Eins og alkunna er, þá segja íslenskir valdamenn ekki af sér vegna mistaka - ekki þá fyrr en fokið er í nákvæmlega öll skjól. Sá ósiður hefur tíðkast lengi og það virðist einfaldlega vera runnið íslenskum valdamönnum í merg og bein að hafi þeir einu sinni náð tangarhaldi á valdastöðu, þá skuli þeir aldrei, aldrei, aldrei sleppa því haldi - sama þótt þeir reynist vanhæfir eða jafnvel óhæfir og sama hversu margar og miklar bommertur þeir gera.

Þetta er synd. Ekki aðeins skemma þaulsætnir valdamenn samfélag sitt með slíkri þrásetu og koma því inn hjá sporgöngumönnum sínum að þeir síðarnefndu skuli heldur aldrei segja af sér, heldur skaða valdamennirnir líka sinn eigin orðstír þegar til lengdar lætur.

Því miður hafa íslenskir valdamenn seinni tíma ekki borið gæfu til að draga lærdóm af fordæmi Brands Jónssonar lögmanns á 15. öld. Ef viðbrögð hans við mistökum hefðu orðið að hefð á Íslandi, þá hefði líklega margt farið öðruvísi - og heldur skár.

Brandur var líklega fæddur um 1410, fátt er vitað með vissu um ætt hans og uppruna en árið 1454 var hann valinn til lögmanns á Norður- og Vesturlandi. Lögmenn voru þá yfirleitt æðstu innlendu valdamennirnir.

Hann bjó á Hofi á Höfðaströnd. Ekki er annað vitað en Brandur hafi verið ágætt yfirvald og 1477 stóð hann til dæmis að merkri samþykkt sem gerð var að Grund í Eyjafirði þar sem kveðið var á um aðstoð við fátæka og nauðstadda. Var kveikjan að þeirri samþykkt mikið eldgos í Kverkfjöllum.

Ári seinna - eða árið 1478 - varð hins vegar örlagaríkur atburður. Einn af nágrönnum Brands lögmanns var rægður ákaft af öðrum manni þar í grenndinni, og þeim fyrrnefnda þótti að vonum illt undir að búa. Hann leitaði þá oftar en einu sinni ásjár hjá Brandi og vildi fá ráðleggingar um hvernig hann gæti hreinsað sig af róginum, en Brandur taldi málið ekki koma sér við. Þótt hann væri lögmaður hafði hann engin sýsluvöld í Skagafirði. Sá rægði sat hins vegar fyrir lögmanni aftur og aftur og heimtaði aðgerðir, en Brandur fór undan í flæmingi.

Einu sinni sem oftar sat maðurinn fyrir Brandi þegar hann var á leið til kirkju og stökk nú fram og þráspurði lögmann hvað hann ætti að gera við manninn sem hefði rægt hann svo illa. Og komst lögmaður ekki til kirkju fyrir ágangi mannsins.

Þá missti Brandur loks stjórn á skapi sínu og hvæsti að manninum: „Hvað viltu gera? Nú, skerðu úr honum tunguna!“

Maðurinn hélt á brott og Brandur fór til kirkju. Svo illa vildi hins vegar til að maðurinn ákvað að taka lögmann bókstaflega og fór nú þegar á fund mannsins sem hafði rægt hann, og skar formálalaust úr honum tunguna. 

Þetta þóttu að vonum mikil fádæmi og Brandur var miður sín yfir að svo hafi til tekist. Á næsta alþingi sagði hann af sér lögmannsembættinu, og gilti einu þótt maður gengi undir manns hönd til að fá hann til að skipta um skoðun - honum varð ekki þokað. 

Á þingi hélt hann hins vegar uppi vörnum fyrir manninn sem hafði skorið tunguna úr hinum manninum, enda væri glæpurinn að hluta til sér að kenna. Og þegar tunguskurðarmaðurinn var dæmdur til fésekta, þá hjálpaði Brandur honum að borga sektina.

Nokkru seinna flutti Brandur með fjölskyldu sinni frá Höfðaströnd til Dýrafjarðar og bjó hann þar til dauðadags 1494 þegar plágan gaus upp og varð fjölda manns að aldurtila.

En þótt Brandur Jónsson kysi að segja af sér eftir mistök sín við kirkjudyrnar, og stæði fast við ákvörðun sína, þá varð staðfesta hans sem sé ekki seinni tíma valdamönnum að fordæmi.