Þessi grein birtist fyrir meira en mánuði.

Þjóðarréttur fyrir Hæstarétt

Ind­versk mat­ar­gerð er þekkt víða um heim og heiti margra rétta frá fjöl­menn­asta ríki heims læt­ur kunn­ug­lega í eyr­um. Ef hægt er að tala um ind­versk­an þjóð­ar­rétt verð­ur rauð­gul­ur og bragð­mild­ur rétt­ur oft fyr­ir val­inu. Nú er deilt um hver eigi heið­ur­inn af þess­um rétti.

Eftir lok heimsstyrjaldarinnar síðari stóð efnahagur Breta ótraustum fótum. Meðal þess sem bresk stjórnvöld gripu til í sparnaðarskyni var að sleppa taki  á ýmsum nýlendum sínum og veita þeim sjálfstæði. Árið 1947 var ákveðið að kljúfa upp landsvæði sem nefnt var British India og til yrðu annars vegar Pakistan og hins vegar Indland. Pakistan yrði land múslima og Indland land hindúa.

Til að annast skiptingu og ákveða landamæri ríkjanna fengu bresk stjórnvöld lögfræðing, Cyril Radcliffe að nafni. Radcliffe hafði aldrei til Indlands komið og að eigin sögn aldrei austar en til Parísar. Honum var vandi á höndum og sagði sjálfur að hvernig svo sem skiptingin yrði myndi hún valda misklíð. Radcliffe kom til Indlands 8. júlí 1947 og fékk einungis fimm vikur til að ákveða landamærin, sem síðar voru kölluð Radcliffe línan. Ástæða þess að tíminn var svo knappur var að ákveðið hafði verið að 15. ágúst þetta sama ár færu Bretar með allt sitt frá Indlandi og þá yrði skiptingin að liggja fyrir og jafnframt að þann dag yrði lýst yfir sjálfstæði landanna tveggja, Indlands og Pakistan.

Ótti Radcliffes við misklíð reyndist ekki ástæðulaus og talið er að um það bil tvær milljónir hafi látist í átökum um landsvæði og nauðungarflutninga.

Flýðu til Delí

Í umrótinu árið 1947 ákváðu tveir kunningjar, sem báðir hétu Kundan að fornafni, og bjuggu í Peshawar í norðurhluta Pakistan, að flýja til Indlands. Þeir fóru 800 kílómetra leið til Delí. Þeir voru báðir hindúar og höfðu fengist við veitingarekstur í Peshawar. Eftir flutninginn til Delí opnuðu þeir veitingastað, sem þeir skírðu Moti Mahal.

Þeir félagar lögðu áherslu á rétti sem þekktir voru á Peshawar-svæðinu en lítt þekktir í Delí og nágrenni. Þar á meðal hina svonefndu tandoori rétti, kjúkling sem steiktur var í leirofni. Reksturinn gekk frá upphafi vel og meðal fastagesta  var Jawaharlal Nehru, fyrsti forsætisráðherra Indlands. Hann hafði sérstakt dálæti á einum rétti sem í boði var á veitingastaðnum.

Þessi réttur, sem varð brátt eins konar einkennisréttur staðarins, hét Murgh Maghani, betur þekktur undir nafninu Butter Chicken.

Allir vildu Lilju kveðið hafa

Setningin hér að ofan vísar til Lilju Eysteins Ásgrímssonar, eins merkasta helgikvæðis sem ort hefur verið á íslensku. Merkingin er auðskilin, ef eitthvað lukkast vel vilja fleiri en einn gjarnan eigna sér heiðurinn. Þannig er það með hinn þekkta og vinsæla rétt Murgh Maghani, Butter Chicken.

Þótt þeim félögum, Kundan Lal Gujral (1902–1997) og Kundan Lal Jaggi (1924–2018), hafi samið vel gekk afkomendunum ekki jafn vel að finna taktinn og leiðir skildu að lokum. Og þá gerðist það að báðir vildu eigna sér heiðurinn af kjúklingaréttinum vinsæla.

Lal Gujral-útgáfan

Fjölskylda Kundan Lal Gujral hélt upphaflegu nafni veitingastaðarins, Moti Mahal. Eftir erfiðleika í lok síðustu aldar neyddist Lal Gujral-fjölskyldan til að selja fyrirtækið en stofnaði síðan annað fyrirtæki undir sama nafni, nema nú hafði orðið delux bæst við.

Nú rekur fjölskyldan vel á þriðja tug veitingastaða á Indlandi og auk þess útibú í Bandaríkjunum og Bretlandi. Monish Gujral, barnabarn stofnandans, útskýrði tilurð Murgh Maghani fyrir blaðamanni: afa hugkvæmdist, löngu áður en hann flutti til Delí, að steikja kjúkling í tandoori leirofni, sem áður var eingöngu notaður til að baka naanbrauð og parathibrauð. Það að steikja kjúklinginn í tandoori leirofninum gaf honum milt kolabragð. Afi átti ekki kæliskáp svo að kjúklingur sem ekki seldist þornaði og tapaði bragðinu. Afi fékk þá hugmynd að „endurlífga“ kjúklinginn í sósu sem samanstóð af tómatsósu og smjöri. „Þannig varð Murgh Maghani, Butter Chicken, til,“ sagði Monish Gujral.

Dæmigerð sósa á þessum tíma var brún, steiktur laukur, nellika, engifer, hvítlaukur og kardemomma. „Afa fannst þessi sósa of sterk og þess vegna endaði hann með þessa mildu kremkenndu tómatsósu. Það er þessi samsetning sem hefur gert Murgh Maghani að þekktasta rétti Indlands.“

Lal Jaggi-útgáfan

Barnabörn Kundan Lal Jaggi reka í dag 6 veitingastaði undir nafninu Daryaganj. Fyrirtækið var stofnað árið 2018. Á Daryaganj er boðið upp á leyniuppskriftir afa frá 1947, einkum og sér í lagi Murgh Mahani. Að sögn Raghav Jaggi, eins barnabarnanna, í viðtali við dagblaðið New York Times varð kjúklingarétturinn vinsæli til í algjörri neyð. „Einhverju sinni var ekkert til heima hjá afa og ömmu í Peshawar annað en smá afgangur af tandoori kjúklingi. Afa datt þá í hug að setja afganginn af kjúklingnum í heimalagaða tómatsósu, sem hann bætti svo smjöri út í. Þar með var til orðinn þessi sósa sem síðar varð svo fræg,“ sagði Raghav Jaggi.

Málið í höndum Hæstaréttar Indlands

Þegar eigendur Daryaganj auglýstu að þar væri boðið upp á kjúkling sem eldaður væri eftir hinni upprunalegu Murgh Maghani-uppskrift var eigendum Moti Mahal nóg boðið. Þeir ákváðu að stefna Daryaganj og krefjast þess að eigendum yrði bannað að auglýsa að þeirra uppskrift væri hin upprunalega. Auk þess krefjast eigendur Moti Mahal bóta sem jafngilda um það 32 milljónum íslenskra króna.

Málið hefur vakið athygli fjölmiðla víða um heim og Monish Gujral, fulltrúi stefnenda, sagðist í viðtali við danska dagblaðið Politiken að undanförnu hafa farið í um það bil þúsund viðtöl vegna málsins. „þetta er spurning um heiður, viðurkenningu, pláss í sagnfræðiritum og auðvitað peninga,“ sagði  Monish Gujral.
Ekki liggur fyrir hvenær málið verður tekið til meðferðar í Hæstarétti Indlands en dómskjölin fylla 2.752 blaðsíður.

Kjósa
22
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
1
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.
Segir íslenskt kórastarf geta stuðlað að aukinni inngildingu
2
FréttirForsetakosningar 2024

Seg­ir ís­lenskt kór­astarf geta stuðl­að að auk­inni inn­gild­ingu

Halla Hrund Loga­dótt­ir vill hvetja út­lend­inga til að „læra tungu­mál­ið okk­ar í gegn­um söng og ís­lensk­una.“ Halla Hrund seg­ir að við þurf­um að vera að­eins meira skap­andi í því hvernig við nálg­umst við­fangs­efni inn­flytj­enda. Hún var með­al for­setafram­bjóð­enda sem mættu í pall­borð­sum­ræð­ur í síð­asta þætti Pressu.
Var dæmdur til dauða fyrir hryðjuverk
5
ViðtalÚkraínustríðið

Var dæmd­ur til dauða fyr­ir hryðju­verk

Bret­inn Shaun Pinner var ný­kom­inn úr löngu sam­bandi og fann fyr­ir lífs­kreppu sem marg­ir á miðj­um aldri upp­lifa. Hans lausn við henni var að fara til Úkraínu og þjálfa her­menn. Pinner var hand­tek­inn, stung­inn og pynt­að­ur af Rúss­um en var svo hluti af stór­um fanga­skipt­um sem áttu sér stað milli stríð­andi fylk­inga í sept­em­ber 2022. Ósk­ar Hall­gríms­son ræddi við Pinner.
Fyrstu forsetakosningar á Íslandi: Hver verður „hótelstjóri á Bessastöðum“?
10
Flækjusagan

Fyrstu for­seta­kosn­ing­ar á Ís­landi: Hver verð­ur „hót­el­stjóri á Bessa­stöð­um“?

Það fór klið­ur um mann­fjöld­ann á Þing­völl­um þeg­ar úr­slit í fyrstu for­seta­kosn­ing­um á Ís­landi voru kynnt í heyr­anda hljóði þann 17. júní 1944. Undr­un­ar- og óánægjuklið­ur. Úr­slit­in komu reynd­ar ekk­ert á óvart. Ákveð­ið hafði ver­ið að Al­þingi kysi fyrsta for­seta Ís­lands á þing­fundi á þess­um degi og þar með yrði Ís­land lýð­veldi og kóng­ur­inn í Dan­mörku end­an­lega afskaff­að­ur. Þessi fyrsti...

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
1
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
Ákveðið að saksækja þrjá í Lindsor-málinu rúmum 15 árum síðar
4
Skýring

Ákveð­ið að sak­sækja þrjá í Lindsor-mál­inu rúm­um 15 ár­um síð­ar

Sama dag og Geir H. Haar­de flutti ræðu til þjóð­ar­inn­ar þar sem hann bað guð um að blessa Ís­land veitti Kaupþing af­l­ands­fé­lagi lán sem not­að var til að kaupa verð­lít­il skulda­bréf af starfs­mönn­um og vild­ar­við­skipta­vini bank­ans. Nú, 15 og hálfu ári eft­ir að lán­ið var veitt, stend­ur til að sak­sækja þrjá ein­stak­linga í Lúx­em­borg vegna þess.
Sleppti máltíðum til þess að komast frá Ásbrú
8
Greining

Sleppti mál­tíð­um til þess að kom­ast frá Ás­brú

„Stans­laust von­leysi vakn­ar um leið og þú mæt­ir,“ seg­ir ung­ur venesú­elsk­ur hæl­is­leit­andi um Ás­brú. Þar hafi ver­ið ómögu­legt fyr­ir hann, eða nokk­urn mann, að að­lag­ast ís­lensku sam­fé­lagi – sem er at­riði sem stjórn­mála­menn þvert á flokka hafa sagt mik­il­vægt. Fé­lags- og vinnu­mark­aðs­ráð­herra hef­ur sagst vilja fleiri bú­setu­úr­ræði á borð við Ás­brú.
Þórður Snær Júlíusson
9
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Elsku ráð­herr­ar, hætt­ið að gefa Ís­land

Nú stend­ur til að gefa norsk­um lax­eld­is­fyr­ir­tækj­um ís­lenska firði til eign­ar. Þeg­ar er bú­ið að gefa ör­fá­um út­gerð­ar­fjöl­skyld­um hundruð millj­arða króna hið minnsta af fé sem ætti að hafa far­ið í sam­fé­lags­lega upp­bygg­ingu. Vilji er til þess að gefa einka­að­il­um vindorku en eng­inn vilji til þess að rukka ferða­þjón­ustu fyr­ir nýt­ingu á al­manna­g­æð­um. Hvað geng­ur ís­lensk­um ráða­mönn­um eig­in­lega til?
Umsækjandi hjá MAST vill rökstuðning: „Ég er vonsvikinn“
10
FréttirLaxeldi

Um­sækj­andi hjá MAST vill rök­stuðn­ing: „Ég er von­svik­inn“

Eg­ill Stein­gríms­son dýra­lækn­ir var ann­ar af um­sækj­end­un­um um sviðs­stjórastarf hjá Mat­væla­stofn­un sem með­al ann­ars snýst um eft­ir­lit með lax­eldi. Fiska­líf­eðl­is­fræð­ing­ur­inn Þor­leif­ur Ág­ústs­son var ráð­inn fram yf­ir hann og vakti ráðn­ing­in at­hygli inn­an MAST vegna já­kvæðra skrifa hans um lax­eldi hér á landi.

Mest lesið í mánuðinum

Læstur inni í íbúðinni sinni í fimmtán ár
1
Viðtal

Læst­ur inni í íbúð­inni sinni í fimmtán ár

Sveinn Bjarna­son bjó í fimmtán ár í læstri íbúð á veg­um Ak­ur­eyr­ar­bæj­ar. Hann bank­aði oft ít­rek­að og grét áð­ur en starfs­fólk opn­aði fyr­ir hon­um. Móð­ir hans gerði end­ur­tekn­ar at­huga­semd­ir við að hann væri læst­ur inni og seg­ir son sinn hafa ver­ið van­rækt­an. Fyrr á þessu ári greip hún til þess ör­þrifa­ráðs að flytja hann bú­ferl­um í ann­an lands­hluta til að fá mann­sæm­andi að­bún­að fyr­ir hann. Mál Sveins varp­ar ljósi á al­var­leg­ar brota­lam­ir í þjón­ustu við fatl­að fólk á Ís­landi og sýn­ir hvernig mann­rétt­indi hafa ver­ið virt að vett­ugi ár­um sam­an.
Rúlletta Róberts og vitnisburðir starfsfólks: „Þetta er bara rosalega mikið álag“
3
ÚttektRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Rúll­etta Ró­berts og vitn­is­burð­ir starfs­fólks: „Þetta er bara rosa­lega mik­ið álag“

Starfs­menn Al­votech lýsa vinnu­álag­inu sem ómann­eskju­legu og hafa leit­að til stétt­ar­fé­laga út af ógreiddri yf­ir­vinnu og fleiri mál­um. Vinnu­að­stæð­urn­ar hafa ver­ið svona út af því að Al­votech hef­ur unn­ið að því að fá mark­aðs­leyfi fyr­ir sam­heita­lyf Humira í Banda­ríkj­un­um. Fyr­ir­tæk­ið hef­ur veðj­að öllu á þetta lyf en sala á því hef­ur dreg­ist sam­an og sam­heita­lyfj­um þess hef­ur alls ekki geng­ið eins vel í Banda­ríkj­un­um og reikn­að var með.
„Ég ætla ekki að kinka kolli framan í einhver illmenni án þess að segja neitt“
6
ViðtalForsetakosningar 2024

„Ég ætla ekki að kinka kolli fram­an í ein­hver ill­menni án þess að segja neitt“

Jón Gn­arr er kom­inn í for­setafram­boð. Hann seg­ir meiri þörf á gleði og húm­or í lýð­ræð­inu og sam­fé­lag­inu þar sem of­fram­boð sé á leið­ind­um og er sann­færð­ur um að þjóð­in sé að leita sér að mann­eskju sem hún geti séð sjálfa sig í. Jón ætl­ar sér að mýkja freka kall­inn með kær­leik­ann að vopni og lof­ar að vera hvorki of­stopa­mann­eskja né lydda, nái hann kjöri. Svo hef­ur hann alltaf dreymt um að búa í Garða­bæ.
Hjúkrunarheimilið Sóltún fékk 20 milljarða frá íslenska ríkinu
7
Fréttir

Hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún fékk 20 millj­arða frá ís­lenska rík­inu

Frá ár­inu 2009 hef­ur hjúkr­un­ar­heim­il­ið Sól­tún feng­ið tæp­lega 20 millj­arða króna frá ís­lenskra rík­inu. Um 90 pró­sent af tekj­um Sól­túns koma frá rík­inu. Eig­end­urn­ir hafa tek­ið á þriðja millj­arð króna út úr rekstr­in­um með því að selja fast­eign­ir og lóð­ir og lækka hluta­fé fyr­ir­tæk­is­ins. All­ur rekst­ur­inn bygg­ir hins veg­ar á um­deild­um samn­ingi við ís­lenska rík­ið sem gerð­ur var ár­ið 2000.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár