Þorsteinn Víglundsson, félags- og jafnréttisráðherra og oddviti Viðreisnar í Reykjavíkurkjördæmi norður, lagði áherslu á hagræðingu og framleiðniaukningu í heilbrigðiskerfinu á fundi Læknaráðs með fulltrúum stjórnmálaflokka sem haldinn var í síðustu viku.

Sagði ráðherra að umræðan um fjármögnun spítalans væri á svipuðum stað í dag og hún var fyrir 5, 10 eða jafnvel 20 árum. Alltaf væri krafist aukinna fjárveitinga til heilbrigðismála. „Ég held að við munum aldrei komast á þann punkt að við fáum yfirlýsingu frá Landspítalanum: ‘Þetta er komið nóg’. Ég bíð allavega spenntur eftir þeim degi. Það þýðir ekki að það eigi ekki að bæta í,“ sagði Þorsteinn. 

„Ég get bara sagt, komandi úr einkageiranum, það er ekkert fyrirtæki sem býr við það umhverfi“

„Hvernig getum við nýtt fjármagnið betur? Það er alltaf og verður alltaf að vera undirliggjandi krafa. Það er talað um aðhaldskröfur. Ég get bara sagt, komandi úr einkageiranum, það er ekkert fyrirtæki sem býr við það umhverfi að geta fengið verðhækkanir sem nema verðlagi og launakostnaði. Það er alltaf krafa um einhvers konar framleiðniaukningu inni í kerfinu. Opinber rekstur þarf að gangast undir slíka framleiðniaukningu líka. Það er auðvitað bara grundvöllurinn fyrir því að við náum framgangi í kerfinu.“ Þá hvatti hann til þess að leitað yrði leiða til að „gera hlutina betur, hagkvæmar, skilvirkar,“ en tók um leið undir að Landspítalinn yrði að geta staðið undir þeirri þjónustu sem gerð er krafa um að sé veitt.“ 

Stjórnlaus og vælandi peningahít?

Páll Matthíasson, forstjóri Landspítalans, furðaði sig á áherslum Þorsteins og spurði hvort hann væri að dylgja um stjórnendur og starfsmenn Landspítalans.

„Ég vil að þú sannfærir mig um að þú sért ekki að koma hérna með dylgjur inn á Landspítala í garð okkar sem hér störfum þegar þú talar um að það sé nú aldrei hægt að setja nóg í heilbrigðiskerfið, eins og við séum bara vælandi og einhver óstöðvandi hít,“ sagði Páll. Þá benti hann á að Landspítalinn hefði þurft að gangast undir strangar aðhaldskröfur um margra ára skeið, ekki síst á kreppuárunum.

„Við erum búin að vera að hagræða, við hagræddum hér um 20 prósent eftir hrun. Og það kostaði mikið, bæði hvað varðar þjónustu, mannauð og ekki síst vísindastarf. Það er eitt, annað er það að ár eftir ár var aldrei gert  ráð fyrir álagsaukningu sem var í raun 2 prósent hjá okkur. Þetta var í raun 2 prósenta hagræðingarkrafa,“ sagði Páll. „Ég bara frábið mér þessar dylgjur. Við erum hér alla daga að reyna gera okkar besta, að nýta fjármagnið sem best, en það vantar virkilega mikið.“

Þorsteinn fékk aftur orðið, lýsti undrun sinni á þeim skilningi sem Páll hafði lagt í orð hans og áréttaði að það hefði ekki verið ætlun hans að dylgja um starfsmenn spítalans. Hann væri meðvitaður um það góða starf sem stjórnendur ynnu. Ummælin um þörfina á hagræðingu bæri ekki að skilja sem gagnrýni á rekstur spítalans.

Stundin fjallaði um það í vor hvernig Þorsteinn var staðinn að því að setja fram rangar tölur um útgjöld til Landspítalans, en á sama tíma sakaði hann stjórnendur spítalans um talnaleikfimi. 

Blaðamaður Stundarinnar sendi Þorsteini Víglundssyni og aðstoðarmönnum hans tvívegis fyrirspurn þar sem óskað var eftir skýringum á málflutningi ráðherra og spurt hvort ráðherra hygðist biðjast afsökunar á því að hafa sett fram rangfærslur um fjármál spítalans. Engin svör bárust.

Landspítalinn fær minna en stjórnendur telja nauðsynlegt

Í fjárlagafrumvarpi fráfarandi ríkisstjórnar var gert ráð fyrir að fjárveitingar vegna þjónustu og reksturs Landspítalans ykjust um tæpar 600 milljónir á árinu 2018. Þetta er umtalsvert minni aukning en stjórnendur spítalans hafa fullyrt að sé nauðsynleg til að tryggja viðunandi þjónustu við sjúklinga.

Samkvæmt sama frumvarpi fellur tímabundið framlag vegna hjúkrunar- og dvalarrýma, meðal annars til að mæta útskriftarvanda Landspítalans, niður á komandi fjárlagaári auk þess sem rekstrargrunnur hjúkrunar- og endurhæfingarþjónustu lækkar um tæplega hálfan milljarð.

Í forstjórapistli Páls Matthíassonar í dag kemur fram að Landspítalinn telji nauðsynlegt að fá 600 milljónir króna í fjárlögum ársins 2018 til að bæta kjör og vinnutíma hjúkrunarfræðinga. Bent er á að í fjármálaáætlun fráfarandi ríkisstjórnar hafi verið gert ráð fyrir 3,8 milljörðum króna á næstu 5 árum til að fjölga heilbrigðisstarfsfólki á Landspítala. Hins vegar hafi aðeins 60 milljónir verið settar til verkefnisins í fjárlagafrumvarpi ársins 2018. „Landspítali telur þurfa að tífalda þá upphæð, þannig að hún nemi að lágmarki 600 milljónum króna á árinu 2018,“ segir í pistlinum. „Ef sú upphæð fæst, mun Landspítali nýta hana til að bæta starfsumhverfi hjúkrunarfræðinga almennt og til að minnka vaktabyrði og bæta grunnkjör þeirra hjúkrunarfræðinga sem starfa í vaktavinnu.“