Útlit viðmóts

Ljóst

Dökkt

© 2025 Sameinaða útgáfufélagið ehf. Allur réttur áskilinn. Notkun á efni miðilsins er óheimil án samþykkis.

Stofnuð árið 2023 af Stundinni og Kjarnanum

Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

Úttekt Skipun dómara við Landsrétt

Saga Landsréttarmálsins: Hver ber ábyrgð?

Yfirdeild MDE átelur Sigríði Andersen, fyrrverandi dómsmálaráðherra, fyrir þátt hennar í Landsréttarmálinu. Hæstiréttur og Alþingi, þá undir meirihluta Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar, fá einnig gagnrýni. Yfirdeildin segir gjörðir Sigríðar vekja réttmætar áhyggjur af pólitískri skipun dómara.

5. desember 2020 · 08:00

Saga Landsréttarmálsins: Hver ber ábyrgð? — Hver ber ábyrgð? Dómur yfirdeildar segir brot Sigríðar Andersen, fyrrverandi dómsmálaráðherra, snúa að „kjarna réttarins til réttmætrar málsmeðferðar fyrir sjálfstæðum og óvilhöllum dómstóli“.

Steindór Grétar Jónsson

steindor@heimildin.is

Sautján dómarar yfirdeildar Mannréttindadómstóls Evrópu (MDE) komust að þeirri einróma niðurstöðu 1. desember, á fullveldisdaginn sjálfan, að íslenska ríkið hefði gerst brotlegt þegar Sigríður Andersen, þingmaður Sjálfstæðisflokks og þá dómsmálaráðherra, skipaði fjóra dómara við Landsrétt í trássi við reglur.

Telst Ísland hafa brotið gegn 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu en ákvæðið veitir hverjum þeim sem borinn er sökum um refsiverða háttsemi réttinn til réttlátrar málsmeðferðar fyrir sjálfstæðum og óvilhöllum dómstóli.

Þá gagnrýndi yfirdeildin meðferð málsins fyrir Alþingi og fyrir dómstólum Íslands, en þáverandi stjórnarmeirihluti Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar samþykkti tillögu Sigríðar. Einnig fær Hæstiréttur gagnrýni, en hann hafði áður komist að þeirri niðurstöðu að stjórnsýslulög hefðu verið brotin við skipan dómaranna. „Enginn þeirra öryggisventla skilaði árangri og geðþóttavald ráðherrans til þess að víkja frá mati hæfnisnefndar reyndist óheft,“ segir í dómi yfirdeildarinnar.

En hver ber þá raunverulega …

Kjósa

0

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Skipun dómara við Landsrétt

Fjölskylduvítið

PistillSkipun dómara við Landsrétt

Þóra Kristín Ásgeirsdóttir

Fjölskylduvítið

Íslenska stjórnmálafjölskyldan hefur öll megineinkenni sjúkrar fjölskyldu út frá kenningum um meðvirkni enda alin upp við sjúklegar aðstæður. Í því ljósi er forvitnilegt að skoða „pólitískt at og óvirðingu Mannréttindadómstólsins í Strassbourg við Alþingi Íslendinga“ sem „skiptir víst engu máli þegar upp er staðið“.

Íslenska ríkið brotlegt í Landsréttarmálinu með einróma niðurstöðu yfirdeildar MDE

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Íslenska ríkið brotlegt í Landsréttarmálinu með einróma niðurstöðu yfirdeildar MDE

Yfirdeild Mannréttindadómstóls Evrópu komst í dag að þeirri niðurstöðu að Sigríður Andersen, þá dómsmálaráðherra, hafi gerst brotleg við skipan dómara við Landsrétt.

Björn Leví: „Áslaug Arna var óvart að dissa Sigríði Andersen“

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Björn Leví: „Áslaug Arna var óvart að dissa Sigríði Andersen“

Björn Leví Gunnarsson segir nýskipaðan dómara við Landsrétt, Ásmund Helgason, hafa verið metinn hæfastann af því að hann hafði áður ólöglega verið skipaður við Landsrétt.

