Þessi grein birtist fyrir rúmlega 4 mánuðum.

Tvær Kóreur: Kim Il-sung hernemur Seúl og nær alla Suður-Kóreu

Við upp­haf Kór­eu­stríðs­ins sumar­ið 1950 vann Norð­ur-Kórea mikla sigra og virt­ist í þann veg­inn að leggja alla Suð­ur-Kór­eu und­ir sig.

Tvær Kóreur: Kim Il-sung hernemur Seúl og nær alla Suður-Kóreu
Þýskir nasistar að drepa Gyðinga í seinni heimsstyrjöld? Nei, suður-kóreskir hermenn Syngman Rhees að drepa í hrönnum Suður-Kóreumenn sem grunaðir voru — oftast af litlu eða engu tilefni — um samúð með Norður-Kóreu eða kommúnisma eða andstöðu við Rhee forseta.

Já, ég byrjaði í gær að rifja upp af hverju tvö Kóreuríki eru til í henni veröld — sjá hlekk á þá grein hér — og þar var komið sögu í júní árið 1950 að her Norður-Kóreu réðist inn í Suður-Kóreu.

Ástæðan var ósköp einfaldlega sú að Kim Il-sung forseti í norðrinu taldi að honum tækist fyrirhafnarlítið að sigrast á her stallbróður síns í suðrinu, Syngman Rhee, því Bandaríkjamenn hefðu lítinn áhuga á að koma Rhee og Suður-Kóreumönnum til hjálpar.

Óhætt er að segja að fyrri hluti sannfæringar Kims hafi reynst hárréttur.

Suður-kóreski herinn varð lítil fyrirstaða fyrir þann norður-kóreska. Norður-Kóreumenn tóku Seúl höfuðborg Suður-Kóreu á örfáum dögum og eftir um það bil sex vikur virtust þeir í þann veginn að vinna fullnaðarsigur.

Suður-Kóreustjórn hélt þá aðeins eftir svolitlu landsvæði við sundið að Japan.

Ástæðurnar fyrir óförum Suður-Kóreumanna voru ýmsar, hernaðarlega.

Norður-kóreski herinn var einfaldlega betur vopnum búinn, betur þjálfaður og naut þess að hafa frumkvæðið. En jafnframt er ljóst að í suðrinu var mikill fjöldi fólks sem hafði engan sérstakan áhuga á að fórna lífi sínu fyrir stjórn Syngman Rhees.

Allt að 200 þúsund morð

Þar var bæði um að ræða fólk sem hafði ekki fyrirgefið honum grimmileg viðbrögð við uppþotum og uppreisnartilraunum 1948, en eiinig mikið af bændafólki sem vissi að bændurnir í Norður-Kóreu bjuggu á þeim tímapunkti við betri lífskjör en þeir.

Fyrstu sex vikur Kóreustríðsins.

Það fólk sá því ekkert athugavert við að prófa þjóðskipulag kommúnismans.

Syngman Rhee hafði brugðist við fréttum af þessu með sömu viðbjóðslegu hörkunni og hann sýndi alla jafna. Sumarið 1950 lét hann hermenn sína myrða fjölda Suður-Kóreumanna sem grunaðir voru, með réttu eða röngu, um að hafa samúð með málstað kommúnista og/eða vera einfaldlega á móti stjórn Syngman Rhees.

Og þetta voru ekki bara fáein morð.

Að minnsta kosti 60 þúsund voru drepin þannig með köldu blóði en sumir fræðimenn hallast raunar að því að alls hafi hin myrtu verið 200 þúsund.

Amríski herinn, svo réttsýnn og rogginn ...

Ekki dugði þetta þó til að svipta Syngman Rhee stuðningi Bandaríkjanna.

Það reyndist nefnilega alrangt hjá Kim Il-sung og bakhjörlum hans Stalín og Maó Zedong að Bandaríkin myndu óáreitt láta yfir sig ganga að Norður-Kórea tæki Suður-Kóreu.

Norður-Kórea hörfaði jafnvel hraðar en hún hafði sótt.

Þegar algjört hrun blasti við Suður-Kóreu mætti ameríski herinn í öllu sínu veldi á staðinn og sneri umsvifalaust við blaðinu. Bandaríkjamenn gerðu innrás af sjó þar sem heitir Inchon, skammt frá Seúl, og settu þar á land ógrynni liðs sem náði fljótlega höfuðborg Suður-Kóreu.

Á sama tíma réðist bandarískur her út frá því litla svæði sem Suður-Kóreumenn héldu þá við sundið. Her Norður-Kóreu var orðinn þreyttur og vistalítill eftir stöðuga sókn sína og varð nú að hörfa fljótt til baka til að verða ekki króaður inni í Suður-Kóreu.

Undir fána Sameinuðu þjóðanna

Rétt er að taka fram að hernaðaraðgerðir Bandaríkjanna fóru fram undir fána Sameinuðu þjóðanna. Þær höfðu að vonum lýst algerri andstöðu við árásarstríð Norður-Kóreu. Margir litu á það sem prófstein á raunverulegt afl hinna nýju alþjóðasamtaka hvort þeim tækist í þetta sinn að koma í veg fyrir að árás einnar þjóðar á aðra skilaði árangri.

Margar þjóðir tóku því þátt í stríðsrekstrinum í Kóreu en engum gat þó blandast hugur um að Bandaríkin réðu algerlega ferðinni hernaðarlega og pólitískt, enda var yfirmaður herliðs Sameinuðu þjóðanna hinn víðkunni bandaríski hershöfðingi Douglas MacArthur og í herliði hans voru Bandaríkjamenn að yfirgnæfandi meirihluta.

Á tveimur vikum hröktust norður-kóreskar hersveitir burt frá Suður-Kóreu. Hersveitir Sameinuðu þjóðanna/Bandaríkjanna héldu þó áfram sókn sinni inn í Norður-Kóreu og var nú ætlunin að hrekja Kim Il-sung frá völdum og sameinaða síðan Kóreuríkin „undir lýðræðislegri stjórn“, eins og komist var að orði í ályktun Sameinuðu þjóðanna.

Stalín þvertók fyrir að hjálpa Kim

Gat þó engum blandast hugur um að þáverandi stjórn Suður-Kóreu, Syngman Rhee og hyski hans, gat sannarlega ekki talist lýðræðisleg á nokkurn hátt.

Douglas MacArthur kom mjög við sögu Kóreustríðsins fyrsta árið.

Þegar kom fram í nóvember 1950 var her Norður-Kóreu kominn að fótum fram og réði aðeins smáræmu meðfram landamærunum að Kína og Sovétríkjunum. Stalín þvertók fyrir að senda Rauða herinn Kim til hjálpar, þó hann sendi honum hergögn, en Maó í Bejing hafði áhyggjur af því að það yrði mikið áfall fyrir nýtilkomna kommúnistastjórn sína í Kína ef kommúnistastjórnin í Norður-Kóreu hrektist frá völdum.

Hann vildi þó ekki hætta á allsherjar stríð við Bandaríkin. Þó ekki væri annað, þá réðu þau yfir kjarnorkuvopnum en Kínverjar ekki.

Og hver var þá leið Maós til að bjarga Kim Il-sung?

Frá því segir í þessari grein hér.

Kjósa
22
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Tengdar greinar

Flækjusagan

Mest lesið

Þakklátur fyrir að vera á lífi
1
Viðtal

Þakk­lát­ur fyr­ir að vera á lífi

Þor­lák­ur Mort­hens, Tolli, hef­ur marga fjör­una sop­ið í lífs­ins ólgu­sjó. Æsku­ár­in höfðu sín áhrif en þá byrj­aði hann að teikna og var ljóst að dreng­ur­inn væri gædd­ur hæfi­leik­um. Óregla og veik­indi lit­uðu fjöl­skyldu­líf­ið og á unglings­ár­un­um sá hann um sig sjálf­ur. Um ára­bil var hann sjómað­ur, verka­mað­ur og skóg­ar­höggs­mað­ur. Eft­ir mynd­list­ar­nám hef­ur hann lif­að af mynd­list­inni. Nú er Tolli far­inn að mála í ljós­ari tón­um. Hann gaf nýra, greind­ist síð­an með krabba­mein og sigr­aði.
„Ég var bara glæpamaður“
2
Viðtal

„Ég var bara glæpa­mað­ur“

„Margt af því sem ég hef gert mun ég aldrei geta bætt fyr­ir,“ seg­ir Kristján Hall­dór Jens­son, sem var dæmd­ur fyr­ir al­var­leg­ar lík­ams­árás­ir. Hann var mjög ung­ur að ár­um þeg­ar ljóst var í hvað stefndi og fann ekki leið­ina út fyrr en ára­tug­um síð­ar. Í dag fer hann inn í fang­els­in til þess að hjálpa öðr­um, en það er eina leið­in sem hann sér færa til þess að bæta fyr­ir eig­in brot.
Armando Garcia
5
Aðsent

