„WikiLeaks hefur fleiri pósta en þá sem þegar eru birtir,“ segir Kristinn Hrafnsson, ritstjóri Wikileaks, í svari sínu til Björgólfs Jóhannssonar, forstjóra Samherja, vegna yfirlýsinga Samherja um að Wikileaks hafi ekki birt alla tölvupósta Jóhannesar Stefánssonar, uppljóstrara og fyrrverandi framkvæmdastjóra félagsins í Namibíu.

Uppljóstranir Jóhannesar og gögn sem lúta að þeim hafa sýnt fram á meira en milljarðs króna millifærslur til mútuþega innan stjórnkerfis og stjórnmála í Namibíu sem titlaðir voru ráðgjafar. Þar af fór stór hluti millifærslna fram í gegnum aflandsfélög Samherja á Kýpur inn á aflandsreikninga mútuþeganna. Fjallað var um málið í Stundinni, í Kveik á Rúv og í fréttaskýringaþætti Al Jazeera.

Sögðu tölvupósta handvalda

Samherji sendi frá sér yfirlýsingu á dögunum þar sem gert var að umtalsefni að torkennilegt væri að allir tölvupóstar Jóhannesar hefðu ekki verið birtir.

Forstjóri SamherjaBjörgólfur Jóhannsson var stjórnarformaður Íslandsstofu, sem markaðssetur Ísland erlendis, þegar hann ákvað að taka við stöðu forstjóra Samherja, enda var hann í stjórn félagsins.

Mynd: mbl/Árni Sæberg

„Sú aðferð sem hér hefur verið beitt, að handvelja tölvupósta, hlýtur að vekja upp fleiri spurningar en hún svarar. Hvert var efni þeirra pósta sem ekki voru birtir? Hvers vegna voru þau tímabil sem um ræðir valin en ekki allt tímabilið? Er ósamræmi í þeim gögnum sem var sleppt og þeim sem hingað til hefur verið fjallað um?“

Þá sagði í yfirlýsingu Samherja að spurning vaknaði hvort aðeins hefði hluti myndarinnar sést vegna takmarkaðrar birtingar tölvupósta.

„Sú staðreynd að 58% af tölvupóstunum voru aldrei birt hlýtur að vera umhugsunarefni fyrir þá sem telja að frásögn Jóhannesar Stefánssonar sé rétt og sannleikanum samkvæm. Þeir fjölmiðlar sem fjallað hafa um málið þurfa líka að velta fyrir sér hvort þeir hafi aðeins séð þau gögn sem styðja frásögn heimildarmannsins en ekki heildarmyndina.“

Tillitssemi við almenna starfsmenn

Kristinn segir í svari sínu á Facebook að rangt sé að Jóhannes hafi aðeins afhent hluta af tölvupóstum sínum til Wikileaks. Hann segir jafnframt að forsendur birtingarinnar hefðu verið kynntar í upphafi birtingar. „Þá strax var gefið út að WikiLeaks ætti eftir að birta fleiri gögn. Ég tók einnig þá ákvörðun að láta sigta út úr tölvupóstum og gögnum það sem ég taldi óþarfi að birta þar sem fjallað var meðal annars um nokkuð persónuleg mál núverandi og fyrrverandi starfsmanna Samherja, upplýsingar eins og launagreiðslur, atvinnuleyfi með ítarupplýsingum, skönnuð vegabréf og fleira í þeim dúr. Hugmyndin að þessu var tillitssemi við almenna starfsmenn fyrirtækisins sem ég er viss um að eru upp til hópa sómafólk,“ segir Kristinn. 

„Hugmyndin að þessu var tillitssemi við almenna starfsmenn fyrirtækisins sem ég er viss um að eru upp til hópa sómafólk.“

Kristinn beinir orðum sínum beint til Björgólfs. „Í þeim gögnum sem enn eru óbirt eru einnig upplýsingar um rekstrarþætti sem teljast ekki óeðlilegir svo sem viðskipti við birgja, söluaðila ogsvfrv. Það er erfitt að lesa orðsendingu þína til starfsmanna öðruvísi en sem hvatningu til WikiLeaks að birta öll þau gögn sem óbirt eru. Það er raunar ekkert því til fyrirstöðu en þó vildi ég fyrst ganga úr skugga um að þú hefðir afdráttarlausan stuðning og heimild núverandi og fyrrverandi starfsmanna svo og viðskiptamanna Samherja til að leggja fram slíka hvatningu eða beiðni. Þú lætur mig kannski vita afdráttarlaust hvort sú er raunin.“

Fyrirvari um hagsmuni: Stundin vann umfjöllun um mútugreiðslur og aflandsviðskipti Samherja í samstarfi við Wikileaks, Kveik og Al-Jazeera.

Færsla Kristins Hrafnssonar

„Athygli mín var vakin á bréfi sem þú sendir starfsmönnum Samherja og birtist á vef fyrirtækisins 5. desember s.l. Þar gerir þú að umtalsefni að Jóhannes Stefánsson hafi ekki afhent WikiLeaks nema hluta af tölvupóstum sínum úr vinnutölvu sem hann hafði. Þetta er rangt. WikiLeaks hefur fleiri pósta en þá sem þegar eru birtir en megináhersla var lögð á að birta strax þau gögn sem lágu til grundvallar greiningarvinnu þeirra blaðamanna, íslenskra og erlendra, sem unnið hafa fréttir á grunni gagnanna mánuðum saman.

Þá strax var gefið út að WikiLeaks ætti eftir að birta fleiri gögn.

Ég tók einnig þá ákvörðun að láta sigta út úr tölvupóstum og gögnum það sem ég taldi óþarfi að birta þar sem fjallað var meðal annars um nokkuð persónuleg mál núverandi og fyrrverandi starfsmanna Samherja, upplýsingar eins og launagreiðslur, atvinnuleyfi með ítarupplýsingum, skönnuð vegabréf og fleira í þeim dúr. Hugmyndin að þessu var tillitssemi við almenna starfsmenn fyrirtækisins sem ég er viss um að eru upp til hópa sómafólk.

Í þeim gögnum sem enn eru óbirt eru einnig upplýsingar um rekstrarþætti sem teljast ekki óeðlilegir svo sem viðskipti við birgja, söluaðila ogsvfrv.

Það er erfitt að lesa orðsendingu þína til starfsmanna öðruvísi en sem hvatningu til WikiLeaks að birta öll þau gögn sem óbirt eru. Það er raunar ekkert því til fyrirstöðu en þó vildi ég fyrst ganga úr skugga um að þú hefðir afdráttarlausan stuðning og heimild núverandi og fyrrverandi starfsmanna svo og viðskiptamanna Samherja til að leggja fram slíka hvatningu eða beiðni.

Þú lætur mig kannski vita afdráttarlaust hvort sú er raunin.

Eins er gert tortryggilegt að það vanti tímabil í tölvupósta Jóhannesar. Það er alveg mögulegt að einhverjir póstar hafi ekki hlaðist niður við uppfærslu af móðurtölvu Samherja á sínum tíma.

„Úr þessu má að sjálfsögðu bæta með því að Samherji láti okkur hafa alla þá pósta sem stafa frá og til vinnunetfangs Jóhannesar.“

Úr þessu má að sjálfsögðu bæta með því að Samherji láti okkur hafa alla þá pósta sem stafa frá og til vinnunetfangs Jóhannesar. Með því má bera saman gögnin og bæta svo þeim gögnum inn sem kunna að vanta í gagnagrunn Fishrot Files (Samherjaskjölin) þar sem þau verða þá greinanleg í leitarvél.

Þetta er þjónusta sem sjálfsagt er að veita fyrirtækinu og almenningi öllum, en vitaskuld með sömu formerkjum og að ofan greinir.

Hægt er að koma þessum gögnum til mín á USB lykli eða hreinlega með því að hlaða þeim niður á wikileaks.org/#submit.

Það er örygglega þekking innan fyrirtækisins til að koma gögnunum með þessum hætti til okkar því þetta er ekki flóknara en að hlaða myndbandsupptöku á youtube.“