Forsetaframbjóðandinn Davíð Oddsson segir að Guðni Th. Jóhannesson forsetaframbjóðandi, sem mælist með yfirgnæfandi stuðning fyrir komandi forsetakosningar, taki ákvarðanir of seint, vegna þess að hann sé sagnfræðingur.

Davíð sagði í viðtali á útvarpsstöðinni FM 957 í morgun að reynsla hans myndi vega þyngst í forsetakosningunum. Hann sagði að upp gæti komið annað mál sambærilegt við Icesave-málið. Davíð, sem er lögfræðimenntaður, var sjálfur seðlabankastjóri þegar Icesave-málið og bankahrunið komu upp, eftir að hann ákvað með Halldóri Ásgrímssyni, formanni Framsóknarflokksins, að hann skyldi taka stöðuna í september árið 2005. 

Guðni taki ákvarðanir 20 árum síðar

„Guðni er ágætur og ég kann vel við hann, en hann, út af fyrir sig, tekur bara ákvarðanir 20 árum síðar. Hann er sagnfræðingur. Og það er dálítið seint, ef eitthvað er að gerast,“ sagði Davíð um mótframbjóðanda sinn.

Guðni Th. Jóhannesson Sagnfræðingurinn nýtur yfirburðar fylgis, en mótframbjóðandi hans, Davíð Oddsson hefur gagnrýnt hann fyrir reynsluleysi og stuðning við samningaleiðina í Icesave-málinu.

Mynd: Pressphotos

Í nýlegum skoðanakönnunum Félagsvísindastofnunar og Fréttablaðsins mælist Guðni með annars vegar 67% stuðning og hins vegar 70% stuðning, en Davíð 17% og 14%. Davíð hefur sagst sækja að Guðna sem nemur einu prósenti á dag og muni þannig vinna forsetakosningarnar 25. júní næstkomandi. Þá hefur rithöfundurinn Andri Snær Magnason mælst með litlu minna fylgi en Davíð, eða 8% og 11%.

„Færi ekki bara í kleinu“

Davíð hefur lagt áherslu á reynsluleysi Guðna í stjórnmálum og hefur gagnrýnt að Guðni hafi stutt samningaleið í Iceasve-málinu í grein í Fréttablaðinu 2011. Hann segir þjóðina kalla eftir því að fá forseta sem „gæti brugðist við“.

„Ég held að það muni skera kannski úr, persónan, hver er persónan. Hvern getum við verið róleg með. Ég meina, það kom hérna Icesave upp. Icesave kemur ekki upp aftur, en það kemur upp eitthvað annað sem er eins og Icesave. Þannig er lífið. Og þá viljum við kannski hafa einhvern þarna sem gæti brugðist við. En færi ekki bara í einhvern pata, og í hringi, og í kleinu. Og það myndi ég aldrei gera,“ sagði Davíð í morgun.

„Og það myndi ég aldrei gera“

Meðal niðurstaðna rannsóknarnefndar Alþingis um efnahagshrunið var að bankastjórn Seðlabanka Íslands hefði sýnt vanrækslu í aðdraganda hrunsins, meðal annars þegar hún brást við erindi Landsbanka Íslands um aðstoð við flutning Icesave-innlánsreikninga úr útibúi yfir í dótturfélag. Davíð var formaður bankastjórnarinnar þegar vanrækslan átti sér stað. Niðurstaða nefndarinnar var að „meta [yrði] framangreint athafnaleysi Davíðs Oddssonar, Eiríks Guðnasonar og Ingimundar Friðrikssonar svo að þeir hafi þar látið hjá líða að bregðast við yfirvofandi hættu á viðeigandi hátt og grípa til viðhlítandi ráðstafana og með því sýnt vanrækslu í skilningi [laganna um rannsóknarnefndina]“.

Davíð og Halldór Davíð Oddsson og Halldór Ásgrímsson einkavæddu bankana og gerðu Davíð að formanni bankastjórnar Seðlabanka Íslands. Davíð segist hæfastur til að standa vaktina, en rannsóknarnefnd Alþingis segir hann hafa sýnt vanrækslu í aðdraganda bankahrunsins.

Mynd:

Segir vanta mótvægi við unga fólkið

Útvarpsmaður FM tók undir með orðum Davíðs um meinta vangetu Guðna Th. til að taka ákvarðanir með knattspyrnulíkingu: „Ég held að enginn þekki sögu Manchester United betur heldur en ég, en ég er ekkert viss um að ég sé bestur til að stjórna Manchester United.“

Í kjölfarið líkti Davíð sér við Eið Smára Guðjohnsen knattspyrnumann. „En svo, ef þú tekur þetta. Í erfiðum leik, þá viltu kannski hafa Eið Guðjohnsen inni á. Hann er ekki sá sprækasti. Hann hleypur ekki allan tímann. En ef það er kominn upp einhver ofboðslegur taugatitringur í liðin og boltinn kemur í teignum, þá er einn algerlega kúl, sem sennilega mun negla hann inn. Ég meina, þetta gæti verið svoleiðis,“ sagði Davíð.

Þegar útvarpsmaður FM vísaði til umræðna um að skipta um þá sem gegna æðstu stöðum svaraði Davíð því til að mótvægi vantaði við unga fólkið á Alþingi og að reynsla hans myndi skipta sköpum þegar liði á kosningabaráttuna:

„Ég held það, af því að þegar menn tala um yngra fólk, allt þingið er núna fullt af ungu fólki. Formenn flokkanna eru ungir menn, núna. Og þá kannski segja menn: Eigum við ekki að hafa einhvern ballans í þessu? Eigum við ekki að hafa meiri reynslu einhvers staðar?“ 

Líkt og slökkviliðsmaður

Davíð hefur lagt áherslu á að forseti geti brugðist við á vályndum tímum. Hann líkti því við stöðu slökkviliðsmanns í viðtali í útvarpsþættinum Sprengisandi á Bylgjunni, þar sem hann kynnti forsetaframboð sitt. „Það er verið að leita að manni sem getur brugðist við. Og þetta starf er ekkert ólíkt flestum öðrum störfum, eða mjög mörgum öðrum störfum. Mjög margir menn eru í starfi til að bregðast við. Þannig er með slökkviliðsmenn, þannig er með lögreglumenn, þannig er með fólkið á slysadeildunum, það er þarna til þess að bregðast við, heilmikilli vá oftast nær. Þess á milli gengur það í öðrum verkum, slökkviliðsmennirnir keyra sjúkrabíla, lögreglumennirnir halda uppi umferðarstjórn og þess háttar, en þeir eru þarna til þess að bregðast við. Læknarnir á slysadeildinni búa um lítil sár, en þeir eru þarna til að bregðast við. Og þá þurfa menn, á öllum þessum stöðum, og þá ekki síst á forsetasetrinu eða forsetaembættinu, þá verða þar að vera menn, sem þjóðin veit, að þegar virkilega á reynir, getur brugðist við.“

„Náttúrulega gúddí gæi“

Í viðtalinu við FM 957 lýsti Davíð því að fólk væri dónalegra nú en áður. Hann sagðist þó ekki hlusta á það. Aðaláhersla Davíðs var á að hann hefði karakterinn sem hæfði forsetanum sem þjóðin þyrfti og vildi, að hann væri maður sem gæti tekið ákvarðanir byggðar á reynslu og þori, en jafnframt segist hann geta sameinað þjóðina og stillt til friðar.

„Eins og þið sjáið, þá er ég náttúrulega gúddí gæi. En svona í alvöru talað er ég frekar léttlyndur og auðveldur karakter. En um leið get ég átt hina hliðina, verið fastur fyrir ef þarf. Það þurfti ég að gera til að halda þessu öllu saman á fjórtanda ár sem forsætisráðherra. Þú gerir það ekki ef þú ert einhver veifiskati.“