Armando Garcia

Sjón­arspil úti­lok­un­ar: Al­ræð­is­leg til­hneig­ing og grótesk­an

„Við hvað er­uð þið svona hrædd?“ spyr Arm­ando Garcia, fræði­mað­ur við Há­skóla Ís­lands, þau sem tóku þátt í pall­borði á mál­þing­inu Áskor­an­ir fyr­ir Ís­land og önn­ur smáríki í mál­efn­um flótta­fólks. Hann seg­ir sam­kom­una hafa ver­ið æf­ingu í val­kvæðri fá­fræði og til­raun til að end­ur­skapa hvíta yf­ir­burði sem um­hyggju.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Ég berst fyrir réttinum til að lifa“
2
Viðtal

„Ég berst fyr­ir rétt­in­um til að lifa“

Á upp­vaxt­ar­ár­un­um í suð­ur­ríkj­um Banda­ríkj­anna voru rík­ar kröf­ur gerð­ar til þess hvernig hún ætti að haga sér og sínu lífi. Þeg­ar hún fann loks frels­ið til þess að vera hún sjálf blómstr­aði hún, í ham­ingju­sömu hjóna­bandi, heima­vinn­andi hús­móð­ir, sem naut þess að sinna syni sín­um. „Ég gat lif­að og ver­ið frjáls. Það var frá­bært á með­an það ent­ist.“
Þakklátur fyrir að vera á lífi
4
Viðtal

Þakk­lát­ur fyr­ir að vera á lífi

Þor­lák­ur Mort­hens, Tolli, hef­ur marga fjör­una sop­ið í lífs­ins ólgu­sjó. Æsku­ár­in höfðu sín áhrif en þá byrj­aði hann að teikna og var ljóst að dreng­ur­inn væri gædd­ur hæfi­leik­um. Óregla og veik­indi lit­uðu fjöl­skyldu­líf­ið og á unglings­ár­un­um sá hann um sig sjálf­ur. Um ára­bil var hann sjómað­ur, verka­mað­ur og skóg­ar­höggs­mað­ur. Eft­ir mynd­list­ar­nám hef­ur hann lif­að af mynd­list­inni. Nú er Tolli far­inn að mála í ljós­ari tón­um. Hann gaf nýra, greind­ist síð­an með krabba­mein og sigr­aði.
Guðlaug Svala Steinunnar Kristjánsdóttir
5
Það sem ég hef lært

Guðlaug Svala Steinunnar Kristjánsdóttir

Mér renn­ur blóð­ið til skyld­unn­ar

Guð­laug Svala Stein­unn­ar Kristjáns­dótt­ir seg­ir að stærsta lexía lífs síns sé lík­lega að upp­götva um miðj­an ald­ur að hún er ein­hverf. Hún hafi átt­að sig á sjálfri sér með hjálp ann­ars ein­hverfs fólks sem þá hafði þeg­ar oln­bog­að sig áfram í heimi ráð­andi tauga­gerð­ar, misst lík­am­lega, and­lega, fé­lags­lega og starfstengda heilsu áð­ur en það átt­aði sig á sjálfu sér.
Icelandair sýknað af kröfu Margrétar – Stærsti hluti bótakröfu vegna Netflix
6
Fréttir

Icelanda­ir sýkn­að af kröfu Mar­grét­ar – Stærsti hluti bóta­kröfu vegna Net­flix

Mar­grét Frið­riks­dótt­ir krafð­ist yf­ir 24 millj­óna króna í bæt­ur eft­ir að henni var vís­að brott úr vél Icelanda­ir ár­ið 2022. Hún hafði þá neit­að að taska sem hún hafði með­ferð­is yrði færð í far­þega­rými og neit­að að setja upp grímu vegna sótt­varna. Stærsti hluti af bóta­kröf­unn­ar var vegna heim­ilda­mynd­ar sem Mar­grét hugð­ist gera og selja Net­flix.

Mest lesið í mánuðinum

Sælukot hagnast um tugi milljóna en starfsfólk og foreldrar lýsa skorti
6
Rannsókn

Sælu­kot hagn­ast um tugi millj­óna en starfs­fólk og for­eldr­ar lýsa skorti

Einka­rekni leik­skól­inn Sælu­kot, sem hef­ur feng­ið millj­arð króna í op­in­ber fram­lög síð­asta ára­tug, hef­ur hagn­ast vel og nýtt pen­ing­ana til að kaupa fast­eign­ir fyr­ir stjórn­ar­for­mann­inn. Stjórn­end­ur leik­skól­ans segja mark­mið­ið vera að ávaxta rekstr­araf­gang, en fyrr­ver­andi starfs­menn og for­eldr­ar nem­enda kvarta und­an langvar­andi skorti. Skól­an­um var ný­lega lok­að tíma­bund­ið vegna óþrifn­að­ar og mein­dýra.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár