Lögreglustjórinn á Suðurnesjum og Almannavarnir eru að meta möguleika á almennri verðmætabjörgun af heimilum í Grindavík. Í tilkynningu sem send var út í gærkvöldi kom fram að verkefnið væri gríðarstórt. Á því svæði innan bæjarmarka Grindavíkur sem skilgreint hefur verið með mestri áhættu, eru afar stór hluti íbúðarhúsa bæjarbúa.

Mat og undirbúningur viðbragðsaðila snúist því fyrst og síðast um hvernig slík aðgerð færi fram, að leggja mat á þann tímaramma sem slíkt verkefni hefði, og hvaða tíma það tæki. „Gert er ráð fyrir að hvert heimili þurfi um 10 manns til að tæma heimilið á 8 klukkustundum.

Einnig er verið að meta þann kost að bjarga eingöngu lausamunum, ekki húsgögnum eða stærri heimilistækjum.“

Yfir eitt þúsund heimili

Í Grindavík bjuggu 3.720 manns í lok september og í sveitarfélaginu eru yfir eitt þúsund heimili. Alls eru 770 erlendir ríkisborgarar skráðir í búsetu í Grindavík, eða um 20 prósent íbúa. Gera má ráð fyrir því að hluti erlendra íbúa hið minnsta sé ekki með jafn breitt bakland og innfæddir til að aðstoða við verðmætabjörgun.

Í tilkynningunni frá lögreglu og Almannavörnum kom fram að framkvæmd áætlunar sem þeirrar sem verið er að undirbúa krefjist mikils mannafla og að það sé mikill ábyrgðarhluti að senda svo stóran hóp fólks sem þarf til, inn á hættusvæðið. „Öryggi fólks er alltaf í fyrsta sæti. Í augnablikinu er staðan þannig að ekki er hægt að útiloka að gos hefjist fyrirvara lítið eða fyrirvara laust í þeim hluta bæjarins sem er metinn á mesta hættusvæðinu. Ákvörðun um hvort, og þá hvenær farið verði í slíka aðgerð, byggist á mati vísindamanna á yfirvofandi hættu, og hvort sá tímagluggi sem þarf í verkefnið, sé til staðar.“

 Fyrir liggi að stór flutningafyrirtæki hafa boðið fram aðstoð sína og aðkoma þeirra yrði hluti af slíkri aðgerð. „En það er rétt að ítreka að öryggi fólks er alltaf í fyrirrúmi og það verður ekki sent inn á svæðið í þeim fjölda sem þarf til, nema öryggi þess sé eins tryggt og kostur er. Ef og þegar eldgos hefst og það kemur upp utan byggðarinnar verður staðan metin á ný, hvort hægt verði að framkvæma slíka verðmætabjörgun.“

Frá því að Grindavík var rýmd á föstudag með afar skömmum fyrirvara hefur meginþorra íbúa verið meinað að fara heim til sín til að sækja nauðsynjar eða bjarga verðmætum af öryggisástæðum. Fyrir liggur að margir yfirgáfu heimili sín með lítinn farangur og því er fólki farið að vanta ýmislegt. Reynt hefur verið að mæta þeim þörfum með frjálsum framlögum, meðal annars í gegnum Rauða krossinn eða á Facebook-síðunni „Aðstoð við Grindvíkinga“. 

Fyrirtæki vilja líka fá að fara inn

Einu íbúarnir sem hafa fengið að fara heim til sín í nokkrar mínútur eru þeir sem búa í Þorkötlustaðarhverfi, en það er lítið brot af íbúum bæjarins enda hverfið í útjaðri byggðarinnar. 

Stór fyrirtæki á svæðinu hafa líka verið að kanna hvort þau geti bjargað ýmsum verðmætum, en Grindavík er einn stærsti útgerðarstaður landsins. Í Morgunblaðinu í dag er greint frá því að útgerðin Þorbjörn hafi til að mynda leitast eftir því að fá að sækja afurðir sem eru í kæligeymslum og eigi að fara í sölu á erlendum mörkuðum. Stærsta útgerðin á svæðinu er svo Vísir, sem Síldarvinnslan keypti í fyrra fyrir á fjórða tug milljarða króna.