Sigríður Andersen varar við útþenslu Mannréttindadómstóls Evrópu

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Sigríður Andersen varar við útþenslu Mannréttindadómstóls Evrópu

Fyrrverandi dómsmálaráðherra óttast að dómstóllinn gæti grafið undan lýðræði aðildarríkjanna. Dómstóllinn dæmdi íslenska ríkið brotlegt þegar hún skipaði dómara við Landsrétt.

Yfirlýstur andstæðingur Mannréttindadómstólsins flutti erindi á afmæli Hæstaréttar

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Yfirlýstur andstæðingur Mannréttindadómstólsins flutti erindi á afmæli Hæstaréttar

Danskur prófessor sem er þekktur fyrir að vilja að Danir hætti að lúta dómum Mannréttindadómstóls Evrópu flutti ávarp á afmælissamkomu Hæstaréttar. Boðið vekur athygli þar sem málsmeðferð Íslands vegna Landsréttarmálsins hjá yfirdeild MDE stendur nú yfir.

Vill ekki tengja Landsréttarmálið við óeðlileg pólitísk afskipti

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Vill ekki tengja Landsréttarmálið við óeðlileg pólitísk afskipti

Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir dómsmálaráðherra telur langsótt að tengja stuðning pólska ríkisins við málsatvik í Landsréttarmálinu. Formaður Dómarafélagsins segir stuðninginn vera „slæman félagsskap“ þar sem pólskir dómarar sæti ofsóknum stjórnvalda.

Mest lesið

Sif Sigmarsdóttir

1

Skoðun

1

Sif Sigmarsdóttir

„Þessi kona er rugluð“

Það tók mannkynið ekki nema nokkrar aldir að leggja við hlustir eftir að ítalski stjarnfræðingurinn Galileo Galilei dæmdur í stofufangelsi fyrir að viðra þá hugmynd að jörðin snerist kringum sólina. Ekki er því öll von úti um að hlustað verði á Herdísi Storgaard.

Valur Gunnarsson

2

Pistill

4

Valur Gunnarsson

Munu Bandaríkin liðast í sundur?

Bandaríkjamenn eru nú líkt og tvær þjóðir í sama landi. Þessir tveir hópar eru ekki einu sinni sammála um grundvallarstaðreyndir.

Óttast að útgerðarmenn selji útgerðirnar til að hagnast meira

3

FréttirSjávarútvegur

3

Óttast að útgerðarmenn selji útgerðirnar til að hagnast meira

Þingmenn stjórnarandstöðunnar ræða áfram veiðigjöld á Alþingi í dag. Jón Pétur Zimsen, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, telur fjármunum útgerðarmanna betur borgið í öðru en sjávarútvegi, verði veiðigjöld hækkuð.

Bandaríkin í stríð við Íran

4

Fréttir

6

Bandaríkin í stríð við Íran

„Til hamingju, dásamlegu bandarísku hermenn okkar,“ segir Trump eftir árásirnar á Íran.

Segja svör Íslands hvorki viðunandi né í samræmi við raunveruleikann

5

Fréttir

Segja svör Íslands hvorki viðunandi né í samræmi við raunveruleikann

Hvítþvottur, innihaldsleysi og óviðunandi svör sem eru ekki í tengslum við raunveruleikann eru meðal þeirra orða sem Geðhjálp notuðu til að lýsa svörum Íslands um geðheilbrigðismál í samráðsgátt. Innan stjórnkerfisins er unnið að drögum að miðannarskýrslu Íslands vegna allsherjarúttektar Sameinuðu þjóðanna á stöðu mannréttindamála.

Norskur hagfræðingur segir ruglingslegt að tala um „norska leið“

6

Viðskipti

Norskur hagfræðingur segir ruglingslegt að tala um „norska leið“

Claire Armstrong, auðlindahagfræðingur við Heimskautaháskólann í Tromsö, segist ekki hafa séð mikinn mun á því hve mikill fiskur er unninn í Noregi eftir að byrjað var að innheimta veiðigjöld í norsku laxeldi.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Sif Sigmarsdóttir

1

Skoðun

1

Sif Sigmarsdóttir

„Þessi kona er rugluð“

Það tók mannkynið ekki nema nokkrar aldir að leggja við hlustir eftir að ítalski stjarnfræðingurinn Galileo Galilei dæmdur í stofufangelsi fyrir að viðra þá hugmynd að jörðin snerist kringum sólina. Ekki er því öll von úti um að hlustað verði á Herdísi Storgaard.

„Á ekki möguleika á að fá réttláta málsmeðferð“

2

Fréttir

2

„Á ekki möguleika á að fá réttláta málsmeðferð“

Nauðgunarkæran var felld niður, en umboðsmaður Alþingis tekur undir aðfinnslur við rannsókn lögreglu, varðandi atriði sem hefðu getað skipt máli við sönnunarmat. Eftir athugun á máli Guðnýjar S. Bjarnadóttur sendi umboðsmaður Alþingis einnig ríkissaksóknara ábendingu varðandi varðveislu gagna í sakamálum og áréttaði mikilvægi þess að ákærandi hafi öll gögn undir höndum þegar hann tekur afstöðu.

Valur Gunnarsson

3

Pistill

4

Valur Gunnarsson

Munu Bandaríkin liðast í sundur?

Bandaríkjamenn eru nú líkt og tvær þjóðir í sama landi. Þessir tveir hópar eru ekki einu sinni sammála um grundvallarstaðreyndir.

Livio áfrýjar máli gegn stofnanda Sunnu: „Til þess gert að gera mér lífið leitt“

4

Fréttir

Livio áfrýjar máli gegn stofnanda Sunnu: „Til þess gert að gera mér lífið leitt“

Ingunn Jónsdóttir frjósemislæknir og stofnandi Sunnu frjósemisstofu, segist telja að persónuleg óvild búi meðal annars að baki málaferlum Livio gegn henni.

Rukkuð um 1.500 króna hátíðargjald á veitingahúsi í miðbænum: „Algjörlega út í hött“

5

Neytendur

1

Rukkuð um 1.500 króna hátíðargjald á veitingahúsi í miðbænum: „Algjörlega út í hött“

Tvær konur voru krafðar um 1.500 króna „hátíðargjald“ fyrir að hafa setið við borð á veitingahúsi í miðbæ Reykjavíkur í gær, 17. júní. Formaður Neytendasamtakanna segir athæfið óheimilt hafi þeim ekki verið gert viðvart um gjaldið fyrirfram.

Óttast að útgerðarmenn selji útgerðirnar til að hagnast meira

6

FréttirSjávarútvegur

3

Óttast að útgerðarmenn selji útgerðirnar til að hagnast meira

Þingmenn stjórnarandstöðunnar ræða áfram veiðigjöld á Alþingi í dag. Jón Pétur Zimsen, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, telur fjármunum útgerðarmanna betur borgið í öðru en sjávarútvegi, verði veiðigjöld hækkuð.

Mest lesið í mánuðinum

Forsprakki útifundar játaði fjárdrátt á leikskólanum Klettaborg

1

Fréttir

4

Forsprakki útifundar játaði fjárdrátt á leikskólanum Klettaborg

Sigfús Aðalsteinsson, stofnandi hópsins Ísland - þvert á flokka, sem stendur fyrir útifundum um hælisleitendur, játaði á sig fjárdrátt frá leikskólanum Klettaborg þegar hann var forstöðumaður þar. Hann vill ekki dæma hvort brot af því tagi séu nógu alvarleg til að innflytjendur sem gerðust sekir um þau ætti að senda úr landi.

Indriði Þorláksson

2

Aðsent

5

Indriði Þorláksson

Kvótaskerðing, þjóðartekjur, veiðigjöld og hafið

Ekkert tilefni er því til endurmats á þeirri tillögu sem sjávarútvegsráðherra hefur lagt fram um hækkun á veiðigjaldi. Enn vantar mikið á til að hlutur almennings í tekjum af eigin auðlind sé kominn í eðlilegt horf.

Segir Útlendingastofnun ætla að senda Oscar úr landi eftir helgi

3

Fréttir

3

Segir Útlendingastofnun ætla að senda Oscar úr landi eftir helgi

Íslenskur fósturfaðir Oscars Andres Florez Bocanegra, 17 ára drengs frá Kólumbíu sem hefur verið synjað um alþjóðlega vernd á Íslandi, segir að Útlendingastofnun ætli sér að koma Oscari úr landi eftir helgi.

Innflytjandi sár eftir 30 ár á Íslandi: „Við erum helvítis útlendingar og múslímar sem á að reka úr landi“

4

Fréttir

9

Innflytjandi sár eftir 30 ár á Íslandi: „Við erum helvítis útlendingar og múslímar sem á að reka úr landi“

Jasmin Vajzovic sem fluttist til Íslands frá Bosníu og Hersegóvínu fyrir 30 árum segist aðeins nýlega hafa upplifað fordóma vegna trúar sinnar og uppruna. Hann segist kvíða fyrir framtíð dóttur sinnar á Íslandi.

Ósammála um hvernig bregðast eigi við mótmælum gegn innflytjendum

5

Fréttir

3

Ósammála um hvernig bregðast eigi við mótmælum gegn innflytjendum

Álitsgjafa á vinstri væng stjórnmálanna greinir á um hvort nálgast eigi meinta rasista með skilningi, háði, ofbeldi eða þögninni. „Ég hef nú svo sem reynt eitt og annað en veit ekkert hvort það virkar,“ segir háskólakennari um samtöl sín við fólk andvígt innflytjendum.

Ragga Nagli um reynslu sína sem innflytjandi: lögbrjótur sem tileinkar sér ekki siði Danans

6

Fréttir

3

Ragga Nagli um reynslu sína sem innflytjandi: lögbrjótur sem tileinkar sér ekki siði Danans

Ragga Nagli lýsir brestum sínum sem innflytjandi í Danmörku og segist aldrei hafa upplifað vesen frá múslimum. „Sýnum náungakærleika og komum fram við innflytjendur á Íslandi eins og við viljum að sé komið fram við okkur þegar við tökum okkur búsetu á erlendri grund.“

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Segir að geimvera gripi inn í fjölmiðlafrumvarpið

Fréttir

2

Segir að geimvera gripi inn í fjölmiðlafrumvarpið

Þingmenn stjórnarandstöðunnar ósáttir við að Morgunblaðið og Sýn fái ekki hærri styrki.

Sólveig Anna gagnrýnir Valkyrjurnar: „Skipanirnar koma frá Bandaríkjunum“

Fréttir

4

Sólveig Anna gagnrýnir Valkyrjurnar: „Skipanirnar koma frá Bandaríkjunum“

Formaður Eflingar segir Ísland vera lepp Bandaríkjanna í utanríkismálum og að ráðherrar ríkisstjórnarinnar sýni undirgefni og hlýðni við að „hafa eftir þvæluna“ um ógnina sem stafar af Íran.

Stöðvum áætlanir um sjókvíaeldi í Eyjafirði

Aðsent

Harpa Barkardóttir

Stöðvum áætlanir um sjókvíaeldi í Eyjafirði

Samtök um náttúruvernd á Norðurlandi, SUNN, biðla til stjórnvalda um að gera Eyjafjörð að friðunarsvæði fyrir sjókvíaeldi.

Er komin heimsstyrjöld?

Pistill

1

Valur Gunnarsson

Er komin heimsstyrjöld?

Enn sem komið er hafa stórveldin forðast bein átök hvert við annað á 21. öld, nú þegar fjórðungur hennar er liðin. Helstu sprungusvæði eru þó farin að minna á sig.

Saga Írans 4: Voldugasta Íranskóngi heimsins drekkt í blóði af hirðingjadrottningu

Flækjusagan

Saga Írans 4: Voldugasta Íranskóngi heimsins drekkt í blóði af hirðingjadrottningu

Kýrus hinn mikli konungur Persa stofnaði hið þriðja og mesta veldi Írana á sjöttu öld fyrir upphaf tímatals okkar. Hann hefur furðu gott orð á sér sem stjórnani en Tómyris drottning Massageta vlldi þó ekkert með hann hafa.

Konan sem dreifði nektarmyndum greiði miskabætur

Fréttir

Konan sem dreifði nektarmyndum greiði miskabætur

Mál sem varðaði „lostugt athæfi“ konu sem dreifði nektarmyndum af eiginmanni sínum og annarri konu hefur farið fram og til baka í dómskerfinu. Héraðsdómur Reykjaness ákvarðaði í dag miskabætur til mannsins.

Árásin aðfararnótt 17. júní

Úkraínuskýrslan#31

Árásin aðfararnótt 17. júní

Ég get gengið undir sprengjuregni allan daginn, valsað um skurðgrafir á eftir hermönnum og sofið í bíl undir tré með stórskotaliðskúlur fljúgandi á milli fylkinga – en það eru augnablik eins og þessi sem sitja eftir í huganum.

Olíuverð sveiflast meðan fjárfestar bíða viðbragða Írana

Erlent

Olíuverð sveiflast meðan fjárfestar bíða viðbragða Írana

Olíuverð sveiflaðist eftir loftárásir Bandaríkjanna á kjarnorkumannvirki Írans, en fjárfestar bíða viðbragða Teheran. Markaðir haldast rólegir þar sem olíuflæði um Hormússund hefur ekki raskast og engin opinber viðbrögð borist.

Segja svör Íslands hvorki viðunandi né í samræmi við raunveruleikann

Fréttir

Segja svör Íslands hvorki viðunandi né í samræmi við raunveruleikann

Hvítþvottur, innihaldsleysi og óviðunandi svör sem eru ekki í tengslum við raunveruleikann eru meðal þeirra orða sem Geðhjálp notuðu til að lýsa svörum Íslands um geðheilbrigðismál í samráðsgátt. Innan stjórnkerfisins er unnið að drögum að miðannarskýrslu Íslands vegna allsherjarúttektar Sameinuðu þjóðanna á stöðu mannréttindamála.

Saga Írans 3: Þegar konungur Írans var messías Gyðinga

Flækjusagan

1

Saga Írans 3: Þegar konungur Írans var messías Gyðinga

Hér segir frá upphafi stjórnartíðar Kýrusar mikla Persakonungs sem setti á stofn þriðja og mesta stórveldið í Íran, og var einhver merkasti, mildasti og skynsamasti stjórnarherra fornaldar.

Hvaða sögu segja fötin þín?

Aðsent

Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir

Hvaða sögu segja fötin þín?

„Á bak við hverja ódýra flík leynist saga um mengun, mannréttindabrot og græðgi.“

Átök Ísraels og Írans stigmagnast: Óvinaveldin nú og þá

Skýring

Átök Ísraels og Írans stigmagnast: Óvinaveldin nú og þá

Ísrael réðst á Íran með loftárásum föstudaginn 13. júní og í kjölfarið hafa ríkin átt í linnulausum átökum. Bandaríski herinn hefur hafið hernaðaraðgerðir gegn Íran. Leiðtogar hafa miklar áhyggjur af því að átökin stigmagnist áfram. Heimildin tók saman atburði síðustu daga og fer yfir sögu óvinaríkjanna Ísraels og Írans.

Munu Bandaríkin liðast í sundur?

Pistill

4

Valur Gunnarsson

Munu Bandaríkin liðast í sundur?

Bandaríkjamenn eru nú líkt og tvær þjóðir í sama landi. Þessir tveir hópar eru ekki einu sinni sammála um grundvallarstaðreyndir.

Saga Írans 2: Sólmyrkvi, mannát og uppreisn gegn afa

Saga

Saga Írans 2: Sólmyrkvi, mannát og uppreisn gegn afa

Í fyrri grein sagði frá fyrsta stórveldi Írans, Elam. En nú segir frá öðru stórveldi Írana, ríki Meda, hruni þess og þá rís upp hið þriðja og mesta veldi.

Bandaríkin í stríð við Íran

Fréttir

6

Bandaríkin í stríð við Íran

„Til hamingju, dásamlegu bandarísku hermenn okkar,“ segir Trump eftir árásirnar á Íran.

Mest lesið undanfarið ár