Þessi grein birtist fyrir rúmlega 10 mánuðum.

Greining

Er hægt að breyta stjórnarskránni?

Stjórnarskránni hefur ekki verið breytt varanlega í fjórðung af öld þrátt fyrir ítrekaða endurskoðun, þjóðaratkvæðagreiðslu og ítrekaða hvatningu forseta Íslands. Heimildin spurði álitsgjafa hverjar horfurnar væru á því að stjórnarskránni yrði breytt á síðasta þingvetri fyrir kosningar á næsta ári.

2. ágúst 2024 · 08:00

Steindór Grétar Jónsson

steindor@heimildin.is

Stjórnarskrá Íslands var síðast breytt varanlega árið 1999 þegar formenn allra stjórnmálaflokka á Alþingi lögðu saman fram frumvarp um breytta kjördæmaskipan. Síðan þá hafa Íslendingar sjö sinnum kosið til Alþingis, horft upp á bankahrun, haldið þjóðfund, kosið til stjórnlagaþings, fengið drög að nýrri stjórnarskrá, kosið um hana í þjóðaratkvæðagreiðslu, horft á málið daga uppi á þingi og séð hverja nefndina á fætur annarri skila inn tillögum um stjórnarskrárbreytingar til Alþingis.

Þrátt fyrir allt þetta hefur stjórnarskráin haldist óbreytt. Nú síðast reyndi Katrín Jakobsdóttir, fyrrverandi forsætisráðherra, að ná sátt meðal formanna stjórnmálaflokkanna á Alþingi um breytingar en tókst það ekki á tveimur kjörtímabilum. Þá boðaði Bjarni Benediktsson forsætisráðherra formennina á fund í júní til að ræða mögulegar breytingar á kjördæmaskipan, Landsdómi og lágmarksfjölda meðmælenda forsetaframbjóðenda. Samkvæmt svari forsætisráðuneytisins við fyrirspurn Heimildarinnar er niðurstöðu úr þeirri endurskoðun að vænta í haust.

„Áfram verður unnið með formönnum stjórnmálaflokka að því að móta breytingartillögur …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir (1)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Kári Jónsson skrifaði
2. ágúst 2024 10:07

Ákvæðin sem verður að samþykkja og vega þyngst á meðal meirihluta almennings eru auðlindarákvæði (stjórnlagaráðs) málskotsréttarákvæði (stjórnlagaráðs) og ákvæði um persónukjör og jafntvægi atkvæða, önnur ákvæði þó mikilvæg séu hafa ekki sömu vigt á meðal meirihluta almennings.

5

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Úttekt

Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna

Í atvinnuauglýsingum er gjarnan krafist mikilla samskiptahæfileika, jafnvel í störfum þar sem þess ekki er þörf. Þetta getur útilokað fólk, til að mynda einhverfa, sem búa yfir öðrum mikilvægum styrkleikum. Bjarney L. Bjarnadóttir gerði tímamótarannsókn á þessu og leggur áherslu á að atvinnurekendur efli fötlunarsjálfstraust.

Fréttir

Fólki sparkað úr landi fyrir að verja stjórnarskrána

Bandaríkjastjórn bannaði Harvard-háskóla að taka við erlendum nemendum síðastliðinn fimmtudag með nýrri tilskipun en Harvard hefur kært ákvörðunina og segir hana skýrt brot gegn fyrsta viðauka stjórnarskrárinnar um tjáningarfrelsi. Bráðabirgðalögbann hefur verið sett á tilskipunina. „Hægt og rólega erum við að sjá fall Bandaríkjanna," segir Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir, sem er að útskrifast úr háskólanum.

Vísbending

Þórólfur Matthíasson

Leggjast veiðigjöld á sjávarútvegsbyggðir?

Um „Samantekt gagna vegna umsagnar um frumvarp um breytingar á lögum um veiðigjöld“, sem unnin er af ráðgjafarsviði KPMG fyrir Samtök sjávarútvegsveitarfélaga. Þórólfur Matthíasson, prófessor emerítus í hagfræði, fer yfir málið.

ViðtalHlaupablaðið 2025

Hrakfarirnar fylla reynslubankann

Hafdís Guðrún Hilmarsdóttir gafst upp á Laugaveginum, en hélt áfram. Hún lenti á vegg við Mont Blanc og tábrotnaði á Ítalíu. Hún er enn þá að bæta sig í hraða og vegalengdum eftir fimmtugt og finnur barnslega gleði við að hlaupa niður snævi þaktar hlíðar.

Viðtal

„Fólk þarf að muna að þetta er frí“

Dr. Drífa Björk Guðmundsdóttir er klínískur sálfræðingur. Hún segir sýnilegt dagatal, fasta punkta yfir daginn og svefn geta hjálpað til við að draga úr streitu þeirra sem eru með ADHD yfir sumartímann.

Fréttir

Sýnin aldrei skoðuð af óháðum sérfræðingum

Embætti landlæknis tókst ekki að fá óháðan erlendan aðila til að endurskoða sýni í kjölfar alvarlegra mistaka sem voru gerð við greiningu sýna á Leitarstöð Krabbameinsfélagsins árið 2018. „Enginn aðili hafði bolmagn til að taka á móti svo mörgum sýnum og afgreiða með skjótum hætti,“ segir í svari landlæknis við fyrirspurn Heimildarinnar.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Úttekt

Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna

Viðtal

Var krabbamein í sýninu?

Bylgja Babýlons uppistandari segir ýmislegt benda til að hún hafi fengið ranga greiningu úr skimun fyrir leghálskrabbameini hjá Krabbameinsfélaginu árið 2018 líkt og fleiri konur. Hún greindist með krabbamein rúmum tveimur árum síðar. „Ég vil bara vita hvort það liggi einhvers staðar sýni úr mér á Íslandi frá árinu 2018 merkt „hreint“ þegar það er í raun og veru krabbamein í því.“

Erlent

Listi upploginna bóka var birtur í dagblöðum

Á dögunum birtist listi með bókameðmælum fyrir sumarið í bandarískum dagblöðum. Tíu af fimmtán bókum listans eru ekki til en gervigreind var notuð til að semja hann.

Skýring

„Ég vildi ekki vera stelpan sem öskraði stopp“

Yfir helmingur þeirra sem vinna innan sviðslista á Íslandi hafa orðið fyrir kynferðislegri áreitni í starfi eða í tengslum við það. Á íslenskum vinnumarkaði almennt er sú tala 16%. Hver er staða nándarþjálfunar á Íslandi? „Ég var svo varnarlaus, þar sem leikstjórinn (kk) samþykkti þetta allt,“ kom fram í einni sögunni í yfirlýsingunni Tjaldið fellur árið 2017. Hér er rætt er við leikara og aðra sem þekkja til.

FréttirSamherjaskjölin

Vonast til að rannsókn á Samherjamáli ljúki í sumar

Rannsókn héraðssaksóknara er á lokametrunum og ætti að klárast að óbreyttu á sumarmánuðum.

Viðskipti

Climeworks selt 380 þúsund einingar – aðeins afhent um þúsund

Climeworks hefur selt 380 þúsund kolefniseiningar til almennings og fyrirtækja en aðeins afhent um 1.100 einingar. Climworks tilkynnti uppsagnir 106 starfsmanna um miðja vikuna, skömmu eftir að Heimildin upplýsti að föngun fyrirtækisins væri undir þúsund tonnum árlega.

Mest lesið í mánuðinum

English

Climeworks’ capture fails to cover its own emissions

The carbon capture company Climeworks only captures a fraction of the CO2 it promises its machines can capture. The company is failing to carbon offset the emissions resulting from its operations – which have grown rapidly in recent years.

Viðtal

Hefði ekki dottið í hug að ráða sjálfan sig

Bogi Ágústsson hefur birst landsmönnum á skjánum í yfir fjóra áratugi og flutt Íslendingum fréttir í blíðu og stríðu. Hann segir heiminn hafa breyst ótrúlega mikið til batnaðar á þessum árum en því miður halli á ógæfuhliðina í rekstri fjölmiðla á Íslandi. Af öllum þeim atburðum sem hann hefur sagt fréttir af lögðust snjóflóðin fyrir vestan árið 1995 þyngst á hann. Enn þann dag í dag man hann hvernig var að þurfa að lesa upp nöfn þeirra sem dóu í flóðinu á Flateyri.

Fréttir

Hver er Jón Óttar? - „Ég hef sjálfur fylgst með fólki mánuðum saman“

Jón Óttar Ólafsson, einn þeirra sem stundaði njósnir fyrir Björgólf Thor Björgólfsson árið 2012, gaf út glæpasögu ári síðar þar sem aðalsöguhetjan er lögreglumaður sem stundar hleranir. Jón Óttar vann lengi fyrir Samherja, bæði á Íslandi og í Namibíu, en áður hafi hann verið kærður af sérstökum saksóknara, sem hann starfaði fyrir, vegna gruns um að stela gögnum.

Rannsóknir

Föngun Climeworks stendur ekki undir eigin losun

Climeworks fangar aðeins brot af því CO2 sem það lofar að vélar þess geti fangað. Fyrirtækið nær ekki að kolefnisjafna þá losun sem stafar af umsvifum þess – sem hefur vaxið hratt síðustu ár.

Aðsent

Ónefnd kona skrifar

Bréf frá brotaþola hópnauðgunar

Ofbeldi gerir ekki greinarmun á þolendum eða gerendum eftir uppruna þeirra. Réttlæti má ekki gera það heldur.

ViðtalHlaupablaðið 2025

Níu lykilatriði um hreyfingu að læknisráði

Kristín Sigurðardóttir læknir veitir forvitnilega innsýn í afgerandi áhrif hreyfingar á líkama okkar og heila. Hún varar við „náttúruleysi“ og að fólk rjúfi tengslin við sig sjálft eða náttúruna.