Hagfræðiprófessor segir rök SFS ekki ganga upp

Þórólf­ur Matth­ías­son, pró­fess­or emer­it­us í hag­fræði, tel­ur ís­lensk stjórn­völd ekki vera að taka upp svo­kall­aða norska leið í sjáv­ar­út­vegi. Breyt­ing veiði­gjald­anna er að hans mati til­raun til að fara eft­ir anda lag­anna.

Hagfræðiprófessor segir rök SFS ekki ganga upp
Hagsmunir SFS hafa sagt að hækkun veiðigjalda gæti valdið flutningi fiskvinnslu úr landi. Mynd: Golli

Mér finnst þessi röksemdafærsla ekki ganga upp,“ segir Þórólfur Matthíasson, prófessor emeritus í hagfræði, um fullyrðingar Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi þess efnis að hækkun veiðigjalda leiði til flutnings fiskvinnslu úr landi.

Samtökin hafa mótmælt fyrirhuguðum breytingum á veiðigjaldi og halda meðal annars fram að ríkið sé að taka upp „norsku leiðina“, sem geti valdið atvinnumissi á landsbyggðinni. Þau telja einnig að sjávarútvegurinn „mali ekki gull“ og að veiðigjaldið sé nú þegar hærra en nauðsyn krefur.

Arðsemi eigin fjár ekki lýsandi mælikvarði

Í myndböndum sem SFS birtu á samfélagsmiðlum leiðréttir Birta Karen Tryggvadóttir, hagfræðingur samtakanna, ýmislegt í máli Hönnu Katrínar Friðriksson ráðherra um veiðigjöld. Hún mótmælir meðal annars fullyrðingum um að sjávarútvegurinn „mali gull“ og bendir á að arðsemi hans sé sambærileg annarri atvinnustarfsemi, jafnvel minni en í byggingargeiranum og smásölu. Til stuðnings sýnir hún súlurit um meðal­arðsemi eigin fjár 2019–2023, en á því má sjá að sjávarútvegurinn sé með aðeins minni meðalarðsemi en smásala.

Þórólfur Matthíasson

Þórólfur segir hins vegar arðsemi eigin fjár ekki vera lýsandi mælikvarða til að hrekja þá fullyrðingu að sjávarútvegurinn mali gull.

„Atvinnugrein getur gengið mjög vel þótt einstök fyrirtæki innan atvinnugreinarinnar gangi ekkert sérstaklega vel samkvæmt bókhaldinu. Fyrir því eru margar ástæður. Eitt er það til dæmis að rekstrarfélög í sjávarútvegi eru í eigu eignarhaldsfélaga. Og eignarhaldsfélögin taka þá til sín tekjurnar frá rekstrarfélögunum. Þau skuldsetja rekstrarfélögin og þá þarf rekstrarfélagið að borga stórar fúlgur í vexti til eignarhaldsfélagsins,“ útskýrir hann. 

73 milljarða hagnaður 2023

Þetta hafi í för með sér að þrátt fyrir að hagnaðurinn sé gríðarlega mikill þá sjáist hann ekki í rekstrarfélaginu. En Þórólfur segir að tölurnar sem SFS taki mið af séu einmitt frá rekstrarfélögunum, ekki eignarhaldsfélögunum. „Þau eru bara að horfa á rekstrarfélögin. Svo eru náttúrlega alls konar leiðir til að láta bókhaldið líta vel út,“ segir hann.

Þórólfur bendir á að honum þyki besta aðferðin til að skoða heildarafkomu í sjávarútvegi vera árgreiðsluaðferð sem Hagstofan notist við í skýrslu sinni um Hag veiða og vinnslu. Þar sé horft í gegnum eignarhaldið og aðferðin truflist því ekki af aðgreiningu eignarhalds- og rekstrarfélaga.

Samkvæmt þessari aðferð Hagstofunnar var hreinn hagnaður sjávarútvegsins 24 prósent af tekjum, að frádregnum milliviðskiptum með hráefni, árið 2023. „Í fjárhæðum talið nam hagnaðurinn tæpum 73 milljörðum króna eftir að gjaldfærð hefur verið árgreiðsla að fjárhæð rúmum 38 milljörðum króna,“ segir í skýrslu Hagstofunnar frá því í janúar.

