Útlit viðmóts

Ljóst

Dökkt

© 2025 Sameinaða útgáfufélagið ehf. Allur réttur áskilinn. Notkun á efni miðilsins er óheimil án samþykkis.

Stofnuð árið 2023 af Stundinni og Kjarnanum

Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

Úttekt Skipun dómara við Landsrétt

Saga Landsréttarmálsins: Hver ber ábyrgð?

Yfirdeild MDE átelur Sigríði Andersen, fyrrverandi dómsmálaráðherra, fyrir þátt hennar í Landsréttarmálinu. Hæstiréttur og Alþingi, þá undir meirihluta Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar, fá einnig gagnrýni. Yfirdeildin segir gjörðir Sigríðar vekja réttmætar áhyggjur af pólitískri skipun dómara.

5. desember 2020 · 08:00

Saga Landsréttarmálsins: Hver ber ábyrgð? — Hver ber ábyrgð? Dómur yfirdeildar segir brot Sigríðar Andersen, fyrrverandi dómsmálaráðherra, snúa að „kjarna réttarins til réttmætrar málsmeðferðar fyrir sjálfstæðum og óvilhöllum dómstóli“.

Steindór Grétar Jónsson

steindor@heimildin.is

Sautján dómarar yfirdeildar Mannréttindadómstóls Evrópu (MDE) komust að þeirri einróma niðurstöðu 1. desember, á fullveldisdaginn sjálfan, að íslenska ríkið hefði gerst brotlegt þegar Sigríður Andersen, þingmaður Sjálfstæðisflokks og þá dómsmálaráðherra, skipaði fjóra dómara við Landsrétt í trássi við reglur.

Telst Ísland hafa brotið gegn 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu en ákvæðið veitir hverjum þeim sem borinn er sökum um refsiverða háttsemi réttinn til réttlátrar málsmeðferðar fyrir sjálfstæðum og óvilhöllum dómstóli.

Þá gagnrýndi yfirdeildin meðferð málsins fyrir Alþingi og fyrir dómstólum Íslands, en þáverandi stjórnarmeirihluti Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar samþykkti tillögu Sigríðar. Einnig fær Hæstiréttur gagnrýni, en hann hafði áður komist að þeirri niðurstöðu að stjórnsýslulög hefðu verið brotin við skipan dómaranna. „Enginn þeirra öryggisventla skilaði árangri og geðþóttavald ráðherrans til þess að víkja frá mati hæfnisnefndar reyndist óheft,“ segir í dómi yfirdeildarinnar.

En hver ber þá raunverulega …

Kjósa

0

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Skipun dómara við Landsrétt

Fjölskylduvítið

PistillSkipun dómara við Landsrétt

Þóra Kristín Ásgeirsdóttir

Fjölskylduvítið

Íslenska stjórnmálafjölskyldan hefur öll megineinkenni sjúkrar fjölskyldu út frá kenningum um meðvirkni enda alin upp við sjúklegar aðstæður. Í því ljósi er forvitnilegt að skoða „pólitískt at og óvirðingu Mannréttindadómstólsins í Strassbourg við Alþingi Íslendinga“ sem „skiptir víst engu máli þegar upp er staðið“.

Íslenska ríkið brotlegt í Landsréttarmálinu með einróma niðurstöðu yfirdeildar MDE

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Íslenska ríkið brotlegt í Landsréttarmálinu með einróma niðurstöðu yfirdeildar MDE

Yfirdeild Mannréttindadómstóls Evrópu komst í dag að þeirri niðurstöðu að Sigríður Andersen, þá dómsmálaráðherra, hafi gerst brotleg við skipan dómara við Landsrétt.

Björn Leví: „Áslaug Arna var óvart að dissa Sigríði Andersen“

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Björn Leví: „Áslaug Arna var óvart að dissa Sigríði Andersen“

Björn Leví Gunnarsson segir nýskipaðan dómara við Landsrétt, Ásmund Helgason, hafa verið metinn hæfastann af því að hann hafði áður ólöglega verið skipaður við Landsrétt.

