Ekki er ráð nema í tíma sé tekið er gamall málsháttur sem flestir þekkja. Flugvallaryfirvöld á Kastrup-flugvelli við Kaupmannahöfn vinna sannarlega í þeim anda því framkvæmdir sem þar standa yfir miðast ekki við daginn í dag, né morgundaginn, heldur næstu áratugi.

Flugvöllurinn í Kastrup, var formlega tekinn í notkun 20. apríl árið 1925 þótt völlurinn, sem var nefndur Kastrup Lufthavn, hafi þá verið notaður um nokkurt skeið. Flugbrautirnar voru eggslétt tún sem sauðfé var beitt á yfir sumartímann og smalað þegar flugvél nálgaðist. Fyrsta árið voru lendingar og flugtök samtals tæplega 2.300. Fyrsta flugstöðvarbyggingin var úr tré og var kölluð „Træslottet“, Timburhöllin. Þótt „höllin“ hafi þótt myndarleg bygging varð hún innan nokkurra ára of lítil fyrir ört vaxandi flugumferð og 1939 var tekin í notkun ný flugstöð, teiknuð af Vilhelm Lauritzen. Nafni flugvallarins var jafnframt breytt og honum gefið nafnið Københavns Lufthavn, nafnabreytingin sögð gerð til að koma í veg fyrir misskilning. Flugstöðvarbyggingin sem Vilhelm Lauritzen teiknaði, og er nú friðuð, var árið 1999 flutt á annan stað vestar á flugvellinum. Hún er nú kölluð Terminal 1 og eingöngu notuð þegar fjölskylda Margrétar Þórhildar, drottningar Danmerkur, bregður sér af bæ, eða þegar erlendir þjóðhöfðingjar eða fyrirmenni heimsækja Danmörku.  

Byggingasagan endalausa      

Byggingaframkvæmdir á Kastrup, eins og flugvöllurinn og flugstöðin eru iðulega kallaðar, hafa staðið að segja má óslitið frá því að völlurinn var tekinn í notkun, eða um 98 ára skeið. Fyrstu 16 árin, fram til 1941 voru flugbrautirnar tún, eins og áður sagði, en á hernámsárunum 1941–1943 voru fjórar flugbrautir steyptar.

SAS flugfélagið var stofnað árið 1946 og ákveðið var frá upphafi að Kastrup, sem þá var talinn einn besti og fullkomnasti flugvöllur í heimi, yrði aðalflugvöllur félagsins. SAS hóf áætlunarflug til Bandaríkjanna árið 1954, þá jókst umferðin um Kastrup til muna. 

Á sjötta áratugnum voru miklar framkvæmdir á Kastrup enda jókst umferðin um völlinn ár frá ári og 1957 lenti fyrsta þotan á Kastrup. Þess má geta að það var Högni Torfason fréttamaður sem átti heiðurinn af þessu orði, þota, en áður kölluðu Íslendingar fyrirbærið þrýstiloftsflugvél. Ný flugstöðvarbygging (Terminal 2) var tekin í notkun sumarið 1960, þá var fyrsta flugstöðvarbyggingin löngu orðin of lítil, þrátt fyrir ýmsar viðbætur. Terminal 2 þjónaði eingöngu millilandaflugi fram til ársins 1999. 

Salthólmahugmyndin

Undir lok sjötta áratugarins voru málefni flugvallarins mjög til umræðu í danska þinginu, Folketinget. Landrými við Kastrup er takmarkað og byggð í næsta nágrenni, bærinn Dragør sunnan við og Tårnby norðan megin. Umræðurnar í þinginu snerust um að færa flugvöllinn út á Salthólmann, eyju sem liggur austan við Eyrarsundsbrúna. Og byggja tvær brýr, aðra til Svíþjóðar, hina til Danmerkur. Þessar hugmyndir náðu svo langt að danska þingið samþykkti lög þar sem ákveðið var að ráðast í að færa flugvöllinn. Svo leið og beið. Eftir miklar athuganir, kostnaðarútreikninga og rannsóknir á umhverfisáhrifum var hins vegar ákveðið að flugvöllurinn yrði áfram á Kastrup og árið 1980 voru lögin um uppbyggingu á Salthólma felld úr gildi. Þingmenn og sérfræðingar mátu það svo að Kastrup gæti gegnt hlutverki sínu um langa framtíð.

Þriðja flugstöðvarhúsið, Terminal 3

Þegar kom fram á níunda áratuginn var ljóst að brýnt væri að stækka flugstöðina og 1998 var byggingin sem gengur undir heitinu Terminal 3 tekin í nokun. Þessa byggingu þekkja Íslendingar sem fara um Kastrup vel. Terminal 3 tengist járnbrautinni, sem liggur til Kaupmannahafnar og einnig yfir til Svíþjóðar. Úr Terminal 3 er líka innangengt í Metro-lestina sem fer inn í miðborg Kaupmannahafnar á nokkurra mínútna fresti.

Flugbrautirnar þrjár   

Á Kastrup eru þrjár flugbrautir. Tvær þeirra liggja hlið við hlið, frá suðvestri til norðausturs. Þetta fyrirkomulag, að hafa tvær samliggjandi brautir, er hagkvæmt, hægt að lenda á annarri meðan tekið er á loft af hinni. Aðflug og flugtak frá þessum brautum er yfir Eyrarsund og Køgeflóa og því ekki yfir byggð.

Þriðja brautin, sem er mun styttri en hinar tvær, liggur þvert á hinar: frá suðaustri til norðvesturs. Þessi braut (kölluð 12/30) er langminnst notuð. Við lendingar og flugtak á þessari braut er flogið lágt yfir byggð á hluta Amager og Frederiksberg með tilheyrandi ónæði fyrir íbúana. Aðeins brot af flugumferðinni fer um þessa síðastnefndu flugbraut.

Hugmyndir um lokun mæltust illa fyrir

Snemma árs 2016 kynnti yfirstjórn Kastrup-flugvallar fyrirætlanir um að loka þverbrautinni 12/30. Röksemdin var lítil notkun og með lokuninni myndi skapast aukið athafnapláss á svæðinu.

Skemmst er frá því að segja að þessar fyrirætlanir mæltust ekki vel fyrir. Forsvarsmenn SAS, stærsta „viðskiptavinar“ flugvallarins, sögðu lokunina skapa óöryggi og danska flugmannafélagið tók í sama streng. Þótt þverbrautin væri að jafnaði lítið notuð væri hún nauðsynleg. Fyrirætlanirnar, sem kannski ætti frekar að kalla hugmyndir, komu til kasta þingsins haustið 2016 og margir þingmenn lýstu strax efasemdum varðandi lokun þverbrautarinnar. Ári síðar, 2017, tilkynnti yfirstjórn flugvallarins að hætt væri við allar hugmyndir um lokun brautarinnar, þess í stað yrðu farnar aðrar leiðir til að mæta aukinni umferð. 

Stóra planið

Eftir að fallið var frá hugmyndum um lokun þverbrautarinnar þurfti ekki að bíða lengi eftir því að kynntar yrðu nýjar fyrirætlanir. Þegar frá þeim var greint árið 2018 var ljóst að yfirstjórn flugvallarins ætlaði ekki að tjalda til einnar nætur. Nokkrir danskir fjölmiðlar kölluðu þetta „Stóra planið“. Sú nafngift var ekki út í loftið því þessi framkvæmd verður sú umfangsmesta sem nokkru sinni hefur verið ráðist í á flugvallarsvæðinu. Heildarkostnaður var árið 2018 áætlaður 20 milljarðar danskra króna (400 milljarðar íslenskir) og verkið skyldi unnið í áföngum. 

Allt komið í fullan gang aftur

Kórónuveiran setti strik í framkvæmdareikninginn en nú er allt komið í fullan gang aftur. Thomas Woldbye framkvæmdastjóri flugvallarins, hélt í síðustu viku fréttamannafund og skýrði frá gangi mála. Hann sagði að með þessari nýju áætlun væri ekki tjaldað til einnar nætur, „við erum að horfa fram í tímann, 10, 20, 30 ár, og miðum við að farþegafjöldinn sem um völlinn fari geti náð 50 milljónum og teljum það varlega áætlað“. Þess má geta að árið 2022 fóru 22 milljónir um völlinn, árið 2018 voru farþegar sem um völlinn fóru 30 milljónir og hafa aldrei verið fleiri. 

Fyrsta skrefið í þessum miklu framkvæmdum sem nú eru að komast á fullan skrið er stækkun Terminal 3. Fermetrarnir sem bætast við í þessum áfanga eru um 60 þúsund, það samsvarar átta stórum fótboltavöllum að sögn framkvæmdastjórans. 

12 kílómetrar fyrir töskurnar og 180 metra langur gluggi  

Meðal breytinga sem fyrirhugaðar eru á Kastrup er að töskufæriböndunum verður fjölgað til muna og 12 kílómetra langt færiband sér um að flytja farangurinn til óþolinmóðra eigenda eins og framkvæmdastjórinn orðaði það. „Þótt biðtíminn eftir farangri sé mjög stuttur hér á Kastrup samanborið við aðra stóra flugvelli viljum við gera enn betur,“ sagði framkvæmdastjórinn. Þótt farangursmóttakan verði „neðanjarðar“ verður þar stór gluggi sem snýr út að garði í miðri nýbyggingunni og veitir birtu inn. Á hæðinni fyrir ofan verður 180 metra langur gluggi og á svæðinu þar fyrir innan verða verslanir og veitingastaðir. 

Kastrup er fjölmennasti vinnustaður í Danmörku, starfsmenn eru um 23 þúsund og mun fjölga á næstu árum.