Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 5 árum.

Starfshópur náði ekki samstöðu um að gera kjarasamningsbrot refsiverð

Sam­starfs­hóp­ur fé­lags- og barna­mála­ráð­herra legg­ur til víð­tæk­ar að­gerð­ir gegn brot­a­starf­semi á vinnu­mark­aði, með­al ann­ars gegn kenni­töluflakki og launa­þjófn­aði og vill að hægt sé að svipta fólk heim­ild til að stjórna fyr­ir­tækj­um.

Starfshópur náði ekki samstöðu um að gera kjarasamningsbrot refsiverð
Myndin tengist greininni óbeint. Mynd: Stundin

Samstarfshópur skipaður af félags- og barnamálaráðherra telur eitt brýnasta verkefnið í baráttunni gegn brotastarfsemi á vinnumarkaði vera að taka markvisst á kennitöluflakki. Samstarfshópurinn var skipaður 14. september og skilaði skýrslu sinni í dag, en hana má lesa hér.

Hópurinn lagði meðal annars fram tillögur til að vinna gegn skipulögðum launaþjófnaði, gegn mansali og nauðungarvinnu, og til að koma á formlegu samstarfi eftirlits hins opinbera og aðila vinnumarkaðarins.

Meðal annars er lagt til að ríkisskattstjóri fái lagaheimildir til að svipta einstaklinga tímabundið heimild til að taka þátt í stjórnun fyrirtækja, en til þess þurfa þeir að teljast vanhæfir vegna „óverjandi viðskiptahátta og rökstudds grunar um refsiverða háttsemi í tengslum við atvinnurekstur“.

Lagt er til að komið verði á formlegu samstarfi milli lögreglunnar, ríkisskattstjóra, Vinnueftirlitsins og Vinnumálastofnunar gegn brotastarfsemi á vinnumarkaði. Hingað til hefur starfið verið óformlegt, en ríkisskattstjóri sagði sig úr samstarfi með verkalýðsfélögunum árið 2017 sökum niðurskurðar hjá embættinu. Margir innan verkalýðshreyfingarinnar eru sammála um að það hafi dregið verulega úr skilvirkni eftirlitsins.

Samstarfshópur skilar skýrsluSamstarfshópurinn var skipaður af Ásmundi Einar Daðasyni, félags- og barnamálaráðherra. Fyrverandi iðnaðar- og viðskiptaráðherra, Jón Sigurðsson, var formaður hópsins.

Einnig er mælt með formlegu samstarfi ríkisstjórnar, stjórnvalda, og aðila vinnumarkaðarsins að norskri fyrirmynd þannig að hægt sé að skiptast á upplýsingum um brotastarfsemi á vinnumarkaði, eins og til dæmis skattskil, aðstæður á vinnustað, eða launakjör starfsmanna.

Ósamstaða um keðjuábyrgð

Samstarfshópurinn telur mikilvægt að koma á keðjuábyrgð sem kveður á um skyldur verkkaupanda sem nái utan um laun, starfskjör, sjúkra- og slysatryggingar, og önnur réttindi starfsmanna sem koma að verkinu, hvort sem þeir séu starfsmenn verktaka, undirverktakar, eða komi að verkinu í gegnum starfsmannaleigu.

„Mikilvægt er að keðjuábyrgð verkkaupa nái til réttinda starfsmanna og til skila á sköttum og skyldum“, segir í skýrslunni. Nú þegar liggur fyrir lagafrumvarp um þessar tillögur að því er varðar opinber innkaup, en ósætti voru innan hópsins um hvort lögin ættu að ná lengra en það.

Alþýðusamband Íslands lagði til að lög um keðjuábyrgð yrðu sett yfir allan vinnumarkaðinn, en Samtök atvinnulífsins töldu slíkt of víðtækt og að eftirlitið yrði of kostnaðarsamt. SA lagði frekar til sértækar aðgerðir þar sem vitað væri um vandamál á vinnumarkaðinum.

