Um daginn kom sjokkerandi tölfræði inn á borð til mín í vinnunni: Að meðaltali hafa tvö börn drukknað á dag í Miðjarðarhafinu síðan Evrópa grét yfir myndinni af Aylan litla Kurdi. Aylan var 3 ára drengurinn frá Sýrlandi sem fannst látinn á grúfu á tyrkneskri baðströnd í haust. Nú höfðu 340 börn farið sömu leið og hann,“ segir Sigríður Víðis Jónsdóttir, upplýsingafulltrúi UNICEF sem stendur fyrir táknrænum viðburði í dag vegna stríðsins í Sýrlandi, í minningu Aylans Kurdi og allra annarra barna sem hafa farist á flóttanum frá Tyrklandi yfir til Evrópu.

Alyan Kurdi var frá Kobani í Sýrlandi. Hann fannst þann 2. september, þar sem myndin af honum þar sem hann lá á grúfu í rauðum stuttermabol, bláum stuttbuxum og strigaskóm á ströndinni í Tyrklandi, líflaus í flæðarmálinu, hafði drukknað á flóttanum yfir hafið, varð táknmynd umræðunnar um flóttamannavandann.  

Fjölskylda Aylan var á flótta frá borginni Kobane þar sem ISIS-liðar réðu ríkjum en á leið til grísku eyjarinnar Kos hvolfdi bátnum með þeim afleiðingum að Aylan, bróðir hans Galip Kurdi, fimm ára, og móðir þeirra drukknuðu öll.

En hörmungarnar héldu áfram. Síðan í september hafa rúmlega fjögur hundruð börn fylgt Aylan litla Kurdi í vota gröf, að meðaltali tvö börn á dag samkvæmt UNICEF. 

Reið út í heiminn

Sigríður segir að hún hafi verið heima með ungan son sinn lasinn þegar hún áframsendi þessar upplýsingar á valda fjölmiðla. „Það var að koma helgi, einhver önnur erlend stórfrétt var aðalmálið, ég lagðist sjálf í rúmið og ekkert birtist um drukknuðu börnin.

Á mánudeginum lá ég hálfrugluð af lasleika í rúminu, reið út í heiminn, reið út í þetta ruglaða Sýrlandsstríð. Hugsaði samanbitin með mér að mig langaði að sýna myndrænt hversu mörg börn hafa drukknað þarna í leit að öryggi, bara á seinustu vikum og mánuðum. Sýna hversu ótrúlega, ótrúlega mörg þau eru.

 „Fjögur hundruð því talan hefur hækkað skuggalega síðan pósturinn barst um daginn.“

Hvernig var best að gera það? Með vettlingum, fötum, skóm? Með dóti? Nei, auðvitað með böngsum.

Dásemdarsamstarfsfólk mitt stakk upp á að við myndum raða böngsunum upp meðfram strandlengjunni við Sæbrautina. Þannig myndu þeir horfa út á hafið. 400 stykki. Fjögur hundruð því talan hefur hækkað skuggalega síðan pósturinn barst um daginn.

Við ákváðum að gera þetta daginn sem fimm ár eru liðin frá því að stríðið í Sýrlandi hófst.“

Það er í dag. 

Börn á flótta

Mynd: Unicef

Sjö ára barnahermenn  

Í dag eru fimm ár liðin frá því að stríðið í Sýrlandi hófst, með skelfilegum afleiðingum. Í nýrri skýrslu frá UNICEF, Enginn staður fyrir börn, kemur fram að á þeim tíma hafa alls 3,7 milljónir barna fæðst í stríðsástandi, í Sýrlandi eða á flótta þaðan. Fjöldi flóttafólks í nágrannaríkjum Sýrlands hefur tífaldast frá árinu 2012 og helmingur flóttamannanna eru börn.

Innviðir landsins eru í rúst, meira en 200.000 börn búa á svæðum sem haldið er í herkví stríðandi aðila og meira en 8 milljónir barna eru í þörf fyrir neyðaraðstoð. Enginn staður er öruggur fyrir börn í Sýrlandi í dag.

„Á meðan átökin halda áfram eru börn látin berjast í stríði fullorðinna, þau þurfa að hætta í skóla, neyðast til að vinna og stúlkur eru látnar ganga í hjónaband á barnsaldri,“ er haft eftir Peter Salama, svæðisstjóra UNICEF í Mið-Austurlöndum. 

Í skýrslu UNICEF kemur jafnframt fram að stríðandi aðilar sæki í auknum mæli í að gera yngri börn að hermönnum. Fyrstu ár stríðsins voru flestir barnahermenn drengir á aldrinum 15 til 17 ára, en á síðasta ári var hins vegar helmingur þeirra barnahermanna sem UNICEF komst í tæri við undir 15 ára aldri – og þeir yngstu aðeins sjö ára.

Fæddust í stríði

Mynd: Unicef

Bangsar í minningu barnanna  

UNICEF á Íslandi stendur nú fyrir átakinu #segjumSTOPP til að minnast þess að fimm ár eru liðin frá því að stríðið í Sýrlandi hófst. 

Í dag mun UNICEF á Íslandi síðan standa fyrir þessum táknræna viðburði kl. 16.30. Viðburðurinn fer fram meðfram Sæbrautinni, þar sem til stendur að raða böngsum meðfram strandlengjunni frá Sólfarinu í átt að Hörpu, einum bangsa fyrir hvert barn sem hefur drukknað frá því að Aylan lést. Fólki er velkomið að taka þátt en bangsar verða á staðnum.

Í tilkynningu UNICEF segir að það sé óásættanlegt að börn drukkni í hrönnum í lekum bátum að leit að öryggi. Það sé rangt að fjölskyldur hrekist á milli staða án þess að vita hvað bíði að morgni. „Krefja þarf valdhafa um markvissar aðgerðir til að stöðva stríðið, veita þarf börnum og fjölskyldum þeirra neyðarhjálp og tryggja þeim alþjóðlega vernd.“