Litli drengurinn, sem var svo veikur af kvíða vegna yfirvofandi brottvísunar til Grikklands að hann fékk taugaáfall, hefur hreyft við fólki. Fleiri og fleiri rísa upp og krefjast þess að hann og hin börnin sem átti að senda til Grikklands verði látin í friði.
Stjórnarþingmenn eru lagðir á flótta og stjórnarandstaðan ber sér sigri hrósandi á brjóst. En hversu trúverðugt er það?
Zainab er líka barn frá Afganistan sem hefur leitað skjóls í Reykjavík. Hún kvíðir því núna að fara á götuna í Grikklandi ásamt Amir bróður sínum. Móðir þeirra er með vinnu og getur séð sér og börnum sínum farborða og þau eru ekki fyrir neinum. Þau eru samt ekki velkomin hér. Það hefur verið vitað frá því í mars.
Þrjú hundruð öðrum börnum hefur verið vísað burt frá Íslandi frá árinu 2013, sumum til Grikklands eða Ungverjalands eða á aðra staði þar sem lítið bíður þeirra nema gatan. Yfirvöld fylgjast ekkert með því hvað um þessi börn verður eftir að þau fara héðan. Þau eru bara örlítið brot af þeim 35 milljónum barna sem voru á flótta í heiminum í fyrra.
„Við höldum bara okkar striki á Facebook og skiptumst á fyndnum kattamyndum eða krúttlegum sögum af dýrum“
Flestar þessara brottvísana fá enga athygli. Við höldum bara okkar striki á Facebook og skiptumst á fyndnum kattamyndum eða krúttlegum sögum af dýrum sem hefur verið bjargað á ótrúlegan hátt, þar sem þau voru að veslast upp, stundum vegna mannvonsku, stundum eru þau föst í drullu eða flækt í girðingu,. Sögur um lítil börn sem eru föst í drullu heimsins og flækt í girðingum reglugerða eru örugglega minna aðlaðandi og fá yfirleitt litla athygli. Kannski af því það hefur verið reynt að telja okkur trú um að það sé hættulegt og pólitískt að standa með litlum börnum sem á að setja út á götu í nafni kerfisins en það sé hins vegar alveg hættulaust að velta sér upp úr krúttlegum kattamyndum eða tárast yfir önd sem Bogi fylgir yfir götu.
Vonandi samt ekki.
Og af hverju er það hættulegt? Jú, af því við getum gert eitthvað í málinu en gerum það ekki. Í augnaráði barnanna sem bíða örlaga sinna og við ætlum að vísa út í nóttina er fólgin ásökun. Fólk sem við þekkjum og treystum til að stjórna landinu getur valið að gera eitthvað til að hjálpa þessum börnum en þau velja að gera ekki neitt. Það er ljótt að benda á það og það felur í sér aðdróttun.
En hvaða ályktun eigum við að draga af því að þau velji að fara í kringum Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og senda börn til Grikklands í ógeðslegar og yfirfullar flóttamannabúðir? Það er því öruggara að standa á öndinni yfir krúttlegum kattamyndum eða skemmtilegri önd í spássitúr með ungana sína. Eða andvarpa af hrifningu yfir því að forsætisráðherrann sé að ávarpa mannréttindaráð Sameinuðu þjóðanna og ræða kynfrelsi og kvenfrelsi á Íslandi.
En núna hefur straumur fólksins á götunni gert uppreisn. Hann vill ekki vera bara krúttlegur þótt veðrið sé gott og lánið leiki við okkur. Hann krefst þess að þessum börnum verði þyrmt og öðrum í sömu stöðu. Og ráðamenn eru hundskammaðir. Eflaust hugsa einhverjir þeirra: Þetta gengur yfir, fólki rennur reiðin, bíðum bara með þessar brottvísanir. Setjum málið í nefnd.
Og miðað við söguna er það hárétt mat.
Það er svo mikið flóð af upplýsingum að við höfum ekki andlegt svigrúm til að meðtaka þær. Þær bara hlaðast upp í undirmeðvitundinni án þess að koma nokkurn tímann upp á yfirborðið.
Og við gleymum líka öllu jafnóðum.
Og þegar við erum niðursokkin í annað, erum við ekki með leiðindi við íslensk stjórnvöld þótt þau standi að því að rífa börn upp úr rúmum sínum á næturnar, saklaus börn sem eru veik af kvíða, og setja þau út á götu í erlendum stórborgum þar sem þau hafa að engu að hverfa.
Margir héldu að það yrði stefnubreyting þegar Sigríður Á. Andersen hyrfi úr embætti dómsmálaráðherra. Það hefur hins vegar ekkert breyst. Það hefur komið annað andlit á dómsmálaráðuneytið en hugurinn er sá sami. Strax var því lýst yfir að frumvarpi um herta útlendingalöggjöf yrði haldið til streitu og ríkisstjórnin afgreiddi það frumvarp frá sér í apríl. Áfram heldur Útlendingastofnun, köld og vélræn, að framkvæma hluti sem þola ekki dagsljósið og enginn þykist vilja.
En hvað með aðra ráðherra?
Einhverjir stjórnmálamenn kunna að benda á starfsmenn Útlendingastofnunar eða lögreglu. En þótt einstaka grámenni í kerfinu taki hlutverk sitt lengra en starfslýsingin krefst bera þingmenn og ráðherrar stjórnarflokkanna alla ábyrgðina. Þeir setja þessa stefnu með opin augun og ranka stundum við sér og leyfa einum og einum að sleppa undan þungum hrammi brottvísana, til að friða almenningsálitið þegar almenningur lítur upp frá kattamyndunum á netinu og beinir augunum að þessu fólki.
Það er líklegt að það verði niðurstaðan nú. Zainab, Amir, Mahdi og Ali geta því kannski andað léttar.
En við megum ekki stoppa þar. Börnin sem á eftir koma eiga það inni hjá okkur. Stjórnvöld verða að hætta að misnota Dyflinnarreglugerðina og ákveða að leyfa börnum og fólki í viðkvæmri stöðu að njóta verndar eins og þeim er skylt að gera.
Allir ráðherrar ríkisstjórnarinnar þurfa að svara fyrir þetta og raunar stjórnarandstaðan líka. Við viljum ekki að þau séu að leika guð þegar þau þurfa að afla sér vinsælda, en þykist ekkert vita þess á milli. Þau eiga að setja fram trúverðuga stefnu sem þolir dagsljósið og þau geta staðið fyrir opinberlega
Þetta er ekki í okkar nafni. En er þetta gert í þeirra nafni?
Athugasemdir