Varnaðaráhrif gegn kjarabrotum

Í skýrslunni er lagt til að auka heimildir stjórnvalda til að beita stjórnvaldssektum og þvingunarúrræðum „til að knýja á um fylgispekt við kjarasamninga og kjör starfsmanna í alvarlegustu tilvikum.“ Meðal annars er lagt til að hægt verði að beita þá aðila þvingunarúrræðum sem ítrekað hafa verið staðnir að því að brjóta með alvarlegum hætti gegn kjarasamningum. Þvingunarúrræðin verði í formi lokana eða dagsekta í þeim tilvikum sem tilmælum um úrbætur er ekki fylgt.

Ekki náðist einhugur um tillögur ASÍ að færa brot á kjarasamningum og lögum sem gilda á vinnumarkaði inn í almenn hegningarlög. Hinsvegar sammæltist hópurinn um að koma í veg fyrir brotastarfsemi undir formerkjum starfsnáms eða starfsþjálfunar eða með sjálfboðaliðum. Til eru lög sem heimila sjálfboðavinnu fyrir menningarstarfsemi eða góðgerðarvinnu, en hópurinn telur mikilvægt að skerpa á þeim og setja heildarlög um starfsnám og starfsþjálfun.

Starfshópurinn víkur líka að mikilvægi þess að rýna alla löggjöf og regluverk á þessu málefnasviði, taka heildstæðar stefnuákvarðanir um fjárveitingar og taka mið af reynslu nágrannaþjóða.

Jón Sigurðsson, fyrrverandi iðnaðar- og viðskiptaráðherra, var formaður hópsins. Í hópnum voru einnig fulltrúar frá atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneyti, dómsmálaráðuneyti, embætti ríkislögreglustjóra, félagsmálaráðuneyti, fjármála- og efnahagsráðuneyti, forsætisráðuneyti, Ríkiskattstjóra, Vinnueftirliti ríkisins, Vinnumálastofnun, Alþýðusambandi Íslands, Bandalagi háskólamanna, BSRB, Sambandi íslenskra sveitarfélaga og Samtökum atvinnulífsins.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Réttindabrot á vinnumarkaði

Starfsfólk launalaust fjórum mánuðum eftir gjaldþrot Sternu
ÚttektRéttindabrot á vinnumarkaði

Starfs­fólk launa­laust fjór­um mán­uð­um eft­ir gjald­þrot Sternu

Ferða­þjón­ustu­fyr­ir­tæk­ið Sterna var sett í gjald­þrot í mars og starfs­fólk­inu sagt upp, en síð­an var gjald­þrot­ið dreg­ið til baka. Fjór­um mán­uð­um síð­ar hafa fjöl­marg­ir ekki enn feng­ið laun eða upp­sagn­ar­frest borg­að­an frá fyr­ir­tæk­inu. Starf­andi fram­kvæmda­stjóri neit­ar því ekki að fyr­ir­tæk­ið sé hugs­an­lega að skipta um kenni­tölu.

Mest lesið

Tugir sjúklinga dvöldu á bráðamóttökunni lengur en í 100 klukkustundir
2
Á vettvangi

Tug­ir sjúk­linga dvöldu á bráða­mót­tök­unni leng­ur en í 100 klukku­stund­ir

Vegna pláss­leys­is á legu­deild­um Land­spít­al­ans er bráða­mót­tak­an oft yf­ir­full og því þurftu 69 sjúk­ling­ar að dvelja á bráða­mót­tök­unni leng­ur en í 100 klukku­stund­ir í sept­em­ber og októ­ber. Þetta kem­ur fram í þáttar­öð­inni Á vett­vangi sem Jó­hann­es Kr. Kristjáns­son vinn­ur fyr­ir Heim­ild­ina. Í fjóra mán­uði hef­ur hann ver­ið á vett­vangi bráða­mótt­tök­unn­ar og þar öðl­ast ein­staka inn­sýni í starf­sem­ina, þar sem líf og heilsa fólks er und­ir.
Mataræði er vanræktur þáttur í svefnvanda
3
Viðtal

Mataræði er van­rækt­ur þátt­ur í svefn­vanda

Góð­ur svefn er seint of­met­inn en vanda­mál tengd svefni eru al­geng á Vest­ur­lönd­um. Tal­ið er að um 30 pró­sent Ís­lend­inga sofi of lít­ið og fái ekki end­ur­nær­andi svefn. Ónóg­ur svefn hef­ur áhrif á dag­legt líf fólks og lífs­gæði. Svefn er flók­ið fyr­ir­bæri og margt sem get­ur haft áhrif á gæði hans, má þar nefna lík­am­lega og and­lega sjúk­dóma, breyt­inga­skeið, álag, kvíða, skort á hreyf­ingu og áhrif sam­fé­lags­miðla á svefn­gæði. Áhrif nær­ing­ar og neyslu ákveð­inna fæðu­teg­unda á svefn hafa hins veg­ar ekki vak­ið at­hygli þar til ný­lega.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Hann sagðist ekki geta meir“
1
Viðtal

„Hann sagð­ist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjarg­að barna­barn­inu mínu. En ef það verð­ur til þess að ég geti kannski bjarg­að ein­hverj­um, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okk­ar,“ seg­ir Þór­hild­ur Helga Þor­leifs­dótt­ir kennslu­ráð­gjafi. Son­ar­son­ur henn­ar, Pat­rek­ur Jó­hann Kjart­ans­son Eberl, fannst lát­inn mið­viku­dag­inn 12. maí 2021, að­eins fimmtán ára gam­all. Hann hafði svipt sig lífi.
Síðasta tilraun Ingu Sæland
3
ViðtalFormannaviðtöl

Síð­asta til­raun Ingu Sæ­land

Flokk­ur fólks­ins var stofn­að­ur til að út­rýma fá­tækt á Ís­landi, sem Inga Sæ­land, formað­ur flokks­ins, þekk­ir af eig­in raun. Hún boð­ar nýtt hús­næð­is­kerfi með fyr­ir­sjá­an­leika og nið­ur­skurð í öllu því sem heita að­gerð­ir gegn lofts­lags­breyt­ing­um. Græn­asta land í heimi eigi að nota pen­ing­ana í heil­brigðis­kerfi og aðra inn­viði sem standi á brauð­fót­um.
Svanhildur Hólm með áberandi minnsta reynslu af utanríkismálum
5
Fréttir

Svan­hild­ur Hólm með áber­andi minnsta reynslu af ut­an­rík­is­mál­um

Ljóst er að Svan­hild­ur Hólm, sendi­herra í Banda­ríkj­un­um, sker sig úr hópi koll­ega sinna frá Norð­ur­lönd­un­um hvað varð­ar tak­mark­aða reynslu á vett­vangi ut­an­rík­is­mála. Stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd bíð­ur enn svara frá ut­an­rík­is­ráðu­neyt­inu um vinnu­brögð ráð­herra við skip­un á sendi­herr­um í Banda­ríkj­un­um og Ítal­íu.

Mest lesið í mánuðinum

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
1
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
„Hann sagðist ekki geta meir“
3
Viðtal

„Hann sagð­ist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjarg­að barna­barn­inu mínu. En ef það verð­ur til þess að ég geti kannski bjarg­að ein­hverj­um, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okk­ar,“ seg­ir Þór­hild­ur Helga Þor­leifs­dótt­ir kennslu­ráð­gjafi. Son­ar­son­ur henn­ar, Pat­rek­ur Jó­hann Kjart­ans­son Eberl, fannst lát­inn mið­viku­dag­inn 12. maí 2021, að­eins fimmtán ára gam­all. Hann hafði svipt sig lífi.
Grunaði að það ætti að reka hana
4
Viðtal

Grun­aði að það ætti að reka hana

Vig­dís Häsler var rek­in úr starfi fram­kvæmda­stjóra Bænda­sam­tak­anna eft­ir að nýr formað­ur tók þar við fyrr á ár­inu. Hún seg­ir kosn­inga­vél Fram­sókn­ar­flokks­ins hafa ver­ið gang­setta til að koma hon­um að. Vig­dís ræð­ir brottrekst­ur­inn og rasísk um­mæli sem formað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins hafði um hana. Orð­in hafi átt að smætta og brjóta hana nið­ur. Hún seg­ist aldrei munu líta Sig­urð Inga Jó­hanns­son sömu aug­um eft­ir það.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár