Útlit viðmóts

Ljóst

Dökkt

© 2025 Sameinaða útgáfufélagið ehf. Allur réttur áskilinn. Notkun á efni miðilsins er óheimil án samþykkis.

Stofnuð árið 2023 af Stundinni og Kjarnanum

Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

Úttekt Skipun dómara við Landsrétt

Saga Landsréttarmálsins: Hver ber ábyrgð?

Yfirdeild MDE átelur Sigríði Andersen, fyrrverandi dómsmálaráðherra, fyrir þátt hennar í Landsréttarmálinu. Hæstiréttur og Alþingi, þá undir meirihluta Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar, fá einnig gagnrýni. Yfirdeildin segir gjörðir Sigríðar vekja réttmætar áhyggjur af pólitískri skipun dómara.

5. desember 2020 · 08:00

Saga Landsréttarmálsins: Hver ber ábyrgð? — Hver ber ábyrgð? Dómur yfirdeildar segir brot Sigríðar Andersen, fyrrverandi dómsmálaráðherra, snúa að „kjarna réttarins til réttmætrar málsmeðferðar fyrir sjálfstæðum og óvilhöllum dómstóli“.

Steindór Grétar Jónsson

steindor@heimildin.is

Sautján dómarar yfirdeildar Mannréttindadómstóls Evrópu (MDE) komust að þeirri einróma niðurstöðu 1. desember, á fullveldisdaginn sjálfan, að íslenska ríkið hefði gerst brotlegt þegar Sigríður Andersen, þingmaður Sjálfstæðisflokks og þá dómsmálaráðherra, skipaði fjóra dómara við Landsrétt í trássi við reglur.

Telst Ísland hafa brotið gegn 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu en ákvæðið veitir hverjum þeim sem borinn er sökum um refsiverða háttsemi réttinn til réttlátrar málsmeðferðar fyrir sjálfstæðum og óvilhöllum dómstóli.

Þá gagnrýndi yfirdeildin meðferð málsins fyrir Alþingi og fyrir dómstólum Íslands, en þáverandi stjórnarmeirihluti Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar samþykkti tillögu Sigríðar. Einnig fær Hæstiréttur gagnrýni, en hann hafði áður komist að þeirri niðurstöðu að stjórnsýslulög hefðu verið brotin við skipan dómaranna. „Enginn þeirra öryggisventla skilaði árangri og geðþóttavald ráðherrans til þess að víkja frá mati hæfnisnefndar reyndist óheft,“ segir í dómi yfirdeildarinnar.

En hver ber þá raunverulega …

Kjósa

0

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Skipun dómara við Landsrétt

Fjölskylduvítið

PistillSkipun dómara við Landsrétt

Þóra Kristín Ásgeirsdóttir

Fjölskylduvítið

Íslenska stjórnmálafjölskyldan hefur öll megineinkenni sjúkrar fjölskyldu út frá kenningum um meðvirkni enda alin upp við sjúklegar aðstæður. Í því ljósi er forvitnilegt að skoða „pólitískt at og óvirðingu Mannréttindadómstólsins í Strassbourg við Alþingi Íslendinga“ sem „skiptir víst engu máli þegar upp er staðið“.

Íslenska ríkið brotlegt í Landsréttarmálinu með einróma niðurstöðu yfirdeildar MDE

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Íslenska ríkið brotlegt í Landsréttarmálinu með einróma niðurstöðu yfirdeildar MDE

Yfirdeild Mannréttindadómstóls Evrópu komst í dag að þeirri niðurstöðu að Sigríður Andersen, þá dómsmálaráðherra, hafi gerst brotleg við skipan dómara við Landsrétt.

Björn Leví: „Áslaug Arna var óvart að dissa Sigríði Andersen“

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Björn Leví: „Áslaug Arna var óvart að dissa Sigríði Andersen“

Björn Leví Gunnarsson segir nýskipaðan dómara við Landsrétt, Ásmund Helgason, hafa verið metinn hæfastann af því að hann hafði áður ólöglega verið skipaður við Landsrétt.

Sigríður Andersen varar við útþenslu Mannréttindadómstóls Evrópu

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Sigríður Andersen varar við útþenslu Mannréttindadómstóls Evrópu

Fyrrverandi dómsmálaráðherra óttast að dómstóllinn gæti grafið undan lýðræði aðildarríkjanna. Dómstóllinn dæmdi íslenska ríkið brotlegt þegar hún skipaði dómara við Landsrétt.

Yfirlýstur andstæðingur Mannréttindadómstólsins flutti erindi á afmæli Hæstaréttar

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Yfirlýstur andstæðingur Mannréttindadómstólsins flutti erindi á afmæli Hæstaréttar

Danskur prófessor sem er þekktur fyrir að vilja að Danir hætti að lúta dómum Mannréttindadómstóls Evrópu flutti ávarp á afmælissamkomu Hæstaréttar. Boðið vekur athygli þar sem málsmeðferð Íslands vegna Landsréttarmálsins hjá yfirdeild MDE stendur nú yfir.

