Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 5 árum.

Hannes Hólmsteinn: Hægri-lýðstefna allt annað en fasismi

Skoð­ana­ágrein­ing­ur hef­ur ris­ið með­al áhrifa­manna í Sjálf­stæð­is­flokkn­um um mann­rétt­indi og rétt stjórn­valda til að taka fólk af lífi án dóms og laga.

Hannes Hólmsteinn: Hægri-lýðstefna allt annað en fasismi

Hannes Hólmsteinn Gissurarson stjórnmálafræðiprófessor segir að „mikill munur“ sé á fasisma og því sem hann kallar hægri-lýðstefnu. „Hægri-lýðstefna nýtur verulegs fylgis, og fylgismenn hennar hafa komist til valda lýðræðislega. Fasistar voru alls staðar í minni hluta og hrifsuðu völd með ofbeldi. Það verður að kalla hlutina réttum nöfnum,“ skrifar hann á Twitter. 

Þekktustu leiðtogar fasistahreyfinga á 20. öld voru Benito Mussolini á Ítalíu og Adolf Hitler í Þýskalandi. Hvorugur komst til valda með hefðbundnu valdaráni eða ofbeldi einu saman heldur voru þeim afhent völd með lögmætum hætti, Mussolini af konungi Ítalíu og Hitler af forseta Weimar-lýðveldisins. Nasistar höfðu þá aflað sér gríðarlegs fjöldafylgis; þeir fengu 37,2 prósent atkvæða þann 31. júlí 1932 og urðu stærsti flokkurinn á þýska Ríkisþinginu.

Bandaríski stjórnmálafræðingurinn Robert Paxton segir í bók sinni Anatomy of Fascism að það sé villandi að tala eins og fasistar hafi aðeins hrisað til sín völd (“seizure of power”) með valdbeitingu, enda hafi bæði Hitler og Mussolini öðlast formleg völd samkvæmt stjórnarskárbundnum valdheimildum konungs og forseta. Þar skipti miklu að íhaldssöm öfl sáu sér hag í að vinna með fasistum, meðal annars til að brjóta verkalýðshreyfinguna og samtök sósíalista og kommúnista á bak aftur. „Orðasambandið að hrifsa til sín völd lýsir betur því sem gerðist eftir að þeir tóku við embætti heldur en því hvernig þeir komust til valda,“ segir Paxton (bls. 94).

Hannes telur Bolsonaro ekki vera hægriöfgamann

Hannes Hólmsteinn er í hópi þeirra Íslendinga sem komið hafa Jair Bolsonaro, lýðræðislega kjörnum forseta Brasilíu til varnar, en Bolsonoro hefur lýst stuðningi við pyntingar, kallað eftir því að pólitískir andstæðingar verði drepnir, talað fyrir ofbeldi gegn samkynhneigðum og að lögregla fái rýmri heimildir til að skjóta fólk. Þegar Bolsonaro vann forsetakosningar í Brasilíu í fyrra gagnrýndi Hannes Hólmsteinn íslenska fréttamenn fyrir að kalla hann öfgahægrimann. „Það er fráleitt að kalla Jair Bolsonaro, sem hlaut meiri hluta greiddra atkvæða í forsetakjöri í Brasilíu, hægri öfgamann, auk þess sem það er gildishlaðið orð,“ skrifaði Hannes. 

Jair Bolsonaroforseti Brasilíu

Davíð gagnrýnir ályktun Íslands gegn fjöldamorðum á Filippseyjum

Nú um helgina vakti athygli þegar Davíð Oddsson, ritstjóri Morgunblaðsins, fyrrverandi leiðtogi Sjálfstæðisflokksins og skoðanabróðir Hannesar Hólmsteins, gagnrýndi Guðlaug Þór Þórðarson utanríkisráðherra harðlega vegna baráttu Íslands gegn mannréttindabrotum á Filippseyjum. 

Guðlaugur Þór Þórðarsonutanríkisráðherra

Samkvæmt ársskýrslu Human Rights Watch hafa þúsundir verið drepnar í herferð Duterte gegn glæpahringjum síðan forsetinn tók við embætti í júní 2016. Duterte, sem nýtur gríðarlegra vinsælda í Filippseyjum, hefur viðurkennt að hafa sjálfur staðið að aftökum án dóms og laga, hvatt landsmenn til að drepa eiturlyfjafíkla og líkt sjálfum sér við Adolf Hitler.

Mannréttindaráð Sameinuðu þjóðanna samþykkti í síðustu viku ályktun, sem Ísland átti frumkvæði að, um stöðu mannréttindamála á Filippseyjum. Stjórnvöld þar í landi eru hvött til að stöðva aftökur á fólki án dóms og laga og draga hina seku til ábyrgðar.

Telur Davíð Oddsson að með framgöngu sinni hafi Guðlaugur Þór „slegið skjaldborg um vopnaða dópsala og grúppur af svipuðu tagi“ og „íslenska utanríkisráðuneytið hafi þannig afvopnað löggæslumenn sem eru að abbast upp á dópsala með kalasnikoffa á Filippseyjum.“ Áður hefur ritstjóri Morgunblaðsins borið í bætifláka fyrir Donald Trump  Bandaríkjaforseta og Viktor Orbán, forsætisráðherra Ungverjalands en báðum er oft lýst í fjölmiðlum sem hægri-popúlistum, eða fylgismönnum þess sem mætti kalla hægri-lýðstefnu á íslensku. 

Í febrúar síðastliðnum fjallaði ritstjóri Morgunblaðsins lofsamlega um áform Orbáns um að halda Ungverjalandi „kynhreinu“ með því að stöðva aðstreymi innflytjenda og hvetja heimamenn til barneigna með fjárhagslegum ívilnunum. Orbán hefur sætt gagnrýni fyrir að grafa undan réttarríkinu, sjálfstæði dómstóla og fjölmiðlafrelsi í Ungverjalandi, reka harða innflytjendastefnu og kynda undir hatri á minnihlutahópum.

Hannes Hólmsteinn varar við innflytjendum „í leit að velferðarbótum eða afbrotatækifærum, svo að ekki sé minnst á ofstækismenn“. Þá hefur hann skrifað um hverfi í Svíþjóð, þar sem fullyrt er að glæpamenn af erlendum uppruna ráði ríkjum, svokölluð „no-go zones“ sem lögreglan hætti sér ekki inn í. Lögreglan í Svíþjóð hefur þvertekið fyrir að slíkar fullyrðingar standist skoðun.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Stjórnmálaflokkar

Fóru í boðsferð til Krímskaga á Pútínráðstefnu
FréttirStjórnmálaflokkar

Fóru í boðs­ferð til Krímskaga á Pútín­ráð­stefnu

Birgitta Jóns­dótt­ir, stjórn­ar­formað­ur IMMI, og Sara Elísa Þórð­ar­dótt­ir, vara­þing­kona Pírata, fóru á áróð­urs­ráð­stefnu sem er fjár­mögn­uð af rúss­nesk­um yf­ir­völd­um. „Ég er ekki sér­stak­ur stuðn­ings­mað­ur Rússa, Kína, Banda­ríkj­anna né annarra stór­velda og gagn­rýni þau öll við hvert tæki­færi, líka þarna,“ seg­ir Birgitta.

Mest lesið

Íslendingar vísa trans konu á flótta frá Bandaríkjunum úr landi
1
Fréttir

Ís­lend­ing­ar vísa trans konu á flótta frá Banda­ríkj­un­um úr landi

Kona sem er á flótta frá Banda­ríkj­un­um með son sinn sótti um al­þjóð­lega vernd á Ís­landi. Fyr­ir Út­lend­inga­stofn­un lýsti hún því hvernig hat­ur hafi far­ið vax­andi þar í landi gagn­vart kon­um eins og henni – trans kon­um – sam­hliða að­gerð­um stjórn­valda gegn trans fólki. Sjálf hafi hún orð­ið fyr­ir að­kasti og ógn­un­um. „Með hverj­um deg­in­um varð þetta verra og óhugn­an­lega.“
Indriði Þorláksson
4
Aðsent

Indriði Þorláksson

Veiði­gjöld­in og lands­byggð­in

Eng­in vit­ræn rök eru fyr­ir því að hækk­un veiði­gjalds­ins leiði til þess­ara ham­fara, skrif­ar Indriði Þor­láks­son um mál­flutn­ing Sam­taka fyr­ir­tækja í sjáv­ar­út­vegi vegna fyr­ir­hug­aðr­ar breyt­ing­ar á út­reikn­ingi veiði­gjalda. „Að sumu leyti minn­ir þessi púka­blíst­ur­her­ferð á ástand­ið vest­an­hafs þar sem fals­upp­lýs­ing­um er dreift til að kæfa vit­ræna um­ræðu,“ skrif­ar hann.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Íslendingar vísa trans konu á flótta frá Bandaríkjunum úr landi
1
Fréttir

Ís­lend­ing­ar vísa trans konu á flótta frá Banda­ríkj­un­um úr landi

Kona sem er á flótta frá Banda­ríkj­un­um með son sinn sótti um al­þjóð­lega vernd á Ís­landi. Fyr­ir Út­lend­inga­stofn­un lýsti hún því hvernig hat­ur hafi far­ið vax­andi þar í landi gagn­vart kon­um eins og henni – trans kon­um – sam­hliða að­gerð­um stjórn­valda gegn trans fólki. Sjálf hafi hún orð­ið fyr­ir að­kasti og ógn­un­um. „Með hverj­um deg­in­um varð þetta verra og óhugn­an­lega.“
Júlía Margrét Alexandersdóttir
2
Það sem ég hef lært

Júlía Margrét Alexandersdóttir

Ekki hlusta á allt sem heil­inn seg­ir þér

Júlía Mar­grét Al­ex­and­ers­dótt­ir hef­ur lif­að með geð­hvörf­um í 15 ár. Hún hef­ur kljáðst við dekksta lit þung­lynd­is og fund­ið fyr­ir und­ur­vellíð­an í man­íu. Í ferl­inu hef­ur Júlía lært að stund­um á hvorki hjart­að né heil­inn at­kvæð­is­rétt. „Stund­um eru það annarra manna heil­ar og annarra manna hjörtu sem vita best.“

Mest lesið í mánuðinum

Sælukot hagnast um tugi milljóna en starfsfólk og foreldrar lýsa skorti
4
Rannsókn

Sælu­kot hagn­ast um tugi millj­óna en starfs­fólk og for­eldr­ar lýsa skorti

Einka­rekni leik­skól­inn Sælu­kot, sem hef­ur feng­ið millj­arð króna í op­in­ber fram­lög síð­asta ára­tug, hef­ur hagn­ast vel og nýtt pen­ing­ana til að kaupa fast­eign­ir fyr­ir stjórn­ar­for­mann­inn. Stjórn­end­ur leik­skól­ans segja mark­mið­ið vera að ávaxta rekstr­araf­gang, en fyrr­ver­andi starfs­menn og for­eldr­ar nem­enda kvarta und­an langvar­andi skorti. Skól­an­um var ný­lega lok­að tíma­bund­ið vegna óþrifn­að­ar og mein­dýra.
Hollt mataræði lykilatriði að góðri heilsu
6
Fréttir

Hollt mataræði lyk­il­at­riði að góðri heilsu

Ax­el F. Sig­urðs­son, sér­fræð­ing­ur í hjarta­lækn­ing­um, hef­ur skoð­að tengsl fæðu og lífs­stíls við sjúk­dóma, einkum hjarta- og æða­sjúk­dóma. Tal­að hef­ur ver­ið um að lífs­stíls­sjúk­dóm­ar séu stærsta ógn­in við heilsu fólks og heil­brigðis­kerfi til næstu ára­tuga. Ax­el seg­ir að fólk geti breytt miklu með hollu mataræði og hreyf­ingu. Fé­lags­leg tengsl séu líka mik­il­væg. Hann ráð­legg­ur hreina fæðu til að sporna við kvill­um.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár

Loka auglýsingu