Viðræður Bandaríkjanna og Rússlands um að binda enda á stríðið í Úkraínu skiluðu engum árangri í gær, en fulltrúar Kremlstjórnar sögðu að „engin málamiðlun“ hefði enn fundist í lykilspurningunni um landsvæði.

Vladimír Pútín Rússlandsforseti hitti Jared Kushner, tengdason Donalds Trumps Bandaríkjaforseta, og sérstaka sendifulltrúann Steve Witkoff í Kreml, eftir að hafa áður gefið í skyn að herir hans væru reiðubúnir að berjast áfram til að ná upphaflegum stríðsmarkmiðum Rússlands.

Fundurinn er mikilvægt augnablik fyrir Úkraínu í því sem gæti orðið erfið vika eftir daga af stöðugum samningaviðræðum. Kjarni málsins er áætlun Bandaríkjanna um að koma á friði, sem síðan hefur verið endurskoðuð undir þrýstingi frá stjórnvöldum í Kænugarði og evrópskum stuðningsmönnum þeirra.

Varðandi hernumin úkraínsk landsvæði „höfum við hingað til ekki fundið málamiðlun en hægt er að ræða sumar bandarískar lausnir,“ sagði Júrí Úshakov, helsti aðstoðarmaður Rússlandsforseta, eftir fundinn í Moskvu.

„Sumar tillögur hentuðu okkur ekki og vinnu verður haldið áfram,“ bætti hann við.

Trump sagði að skref í átt að því binda enda á stríðið, sem hefur staðið í næstum fjögur ár, yrðu ekki auðveld.

„Fólkið okkar er statt í Rússlandi núna til að sjá hvort við getum leyst þetta,“ sagði hann á ríkisstjórnarfundi í Hvíta húsinu. „Þetta er ekki auðveld staða, það get ég sagt ykkur. Mikið klúður.“

Í viðtali sem sýnt var á þriðjudagskvöld á Fox News sagði Marco Rubio utanríkisráðherra Bandaríkjanna að viðræður við Rússland „hefðu náð nokkrum árangri“ til að binda enda á stríðið við Úkraínu. Ekki var ljóst nákvæmlega hvenær viðtalið hafði verið tekið upp.

Volodymyr Zelensky forseti Úkraínu sagði á mánudag að hvaða áætlun sem er yrði að binda enda á stríðið fyrir fullt og allt, en ekki aðeins leiða til hlés í bardögum sem hófust með sókn Moskvu í febrúar 2022.

Hann sagði einnig í færslu á samfélagsmiðlum að „það verði engar einfaldar lausnir“.

„Það sem skiptir máli er að allt sé sanngjarnt og gagnsætt. Að engir leikir séu spilaðir á bak við Úkraínu. Að ekkert sé ákveðið án Úkraínu – um okkur, um framtíð okkar,“ sagði hann.

Rússar hafna breyttri áætlun

Kushner og Witkoff áttu að kynna Pútín nýju útgáfuna af bandarísku áætluninni, sem hefur verið mótuð eftir að upphaflega útgáfan vakti ótta í stjórnvalda í Kænugarði og annars staðar í Evrópu um að hún gæfi of mikið eftir gagnvart Rússum.

Úshakov sagði að upphaflegu bandarísku áætluninni hefði verið skipt í fjóra hluta, sem ræddir voru á fimm klukkustunda fundinum í Kreml.

„Það voru nokkur atriði sem við gátum verið sammála um,“ sagði þessi helsti diplómatíski aðstoðarmaður Pútíns, en „forsetinn leyndi ekki gagnrýninni, jafnvel neikvæðri, afstöðu okkar til fjölda tillagna“.

Pútín hefur krafist þess að Úkraína afsali sér landsvæði sem Rússar gera tilkall til. Kremlverjar hafna einnig hvers kyns evrópsku herliði í Úkraínu til að hafa eftirlit með vopnahléi.

Í færslu sinni á samfélagsmiðlum sagði Zelensky að „erfiðustu spurningarnar snúist um landsvæði, um frystar eignir... og um öryggisábyrgðir.“

Samt sem áður voru viðræðurnar í Moskvu „gagnlegar“, sagði Úshakov, og afstaða Rússlands og Bandaríkjanna fjarlægðist ekki eftir þær.

Þrýstingur frá Rússum

Pútín virtist senda hörð skilaboð skömmu áður en viðræður við Bandaríkin hófust.

Hann sagði að Pokrovsk – vígi í austurhluta Úkraínu sem rússneskar hersveitir segjast nýlega hafa náð á sitt vald – væri „góð fótfesta til að leysa öll þau verkefni sem sett voru í upphafi sérstöku hernaðaraðgerðarinnar“ en það er hugtak sem Kremlverjar nota um stríðið.

Fyrir utan Pokrovsk er Úkraína undir þrýstingi á nokkrum vígstöðvum.

Rússneskar hersveitir sóttu hratt fram í nóvember í austurhluta Úkraínu og ríkisstjórn Úkraínu hefur verið skekinn af spillingarmálum sem enduðu með afsögn helsta samningamanns þeirra í deilunni, sem hefur verið sem hægri hönd Zelensky.

Stjórnvöld í Moskvu hafa einnig aukið dróna- og flugskeytaárásir á Úkraínu undanfarnar vikur, sem hafa skilið hundruð þúsunda eftir án rafmagns og hita. Zelensky hefur sakað Kremlverja um að reyna að „brjóta“ land sitt.

Pútín hefur einnig sakað Evrópu um að skemma fyrir samkomulagi um deiluna og sendi frá sér hörð skilaboð: „Við ætlum okkur ekki í stríð við Evrópu, en ef Evrópa vill það og byrjar erum við tilbúin strax.“

Zelensky hefur sagt að hann búist við að ræða lykilatriði við Bandaríkjaforseta og gaf í skyn að raunverulegur hvati Moskvu fyrir viðræðunum við Bandaríkin væri að fá refsiaðgerðum Vesturlanda aflétt.

Kushner tekur þátt

Leiðtogar í Evrópu hafa áhyggjur af því að bandarísk og rússnesk stjórnvöld gætu gert samning án evrópskrar aðkomu eða þvingað Úkraínu til að gera ósanngjarnar tilslakanir.

Upprunalega 28 punkta áætlun Bandaríkjanna, sem birt var í síðasta mánuði, fylgdi kröfum Rússa svo náið að hún leiddi til ásakana um að Rússar hefðu tekið þátt í að semja hana, sem Bandaríkjastjórn neitaði.

Bloomberg greindi frá því í síðasta mánuði að hljóðupptaka sýndi að Witkoff hefði hjálpað til við að leiðbeina rússneskum embættismönnum um hvernig Pútín ætti að tala við Trump.

Witkoff hefur fundað með Pútín mörgum sinnum, en bandarískir fjölmiðlar greindu frá því að þetta væri í fyrsta sinn sem Kushner – sem einnig hjálpaði til við að miðla vopnahléi milli Ísraels og Hamas á Gaza fyrr á þessu ári – hefur tekið þátt í viðræðum við Pútín.