Kjósa
87
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (7)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
  • ÁJ
    Ástþór Jóhannsson skrifaði
    "Þetta er gráðugasta liðið í íslensku atvinnulífi" segir í grein hagfræðingsins. Og því er við að bæta, eins það hagar sér, líklegast það illskeyttasta af "albanska útkastarafélaginu" sem annast dyravöslu víða um borgina, ekki frátöldu.
    2
  • JE
    Jóhann Einarsson skrifaði
    Margur verður af aurum alveg úti á túni.
    0
  • TLS
    Tryggvi L. Skjaldarson skrifaði
    Allur fiskur á að fara á markað. Það er besta leiðin til að finna verðmæti beint úr sjó.
    1
  • Arnar Guðmundsson skrifaði
    Það mætti líka nefna hér að það eru líka fiskvinnslur á Íslandi sem eiga hvorki skip né kvóta og hafa því enga útgerð til að láta niðurgreiða hráefnið fyrir sig. Þeir kaupa allt sitt hráefni á uppboðsmarkaði/fiskmörkuðum. Það er íslenska leiðin í þeirra tilvist. Þeir eru þannig í samkeppni við niðurgreiddar vinnslur stóru félaganna sem samanstanda af útgerð, vinnslu og sölufélögum þeirra.
    3
  • Edda Ögmundsdóttir skrifaði
    Stórútgerðin á allt bæði í sjó og á landi og finnst það sjálfsagt.
    Svo erfist kvótinn eins og ekkert sé og enginn segir neitt.
    7
  • Kristbjörn Árnason skrifaði
    Frábær og málefnaleg grein. Útgerðarinnar flytja nú þegar og hafa lengi að flytja óunninn fisk úr landi. Fiskurinn er gjarnan fluttur á flutngabilum landshorna á milli.
    Þessir bílar hafa undanfarin ár verið að brjóta niður íslenska vegakerfið og ekki tekur Útgerðarin þátt í því að laga eftir sig skemmdir þjóðvegum þjóðarinnar
    14
    • TM
      Tómas Maríuson skrifaði
      Enn einn kostnaðarliður fyrir samfélagið sem SFS vill ekki kannast við.
      7
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Siðferðisspurningar vakna vegna uppbyggingar Andra og Birgis
2
Fréttir

Sið­ferð­is­spurn­ing­ar vakna vegna upp­bygg­ing­ar Andra og Birg­is

Fjár­fest­ar sem eru sak­að­ir um að hafa milli­göngu um iðn­að­ar­njósn­ir fyr­ir millj­arða­mær­ing­inn Björgólf Thor Björgólfs­son vilja reisa þétt­býlt hverfi í um tveggja kíló­metra fjar­lægð frá vatns­vernd­ar­svæði höf­uð­borg­ar­svæð­is­ins. Svo virð­ist sem eng­in krafa sé uppi um sið­ferði fjár­festa þeg­ar kem­ur að Kópa­vogs­bæ.
Deilur í Sósíalistaflokknum: Vefsíða Vorstjörnunnar og félagatal yfirtekin
6
Fréttir

Deil­ur í Sósí­al­ista­flokkn­um: Vef­síða Vor­stjörn­unn­ar og fé­laga­tal yf­ir­tek­in

Sara Stef. Hild­ar­dótt­ir, gjald­keri Vor­stjörn­unn­ar sem er styrkt­ar­sjóð­ur fjár­magn­að­ur af Sósí­al­ista­flokkn­um, seg­ir að vef­síða sjóðs­ins hafi ver­ið tek­in yf­ir í gegn­um Google-að­gang flokks­ins, sem ný fram­kvæmda­stjórn flokks­ins hef­ur að­gang að. Sæ­þór Benja­mín Ran­dals­son, nýr formað­ur henn­ar, seg­ir mál­ið við­kvæmt og þörf á að­stoð lög­fræð­ings.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Siðferðisspurningar vakna vegna uppbyggingar Andra og Birgis
4
Fréttir

Sið­ferð­is­spurn­ing­ar vakna vegna upp­bygg­ing­ar Andra og Birg­is

Fjár­fest­ar sem eru sak­að­ir um að hafa milli­göngu um iðn­að­ar­njósn­ir fyr­ir millj­arða­mær­ing­inn Björgólf Thor Björgólfs­son vilja reisa þétt­býlt hverfi í um tveggja kíló­metra fjar­lægð frá vatns­vernd­ar­svæði höf­uð­borg­ar­svæð­is­ins. Svo virð­ist sem eng­in krafa sé uppi um sið­ferði fjár­festa þeg­ar kem­ur að Kópa­vogs­bæ.

Mest lesið í mánuðinum

Margeir fær milljónir í bætur – Hafði áreitt samstarfskonu hjá lögreglunni
6
Fréttir

Mar­geir fær millj­ón­ir í bæt­ur – Hafði áreitt sam­starfs­konu hjá lög­regl­unni

Ís­lenska rík­ið þarf að greiða Mar­geiri Sveins­syni að­stoð­ar­yf­ir­lög­reglu­þjóni miska­bæt­ur fyr­ir að hafa færð­ur til í starfi eft­ir að sam­starfs­kona hans sak­aði hann um of­beldi og áreitni. Lög­reglu­stjóri til­kynnti hér­aðssak­sókn­ara um hugs­an­lega refsi­verða hátt­semi Mar­geirs en mál­inu var vís­að frá.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár