Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 5 árum.

Hannes Hólmsteinn: Hægri-lýðstefna allt annað en fasismi

Skoð­ana­ágrein­ing­ur hef­ur ris­ið með­al áhrifa­manna í Sjálf­stæð­is­flokkn­um um mann­rétt­indi og rétt stjórn­valda til að taka fólk af lífi án dóms og laga.

Hannes Hólmsteinn: Hægri-lýðstefna allt annað en fasismi

Hannes Hólmsteinn Gissurarson stjórnmálafræðiprófessor segir að „mikill munur“ sé á fasisma og því sem hann kallar hægri-lýðstefnu. „Hægri-lýðstefna nýtur verulegs fylgis, og fylgismenn hennar hafa komist til valda lýðræðislega. Fasistar voru alls staðar í minni hluta og hrifsuðu völd með ofbeldi. Það verður að kalla hlutina réttum nöfnum,“ skrifar hann á Twitter. 

Þekktustu leiðtogar fasistahreyfinga á 20. öld voru Benito Mussolini á Ítalíu og Adolf Hitler í Þýskalandi. Hvorugur komst til valda með hefðbundnu valdaráni eða ofbeldi einu saman heldur voru þeim afhent völd með lögmætum hætti, Mussolini af konungi Ítalíu og Hitler af forseta Weimar-lýðveldisins. Nasistar höfðu þá aflað sér gríðarlegs fjöldafylgis; þeir fengu 37,2 prósent atkvæða þann 31. júlí 1932 og urðu stærsti flokkurinn á þýska Ríkisþinginu.

Bandaríski stjórnmálafræðingurinn Robert Paxton segir í bók sinni Anatomy of Fascism að það sé villandi að tala eins og fasistar hafi aðeins hrisað til sín völd (“seizure of power”) með valdbeitingu, enda hafi bæði Hitler og Mussolini öðlast formleg völd samkvæmt stjórnarskárbundnum valdheimildum konungs og forseta. Þar skipti miklu að íhaldssöm öfl sáu sér hag í að vinna með fasistum, meðal annars til að brjóta verkalýðshreyfinguna og samtök sósíalista og kommúnista á bak aftur. „Orðasambandið að hrifsa til sín völd lýsir betur því sem gerðist eftir að þeir tóku við embætti heldur en því hvernig þeir komust til valda,“ segir Paxton (bls. 94).

Hannes telur Bolsonaro ekki vera hægriöfgamann

Hannes Hólmsteinn er í hópi þeirra Íslendinga sem komið hafa Jair Bolsonaro, lýðræðislega kjörnum forseta Brasilíu til varnar, en Bolsonoro hefur lýst stuðningi við pyntingar, kallað eftir því að pólitískir andstæðingar verði drepnir, talað fyrir ofbeldi gegn samkynhneigðum og að lögregla fái rýmri heimildir til að skjóta fólk. Þegar Bolsonaro vann forsetakosningar í Brasilíu í fyrra gagnrýndi Hannes Hólmsteinn íslenska fréttamenn fyrir að kalla hann öfgahægrimann. „Það er fráleitt að kalla Jair Bolsonaro, sem hlaut meiri hluta greiddra atkvæða í forsetakjöri í Brasilíu, hægri öfgamann, auk þess sem það er gildishlaðið orð,“ skrifaði Hannes. 

Jair Bolsonaroforseti Brasilíu

Davíð gagnrýnir ályktun Íslands gegn fjöldamorðum á Filippseyjum

Nú um helgina vakti athygli þegar Davíð Oddsson, ritstjóri Morgunblaðsins, fyrrverandi leiðtogi Sjálfstæðisflokksins og skoðanabróðir Hannesar Hólmsteins, gagnrýndi Guðlaug Þór Þórðarson utanríkisráðherra harðlega vegna baráttu Íslands gegn mannréttindabrotum á Filippseyjum. 

Guðlaugur Þór Þórðarsonutanríkisráðherra

Samkvæmt ársskýrslu Human Rights Watch hafa þúsundir verið drepnar í herferð Duterte gegn glæpahringjum síðan forsetinn tók við embætti í júní 2016. Duterte, sem nýtur gríðarlegra vinsælda í Filippseyjum, hefur viðurkennt að hafa sjálfur staðið að aftökum án dóms og laga, hvatt landsmenn til að drepa eiturlyfjafíkla og líkt sjálfum sér við Adolf Hitler.

Mannréttindaráð Sameinuðu þjóðanna samþykkti í síðustu viku ályktun, sem Ísland átti frumkvæði að, um stöðu mannréttindamála á Filippseyjum. Stjórnvöld þar í landi eru hvött til að stöðva aftökur á fólki án dóms og laga og draga hina seku til ábyrgðar.