Sigríður Andersen varar við útþenslu Mannréttindadómstóls Evrópu

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Sigríður Andersen varar við útþenslu Mannréttindadómstóls Evrópu

Fyrrverandi dómsmálaráðherra óttast að dómstóllinn gæti grafið undan lýðræði aðildarríkjanna. Dómstóllinn dæmdi íslenska ríkið brotlegt þegar hún skipaði dómara við Landsrétt.

Yfirlýstur andstæðingur Mannréttindadómstólsins flutti erindi á afmæli Hæstaréttar

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Yfirlýstur andstæðingur Mannréttindadómstólsins flutti erindi á afmæli Hæstaréttar

Danskur prófessor sem er þekktur fyrir að vilja að Danir hætti að lúta dómum Mannréttindadómstóls Evrópu flutti ávarp á afmælissamkomu Hæstaréttar. Boðið vekur athygli þar sem málsmeðferð Íslands vegna Landsréttarmálsins hjá yfirdeild MDE stendur nú yfir.

Vill ekki tengja Landsréttarmálið við óeðlileg pólitísk afskipti

FréttirSkipun dómara við Landsrétt

Vill ekki tengja Landsréttarmálið við óeðlileg pólitísk afskipti

Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir dómsmálaráðherra telur langsótt að tengja stuðning pólska ríkisins við málsatvik í Landsréttarmálinu. Formaður Dómarafélagsins segir stuðninginn vera „slæman félagsskap“ þar sem pólskir dómarar sæti ofsóknum stjórnvalda.

Mest lesið

Sagði „nei“ við einu frumvarpi ríkisstjórnarinnar

1

Stjórnmál

1

Sagði „nei“ við einu frumvarpi ríkisstjórnarinnar

Halla Hrund Logadóttir, þingmaður Framsóknarflokks, hvetur til samvinnupólitíkur og sagðist ekki taka þátt í málþófi stjórnarandstöðunnar um veiðigjöld. Hún hefur greitt atkvæði með mun fleiri málum ríkisstjórnarinnar en á móti.

Þingmaður Sjálfstæðisflokks: „Borgar þú minna til samfélagsins en þú þiggur?“

2

Stjórnmál

9

Þingmaður Sjálfstæðisflokks: „Borgar þú minna til samfélagsins en þú þiggur?“

Stuðningsmenn ríkisstjórnarflokkanna eru „líklega bitrir“ og „einhver hefur komið illa fram við þá og þeir eru í vandræðum með sjálfsmynd sína,“ skrifar Jón Pétur Zimsen, þingmaður Sjálfstæðisflokksins.

Áslaug Arna komin aftur á þingfararkaup

3

Stjórnmál

1

Áslaug Arna komin aftur á þingfararkaup

Við þingslit í gær fór Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, þingmaður Sjálfstæðisflokks, aftur á laun þrátt fyrir að vera erlendis í námsleyfi. Hún fær um 3,1 milljón króna þar til varaþingmaður tekur við í haust.

Sýknaður af ákæru um nauðgun – ekki hægt að sanna ásetning

4

Fréttir

2

Sýknaður af ákæru um nauðgun – ekki hægt að sanna ásetning

Maður var sýknaður fyrir nauðgun í Héraðsdómi Norðurlands eystra fyrr í mánuðinum. Taldi dómurinn að ekki væri hægt að sanna að hinn ákærði hefði haft ásetning til nauðgunar.

Trump segir Epstein-skjölin samsæri gegn sér

5

Erlent

Trump segir Epstein-skjölin samsæri gegn sér

Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, sagði í viðtali í gær að bandaríska alríkislögreglan þurfi að rannsaka Epstein-skjölin sem samsæri gegn sér. Hann hefur farið mikinn síðustu daga og kallar stuðningsmenn sem óska eftir því að skjölin verði opinberuð „veikburða.“

Ásgeir Daníelsson

6

Aðsent

Ásgeir Daníelsson

Hagnaður veiða og vinnslu og veiðigjaldið

Fyrrverandi forstöðumaður rannsóknar- og spádeildar Seðlabanka Íslands telur að erfitt sé að rökstyðja þá fullyrðingu að sjávarútvegsfyrirtæki flytji hagnað frá útgerð til fiskvinnslu í ár til að lækka veiðigjöld eftir 2-3 ár.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Sif Sigmarsdóttir

1

Pistill

8

Sif Sigmarsdóttir

Sendillinn sem hvarf

Er „verðmætasta“ starfsfólkið raunverulega verðmætasta starfsfólkið?

