Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, þingmaður Viðreisnar, sem situr í fjárlaganefnd, telur áríðandi að upplýsingar um söluþóknanir sem Bankasýsla ríkisins greiddi vegna sölu Íslandsbanka á 22,5% hlut ríkisins í honum komi fram í dagsljósið áður en hluthafafundur í Íslandsbanka fer fram í lok mánaðar.

Það er ekki útlit fyrir að Þorbjörgu verði að ósk sinni. Hún segir formann fjárlaganefndar hafa neitað að senda fyrirspurnina út fyrir hönd nefndarinnar þar sem slík sending krefðist samþykkis á fundi. Þegar Jóhann Páll Jóhannsson, þingmaður Samfylkingarinnar, óskaði eftir slíkum fundi neitaði formaðurinn að boða hann. 

Nefndin er í sumarfríi og sagði formaðurinn, Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, að einungis ætti að kalla hana saman ef brýna nauðsyn bæri til. Hún taldi ekki að slík nauðsyn væri til staðar. 

Þremur dögum áður en Bjarkey hafnaði ósk Þorbjargar hafði hún reyndar sjálf sent bréf á Bankasýsluna fyrir hönd fjárlaganefndar án þess að kalla nefndina saman. 

„Í bréfinu vísar hún til vilja nefndarmanna en án þess að halda fund og án þess að bera efni bréfsins undir nefndina,“ segir Þorbjörg. 

„Hún er að teikna þarna upp leikskipulag þar sem það gilda einar reglur um meirihlutann og aðrar um minnihlutann um aðgengi að upplýsingum.“

Einblínt á kjör bankastjórans

Í bréfinu óskaði Bjarkey eftir upplýsingum um efni starfslokasamnings Íslandsbanka við fyrrverandi bankastjórann Birnu Einarsdóttur. Þorbjörg telur, eins og fleiri þingmenn stjórnarandstöðunnar, aftur á móti að það nægi ekki að kalla eftir upplýsingum frá bankanum. Það þurfi sömuleiðis að skoða og spyrja um hlutverk ríkisins í söluferlinu á 22,5% hlut ríkisins í bankanum. 

Salan hefur verið harðlega gagnrýnd og bankinn gengist við að hafa brotið lög í söluferlinu. Hann mun greiða sögulega háa sekt upp á 1,2 milljarða til fjármálaeftirlitsins vegna lögbrotanna.

Þorbjörg telur að það sé „mjög skýr pólitískur leikur“ hjá formanni fjárlaganefndar að óska eftir upplýsingum um bankastjórann en ekki um aðkomu ríkisins að sölunni og klippa þannig á ábyrgð ríkisstjórnarinnar á því sem fór úrskeiðis.

„Ég held að fókusinn á það hver kjör bankastjórans voru stafi eingöngu af því að það sé verið að reyna að beina umræðunni í þá átt að þessi sala á ríkiseign hafi verið einhver gjörningur sem detti af himnum ofan og ríkisstjórnin hafi ekkert um að segja,“ segir Þorbjörg. 

Væri hægt að sjá toppþóknun sem afslátt

Samkvæmt upplýsingum sem Bankasýslan hefur birt opinberlega áttu söluráðgjafarnir sem sáu um útboðið að fá allt að 703 milljónir króna í þóknanir fyrir störf sín. Ekki hefur verið gefið út hversu háa fjárhæð Bankasýslan hefur greitt í söluþóknanir. Þorbjörg vill fá að vita það, skipt niður á söluaðila. Sömuleiðis hefur komið fram að Bankasýslan ætli jafnvel ekki að greiða Íslandsbanka það sem eftir stendur en Þorbjörg vill að Bankasýslan gefi út hvað muni gerast í þeim efnum. 

„Ef bankasýslan færi í það að greiða Íslandsbanka söluþóknunina alveg upp í topp þá má auðvitað alveg sjá það þannig að það sé þá verið að gefa þeim afslátt af sektinni,“ segir Þorbjörg.

Hvers vegna finnst þér skipta svona miklu máli að fá upplýsingar um söluþóknunina fram fyrir hluthafafundinn? 

„Vegna þess að til hans er boðað til þess að gera upp þessa sölu. Bankasýslan er á þessum fundi fulltrúi ríkisins og fulltrúi almennings í leiðinni. Mér finnst skipta máli fyrir almenning að við vitum fyrir þennan hluthafafund hver skilaboð bankasýslunnar verða inn á fundinn til bankans,” segir Þorbjörg og minnist orða Jóns Gunnars Jónssonar, forstjóra Bankasýslunnar, um að útboðið hafi verið það farsælasta í Íslandssögunni. 

„Eru það skilaboðin sem fjármálaráðherra telur að fulltrúar ríkisins eigi að fara með inn á hluthafafundinn?“ spyr Þorbjörg. 

Hún furðar sig á því að Bjarkey geti ekki sent út tölvupóst með fyrirspurn hennar og annarra nefndarmanna úr stjórnarandstöðunni – Jóhanns Páls Jóhannssonar þingmanns Samfylkingar og Björns Levís Gunnarssonar þingmanns Pírata.

„Formaður nefndarinnar er þarna að halda því fram að Alþingi sé um megn að senda tölvupóst í sex vikur vegna sumarleyfa,“ segir Þorbjörg. 

Allt hafi snúist við

Fyrir rúmu ári síðan tilkynnti ríkisstjórnin að hún hygðist leggja Bankasýslu ríkisins niður. Það hefur ekki enn komið til framkvæmda. Nú verður Bankasýslan send inn á hluthafafundinn í Íslandsbanka fyrir hönd ríkisins. 

„Einhvern veginn virðist allt hafa snúist við,“ segir Þorbjörg „Ríkisstjórnarflokkarnir virðast bera traust til Bankasýslunnar og hún virðist líta svo á að allt hafi gengið eins og í sögu.“ 

Smáskammtar af upplýsingum

Bjarkey sagði í samtali við Heimildina fyrr í vikunni að allar upplýsingarnar um söluna myndu koma upp á yfirborðið og að það skipti ekki öllu máli hvort fyrirspurn væri send til Bankasýslunnar frá fjárlaganefnd þegar í stað eða 10. ágúst, þegar sumarleyfi lýkur. 

Þorbjörg telur þessa skýringu ekki standast. 

„Í hvaða samhengi í heiminum er það þannig ef það liggur á einhverju að það sé betra að gera það seinna heldur en fyrr?“ spyr Þorbjörg. 

„Af hverju beið hún ekki sjálf með sitt bréf ef það skiptir ekki máli hvenær hlutirnir eiga sér stað? Mér finnst það blasa við að ef það á ekki að óska eftir þeim fyrr en einhverjum vikum eftir hluthafafundinn þá missir það marks.“ 

Og Þorbjörg er óviss um að allt komi í ljós á endanum. 

„Manni líður ekki þannig að allar þessar upplýsingar verði aðgengilegar á endanum því það er verið að skammta það ofan í þingið hvað við megum vita og sjá,” segir Þorbjörg sem telur þingið einungis vera að fá smáskammta af upplýsingum. 

„Sem manni finnst hafa með það að gera að heildarmyndin eigi helst ekki að teiknast upp og þá bara í mjög litlum bútum.“

Ekki náðist í formann fjárlaganefndar við vinnslu fréttarinnar.