Telur Davíð Oddsson að með framgöngu sinni hafi Guðlaugur Þór „slegið skjaldborg um vopnaða dópsala og grúppur af svipuðu tagi“ og „íslenska utanríkisráðuneytið hafi þannig afvopnað löggæslumenn sem eru að abbast upp á dópsala með kalasnikoffa á Filippseyjum.“ Áður hefur ritstjóri Morgunblaðsins borið í bætifláka fyrir Donald Trump  Bandaríkjaforseta og Viktor Orbán, forsætisráðherra Ungverjalands en báðum er oft lýst í fjölmiðlum sem hægri-popúlistum, eða fylgismönnum þess sem mætti kalla hægri-lýðstefnu á íslensku. 

Í febrúar síðastliðnum fjallaði ritstjóri Morgunblaðsins lofsamlega um áform Orbáns um að halda Ungverjalandi „kynhreinu“ með því að stöðva aðstreymi innflytjenda og hvetja heimamenn til barneigna með fjárhagslegum ívilnunum. Orbán hefur sætt gagnrýni fyrir að grafa undan réttarríkinu, sjálfstæði dómstóla og fjölmiðlafrelsi í Ungverjalandi, reka harða innflytjendastefnu og kynda undir hatri á minnihlutahópum.

Hannes Hólmsteinn varar við innflytjendum „í leit að velferðarbótum eða afbrotatækifærum, svo að ekki sé minnst á ofstækismenn“. Þá hefur hann skrifað um hverfi í Svíþjóð, þar sem fullyrt er að glæpamenn af erlendum uppruna ráði ríkjum, svokölluð „no-go zones“ sem lögreglan hætti sér ekki inn í. Lögreglan í Svíþjóð hefur þvertekið fyrir að slíkar fullyrðingar standist skoðun.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Stjórnmálaflokkar

Fóru í boðsferð til Krímskaga á Pútínráðstefnu
FréttirStjórnmálaflokkar

Fóru í boðs­ferð til Krímskaga á Pútín­ráð­stefnu

Birgitta Jóns­dótt­ir, stjórn­ar­formað­ur IMMI, og Sara Elísa Þórð­ar­dótt­ir, vara­þing­kona Pírata, fóru á áróð­urs­ráð­stefnu sem er fjár­mögn­uð af rúss­nesk­um yf­ir­völd­um. „Ég er ekki sér­stak­ur stuðn­ings­mað­ur Rússa, Kína, Banda­ríkj­anna né annarra stór­velda og gagn­rýni þau öll við hvert tæki­færi, líka þarna,“ seg­ir Birgitta.

Mest lesið

Selja aðgang að bílastæðum við Laugardalshöll á 5.990 krónur
4
Fréttir

Selja að­gang að bíla­stæð­um við Laug­ar­dals­höll á 5.990 krón­ur

Bíla­stæð­in næst Laug­ar­dals­höll­inni verða frá­tek­in fyr­ir þau sem eru til­bú­in að borga hátt í 6 þús­und krón­ur fyr­ir að leggja bíl­um sín­um þar á með­an tón­leik­arn­ir Jóla­gest­ir Björg­vins fara fram á laug­ar­dags­kvöld. Hluti stæð­anna sem Sena sel­ur að­gang að standa á landi Reykja­vík­ur­borg­ar við Engja­veg, ut­an lóð­ar­marka Laug­ar­dals­hall­ar­inn­ar.
Morðingi hylltur sem alþýðuhetja:  „Viðbrögðin líkjast uppreisn“
5
Greining

Morð­ingi hyllt­ur sem al­þýðu­hetja: „Við­brögð­in líkj­ast upp­reisn“

Við­brögð al­menn­ings við svip­legu morði á for­stjóra eins stærsta sjúkra­trygg­inga­fé­lags Banda­ríkj­anna hafa kom­ið mörg­um á óvart og hrund­ið af stað mik­illi um­ræðu þar í landi. Sveinn Máni Jó­hann­es­son, nýdoktor í sagn­fræði við Há­skóla Ís­lands, seg­ir árás­ina tala inn í djúp­stæða gremju sem marg­ir Banda­ríkja­menn finna til gagn­vart heil­brigðis­kerf­inu og vinnu­brögð­um einka­rek­inna sjúkra­trygg­inga­fé­laga. Óljóst er hins veg­ar hverju þessi um­ræða muni skila.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Við erum ekkert „trailer trash“
1
VettvangurHjólhýsabyggðin

Við er­um ekk­ert „trailer trash“

Lilja Kar­en varð ólétt eft­ir gla­sa­frjóvg­un þeg­ar hún bjó á tjald­svæð­inu í Laug­ar­daln­um og á dög­un­um fagn­aði dótt­ir henn­ar árs af­mæli. Af­mæl­is­veisl­an var hald­in í hjól­hýsi litlu fjöl­skyld­unn­ar á Sæv­ar­höfða, þar sem þær mæðg­ur búa ásamt hinni mömm­unni, Frið­meyju Helgu. „Okk­ar til­finn­ing er að það hafi ver­ið leit­að að ljót­asta staðn­um fyr­ir okk­ur,“ seg­ir Frið­mey, og á þar við svæð­ið sem Reykja­vík­ur­borg fann fyr­ir hjól­hýsa­byggð­ina.
Innsæi Karenar öskraði: „Það er eitthvað að“
2
ViðtalMóðursýkiskastið

Inn­sæi Kar­en­ar öskr­aði: „Það er eitt­hvað að“

Þeg­ar Kar­en Ösp Frið­riks­dótt­ir lá sár­kval­in á kvenna­deild Land­spít­ala ár­ið 2019 var hún sök­uð um verkjalyfjafíkn. Hún hafði þá ver­ið verkj­uð síð­an hún var níu ára. Geð­lækn­ir leiddi að því lík­um að verk­ir henn­ar tengd­ust gervióléttu. Tveim­ur ár­um síð­ar fékk hún loks stað­fest­ingu á því að hún væri með lík­am­leg­an sjúk­dóm. Hún von­ar að heil­brigðis­kerf­ið og sam­fé­lag­ið læri af henn­ar sögu.
„Þetta er eins og að búa í einbýlishúsi“
6
VettvangurHjólhýsabyggðin

„Þetta er eins og að búa í ein­býl­is­húsi“

Berg­þóra Páls­dótt­ir, Bebba, hef­ur un­un af því að fá gesti til sín í hjól­hýs­ið og finnst þetta svo­lít­ið eins og að búa í ein­býl­is­húsi. Barna­börn­in koma líka í heim­sókn en þau geta ekki far­ið út að leika sér í hjól­hýsa­byggð­inni í Sæv­ar­höfð­an­um: „Þau skilja ekki af hverju við vor­um rek­in úr Laug­ar­daln­um og sett á þenn­an ógeðs­lega stað.“

Mest lesið í mánuðinum

Við erum ekkert „trailer trash“
1
VettvangurHjólhýsabyggðin

Við er­um ekk­ert „trailer trash“

Lilja Kar­en varð ólétt eft­ir gla­sa­frjóvg­un þeg­ar hún bjó á tjald­svæð­inu í Laug­ar­daln­um og á dög­un­um fagn­aði dótt­ir henn­ar árs af­mæli. Af­mæl­is­veisl­an var hald­in í hjól­hýsi litlu fjöl­skyld­unn­ar á Sæv­ar­höfða, þar sem þær mæðg­ur búa ásamt hinni mömm­unni, Frið­meyju Helgu. „Okk­ar til­finn­ing er að það hafi ver­ið leit­að að ljót­asta staðn­um fyr­ir okk­ur,“ seg­ir Frið­mey, og á þar við svæð­ið sem Reykja­vík­ur­borg fann fyr­ir hjól­hýsa­byggð­ina.
„Við mætum í vinnuna til þess að sigra“
2
Á vettvangi

„Við mæt­um í vinn­una til þess að sigra“

Kona sem sit­ur á bið­stofu með fleira fólki er að grein­ast með heila­æxli og það þarf að til­kynna henni það. En það er eng­inn stað­ur sem hægt er að fara með hana á, til að ræða við hana í næði. Í ann­an stað er rætt við að­stand­end­ur frammi, fyr­ir fram­an sjálfsal­ann en þá fer neyð­ar­bjall­an af stað og hama­gang­ur­inn er mik­ill þeg­ar starfs­fólk­ið hleyp­ur af stað. Í fjóra mán­uði hef­ur blaða­mað­ur ver­ið á vett­vangi bráða­mót­tök­unn­ar á Land­spít­al­an­um og fylgst með starf­inu þar.
Tilnefnd sem framúrskarandi ungur Íslendingur en verður send úr landi
4
Fréttir

Til­nefnd sem framúrsk­ar­andi ung­ur Ís­lend­ing­ur en verð­ur send úr landi

Til stend­ur að hin sýr­lenska Rima Charaf Eddine Nasr verði send úr landi. Hún var á dög­un­um ein af tíu sem til­nefnd voru til verð­laun­anna Framúrsk­ar­andi ung­ur Ís­lend­ing­ur í ár. Til­nefn­ing­una fékk hún fyr­ir sjálf­boða­liða­störf sem hún hef­ur unn­ið með börn­um. Hér á hún for­eldra og systkini en ein­ung­is á að vísa Rimu og syst­ur henn­ar úr landi.
Ný ógn við haförninn rís á Íslandi
5
Vindorkumál

Ný ógn við haförn­inn rís á Ís­landi

Hafern­ir falla blóð­ug­ir og vængja­laus­ir til jarð­ar í vindorku­ver­um Nor­egs sem mörg hver voru reist í og við bú­svæði þeirra og helstu flug­leið­ir. Hætt­an var þekkt áð­ur en ver­in risu og nú súpa Norð­menn seyð­ið af því. Sag­an gæti end­ur­tek­ið sig á Ís­landi því mörg þeirra fjöru­tíu vindorku­vera sem áform­að er að reisa hér yrðu á slóð­um hafarna. Þess­ara stór­vöxnu rán­fugla sem ómæld vinna hef­ur far­ið í að vernda í heila öld.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár