Stjórnmál Stjórnarskrármálið

Guðni kallar eftir miklum breytingum á stjórnarskránni

Guðni Th. Jó­hann­es­son, fyrr­ver­andi for­seti Ís­lands, kall­ar eft­ir breyt­ing­um á stjórn­ar­skrá sem snúa að embætti for­set­ans og stöðu ís­lenskr­ar tungu, auk þess sem hann vill færa mann­rétt­indakafl­ann fremst. Hann vill ekki setja auð­linda­ákvæði með þeirri vinnu vegna póli­tískra deilna um það.

Guðni kallar eftir miklum breytingum á stjórnarskránni
Guðni Th. Jóhannesson með öðrum forsetum Fyrrverandi forseti, sem lét af embætti þegar Halla Tómasdóttir tók við í fyrra, kallar eftir miklum breytingum á stjórnarskránni. Mynd: Valgarður Gíslason
Steindór Grétar Jónsson
steindor@heimildin.is

uðni Th. Jóhannesson, fyrrverandi forseti Íslands, kallar eftir því að endurskoðuð stjórnarskrá verði tilbúin árið 2030 í tilefni af því að ellefu aldir verði liðnar frá stofnun Alþingis.

Kallar hann eftir því að hlutverk forseta verði skýrt, mannréttindakaflinn færður fremst og að íslensk tunga verði vernduð í stjórnarskránni.

Guðni hélt erindi í Háskólanum á Akureyri 5. nóvember síðastliðinn með yfirskriftina: „Af hverju er ekki lengur hægt að breyta stjórnarskrá lýðveldisins?“ Hann nefndi að erindið væri flutt með öðrum anda en hann hefði gert þegar hann enn var í embætti og sagði yfirskriftina kannski frekar eiga að vera hvers vegna svo erfitt sé orðið að breyta stjórnarskránni.

Í erindinu rifjaði Guðni það upp hvernig stjórnarskráin var staðfest við stofnun Alþingis á Þingvöllum árið 1944. Á þeim tíma hafi öllum stjórnmálamönnum verið ljóst að hana hafi einungis átt að nýta til bráðabirgða, þar á meðal Sveini Björnssyni, sjálfum forseta Íslands. Guðni sagði stjórnarskrána skrifaða með konungsríki í huga enda byggða á þeirri dönsku.

„Þetta gekk alveg og þetta gengur alveg,“ sagði Guðni. „En eigum við að hafa stjórnarskrá þar sem við segjum við sjálf okkur og aðra: „Þetta gengur alveg, auðvitað er þetta ekki alveg gott svona, en þetta er allt í lagi?“ Stjórnarskrá! Stjórnarskrá lýðveldisins! Ég er ekki viss um að það sé metnaður okkar.“

Sagði hann það ekki satt að stjórnarskránni hefði alltaf verið breytt í mikilli sátt og nefndi söguleg dæmi því til stuðnings. „Við getum ekki leyft það að hver og einn sem er á móti - finnst þetta ekki nóg eða of mikið, er ekki sáttur - þá gerist ekki neitt. Það þarf að stíga yfir þann þröskuld og þá mun eitthvað gerast.“

Óskýr kafli um forsetann

Guðni ræddi þjóðhöfðingjakafla stjórnarskrárinnar og málskotsréttinn. Sagði hann samband embættisins við þjóðina vera öðruvísi - hvorki verra né betra - en þegar lýðveldið var stofnað. „Að vera forseti 2024 er allt annað en að vera forseti 1944 ef litið er til sambands þjóðar við forseta.“

Vísaði hann til þess þegar ríkisstjórn Davíðs Oddssonar dró til baka fjölmiðlalögin svokölluðu í stað þess að vísa þeim til þjóðaratkvæðagreiðslu árið 2004 eftir að Ólafur Ragnar Grímsson forseti hafði beitt málskotsréttinum í fyrsta sinn í Íslandssögunni.

Kjósa
15
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Efnisorð

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Tengdar greinar

Stjórnarskrármálið

„Ég er oft á milli steins og sleggju þegar kemur að viðkvæmum málum“
FréttirStjórnarskrármálið

„Ég er oft á milli steins og sleggju þeg­ar kem­ur að við­kvæm­um mál­um“

Þor­steinn Pálm­ars­son, eig­andi Allt-af ehf, fyr­ir­tæk­is­ins sem fjar­lægði veggl­ista­verk­ið „Hvar er nýja stjórn­ar­skrá­in?“ seg­ist oft upp­lifa sig á milli steins og sleggju í deilu­mál­um milli þeirra sem mála á veggi og þeirra sem biðja um að verk­in verði fjar­lægð. Hann vann við að hreinsa til eft­ir mót­mæli í Búsáhalda­bylt­ing­unni.

Mest lesið

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Ég sprautaði mig í fyrsta skipti í meðferð“
4
ÚttektTýndu strákarnir

„Ég spraut­aði mig í fyrsta skipti í með­ferð“

Gabrí­el Máni Jóns­son upp­lifði sig alla tíð utangarðs. Hann féll ekki inn í hefð­bund­inn ramma skóla­kerf­is­ins og var snemma tek­inn út úr hópn­um. Djúp­stæð van­líð­an braust út í reiði og hann deyfði sára höfn­un með efn­um. Þar til hann fékk nóg og náði bata. „Ég gat ekki sætt mig við að vera gæ­inn sem ég hafði fyr­ir­lit­ið og hat­að frá barnæsku.“
„Ég veit ekki hvernig ég lifði af“
6
ÚttektTýndu strákarnir

„Ég veit ekki hvernig ég lifði af“

„Mér voru gef­in erf­ið spil og þeg­ar þú kannt ekki leik­inn er flók­ið að spila vel úr þeim,“ seg­ir Arn­ar Smári Lárus­son, sem glímdi við al­var­leg­ar af­leið­ing­ar áfalla og reyndi all­ar leið­ir til þess að deyfa sárs­auk­ann, þar til það var ekki aft­ur snú­ið. „Ég var veik­ur, brot­inn og fannst ég ekki verð­skulda ást.“ Hann árétt­ar mik­il­vægi þess að gef­ast aldrei upp. „Það er alltaf von.“

Mest lesið í mánuðinum

Týndu strákarnir – sem fundu leiðina heim
3
ÚttektTýndu strákarnir

Týndu strák­arn­ir – sem fundu leið­ina heim

Á átján ára af­mæl­is­dag­inn vakn­aði Fann­ar Freyr Har­alds­son á neyð­ar­vist­un og fékk lang­þráð frelsi eft­ir að hafa þvælst í gegn­um með­ferð­ar­kerfi rík­is­ins. Hann, Gabrí­el Máni Jóns­son og Arn­ar Smári Lárus­son lýsa reynslu sinni af kerf­inu sem átti að grípa þá sem börn og ung­ling­ar. Tveir þeirra byrj­uðu að sprauta sig í með­ferð, samt sam­mæl­ast þeir um að þessi inn­grip séu lík­leg­asta ástæð­an fyr­ir því að þeir lifðu af. Ekk­ert lang­tíma­úr­ræði er fyr­ir stráka sem stend­ur.
„Eiginmaður minn hefur aldrei átt eignarhlut í Skeljungi“
6
Stjórnmál

„Eig­in­mað­ur minn hef­ur aldrei átt eign­ar­hlut í Skelj­ungi“

Hild­ur Björns­dótt­ir, odd­viti Sjálf­stæð­is­flokks í borg­ar­stjórn, fjall­aði ít­rek­að um samn­inga sem vörð­uðu lóð­ir bens­ín­stöðva þrátt fyr­ir að eig­in­mað­ur henn­ar stýrði móð­ur­fé­lagi Skelj­ungs. Lóð­ir bens­ín­stöðva Skelj­ungs hafa síð­an ver­ið seld­ar til tengdra fé­laga fyr­ir vel á ann­an millj­arð króna. Hún seg­ir hæfi sitt aldrei hafa kom­ið til álita.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár

Loka auglýsingu