Mikil fólksfjölgun næstu ára er ekki mesta áhyggjuefnið þegar kemur að loftslagsmálum heldur umgengni mannfólksins um auðlindir sínar. Slæm umgengni og misskipting er það sem er takmarkandi þáttur í fæðuframleiðslu til að mynda. Auður Önnu Magnúsdóttir, framkvæmdastýra Landverndar, vill að komið verði á kerfum sem dragi úr kjötneyslu almennings og að dregið verði úr ríkisstuðingi við kjötframleiðslu.
Auður var gestur á Morgunvaktinni á Rás 1 í morgun þar sem mannfjöldaspá Sameinuðu þjóðanna var til umræðu í samhengi við loftslagsvá og hamafarahlýnun. Samkvæmt spánni mun mannfólki fjölga úr 7,7 milljörðum í dag og í tæpa 10 milljarða um miðja þessa öld. Auður sagði að í hennar huga væri þessi mikla fjölgun ekki efst á lista yfir áhyggjur hennar sem umhverfisvandamál heldur væri það umgengnin um jörðina sem væri stærsta áhyggjuefnið. Hún benti enn fremur á að fólksfjölgunin væri mest í þeim löndum þar sem fólk losaði hlutfallslega minnst.
Deila þarf gæðunum jafnt
Engu að síður væri ljóst að fæða þyrfti og klæða allt þetta fólk. „Það hefur ekki verið í forgangi hjá okkur hingað til að deila gæðunum jafnt, þannig að allir séu fæddir og klæddir. Það er grundvallaratriði að við breytum því,“ sagði Auður. Auðlindir jarðarinnar verði löngu uppurnar áður en fólksfjöldinn fari að verða takmarkandi þáttur í fæðuframleiðslu, það sé umgengni okkar sem sé takmarkandi þáttur í fæðuframleiðslunni.
„Við vitum til dæmis að til að framleiða svona mikið kjöt eins og við gerum þá þurfum við að framleiða margfalt meira af þessum frumframleiðsluplöntum heldur en ef við myndum borða plönturnar beint. Það er eitt atriði sem væri hægt að breyta hratt,“ sagði Auður.
„Það verður að koma á kerfi sem að dregur úr kjötneyslu, eða notkun jarðefnaeldsneytis, virk kerfi sem að draga úr notkuninni eða neyslunni“
Ekki hefur dregið úr kjötneyslu, miðað við tölur sem Landvernd hefur séð. Þó að þeim sem grænmetisætur og vegan fjölgi mjög hratt vegi það ekki upp á móti því að hinir, sem borði kjöt, borði meira og meira af því. Þó er fólk almennt orðið meðvitaðra um neyslu sína, um heilsu sína, um umhverfið og um velferð dýra. Auður segir hins vegar að það dugi ekki til og að grípa verði til aðgerða af hálfu hins opinbera.
„Þetta er alveg eins og með notkun jarðefnaeldsneyta. Það verður að koma á kerfi sem að dregur úr kjötneyslu, eða notkun jarðefnaeldsneytis, virk kerfi sem að draga úr notkuninni eða neyslunni. Það sem við höfum gert varðandi jarðefnaeldsneytið núna er bara að styðja við framleiðslu á endurnýjanlegum orkugjöfum en við höfum ekki gert neitt til þess að draga úr notkun á jarðefnaeldsneyti í raun og veru. Þannig að endurnýjanlegu orkugjafarnir eru í mjög ósanngjarnri samkeppni við jarðefnaeldsneytið, sem er rosalega ódýrt, fær jafnvel ríkisniðurgreiðslu.“
Hið sama gildi um kjötið, eins lengi og ekkert sé að gert breytist staðan ekki. Hins vegar sé ekki flókið að grípa strax til aðgerða. „Það er til dæmis hægt að draga úr ríkisniðurgreiðslu, það er bara fyrsta skrefið. Síðan hefur verið rætt um kjötskatt en það er mjög skrýtið að ræða um kjötskatt þegar ríkið er að greiða niður framleiðslu á kjöti. Svo er bara að fræða fólk og hvetja til neyslu á hollari afurðum. Við erum ekki að tala um að fólk þurfi að hætta að borða kjöt en það þarf að draga all verulega úr því.“
Athugasemdir