Arna Bryndís Baldvins McClure, fyrrverandi yfirlögfræðingur Samherja og sakborningur í Samherjamálinu svokallaða, segir héraðssaksóknara hafa haldið því frá sér að rannsókn málsins væri lokið þar til um það var fjallað í fjölmiðlum. Hún segir gögn í málinu staðfesta sakleysi sitt og segist ekki treysta því að lögregla og ákæruvaldið séu ekki í „tilraunastarfsemi á almennum borgurum“.

Í byrjun júní kom fram að rannsókn héraðssaksóknara á Samherjamálinu sé lokið og saksóknari muni taka ákvörðun um hvort ákært verði í því. Málið varðar meintar mútugreiðslur Samherja til háttsettra embættismanna í Namibíu til að tryggja fiskveiðheimildir í landinu. Hagnaðurinn var tekinn út í gegnum flókið net félaga sem teygðu sig víða heim og vöktu upp spurningar um skattaundanskot.

Upplýst var um málið í fréttaþættinum Kveik í nóvember 2019 í samstarfi við Stundina (forvera Heimildarinnar), Wikileaks og Al Jazeera. 

Níu eru með réttarstöðu sakbornings, þar á meðal Þorsteinn Már Baldvinsson sem hætti sem forstjóri Samherja í vor. Arna er einnig þeirra á meðal en hún hóf störf hjá Samherja í tengslum við rannsókn Seðlabankans á meintum gjaldeyrisbrotum fyrirtækisins eftir bankahrun.

Fram hefur komið að Arna fundaði með mútuþegunum í Samherjamálinu, þeim James Hatuikulipi, Tamson „Fitty“ Hatuikulipi og Sacky Shangala, sem allir tengjast stjórnmálaflokknum SWAPO. James var stjórnarformaður ríkisfyrirtækisins Fishcor, stærsta kvótaeiganda Namibíu, Tamson er tengdasonur sjávarútvegsráðherrans fyrrverandi Bernhardt Esau og Sacky var dómsmálaráðherra Namibíu þar til hann sagði af sér í kjölfar uppljóstrananna.

Í tölvupóstum úr Samherjaskjölunum má sjá Örnu ræða um greiðslur úr skattaskjólsfélaginu Cape Cod sem Samherji neitaði lengi að hafa tengst. Samherji notaði félagið í skattaskjólinu Marshall-eyjum í Kyrrahafi, til að greiða laun sjómanna sinna í Afríku allt frá árinu 2010. Samtals millifærðu félög Samherja 9,1 milljarð króna inn á reikninga Cape Cod á tímabilinu og sama upphæð var millifærð af reikningum félagsins á tímabilinu. Samherji gerði samkomulag við Skattinn árið 2023 um að greiða 60 milljónir króna auk vaxta vegna launagreiðslna félagsins til íslenskra starfsmanna erlendis.

Í stjórn Síldarvinnslunnar með Þorsteini Má

„Rannsóknin hefur staðið yfir lengur eða á þriðja þúsund daga,“ skrifaði Arna í færslu á Facebook síðu sinni í júlí. „Þetta slagar upp í þriðjung starfsævi minnar. Hvað sem hver segir þá er það erfitt og þungbært og litar allt í lífi manns.“

Arna starfar nú sem forstjóri Sea Thru, íslensks-pólsks samstarfsverkefnis sem snýr að því auka rekjanleika sjávarafurða í gegnum alla virðiskeðjuna.

Þá er hún varamaður í stjórn Síldarvinnslunnar, þar sem Þorsteinn Már er stjórnarformaður, en Samherji er stærsti fjárfestirinn í útgerðinni með um 30% hlut. Samkvæmt LinkedIn síðu hennar er hún einnig yfirlögfræðingur Síldarvinnslunnar. Um tíma var hún ræðismaður Kýpur þar sem Esja Seafood, dótturfélag Samherja, er skráð og í stjórn Arcticnam Fishing, félags sem Samherji átti til móts við namibíska kvótaleyfishafa.

Þá var hún ein af þeim þremur einstaklingum sem gegndu lykilhlutverki í svokallaðri „skæruliðadeild“ Samherja sem stóð fyrir greinaskrifum sem beindust sérstaklega gegn Helga Seljan eftir að hann var tók þátt í afhjúpun málsins sem fréttamaður Kveiks.

Uppljóstrarinn staðfesti sakleysi

Í færslunni er hún gagnrýnin á embætti héraðssaksóknara og sérstaklega Ólaf Þór Hauksson sem fer fyrir embættinu. „Fyrir tveimur árum síðar sagðist ég ekki geta svarað því fyllilega hverjar sakirnar eru. Ég get ekki enn svarað því. Ég hef þó orðið ýmislegs vísari vegna baráttu minnar að losna úr málinu,“ skrifar Arna.

Ólafur Þór HaukssonHéraðssaksóknari tilkynnti í byrjun júlí að rannsókn Samherjamálsins væri lokið.

Mynd: Kristinn Magnússon / Stundin

„Í greinargerð 21. ágúst 2024, þegar ég reyndi í annað sinn að fá aðstoð dómstóla til að losna úr þessari Namibíurannsókn, réttlætti Ólafur Þór Hauksson, héraðssaksóknari, sakborningsstöðu mína með því að ég hefði ekki upplýst um starfstíma minn hjá Samherja. Það er rangt,“ skrifar hún.

Birtir hún brot úr samtölum úr gögnum málsins til að styðja það að hún hafi skýrt frá því að hún hafi byrjað að vinna hjá Samherja sumarið 2013 í tengslum við Seðlabankamálið. Þá segir hún Jóhannes Stefánsson, fyrrverandi framkvæmdastjóra Samherja í Namibíu og uppljóstrara í málinu, hafa staðfest að vinna hennar hafi verið lögleg.

Birtir hún frekari samtöl upp úr gögnum málsins þar sem haft er eftir Jóhannesi að hún hafi verið „upplýst að marki hvernig verkefnið virkar“ og „var kannski alveg upplýst um mútugreiðslurnar og fleira“ en að samskipti þeirra hafi frekar varðað Seðlabankamálið.

„Jóhannes staðfestir að mín vinna var öll lögleg“

„Ég hef margsinnis bent á að höfundur þessarar vitleysu, Jóhannes Stefánsson, hafi dregið í land allar ásakanir gegn mér,“ skrifar hún. „Ég geri ekki athugasemd við að ég hafi verið gerð að sakborningi í upphafi. Það er skiljanlegt. En þegar búið var að afla allra gagna og ég hafði svarað spurningum í fyrstu skýrslutöku voru ekki lengur efni til þess. Framangreint staðfestir það. Jóhannes staðfestir að mín vinna var öll lögleg. Öll gögn málsins staðfesta það líka.“

Tilraunastarfsemi á almennum borgurum

Arna segir einnig að á annað þúsund smáskilaboða, sem Heimildin hefur fjallað um, styðji þessa frásögn sína. „Það sem mér finnst óskiljanlegt og ekki bera merki um réttláta málsmeðferð er að æðsti yfirmaður embættis héraðssaksóknari, héraðssaksóknari sjálfur, skuli afvegaleiða dómstóla með þessum hætti,“ skrifar hún.

„Við skulum halda því til haga að málflutningur í héraði fór fram tveimur mánuðum eftir að Jóhannes gaf framangreinda skýrslu og sagði mín verkefni eingöngu hafa verið lögleg og hann hefði ekkert nema tilfinningu fyrir því að ég hafi átt að vita eitthvað um eitthvað sem hugsanlega væri á gráu svæði,“ bætir hún við. „Málið fór síðan til Landsréttar þar sem Ólafur Þór rökstuddi mál sitt með vísan til greinargerðarinnar og bætti engu við. Það er að mínu mati ekki við dómstóla að sakast. Þeir taka við málum eins og þau eru lögð fyrir þá. Og þeim er uppálagt lögum samkvæmt að treysta opinberum embættismönnum, skjölum sem þeir leggja fram og það sem þeir segja. Staðreyndin er hins vegar sú að sumir hverjir standa ekki undir því trausti.“

„En staðreyndin er sú að þessi fáu skemmdu epli þau skemma fyrir öllum“

Landsréttur hafnaði vorið 2023 beiðni Örnu um að fella niður rannsókn á sér en hún segir málið hafa litað allt líf sitt. „Það er sorglegt eftir að hafa starfað á sviði lögfræðinnar í á annan áratug að ég ber ekki lengur traust til réttarkerfisins,“ skrifar Arna. „Ég get ekki treyst því að lögregla og ákæruvald dragi allt fram sem horfir til sektar eða sýknu eða séu ekki í tilraunastarfsemi á almennum borgurum. Ég þekki fullt af lögreglumönnum og saksóknurum sem er vandað fólk og gerir sitt besta. En staðreyndin er sú að þessi fáu skemmdu epli þau skemma fyrir öllum.“

Ekki upplýst um lok rannsóknar

Hún segir að á fertugsafmælisdag sinn, 2. júlí síðastliðinn, hafi verjandi hennar verið í sambandi við embætti héraðssaksóknara vegna nýrra gagna. „Ekki var orði minnst á lok rannsóknar,“ skrifar hún. „Í hádegisfréttum á Ríkisútvarpinu var alþjóð hins vegar tilkynnt um þetta. Ólafur Þór Hauksson hafði brýnni erindum að sinna en að upplýsa verjendur um lok rannsóknar því hann varð að ræða við fréttamann Ríkisútvarpsins um það!

Ólafur talaði um kaflaskil, að þetta væru stór tímamót í rannsókninni því nú væri málið komið á borð saksóknara. Þarna sló hann ryki í augu almennings til að fá sínar mínútur í fjölmiðlum. Síðastliðið haust, þegar hann varðist kröfu minni að losna, lagði hann mikla áherslu á að hann sjálfur hefði stýrt rannsókninni og bæri alla ábyrgð.“

Beðið réttarhalda í Namibíu

Rannsókn Samherjamálsins tók um 5 ár og mikið af gögnum voru undir. Þorsteinn Már steig tímabundið til hliðar sem forstjóri Samherja eftir að málið kom upp en tók svo við starfinu aftur. Hann hætti sem forstjóri 26. júní síðastliðinn og Baldvin Þorsteinsson sonur hans tók við sem forstjóri. Þá höfðu Þorsteinn Már og Kristján Vilhelmsson fært hluti sína í Samherja til barnanna sinna sem eiga nú fyrirtækið.

Fundurinn með NamibíumönnunumArna, til hægri, sat fundinn með Jóhannesi uppljóstrara og Namibíumönnunum þremur sem tengdu Samherja við sjávarútvegsráðherrann.

Tveir namibískir ráðherrar sögðu af sér út af málinu, áðurnefndur Sacky  Shangala dómsmálaráðherra sem Arna fundaði með og sjávarútvegsráðherrann. Réttarhöld í málinu í Namibíu hafa tafist en þau áttu að hefjast 1. ágúst síðastliðinn. Tíu hafa verið ákærð í málinu þarlendis.