Endurkoma hinnar hefðbundu húsmóður

2

Greining

1

Endurkoma hinnar hefðbundu húsmóður

Þær eru sagðar birtingarmynd hinnar fullkomnu konu og milljónir fylgja þeim á samfélagsmiðlum, þar sem þær koma fram í kjólum á meðan þær elda mat frá grunni, sinna börnum og heimilishaldi. Undir niðri liggja þó önnur og skaðlegri skilaboð.

Ræðumaður Íslands þvert á flokka vill steypa ríkisstjórninni af stóli

3

Fréttir

4

Ræðumaður Íslands þvert á flokka vill steypa ríkisstjórninni af stóli

Margrét Friðriksdóttir sem var meðal ræðumanna á fundum Íslands þvert á flokka gegn hælisleitendum leggur til að næsti útifundur hópsins snúi að því að ríkisstjórnin víki, enda hafi komið fordæmi í Búsáhaldabyltingunni 2009.

Sagði „nei“ við einu frumvarpi ríkisstjórnarinnar

4

Stjórnmál

1

Sagði „nei“ við einu frumvarpi ríkisstjórnarinnar

Halla Hrund Logadóttir, þingmaður Framsóknarflokks, hvetur til samvinnupólitíkur og sagðist ekki taka þátt í málþófi stjórnarandstöðunnar um veiðigjöld. Hún hefur greitt atkvæði með mun fleiri málum ríkisstjórnarinnar en á móti.

Þingmaður Sjálfstæðisflokks: „Borgar þú minna til samfélagsins en þú þiggur?“

5

Stjórnmál

9

Þingmaður Sjálfstæðisflokks: „Borgar þú minna til samfélagsins en þú þiggur?“

Stuðningsmenn ríkisstjórnarflokkanna eru „líklega bitrir“ og „einhver hefur komið illa fram við þá og þeir eru í vandræðum með sjálfsmynd sína,“ skrifar Jón Pétur Zimsen, þingmaður Sjálfstæðisflokksins.

Áslaug Arna komin aftur á þingfararkaup

6

Stjórnmál

1

Áslaug Arna komin aftur á þingfararkaup

Við þingslit í gær fór Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, þingmaður Sjálfstæðisflokks, aftur á laun þrátt fyrir að vera erlendis í námsleyfi. Hún fær um 3,1 milljón króna þar til varaþingmaður tekur við í haust.

Mest lesið í mánuðinum

Verðmætasta starfsfólk Íslands: Tugmilljónatekjur íslenskra forstjóra

1

Úttekt

2

Verðmætasta starfsfólk Íslands: Tugmilljónatekjur íslenskra forstjóra

Launahæsti forstjórinn í íslensku Kauphöllinni stýrir fyrirtæki sem hefur tapað tugum milljarða frá stofnun. Hann ber höfuð og herðar yfir aðra forstjóra þegar kemur að tekjum en alla jafna njóta þeir kjara sem eru á við tíföld meðallaun á íslenskum vinnumarkaði.

Hann var búinn að öskra á hjálp

2

Viðtal

Hann var búinn að öskra á hjálp

Hjalti Snær Árnason hvarf laugardaginn 22. mars. Foreldrar hans lásu fyrst um það í fréttum að hans væri leitað í sjónum, fyrir það héldu þau að hann væri bara í göngutúr. En hann hafði liðið sálarkvalir, það vissu þau. Móðir Hjalta, Gerður Ósk Hjaltadóttir, lýsir því hvernig einhverfur sonur hennar gekk á veggi allt sitt líf, og hvernig hann veiktist svo mikið andlega að þau voru byrjuð að syrgja hann löngu áður en hann var dáinn.

Sif Sigmarsdóttir

3

Pistill

8

Sif Sigmarsdóttir

Sendillinn sem hvarf

Er „verðmætasta“ starfsfólkið raunverulega verðmætasta starfsfólkið?

Brutu gegn siðareglum í máli Ásthildar Lóu

4

Fréttir

3

Brutu gegn siðareglum í máli Ásthildar Lóu

RÚV og Sunna Karen Sigurþórsdóttir brutu gegn Ásthildi Lóu Þórsdóttur ráðherra í umfjöllun um son hennar og samskipti við barnsföður. Siðanefnd Blaðamannafélagsins vísaði hins vegar frá öllum kröfum ráðherra nema einni.

Saga Írans 3: Þegar konungur Írans var messías Gyðinga

5

Flækjusagan

2

Saga Írans 3: Þegar konungur Írans var messías Gyðinga

Hér segir frá upphafi stjórnartíðar Kýrusar mikla Persakonungs sem setti á stofn þriðja og mesta stórveldið í Íran, og var einhver merkasti, mildasti og skynsamasti stjórnarherra fornaldar.

Sif Sigmarsdóttir

6

Skoðun

1

Sif Sigmarsdóttir

„Þessi kona er rugluð“

Það tók mannkynið ekki nema nokkrar aldir að leggja við hlustir eftir að ítalski stjarnfræðingurinn Galileo Galilei dæmdur í stofufangelsi fyrir að viðra þá hugmynd að jörðin snerist kringum sólina. Ekki er því öll von úti um að hlustað verði á Herdísi Storgaard.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Hagnaður veiða og vinnslu og veiðigjaldið

Aðsent

Ásgeir Daníelsson

Hagnaður veiða og vinnslu og veiðigjaldið

Fyrrverandi forstöðumaður rannsóknar- og spádeildar Seðlabanka Íslands telur að erfitt sé að rökstyðja þá fullyrðingu að sjávarútvegsfyrirtæki flytji hagnað frá útgerð til fiskvinnslu í ár til að lækka veiðigjöld eftir 2-3 ár.

Þingmaður Sjálfstæðisflokks: „Borgar þú minna til samfélagsins en þú þiggur?“

Stjórnmál

9

Þingmaður Sjálfstæðisflokks: „Borgar þú minna til samfélagsins en þú þiggur?“

Stuðningsmenn ríkisstjórnarflokkanna eru „líklega bitrir“ og „einhver hefur komið illa fram við þá og þeir eru í vandræðum með sjálfsmynd sína,“ skrifar Jón Pétur Zimsen, þingmaður Sjálfstæðisflokksins.

Trump segir Epstein-skjölin samsæri gegn sér

Erlent

Trump segir Epstein-skjölin samsæri gegn sér

Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, sagði í viðtali í gær að bandaríska alríkislögreglan þurfi að rannsaka Epstein-skjölin sem samsæri gegn sér. Hann hefur farið mikinn síðustu daga og kallar stuðningsmenn sem óska eftir því að skjölin verði opinberuð „veikburða.“

Falsaðar OxyContin töflur í umferð

Fréttir

Falsaðar OxyContin töflur í umferð

Lyfjastofnun varar við töflum sem innihalda efni sem gefin eru við miklum verkjum, Parkison og flogaveiki.

Sýknaður af ákæru um nauðgun – ekki hægt að sanna ásetning

Fréttir

2

Sýknaður af ákæru um nauðgun – ekki hægt að sanna ásetning

Maður var sýknaður fyrir nauðgun í Héraðsdómi Norðurlands eystra fyrr í mánuðinum. Taldi dómurinn að ekki væri hægt að sanna að hinn ákærði hefði haft ásetning til nauðgunar.

Sagði „nei“ við einu frumvarpi ríkisstjórnarinnar

Stjórnmál

1

Sagði „nei“ við einu frumvarpi ríkisstjórnarinnar

Halla Hrund Logadóttir, þingmaður Framsóknarflokks, hvetur til samvinnupólitíkur og sagðist ekki taka þátt í málþófi stjórnarandstöðunnar um veiðigjöld. Hún hefur greitt atkvæði með mun fleiri málum ríkisstjórnarinnar en á móti.

Áslaug Arna komin aftur á þingfararkaup

Stjórnmál

1

Áslaug Arna komin aftur á þingfararkaup

Við þingslit í gær fór Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, þingmaður Sjálfstæðisflokks, aftur á laun þrátt fyrir að vera erlendis í námsleyfi. Hún fær um 3,1 milljón króna þar til varaþingmaður tekur við í haust.

„Stúdentar gjalda fyrir málþóf um veiðigjöld“

Fréttir

1

„Stúdentar gjalda fyrir málþóf um veiðigjöld“

Frumvarp sem breyta átti námslánakerfinu verður ekki að lögum á þessu þingi. Forseti Landssamtaka íslenskra stúdenta segir stúdenta bíða í óvissu.

Árásin á Bastilluna: Franska byltingin hófst með því að geðveikir kynferðisglæpamenn og falsarar voru frelsaðir

Flækjusagan

1

Árásin á Bastilluna: Franska byltingin hófst með því að geðveikir kynferðisglæpamenn og falsarar voru frelsaðir

Í dag, 14. júlí, er Bastilludagurinn svokallaði í Frakklandi og er þá ævinlega mikið um dýrðir. Dagurinn er yfirleitt talinn marka upphaf frönsku byltingarinnar árið 1789 þegar feyskinni einvaldsstjórn Bourbon-ættarinnar sem hrundið frá völdum. Byltingin var gerð í nokkrum áföngum en vel má segja að eftir 14. júlí hafi ekki verið aftur snúið. Basillan var virki í Parísarborg sem hýsti...

Segja von der Leyen ekki velkomna

Fréttir

2

Segja von der Leyen ekki velkomna

„Hún er ekki velkomin,“ kölluðu mótmælendur á Austurvelli í dag. Þeir mótmæltu opinberri heimsókn Ursulu von der Leyen, forseta framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, til Íslands og aðgerðarleysi stjórnvalda gagnvart Palestínu. Í kringum sjötíu manns mættu á mótmælin sem Félagið Ísland-Palestína stóð fyrir klukkan 14.

Borgin furðar sig á gagnrýni á trjáfellingar í Öskjuhlíð

Fréttir

Borgin furðar sig á gagnrýni á trjáfellingar í Öskjuhlíð

Samgöngustofa telur áætlun borgarinnar um trjáfellingar í Öskjuhlíð í þágu flugöryggis ekki standast kröfur. Meirihlutinn í borginni og fyrrverandi borgarstjóri furða sig á viðbrögðunum.

Endurkoma hinnar hefðbundu húsmóður

Greining

1

Endurkoma hinnar hefðbundu húsmóður

Þær eru sagðar birtingarmynd hinnar fullkomnu konu og milljónir fylgja þeim á samfélagsmiðlum, þar sem þær koma fram í kjólum á meðan þær elda mat frá grunni, sinna börnum og heimilishaldi. Undir niðri liggja þó önnur og skaðlegri skilaboð.

Harðstjórn minnihlutans

Vísbending

Hlöðver Skúli Hákonarson

Harðstjórn minnihlutans

Eru líkindi milli lýðræðisins og hins frjálsa markaðar?

Einn á skútunni í 312 daga: „Ég er minn eigin herra“

Viðtal

2

Einn á skútunni í 312 daga: „Ég er minn eigin herra“

„Ég er nú meira fíflið, hvað er ég eiginlega að gera hér?“ hugsaði sir Robin Knox Johnston með sér þegar hann var að sigla undan ströndum Ástralíu og heyrði tónlistina óma frá landi. Sú hugsun varði ekki lengi og hann hefði aldrei viljað sleppa þeirri reynslu að sigla einn umhverfis jörðina. Nú hvetur hann aðra til að láta drauma sína rætast, áður en það verður of seint.

Mikil ástríða í kirkjulegri tónlist

Viðtal

Mikil ástríða í kirkjulegri tónlist

„Allt snýst þetta um að búa til sviðsmynd með tónunum í kringum orðin,“ segir Sigurður Sævarsson, tónskáld og skólastjóri Nýja tónlistarskólans, sem er staðartónskáld í Skálholti.

Mest lesið undanfarið ár