Yfirlýsingar Benedikts Jóhannessonar fjármálaráðherra um að „hafna krónunni“ ganga í berhögg við vinnu verkefnisstjórnar um endurskoðun peningastefnu Íslands ef marka má orð Bjarna Benediktssonar forsætisráðherra. Jafnframt stangast þær á við yfirlýsta stefnu ríkisstjórnarinnar í gjaldmiðlamálum eins og hún hefur birst í málflutningi forsætisráðherra sem hefur sagt að hvorki sé á döfinni að kasta krónunni né að festa hana við annan gjaldmiðil. 

Eins og fram kom í viðtali Bloomberg-fréttastofunnar við Bjarna Benediktsson í apríl miðar vinna verkefnisstjórnarinnar að því að íslenska krónan verði áfram gjaldmiðill Íslendinga um fyrirsjáanlega framtíð. Bjarni ítrekar þetta í viðtali við Vísi í dag og bregst þannig við aðsendri grein eftir Benedikt sem birtist í Fréttablaðinu í morgun. 

Er þetta í annað skipti á fáeinum mánuðum sem forsætisráðherra stígur fram og ber til baka yfirlýsingar fjármálaráðherra eigin ríkisstjórnar um gjaldmiðlastefnu Íslands. Áður hefur Bjarni hafnað málflutningi Benedikts um að ríkisstjórnin hafi í hyggju að tengja krónuna við annan gjaldmiðil.

„Krónan leiðir til óstöðugleika, býr til sveiflur sem leiða til óábyrgra fjárfestingarákvarðana og óstöðugs kaupmáttar. Vextir eru og verða mun hærri á Íslandi en í viðmiðunarlöndum vegna óstöðugleika krónunnar,“ sagði Benedikt í grein sem birtist í Fréttablaðinu í morgun undir yfirskriftinni „Má fjármálaráðherra hafna krónunni?“. Óvenjulegt er að fjármálaráðherra tali með slíkum hætti gegn gjaldmiðli eigin ríkis. 

Mynd: Pressphotos

Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar skipaði þriggja manna verkefnisstjórn um endurmat íslenskrar peningastefnu í mars. Í nefndinni sitja Illugi Gunnarsson, fyrrverandi ráðherra Sjálfstæðisflokksins, og hagfræðingarnir Ásdís Kristjánsdóttir og Ásgeir Jónsson. Að því er fram kom í fréttatilkynningu er markmið endurskoðunarinnar „að finna þann ramma peninga- og gjaldmiðilsstefnu sem til lengri tíma litið er heppilegastur til að styðja við efnahagslegan og fjármálalegan stöðugleika með tilliti til hagvaxtar, verðbólgu, vaxta, gengis og atvinnustigs“. 

Bjarni Benediktsson staðfestir í dag að „í því starfi sem þegar er komið af stað er gert ráð fyrir því að við verðum áfram með íslensku krónuna en við erum að skoða leiðir til að draga úr sveiflum“. Þetta er í samræmi við orð hans frá því í apríl um að nefndin vinni samkvæmt þeirri forsendu að krónan verði gjaldmiðill Íslendinga um fyrirsjáanlega framtíð. „Eftir kosningar var myndað ríkisstjórnarsamstarf og það var gerður stjórnarsáttmáli þar sem við erum að starfa saman á öðrum grundvelli en hann hefði kannski kosið.“ 

Sem kunnugt er hafa Benedikt Jóhannesson og flokkur hans, Viðreisn, talað eindregið fyrir því að gengi krónunnar verði fest við annan gjaldmiðil með upptöku myntráðs. Í slíku fyrirkomulagi felst að stjórnvöld skuldbinda sig til þess að skipta innlendum gjaldmiðli út fyrir kjölfestugjaldmiðil, svo sem evru, á fyrirfram ákveðnu gengi. 

Haft var eftir Benedikt á vef Financial Times þann 1. apríl síðastliðinn að til skoðunar væri að tengja íslensku krónuna við annan gjaldmiðil, svo sem við evru eða pund. Ríkjandi ástand í myntmálum væri óþolandi og breytinga þörf. Daginn eftir steig Bjarni Benediktsson forsætisráðherra fram í viðtali við Bloomberg-fréttastofuna og hafnaði fullyrðingum Benedikts. Sagði hann að fasttenging krónunnar við evru eða pund væri ekki á döfinni, hvað sem liði fullyrðingum fjármálaráðherra Íslands. 

Mynd: Skjáskot af RÚV

Við myndun ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokksins, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar var ákveðið að Benedikt Jóhannesson, formaður Viðreisnar, myndi ekki fara með málefni Seðlabankans þrátt fyrir að vera fjármálaráðherra og hafa lagt megináherslu á gjaldmiðlamál í kosningabaráttu sinni. 

Engu að síður hefur hann haldið áfram að tala fyrir upptöku myntráðs, eða því að Ísland hætti alfarið að styðjast við krónuna. Nýlega mætti hann í sjónvarpsviðtal um styrkingu krónunnar klæddur stuttermabol með mynd af evrunni. 

Samningaviðræður við Evrópusambandið um að ganga í bandalagið og taka upp evru eru þó ekki á dagskrá, enda sömdu Viðreisn og Björt framtíð við Sjálfstæðisflokkinn um að koma í veg fyrir að boðað yrði til þjóðaratkvæða-greiðslu um framhald aðildarviðræðna allt fram til loka kjörtímabilsins.