Vill ekki tengja Landsréttarmálið við óeðlileg pólitísk afskipti

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Vill ekki tengja Landsréttarmálið við óeðlileg pólitísk afskipti

Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir dómsmálaráðherra telur langsótt að tengja stuðning pólska ríkisins við málsatvik í Landsréttarmálinu. Formaður Dómarafélagsins segir stuðninginn vera „slæman félagsskap“ þar sem pólskir dómarar sæti ofsóknum stjórnvalda.

Mest lesið

Baráttan við sjálfið

1

Það sem ég hef lært

Tómas Þór Þórðarson

Baráttan við sjálfið

Tómas Þór Þórðarson sigraði óttann við almenningsálitið.

Þingmaður Sjálfstæðisflokks hnakkreifst við hóp kennara

2

Stjórnmál

3

Þingmaður Sjálfstæðisflokks hnakkreifst við hóp kennara

Jón Pétur Zimsen, þingmaður Sjálfstæðisflokks og fyrrverandi skólastjóri, hvatti kennara til að hrista af sér hlekkina og hafna „elítunni“ í spjallhópi á Facebook. „Ertu móðguð, gæti ekki verið meira sama,“ svaraði hann þegar kennari sagði hann tala niður til kennarastéttarinnar.

„Enginn alþjóðaflugvöllur með verri tengingu við áfangastað“

3

Úttekt

3

„Enginn alþjóðaflugvöllur með verri tengingu við áfangastað“

Í mörgum tilfellum er ódýrara fyrir landsmenn að keyra á bílum sínum upp á flugvöll og leggja frekar en að taka Flugrútuna. Nýleg rannsókn sýndi að aðeins hálft til eitt prósent þjóðarinnar nýti sér Strætó til að fara upp á flugvöll. Borgarfræðingnum Birni Teitssyni þykja samgöngur til og frá Keflavíkurflugvelli vera þjóðarskömm en leiðsögumaður líkti nýlegu ferðalagi sínu með Flugrútunni við gripaflutninga.

Stuðlar: „Með börn sem voru sekúndum frá því að deyja“

4

VettvangurTýndu strákarnir

1

Stuðlar: „Með börn sem voru sekúndum frá því að deyja“

Mannskæður bruni, starfsmaður með stöðu sakbornings og fíkniefnin flæðandi – þannig hafa fréttirnar verið af Stuðlum. Starfsmenn segja mikið geta gengið á. „Þetta er staðurinn þar sem börnin eru stoppuð af,“ segir starfandi forstöðumaður. Flestir sem þangað koma hafa orðið fyrir alvarlegum áföllum og bera sár sem getur tekið ævina að gróa.

Horfin eftir heimsókn til fjölskyldunnar

5

Erlent

Horfin eftir heimsókn til fjölskyldunnar

Kínversk stjórnvöld herða aðgerðir til að kæfa gagnrýni á meðferð Tíbets.

Þau sem fá listamannalaun á næsta ári

6

Innlent

1

Þau sem fá listamannalaun á næsta ári

Mánaðarleg fjárhæð listamannalauna verður ákveðin í fjárlögum, sem enn eru óafgreidd, en þau voru 560.000 krónur á mánuði í ár. Greiðslurnar eur skilgreindar sem verktakagreiðslur.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Krafðist grafarþagnar á heimilinu

1

Dómsmál

Krafðist grafarþagnar á heimilinu

Réttarhöldum yfir Margréti Löf er lokið, en þar kom meðal annars fram að fjölskyldan tjáði sig að miklu leyti með bréfaskriftum út af meintri hljóðóbeit Margrétar, sem beindist að foreldrum hennar.

Baráttan við sjálfið

2

Það sem ég hef lært

Tómas Þór Þórðarson

Baráttan við sjálfið

Tómas Þór Þórðarson sigraði óttann við almenningsálitið.

Þingmaður Sjálfstæðisflokks hnakkreifst við hóp kennara

3

Stjórnmál

3

Þingmaður Sjálfstæðisflokks hnakkreifst við hóp kennara

Jón Pétur Zimsen, þingmaður Sjálfstæðisflokks og fyrrverandi skólastjóri, hvatti kennara til að hrista af sér hlekkina og hafna „elítunni“ í spjallhópi á Facebook. „Ertu móðguð, gæti ekki verið meira sama,“ svaraði hann þegar kennari sagði hann tala niður til kennarastéttarinnar.

Jón Trausti Reynisson

4

Leiðari

5

Jón Trausti Reynisson

Fyrir hvern er þetta gert?

Mikil mannfjölgun með litlum raunverulegum hagvexti og háum tilkostnaði vekur spurningar um markmiðasetningu okkar.

Frávísun Söndru Hlífar á tillögum félaga sinna fáheyrð

5

Stjórnmál

2

Frávísun Söndru Hlífar á tillögum félaga sinna fáheyrð

Undrun ríkir á meðal Sjálfstæðismanna eftir að varaborgarfulltrúi ákvað að eigin frumkvæði að vísa tillögum flokkssystra sinna frá þar sem þær væru „óafgreiðsluhæfar“.

Blaðamenn verðlaunuðu Þorstein Má

6

Viðskipti

2

Blaðamenn verðlaunuðu Þorstein Má

Bankastjóri Íslandsbanka og stofnandi Samherja voru á meðal þeirra sem stjórnendur af fjölmiðlunum Þjóðmálum, Vísi og Morgunblaðinu veittu verðlaun.

Mest lesið í mánuðinum

Krafðist grafarþagnar á heimilinu

1

Dómsmál

Krafðist grafarþagnar á heimilinu

Réttarhöldum yfir Margréti Löf er lokið, en þar kom meðal annars fram að fjölskyldan tjáði sig að miklu leyti með bréfaskriftum út af meintri hljóðóbeit Margrétar, sem beindist að foreldrum hennar.

Þorleifur Kamban látinn: „Einstaklega fjölhæfur og skapandi“

2

Innlent

Þorleifur Kamban látinn: „Einstaklega fjölhæfur og skapandi“

Þorleifur Kamban lést langt fyrir aldur fram en afrekaði margt. Hann var listamaður og grafískur hönnuður auk þess sem hann fékk verðlaun fyrir heimildarþáttaröð um barnsfæðingar.

„Eiginmaður minn hefur aldrei átt eignarhlut í Skeljungi“

3

Stjórnmál

2

„Eiginmaður minn hefur aldrei átt eignarhlut í Skeljungi“

Hildur Björnsdóttir, oddviti Sjálfstæðisflokks í borgarstjórn, fjallaði ítrekað um samninga sem vörðuðu lóðir bensínstöðva þrátt fyrir að eiginmaður hennar stýrði móðurfélagi Skeljungs. Lóðir bensínstöðva Skeljungs hafa síðan verið seldar til tengdra félaga fyrir vel á annan milljarð króna. Hún segir hæfi sitt aldrei hafa komið til álita.

Arnaldur og Yrsa fá 20 milljónir hvort

4

Menning

3

Arnaldur og Yrsa fá 20 milljónir hvort

Arnaldur Indriðason og Yrsa Sigurðardóttir hafa bæði fjárfest í verðbréfum í gegnum félögin sem halda utan um ritstörf þeirra. Arnaldur á verðbréf fyrir meira en milljarð og Yrsa hefur fjárfest í skráðum hlutabréfum.

Sif Sigmarsdóttir

5

Pistill

7

Sif Sigmarsdóttir

Það sem enginn segir á dánarbeði

Ef dagurinn í dag væri síðasti dagur ævi þinnar, hver væri mesta eftirsjáin?

Sex leiðir til að þvætta peninga

6

Innlent

2

Sex leiðir til að þvætta peninga

Greiningardeild ríkislögreglustjóra hefur birt lista yfir leiðir sem farnar eru við peningaþvætti á Íslandi. Lögreglan telur nýlegan dóm staðfesta að peningaþvættisþjónusta sé seld af sérfræðingum hér á landi.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Líkir Flugrútunni við gripaflutninga í þriðja heiminum

Innlent

Líkir Flugrútunni við gripaflutninga í þriðja heiminum

Páll Ásgeir Ásgeirsson leiðsögumaður líkti þjónustu Flugrútunnar við gripaflutninga í þriðja heiminum eftir ferðalag með henni í haust. „Þetta er ekki neytendavænt, þetta er bara gróðavænt,“ segir Björn Teitsson borgarfræðingur.

„Syfjaði Don“? Áhyggjur af heilsu dómharða forsetans

ErlentBandaríki Trumps

„Syfjaði Don“? Áhyggjur af heilsu dómharða forsetans

Bandaríkjaforseti segir blaðamenn „brjálaða“ vegna umfjallana um heilsu hans.

Átján ára piltur týndur

Tilkynning

Átján ára piltur týndur

Lögreglan lýsir eftir pilti sem sást síðast í Hafnarfirði.

Svona breytast fjárlögin

Stjórnmál

Svona breytast fjárlögin

Ný þjóðhagsspá og nýjar útgjaldatillögur leggja grunninn að breytingatillögum sem meirihluti fjárlaganefndar leggur fram. Gjöld hækka vel umfram tekjur og 0,5% halli á fjárlögum er áætlaður á næsta ári.

Festa Reykjavíkurflugvöll í sessi og byggja nýja flugstöð

Innlent

Festa Reykjavíkurflugvöll í sessi og byggja nýja flugstöð

Í nýrri samgönguáætlun segir að Reykjavíkurflugvöllur verði festur í sessi og til stendur að byggja nýja flugstöð. Forsætisráðherra segir sjálfsagt að styrkja flugvöllinn meðan annar kostur sé ekki fyrir hendi.

Borgin vill auka gervigreind og minnka kulnun

Stjórnmál

Borgin vill auka gervigreind og minnka kulnun

Borgarstjóri lagði fram hagræðingatillögur almennings en 265 ábendingar bárust. Á meðal þeirra mátti finna tillögur Viðreisnar, sem taldi engar af sínum tillögum hafa ratað í samantekt meirihlutans.

Ný samgönguáætlun: Fljóta-, Fjarða- og Súðavíkurgöng á oddinn

Innlent

Ný samgönguáætlun: Fljóta-, Fjarða- og Súðavíkurgöng á oddinn

Ný samgönguáætlun markar breytingu frá fyrri áætlunum um forgangsröðun í jarðgangagerð. Hætt hefur verið við Fjarðarheiðagöng og á nú að tengja Seyðisfjörð með göngum niður á firði.

Beint: Samgönguáætlun kynnt

Streymi

Beint: Samgönguáætlun kynnt

Bein útsending frá blaðamannafundi Eyjólfs Ármannsonar innviðaráðherra um nýja samgönguáætlun og innviðafélag.

YouTube gagnrýnir samfélagsmiðlabann Ástrala

Erlent

YouTube gagnrýnir samfélagsmiðlabann Ástrala

Áströlsk stjórnvöld hafa riðið á vaðið og ákveðið að banna ungmennum að nota ýmsa samfélagsmiðla. Youtube var í fyrstu undanþegið banninu en því var breytt í sumar. Fyrirtækið segir bannið vanhugsað.

Seðlabankinn telur fjárfestingasjóði verktaka geta aukið kerfisáhættu

Neytendur

Seðlabankinn telur fjárfestingasjóði verktaka geta aukið kerfisáhættu

Fjármálastöðugleikanefnd Seðlabanka Íslands telur að ný leið sem ýmis verktakafyrirtæki hafa boðið, þar sem sjóðir þeirra kaupa hlut í íbúðum fólks, geti grafið undan markmiðum lánþegaskilyrða bankans.

Ósýnileiki yngstu barna í hamförum: Snjóflóðið á Flateyri 1995

Aðsent

Guðrún Alda Harðardóttir

Ósýnileiki yngstu barna í hamförum: Snjóflóðið á Flateyri 1995

Þegar hamfarir eru rammaðar inn sem samfélagsleg reynsla gleymast oft þeir hópar sem hafa minnstu röddina en mestu þörfina fyrir stuðning, viðurkenningu og vernd.

Engin málamiðlun um landsvæði eftir viðræður Bandaríkjanna og Rússa um Úkraínu

ErlentÚkraínustríðið

Engin málamiðlun um landsvæði eftir viðræður Bandaríkjanna og Rússa um Úkraínu

Viðræður Bandaríkjanna og Rússlands um að binda enda á stríðið í Úkraínu skiluðu engum árangri. Kremlverjar segja að engin málamiðlun hafi fundist varðandi landsvæði. Rússlandsforseti segist tilbúinn að fara í stríð við Evrópu.

Gervigreind notuð við gerð umbúða: „Ekki hættir að nota listamenn og grafíska hönnuði“

Menning

Gervigreind notuð við gerð umbúða: „Ekki hættir að nota listamenn og grafíska hönnuði“

Skiptar skoðanir eru á umbúðum utan af jólaískúlu frá Kjörís, en notast var við gervigreind við gerð hennar. Markaðsstjóri fyrirtækisins segir fyrirtækið ekki hafa hug á því að starfa í andstöðu við markaðinn en vill þó nýta gervigreindina vel.

Sjálfstæðisflokkurinn bætir við sig í borginni

Stjórnmál

Sjálfstæðisflokkurinn bætir við sig í borginni

Stuðningur við Flokk fólksins og Framsókn hefur hrunið frá kosningum en Sjálfstæðisflokkur og Samfylking hafa bætt við sig. Meirihlutinn er fallinn.

Einar vill mynda hægri meirihluta í Reykjavík

Stjórnmál

Einar vill mynda hægri meirihluta í Reykjavík

Einar Þorsteinsson, oddviti Framsóknarflokksins í Reykjavíkurborg, vill mynda meirihluta til hægri í borginni og segir einu leiðina að kjósa Framsókn.

Mest lesið undanfarið ár