Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 7 árum.

Skattbyrði barnafólks með lágar tekjur aukist umfram annarra

Tekju­lágt barna­fólk borg­ar mun meira í skatta nú en fyr­ir tæp­um tveim­ur ára­tug­um, sam­kvæmt út­tekt hag­deild­ar Al­þýðu­sam­bands Ís­lands. Barna­bæt­ur tekju­lágra, ein­stæðra for­eldra hafa helm­ing­ast.

Skattbyrði barnafólks með lágar tekjur aukist umfram annarra
Börn Á Íslandi eru barnabætur tekjutengdar með þeim hætti að þær hverfa ef tekjur hækka. Þær hafa því hlutverk fátæktarstyrks. Engu að síður hafa greiðslur barnabóta til tekjulágra minnkað verulega. Mynd: Heiða Helgadóttir

Barnabætur á Íslandi hafa stöðugt verið skertar á síðustu tveimur áratugum. Árið 1998 fengu einstæðir foreldrar með lágar tekjur 20 prósent af tekjum sínum í gegnum barnabætur. Núna er sama hlutfall um 9 prósent.

„Skattbyrði þessara barnafjölskyldna hefur því aukist umfram annarra,“ segir í úttekt hagdeildar Alþýðusambands Íslands. Í úttektinni kemur fram að „pör með börn við miðgildi launa fá engar skattaívilnanir vegna framfærslu barna þrátt fyrir mun meiri framfærslubyrði en barnlausir“.

Þá hafa meðal annars húsaleigubætur einstæðra foreldra lækkað verulega, úr 14 prósent í 9 prósent af tekjum. Nýjar breytingar á húsnæðisbótakerfinu, sem innleiddar voru í janúar í ár, hafa ekki áhrif á pör með börn. „Þau fá eftir sem áður engan stuðning vegna húsnæðiskostnaðar,“ segir ASÍ. Sömu breytingar hafa í för með sér aukningu á húsnæðisbótum til einstæðra foreldra, en þeir eru engu að síður langt undir því sem var 1998.

Bótafjárhæðir lækka - skattbyrði eykst

„Rannsókn hagdeildar ASÍ á þróun skattbyrði launafólks 1998-2016 sýnir að skattbyrði hefur aukist umtalsvert, meðal annars vegna lækkandi barnabóta sem rekja má til nokkurra þátta. Bótafjárhæðir hafa hvorki haldið í við þróun launa né verðlags, skerðingarhlutföll vegna tekna hafa aukist allra síðustu ár og frá og með tekjuárinu 2010 voru allar barnabætur tekjutengdar, líka fyrir 7 ára og yngri,“ segir ASÍ.

Eðlismunur er á barnabótum á Íslandi og hinum Norðurlöndunum. Hérlendis eru barnabætur greiddar sem eins konar fátæktarstyrkur, en á öðrum Norðurlöndum eru þær greiddar út óháð tekjum, samkvæmt greiningu ASÍ.

Lækkandi barnabætur Grafið sýnir hvernig barnabætur til fólks við neðri fjórðungsmörk í launum hafa helmingast sem hlutfall tekna á tæpum tveimur áratugum.
Aukin skattbyrði tekjulágraDregið hefur úr skattaívilnunum til barnafólks á síðustu tveimur áratugum.
Fækkun þeirra sem fá barnabæturEinstæðum foreldrum sem fá barnabætur hefur fækkað verulega.

Á tímabilinu 1998 til 2016 hafa margar ríkisstjórnir komið að hagstjórninni og ákvörðunum um dreifingu skattbyrði. Fyrsta hluta skeiðsins var Davíð Oddsson forsætisráðherra í ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins. Tæpum áratug síðar mynduðu Sjálfstæðisflokkur og Samfylking ríkisstjórn, sem fór frá völdum eftir búsáhaldabyltinguna ári síðar. Árið 2009 tók við ríkisstjórn Samfylkingar og Vinstri grænna. Þá tóku Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur aftur við stjórnartaumunum árið 2013. Nú sitja í ríkisstjórn Sjálfstæðisflokkur, Viðreisn og Björt framtíð.

„Á sama tíma og fjármálaráðherra lýsir yfir áhyggjum af lækkandi fæðingartíðni dregur hann úr barnabótagreiðslum til launafólks, nema þeirra sem allra lægstar hafa tekjurnar,“ segir í tilkynningu ASÍ.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Mest lesið

Illugi Jökulsson
5
Pistill

Illugi Jökulsson

Létt prófraun rík­is­stjórn­ar og Al­þing­is

Næstu daga munu rík­is­stjórn og Al­þingi gang­ast und­ir prófraun og ef þess­ar æðstu stofn­an­ir lands­ins falla á próf­inu mun það óhjá­kvæmi­lega hafa í för með sér að traust til þeirra minnk­ar mjög veru­lega hjá stór­um hópi fólks. Þar á með­al mér. Prófraun­in felst í því að and­lits­laust stjórn­vald hef­ur ákveð­ið að 17 ára pilti, hon­um Oscari okk­ar allra,  skuli vís­að...

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna
1
Úttekt

Ein­hverf­ir á vinnu­mark­aði: Starfs­manna­skemmt­an­ir bara ólaun­uð yf­ir­vinna

Í at­vinnu­aug­lýs­ing­um er gjarn­an kraf­ist mik­illa sam­skipta­hæfi­leika, jafn­vel í störf­um þar sem þess ekki er þörf. Þetta get­ur úti­lok­að fólk, til að mynda ein­hverfa, sem búa yf­ir öðr­um mik­il­væg­um styrk­leik­um. Bjarney L. Bjarna­dótt­ir gerði tíma­mót­a­rann­sókn á þessu og legg­ur áherslu á að at­vinnu­rek­end­ur efli fötl­un­ar­sjálfs­traust.
Fólki sparkað úr landi fyrir að verja stjórnarskrána
5
Fréttir

Fólki spark­að úr landi fyr­ir að verja stjórn­ar­skrána

Banda­ríkja­stjórn bann­aði Har­vard-há­skóla að taka við er­lend­um nem­end­um síð­ast­lið­inn fimmtu­dag með nýrri til­skip­un en Har­vard hef­ur kært ákvörð­un­ina og seg­ir hana skýrt brot gegn fyrsta við­auka stjórn­ar­skrár­inn­ar um tján­ing­ar­frelsi. Bráða­birgða­lög­bann hef­ur ver­ið sett á til­skip­un­ina. „Hægt og ró­lega er­um við að sjá fall Banda­ríkj­anna," seg­ir Gunn­hild­ur Fríða Hall­gríms­dótt­ir, sem er að út­skrif­ast úr há­skól­an­um.

Mest lesið í mánuðinum

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár