Í kröfugerð sem samþykkt var fyrr í dag af samninganefnd Starfsgreinasambandi Íslands er krafist þess að lægstu laun fyrir fulla vinnu verði 425 þúsund krónur, að þau laun verði skattfrjáls með tvöföldun persónuafsláttar, að gert verði þjóðarátak í húsnæðismálum, og unnið gegn félagslegu undirboði. Þetta kemur fram á vefsíðu sambandsins.

Samningarnefndinni var veitt samningsumboð allra nítján verkalýðsfélaga innan Starfsgreinasambandsins, þar með talið fyrir hönd Eflingar sem er næst stærsta stéttarfélag landsins með um 28 þúsund félagsmenn. Samanlagt hefur Starfsgreinasambandið um 57 þúsund félagsmenn, en sambandið er stærsta landssamband innan Alþýðusambands Íslands.

Framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins hefur áður sagt að kröfur um 375 þúsund króna lágmarkslaun séu ekki „í samræmi við raunveruleikann“ og að sú upphæð myndi valda samfélaginu miklu tjóni. Lágmarkslaun eru nú 300 þúsund krónur á mánuði.

Kröfugerðin er í tveimur hlutum, en annar hluti snýr að stjórnvöldum og hinn að Samtökum atvinnulífsins.

Kjarasamningsbrot gerð refsiverð

Í fyrri hlutanum er farið fram á að lægstu laun verði skattfrjáls með tvöföldun persónuafsláttar. Þessi afsláttur verður „síðan stiglækkandi með hærri tekjum, þannig að lækkun skatta á lág- og millitekjuhópa verði m.a. fjármögnuð með hærra skattaframlagi þeirra tekjuhæstu.“ Persónuafslátturinn þar síðan að fylgja launaþróun, en hann hefur ekki gert það frá hruni. Með þessu móti vill sambandið að álagnir tekjuskattkerfisins verði nær því sem gerist í hinum norðurlöndunum.

Einnig er blásið til þjóðarátaks í húsnæðismálum, en til þess þarf „sameiginlegt átak ríkis, sveitarfélaga og lífeyrissjóða.“ Tekið verður mið af þeirri vinnu sem Bjarg íbúðafélag hefur unnið, en „aðrar útfærslur sem stutt geti við markmið Bjargs í gegnum aðra tekjustofna verði jafnframt skoðaðar.“

Farið er fram á lögð verði lög til að „taka á brotastarfsemi á vinnumarkaði og kjarasamningsbrot verði gerð refsiverð með skýrum hætti og sektir lögfestar við slíkum brotum.“ Vinnustaðaeftirlit stéttarfélaga skal vera eflt, Vinnumálastofnun og Vinnueftirlit ríkisins sameinaðar í eina öfluga stofnun til að sinna eftirliti, og alþjóðasáttmálar um mansal virtir og fjármagnaðir.

Þar að auki er farið fram á að barnabætur hækki, dregið verði úr skerðingum á þeim, að verðtrygging á neytendalánum verði afnumin, fæðingarorlof lengd í samtals 18 til 24 mánuði fyrir tvo foreldra, og fleira.

Atvinnurekendum gert að borga kostnað launakrafna

Kröfurnar gagnvart Samtökum atvinnulífsins eru áðurnefndu lágmarkslaun, að launatöflur verði einfaldaðar og álag fyrir vaktavinnu hækka.

Sambandið fer fram á að inn komi ákvæði sem takmarki heimildir atvinnurekanda „til að gera húsaleigu hluta af ráðningarkjörum.“ Gerð er krafa um að húsaleiga „sé ekki rukkuð nema samkvæmt þinglýstum húsaleigusamingi, sé í samræmi við eðlilegt leiguverð og að umsamin upphæð húsaleigu sé þá hluti af ráðningarsamningi sem stéttarfélagi sé heimilt að skoða.“

Þar að auki er farið fram á atvinnusjúkdómar verði viðurkenndir með skýrari hætti, að öll persónubundin réttindi miðuð við starfsaldur haldist án skerðinga milli atvinnurekenda, að lágmarkssumarfrí verði 25 dagar, fremur en 24 dagar, ásamt tveggja daga vetrarorlofi, og að eftir tveggja ára starfsaldur verði uppsagnarfrestur tveir mánuðir.

Sektarákvæði skal einnig bætt inn vegna brota á ákvæðum kjarasamnings, en sambandið gerir kröfu um sekt í krónum miðað við kjarasamningsbrot sem „rennur í vinnudeilusjóð viðkomandi stéttarfélags.“ Atvinnurekendur skulu einnig bera „eðlilegan og fullan kostnað við gerð launakrafna sem stéttarfélag reisir fyrir félagsmenn sína vegna vangoldinna launa. Stéttarfélag innheimtir þann kostnað beint af viðkomandi atvinnurekanda sem hluta af launakröfu.“

Lesa má kröfur Starfsgreinasambandsins hér.