Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

Norska lögmannsstofan segir rekstri Samherja í Namibíu hafa verið „sjálfstýrt“ þar en ekki frá Íslandi

Tals­mað­ur norsku lög­manns­stof­unn­ar Wik­borg Rein, Geir Swigg­um, seg­ir að rann­sókn fyr­ir­tæk­is­ins á mútu­greiðsl­um Sam­herja í Namib­íu ljúki brátt. Wik­borg Rein still­ir Namib­í­u­rekstri Sam­herja upp sem sjálf­stæð­um og stjórn­end­ur hans beri ábyrgð á hon­um en ekki yf­ir­stjórn Sam­herja á Ís­landi. Hann seg­ir fjöl­miðlaum­fjöll­un um mútu­greiðsl­urn­ar hafa ver­ið „skipu­lagða árás“.

Norska lögmannsstofan segir rekstri Samherja í Namibíu hafa verið „sjálfstýrt“ þar en ekki frá Íslandi
Sjálfsstjórn Namibíuhlutans Ein af röksemdum Wikborg Rein, sem væntanlega byggir á því sem Samherji segir eða ætlar að segja, er að stjórnendur Namibíuhluta fyrirtækisins hafi einir borið ábyrgð á mútugreiðslunum. Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri Samherja, sést hér með sjávarútvegsráðherra Namibíu, Bernhard Esau, á heimili tengdasonar hans, Tamson Hatuikulipi, sem báðir sitja í gæsluvarðhaldi fyrir að hafa þegið mútur frá Samherja.

Norska lögmannsstofan Wikborg Rein, sem ráðin var af Samherja til að gera svokallaða rannsókn á Namibíumálinu fyrir hönd útgerðarfélagsins, stefnir að því að ljúka störfum á næstu vikum. Í kjölfarið mun norska lögmannsstofan, sem vinnur fyrir og fær greitt fyrir hina svokölluðu rannsókn frá Samherja, að „útskýra“ málið fyrir yfirvöldum í þeim löndum sem hafa með Namibíumálið að gera. Væntanlega er átt við Namibíu, Ísland og Noreg sem fleiri ríki.

Þetta kemur fram í viðtali við talsmann norsku lögmannsstofunnar, Geir Swiggum, við norska blaðið Fiskeribladet fyrr í vikunni.

Mál Samherja í Namibíu snýst um mútugreiðslur upp á vel á annan milljarð króna sem Samherji greiddi til ráðamanna í Namibíu í skiptum fyrir kvóta í hestamakríl. 

Bjóða fram aðstoð sínaNorska lögmannsstofan Wikborg Rein býður yfirvöldum á Íslandi, og í öðrum löndum þar sem Samherjamálið er til rannsóknar, fram aðstoð sína.

Boltinn hjá stjórn Samherja

Í viðtalinu segir Swiggum að niðurstöður Wikborg Rein verði fyrst kynntar stjórn Samherja sem svo ákveði hvað gera eigi við niðurstöðurnar og hvernig eigi að kynna þær, ef þær verða þá kynntar opinberlega. „Það er stjórnin sem ákveður hvernig fyrirtækið ætlar að fara með niðurstöðurnar. Við getum gefið ráð og ábendingar en það er stjórnin sem á þetta ferli og skýrsluna sem við gerum. Stjórnin þarf einnig að taka tillit til annarra hagsmuna en sinna eigin. Til að mynda er það oft okkar upplifun að stjórnvöld í ólíkum löndum vilja ekki endilega fá allar staðreyndir upp á yfirborðið opinberlega sökum þeirra rannsókna sem eiga sér stað í þeim,“ segir Swiggum við Fiskeribladet. 

„Skipulögð árás á fyrirtækið frá nokkrum fjölmiðlum“

Segir Namibíuhlutann hafa lotið eigin stjórn

Út frá því sem Geir Swiggum segir í viðtalinu þá má áætla ýmislegt um varnir forsvarsmanna Samherja í málinu. Hann segir umfjöllunina um stórfelldar mútugreiðslur Samherja í Namibíu, sem Kveikur, Al Jazeeera og Stundin greindu frá í samvinnu við Wikileaks, hafa verið „skipulagða árás á fyrirtækið frá nokkrum fjölmiðlum“. 

Hann segir að strax í upphafi málsins, í nóvember, hafi stjórnendur og stjórn Samherja sagt að þeir hafi ekki verið meðvitaðir um málið og ásakanirnar og að þar af leiðandi hafi þeir þurft að láta gera athugun á starfseminni í Namibíu. „Starfsemi sem átti sér stað óravegu frá heimaslóðunum og sem var minni í sniðum en starfsemin sem fyrirtækið var með á Íslandi auk þess sem starfseminni var sjálfstýrt (sjelvstyrt) af þeim sem báru ábyrgð á henni í Namibíu,“ segir Swiggum.

Út frá þessu þá virðist ein af vörnum Samherja og Wikborg Rein í málinu vera sú að Jóhannes Stefánsson, sem var framkvæmdastjóri og prókúruhafi yfir rekstrinum í Namibíu, og aðrir sem stýrðu útgerð Samherja í Namibíu hafi borið endanlega ábyrgð á rekstrinum þar og væntanlega mútugreiðslunum. Sá sem tók við Jóhannesi í Namibíu heitir Egill Helgi Árnason og er hann ennþá framkvæmdastjóri Samherja þar í landi en fyrirtækið hefur gefið það út að það sé hætt rekstri í landinu. 

Jóhannes: Þorsteinn Már kom með mútulausnina

Jóhannes hefur hins vegar lýst því hvernig Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri Samherji, var sá sem tók eða kom að því að taka allar meiriháttar ákvarðanir í rekstrinum í Namibíu. Meðal annars þeirri ákvörðun hvort og hvernig greiða ætti múturnar í málinu.

Í viðtali við Stundina í fyrra sagði Jóhannes:  „Þeir vildu fá peninga til að geta haldið sér gangandi, kannski leyft sér hitt og þetta, þannig að það var James sem bað um að 25 prósent af kvótagjaldinu fyrir Namgomar-kvótann myndi verða greitt í Namibíu og 75 prósent til Dubai. […] Ég lagði þetta bæði fyrir Þorstein og Ingvar og það var síðan á fundi í ágúst 2014, þá komu hérna James, Sacky og Tamson […] Við áttum fyrst fund 20. ágúst 2014 og svo var aftur fundur 22. ágúst. Þá voru bara ég, James og Þorsteinn, hinir strákarnir biðu frammi, og þá segir Þorsteinn að hann sé kominn með leiðina til að þeir geti fengið greitt þessi 75 prósent sem þeir vildu fyrir Namgomar-kvótann frá Kýpur til Dubai. Fyrirspurnin kom frá James en lausnin kom frá Þorsteini Má.“

Hvernig  lýsingar Geirs Swiggum um að Namibíuhluta starfsemi Samherja hafi verið „sjálfsstýrt“ þaðan koma heim og saman við þennan vitnisburð Jóhannesar um aðkomu Þorsteins Más Baldvinssonar að þessari starfsemi á væntanlega eftir að koma í ljós. 

Sjálfstjórn NamibíufyrirtækisinsLögmannsstofan Wikborg Rein segir að Namibíuhluti starfsemi Samhera hefur verið sjálfsstýrt frá Namibíu en ekki Íslandi. Jóhannes Stefánsson var framkvæmdastjóri Samherja í Namibíu.

Mútugreiðslurnar héldu áfram eftir að Jóhannes hætti

Þetta er sama vörn og Samherji kom fram með í upphafi málsins eftir að fjölmiðlar greindu frá því. Þá reyndi Samherji að skella skuldinni á því alfarið á Jóhannes Stefánsson. Hins vegar átti meirihluta mútugreiðslnanna frá Samherja sér stað eftir að Jóhannes hætti hjá Samherja í Namibíu auk þess sem mikill meirihluti greiðslnanna kom frá fyrirtækjum sem Jóhannes stýrði ekki. Meðal annars fyrirtækjum Samherja á Kýpur sem voru með bankareikninga í norska bankanum DNB; bankareikningum sem Jóhannes stýrði ekki. 

Hið sama gildir auðvitað um starfsemi Samherja í Namibíu eftir að Jóhannes hætti. Hvernig getur Egill Helgi Árnason, og aðrir sem unnu hjá Samherja í Namibíu, borið ábyrgð á mútugreiðslunum sem greiddar voru frá félögum á Kýpur sem voru ekki í Namibíu og sem þeir stýrðu ekki? Mútugreiðslurnar frá Kýpurfélögunum héldu áfram að berast allt þar til í ársbyrjun í fyrra.  Svar við þessari spurningu liggur ekki fyrir eftir lestur viðtalsins við Geir Swiggum. 

Tekið skal fram að Þorsteinn Már Baldvinsson hefur ekki ennþá tjáð sig efnislega um málið frá því að sagt var frá því í fjölmiðlum í nóvember fyrir rúmlega hálfu ári síðan. Þorsteinn Már svaraði ekki þeirri spurningu hvort Samherji hefði greitt mútur. 

Í lok viðtalsins segir Swiggum: „Nú er planið að ljúka vinnunni við skýrsluna innan nokkurra vikna. Í kjölfarið munum við bjóða yfirvöldum aðstoð okkar við að útskýra málið.“

Í svari við fyrirspurn Stundarinnar um stöðu rannsóknarinnar segir Swiggum ennfremur: „Rannsóknir okkar eru á lokastigi og við munum bráðlega kynna niðurstöður okkar fyrir stjórn Samherja. Í kjölfarið munum við ræða við viðeigandi yfirvöld til að kanna hvernig vinna okkar getur gagnast í frekari samvinnu á milli Samherja og þessara aðila.“

Fréttin var uppfærð með svari Geir Swiggum til Stundarinnar í tölvupósti.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Samherjaskjölin

Lögreglan á nýrri slóð: Fundu skilaboð Þorsteins
AfhjúpunSamherjaskjölin

Lög­regl­an á nýrri slóð: Fundu skila­boð Þor­steins

Tækni­mönn­um á veg­um hér­aðssak­sókn­ara tókst á dög­un­um að end­ur­heimta á ann­að þús­und smá­skila­boð sem fóru á milli Þor­steins Más Bald­vins­son­ar og Jó­hann­es­ar Stef­áns­son­ar, á með­an sá síð­ar­nefndi var við störf í Namib­íu. Skila­boð­in draga upp allt aðra mynd en for­stjór­inn og aðr­ir tals­menn fyr­ir­tæk­is­ins hafa reynt að mála síð­ustu fimm ár.
„Samherji gegndi lykilhlutverki í þessu hneyksli“ - Opið bréf til forsætisráðherra frá Namibíu
FréttirSamherjaskjölin

„Sam­herji gegndi lyk­il­hlut­verki í þessu hneyksli“ - Op­ið bréf til for­sæt­is­ráð­herra frá Namib­íu

Slétt­um fjór­um ár­um eft­ir að ljóstr­að var upp um fram­ferði Sam­herja í Namib­íu kall­ar leið­togi namib­ísku stjórn­ar­and­stöð­unn­ar eft­ir því að ís­lensk stjórn­völd taki ábyrgð, í opnu bréfi til for­sæt­is­ráð­herra Ís­lands. Hundrað millj­óna rík­is­styrk­ur til Sam­herja vek­ur reiði í Namib­íu.
Lögmaður namibískra sjómanna við Samherja: „Borgið það sem þið skuldið þeim“
RannsóknirSamherjaskjölin

Lög­mað­ur namib­ískra sjó­manna við Sam­herja: „Borg­ið það sem þið skuld­ið þeim“

Lög­mað­ur skip­verj­anna tutt­ugu og þriggja sem dæmd­ar voru bæt­ur vegna ólög­legr­ar upp­sagn­ar Sam­herja­fé­lags í Namib­íu, kall­ar eft­ir því að Ís­lend­ing­ar axli ábyrgð á fram­komu sinni í Namib­íu. Það stand­ist enga skoð­un að Sam­herji hafi ekki vit­að af mál­inu. For­stjóri Sam­herja lof­aði því að fyr­ir­tæk­ið myndi sjá til þess að stað­ið yrði við all­ar skuld­bind­ing­ar og sér­stak­lega hug­að að sjó­mönn­um sem starf­að hefðu fyr­ir fé­lag­ið.
Namibískir sjómenn stefna Samherjamanni eftir tveggja ára bið eftir bótum
FréttirSamherjaskjölin

Namib­ísk­ir sjó­menn stefna Sam­herja­manni eft­ir tveggja ára bið eft­ir bót­um

Á þriðja tug namib­ískra sjó­manna sem voru dæmd­ar bæt­ur vegna ólög­mætr­ar upp­sagn­ar Sam­herja­fé­lags í Namib­íu, hafa enn ekki feng­ið þær greidd­ar. Lög­mað­ur þeirra gagn­rýn­ir for­svars­menn Sam­herja fyr­ir að gang­ast ekki við ábyrgð sinni og hef­ur nú stefnt ein­um stjórn­anda Sam­herja og dótt­ur­fé­lagi þess, fyr­ir dóm í Namib­íu.

Mest lesið

Hvað gerðist í Suður-Mjódd?
2
Úttekt

Hvað gerð­ist í Suð­ur-Mjódd?

Hvernig get­ur það kom­ið kjörn­um full­trú­um Reykja­vík­ur­borg­ar á óvart að stærð­ar­inn­ar at­vinnu­hús­næði rísi næst­um inni í stofu hjá íbú­um í Breið­holti? Svar­ið ligg­ur ekki í aug­um uppi, en Dóra Björt Guð­jóns­dótt­ir, formað­ur um­hverf­is- og skipu­lags­ráðs borg­ar­inn­ar, seg­ir mál­ið frem­ur frá­vik frá stefnu borg­ar­stjórn­ar­meiri­hlut­ans um þétta bland­aða byggð frem­ur en af­leið­inga henn­ar.
Arnar Þór Ingólfsson
4
PistillSnertilausar greiðslur í Strætó

Arnar Þór Ingólfsson

Loks­ins, eitt­hvað sem bara virk­ar

Blaða­mað­ur Heim­ild­ar­inn­ar tók Strætó í vinn­una í morg­un og greiddi fyr­ir far­mið­ann á sek­úndu­broti með greiðslu­korti í sím­an­um. Í neyt­enda­gagn­rýni á snerti­laus­ar greiðsl­ur í Strætó seg­ir að það sé hress­andi til­breyt­ing að Strætó kynni til leiks nýj­ung sem virð­ist vera til mik­ill bóta fyr­ir not­end­ur al­menn­ings­sam­gangna á höf­uð­borg­ar­svæð­inu.
Á ekki von á 50 milljónum eftir jólin
6
ÚttektJólin

Á ekki von á 50 millj­ón­um eft­ir jól­in

Nokk­ur af þekkt­ustu nöfn­un­um í ís­lensku tón­list­ar­sen­unni gefa nú út svo­köll­uð texta­verk, prent­uð mynd­verk með texta­brot­um úr lög­um sín­um. Helgi Björns­son seg­ir að marg­ir hafi kom­ið að máli við sig um að fram­leiða svona verk eft­ir að svip­uð verk frá Bubba Mort­hens fóru að selj­ast í bíl­förm­um. Rapp­ar­inn Emm­sjé Gauti seg­ir texta­verk­in þægi­legri sölu­vöru til að­dá­enda en ein­hverj­ar hettupeys­ur sem fylli hálfa íbúð­ina.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Ráðuneyti keypti danska hönnunarsófa fyrir 5,9 milljónir
1
Viðskipti

Ráðu­neyti keypti danska hönn­un­ar­sófa fyr­ir 5,9 millj­ón­ir

Há­skóla-, ný­sköp­un­ar- og iðn­að­ar­ráðu­neyt­ið hef­ur und­an­farna mán­uði keypt hús­gögn úr hönn­un­ar­versl­un, sem þar til ný­lega hét Norr11, að and­virði rúm­lega tíu millj­óna króna. Um er að ræða sam­sett­an sófa, kaffi­borð, borð­stofu­borð og fleiri hús­gögn að and­virði 10,2 millj­óna króna. Þar af er 1,3 millj­óna króna sófi inni á skrif­stofu ráð­herra.
Innsæi Karenar öskraði: „Það er eitthvað að“
2
ViðtalMóðursýkiskastið

Inn­sæi Kar­en­ar öskr­aði: „Það er eitt­hvað að“

Þeg­ar Kar­en Ösp Frið­riks­dótt­ir lá sár­kval­in á kvenna­deild Land­spít­ala ár­ið 2019 var hún sök­uð um verkjalyfjafíkn. Hún hafði þá ver­ið verkj­uð síð­an hún var níu ára. Geð­lækn­ir leiddi að því lík­um að verk­ir henn­ar tengd­ust gervióléttu. Tveim­ur ár­um síð­ar fékk hún loks stað­fest­ingu á því að hún væri með lík­am­leg­an sjúk­dóm. Hún von­ar að heil­brigðis­kerf­ið og sam­fé­lag­ið læri af henn­ar sögu.
„Þetta er eins og að búa í einbýlishúsi“
3
VettvangurHjólhýsabyggðin

„Þetta er eins og að búa í ein­býl­is­húsi“

Berg­þóra Páls­dótt­ir, Bebba, hef­ur un­un af því að fá gesti til sín í hjól­hýs­ið og finnst þetta svo­lít­ið eins og að búa í ein­býl­is­húsi. Barna­börn­in koma líka í heim­sókn en þau geta ekki far­ið út að leika sér í hjól­hýsa­byggð­inni í Sæv­ar­höfð­an­um: „Þau skilja ekki af hverju við vor­um rek­in úr Laug­ar­daln­um og sett á þenn­an ógeðs­lega stað.“
Rak 90 prósent starfsfólks fyrir að skrópa á morgunfund
5
Fréttir

Rak 90 pró­sent starfs­fólks fyr­ir að skrópa á morg­un­fund

Bald­vin Odds­son, ung­ur ís­lensk­ur at­hafna­mað­ur, rat­aði ný­ver­ið í frétt­ir í Banda­ríkj­un­um fyr­ir að reka 99 starfs­menn úr sprota­fyr­ir­tæki sem hann stofn­aði og rek­ur. Fram­kvæmda­stjór­inn mun hafa ver­ið ósátt­ur við slaka mæt­ingu á morg­un­fund, þar sem að­eins ell­efu af 110 starfs­mönn­um meld­uðu sig, og til­kynnti þeim sem voru fjar­ver­andi að þau væru rek­in.
„Ég kalla þetta svítuna“
6
VettvangurHjólhýsabyggðin

„Ég kalla þetta svít­una“

Vil­berg Guð­munds­son hef­ur bú­ið í hús­bíl í níu ár. Hann og þá­ver­andi kon­an hans ákváðu þá að selja íbúð­ina sína og keyptu hús­bíl á Flórída. Þau skildu síð­ar og hann er að fóta sig á nýj­an hátt. Vil­berg er einn þeirra sem býr í hjól­hýsa­byggð­inni við Sæv­ar­höfða. „Ég skil ekki af hverju við mátt­um ekki vera áfram í Laug­ar­daln­um,“ seg­ir hann.

Mest lesið í mánuðinum

Við erum ekkert „trailer trash“
1
VettvangurHjólhýsabyggðin

Við er­um ekk­ert „trailer trash“

Lilja Kar­en varð ólétt eft­ir gla­sa­frjóvg­un þeg­ar hún bjó á tjald­svæð­inu í Laug­ar­daln­um og á dög­un­um fagn­aði dótt­ir henn­ar árs af­mæli. Af­mæl­is­veisl­an var hald­in í hjól­hýsi litlu fjöl­skyld­unn­ar á Sæv­ar­höfða, þar sem þær mæðg­ur búa ásamt hinni mömm­unni, Frið­meyju Helgu. „Okk­ar til­finn­ing er að það hafi ver­ið leit­að að ljót­asta staðn­um fyr­ir okk­ur,“ seg­ir Frið­mey, og á þar við svæð­ið sem Reykja­vík­ur­borg fann fyr­ir hjól­hýsa­byggð­ina.
Ráðuneyti keypti danska hönnunarsófa fyrir 5,9 milljónir
2
Viðskipti

Ráðu­neyti keypti danska hönn­un­ar­sófa fyr­ir 5,9 millj­ón­ir

Há­skóla-, ný­sköp­un­ar- og iðn­að­ar­ráðu­neyt­ið hef­ur und­an­farna mán­uði keypt hús­gögn úr hönn­un­ar­versl­un, sem þar til ný­lega hét Norr11, að and­virði rúm­lega tíu millj­óna króna. Um er að ræða sam­sett­an sófa, kaffi­borð, borð­stofu­borð og fleiri hús­gögn að and­virði 10,2 millj­óna króna. Þar af er 1,3 millj­óna króna sófi inni á skrif­stofu ráð­herra.
„Við mætum í vinnuna til þess að sigra“
3
Á vettvangi

„Við mæt­um í vinn­una til þess að sigra“

Kona sem sit­ur á bið­stofu með fleira fólki er að grein­ast með heila­æxli og það þarf að til­kynna henni það. En það er eng­inn stað­ur sem hægt er að fara með hana á, til að ræða við hana í næði. Í ann­an stað er rætt við að­stand­end­ur frammi, fyr­ir fram­an sjálfsal­ann en þá fer neyð­ar­bjall­an af stað og hama­gang­ur­inn er mik­ill þeg­ar starfs­fólk­ið hleyp­ur af stað. Í fjóra mán­uði hef­ur blaða­mað­ur ver­ið á vett­vangi bráða­mót­tök­unn­ar á Land­spít­al­an­um og fylgst með starf­inu þar.
Tilnefnd sem framúrskarandi ungur Íslendingur en verður send úr landi
4
Fréttir

Til­nefnd sem framúrsk­ar­andi ung­ur Ís­lend­ing­ur en verð­ur send úr landi

Til stend­ur að hin sýr­lenska Rima Charaf Eddine Nasr verði send úr landi. Hún var á dög­un­um ein af tíu sem til­nefnd voru til verð­laun­anna Framúrsk­ar­andi ung­ur Ís­lend­ing­ur í ár. Til­nefn­ing­una fékk hún fyr­ir sjálf­boða­liða­störf sem hún hef­ur unn­ið með börn­um. Hér á hún for­eldra og systkini en ein­ung­is á að vísa Rimu og syst­ur henn­ar úr landi.
Ný ógn við haförninn rís á Íslandi
6
Vindorkumál

Ný ógn við haförn­inn rís á Ís­landi

Hafern­ir falla blóð­ug­ir og vængja­laus­ir til jarð­ar í vindorku­ver­um Nor­egs sem mörg hver voru reist í og við bú­svæði þeirra og helstu flug­leið­ir. Hætt­an var þekkt áð­ur en ver­in risu og nú súpa Norð­menn seyð­ið af því. Sag­an gæti end­ur­tek­ið sig á Ís­landi því mörg þeirra fjöru­tíu vindorku­vera sem áform­að er að reisa hér yrðu á slóð­um hafarna. Þess­ara stór­vöxnu rán­fugla sem ómæld vinna hef­ur far­ið í að vernda í heila öld.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár