Ólöglegt er að dulbúa auglýsingar sem óborgaðar umfjallanir, en engu að síður hafa Stöð 2 og Bylgjan birt seld viðtöl án þess að greina áhorfendum frá því að viðmælandinn hafi borgað fyrir að koma í þættina.
Svanur Valgeirsson, sem er bæði mannauðsstjóri og auglýsingastjóri á 365-miðlum, sem senda út Bylgjuna og Stöð 2, segir að fyrirtækið muni færa út kvíarnar í keyptri umfjöllun í sjónvarpi.

Ekki verður þó betur séð en kvíarnar séu komnar ansi langt út nú þegar á útvarpsstöðvum miðilsins, Stöð 2 og Fréttablaðinu hvað varðar duldar auglýsingar. 

Duldar auglýsingar, sem eru ólöglegar, eru skilgreindar svo í Fjölmiðlalögum: „Dulin viðskiptaboð eru kynning í máli eða myndum á vörum, þjónustu, heiti, vörumerki eða starfsemi aðila sem framleiðir vöru eða veitir þjónustu í dagskrárliðum þegar slík kynning er til þess ætluð af hálfu fjölmiðlaveitu að þjóna auglýsingamarkmiðum og gæti villt um fyrir neytendum að því er eðli hennar varðar.“

Eðli máls samkvæmt er oft erfitt að koma auga á duldar auglýs­ingar en hér verða þó rakin nokkur skýr dæmi. Annars vegar má nefna rithöfund og hins vegar eiganda ferðaskrifstofu sem fengu ekki að koma í útvarpið án þessa að borga fyrir. Auk þess má nefna mál, sem Stundin fjallaði um á dögunum, um umfjöllun Íslands í dag um auglýsingaherferð Mjólkursamsölunnar (MS) 28. maí síðastliðinn, sem var unnin gegn greiðslu MS til 365.
Svanur Valgeirsson, auglýsinga- og mannauðsstjóri 365, sagði þá að það hefðu verið mistök dagskrárgerðarmanna að taka ekki fram eða birta skjáborða sem gæfi til kynna að um auglýsingu væri að ræða. 
Þessi sömu mistök virðast þó hafa átt sér stað fáeinum dögum síðar í Bítinu á Bylgjunni en innslagið var nánasta endurtekið í útvarpsþættinum 1. júní. Á engum tímapunkti nefna dagskrárgerðarmenn Bítisins að um sé að ræða auglýsingu.

Athugasemd 6. júlí

Þessi frétt birtist í síðasta tölublaði Stundarinnar 2. júlí síðastliðinn. Í fréttatilkynningu frá Fjölmiðanefnd í dag kemur fram að ekkert verði gert í máli Ísland í dag og Mjólkursamsölunnar þar sem það hafi verið mistök hjá fyrirtækinu að merkja innslagið ekki sérstaklega sem auglýsingu. Ekki er litið til þess að þessi sömu mistök hafi átt sér stað í Bítinu nokkrum dögum eftir Ísland í dag innslagið.

„Nefndin hefur einnig sent 365 miðlum erindi vegna frétta af duldri auglýsingu í sjónvarpsþættinum Ísland í dag á Stöð 2 þann 28. maí sl. Fjallað var um málið í Kjarnanum 7. júní og Stundinni 11. júní sl., þar sem haft var eftir auglýsinga- og mannauðsstjóra 365 miðla að mistök hefðu átt sér stað við efnisvinnslu og hafi hið kostaða efni af þeim sökum ekki verið auðkennt sem slíkt.

Í erindi fjölmiðlanefndar til 365 miðla segir að nefndin geri að svo stöddu ekki frekari athugasemdir við þá duldu auglýsingu á Stöð 2, sem hér hefur verið vísað til, þar sem fram hafi komið að mistök við efnisvinnslu hafi átt sér stað hjá 365 miðlum. Um leið ítrekar fjölmiðlanefnd að lögum samkvæmt eru dulin viðskiptaboð bönnuð og að 365 miðlum, sem og öðrum fjölmiðlum, ber að aðgreina viðskiptaboð og ritstjórnarefni með skýrum hætti. Þá eru óheimil viðskiptaboð og fjarkaup fyrir tóbaksvörur, áfengi, lyfseðilsskyld lyf og happdrættis- og veðmálastarfsemi, sem ekki hefur leyfi hér á landi,“ segir í tilkynningu Fjölmiðlanefndar.

Þurfti að borga til að gefa

Margeir Ingólfsson, annar eigandi ferðaskrifstofunnar Ferðin, fullyrðir að sér hafi verið tjáð af Heimi Karlssyni, þáttastjórnanda í Bítinu, að hann þyrfti að borga til að koma í viðtal í þættinum. Margeir segir í samtali við Stundina að hann hafi haft samband við þáttastjórnendur í því markmikið að gefa hlustendum gjafabréf í ferðir hjá félaginu. 

„Ástæða þess að mér datt í hug að bjóða Bylgjunni þetta var að ég hafði í tvígang, nokkrum vikum áður, heyrt þá Bítismenn vera með fulltrúa frá Úrval Útsýn í viðtali hjá sér þar sem þeir kynntu sérstakar ferðir hjá Úrval Útsýn og gáfu síðan gjafabréf í lok viðtalsins,“ segir Margeir.

Margeir segir að eftir að hafa sent nokkra tölvupóst hafi hann fengið símhringingu frá Heimi. „Mér var þá kurteisislega bent á að það gengi ekki þannig fyrir sig að ég kæmi bara í viðtal með gjafabréf með mér, því að allt svona þurfi að borga þeim fyrir, enda eins og hann sagði: „Það þurfa allir salt í grautinn“. Mér var sagt að allt svona fari í gegnum auglýsingadeildina og ég ætti að hafa samband við þá ef ég vildi koma með gjafabréf fyrir áheyrendur Bylgjunnar. Þetta fór síðan ekki lengra þar sem mér datt ekki í hug að fara að borga Bylgjunni fyrir það að fá að gefa lesendum þeirra gjafabréf, án þess að það kæmi fram að stöðin rukkaði sérstaklega fyrir það. Mér fannst þetta svolítið „sjúkt“,“ segir Margeir.