugum þúsunda.
Í færslu sinni á Facebook skrifar hún að í fyrsta skipti á starfsferlinum, en hún útskrifaðist sem hjúkrunarfræðingur árið 2011, íhugi hún hvort það væri einfaldlega best að endurmennta sig á öðru sviði og hætta „þessu harki“, eins og hún orðar það. „Ég fékk eiginlega bara nóg í gær, þegar ég fékk útborgað,“ segir María. „Ég hef gaman af vinnunni minni og ég er góður hjúkrunarfræðingur. En mér er nóg boðið. Ég er farin að upplifa mikið vonleysi. Við höfum staðið í þessari baráttu svo lengi.“
Á deildinni þar sem María starfar eru meðal annars lagðir inn sjúklingar sem grunur leikur á um að séu með COVID-19, eins og á flestar aðrar deildir spítalans. Miklar varúðarráðstafanir eru gerðar vegna þess, starfsfólkið klæðist hlífðarfatnaði og ber grímur og hún segir að allir leggist á eitt við að sinna þessu krefjandi verkefni.
„Auðvitað klára ég COVID-19 krísuna eins og við öll munum gera. Ég hef í gegnum tíðina upplifað mikið álag í mínu starfi, það er vissulega mikið álag núna en við, sem störfum á Landspítalanum, skynjum sterkt að það er meira á leiðinni. Að ástandið núna sé bara lognið á undan storminum.“
Stolt yfir að leggja sitt af mörkum í COVID-19 faraldrinum
„Hjúkrunarfræðingar hafa líklega sjaldan eða aldrei verið jafn stoltir af starfinu sínu eins og nú,“ segir Andrea Ýr Jónsdóttir. Hún hefur starfað sem hjúkrunarfræðingur í átta ár og er nú hjúkrunarfræðingur á slysa- og göngudeild Heilbrigðisstofnunar Vesturlands á Akranesi.
„Við erum stolt yfir að geta lagt svona mikið af mörkum í þessu mikilvæga verkefni sem nú er í gangi sem er að fást við COVID-19 faraldurinn. En á sama tíma er mikil reiði yfir því að samningar hafi verið lausir svona lengi, starfsaðstæðunum og framkomu stjórnvalda í okkar garð. Ég var alin upp við mikla vinnusemi og foreldrar mínir hvöttu mig til að læra það sem mig langaði til, svo framarlega sem ég gæti séð fyrir mér og fjölskyldunni minni. Ég birti launaseðilinn minn í dag undir merkinu #hvarersamningurinn og þá sagði mamma við mig að hún sæi eftir því að hafa hvatt mig áfram á þennan hátt, ég gæti aldrei séð fyrir mér á þessum launum. Henni var brugðið þegar hún sá launaseðilinn minn.“
Allt frábært nema launin og álagið
Á launaseðli Andreu, sem er í 70% starfi, þar sem hún stundar nám í bráðahjúkrun samhliða starfi, kemur fram að laun hennar fyrir það starfshlutfall eru 362.200. Laun hennar fyrir fullt starf væru 517.400.
„Mér finnst, eins og svo mörgum hjúkrunarfræðingum, allt frábært við þetta starf nema launin og álagið. Ég elska starfið mitt, í heilbrigðiskerfinu starfar einstakt fólk sem er tilbúið til að leggja óendanlega mikið á sig, en á þeim tíma sem ég hef starfað við þetta hef ég séð á eftir svo mörgum frábærum hjúkrunarfræðingum í önnur störf. Við megum ekki láta það gerast nú.“
Athugasemdir