Bergþór Ólason, þingmaður Miðflokksins, hefur lagt fram frávísunartillögu á frumvarp til breytinga á lögum um kosningarétt til sveitarstjórna, sem felur í sér að kosningarétt í slíkum kosningum hafi þeir sem náð hafi 16 ára aldri og eigi lögheimili hér á landi. Röksemdir Bergþórs eru þær að málið sé umfangsmikið og að tími þurfi að gefast til að undirbúa málið nægilega og vill hann því að frumvarpinu verði vísað til ríkisstjórnar. Sú afstaða vekur athygli í ljósi þess að fyrir liggur breytingatilaga við málið frá Kolbeini Óttarssyni Proppé, þingmanni Vinstri grænna, sem gerir ráð fyrir að lögin taki gildi 1. júní næstkomandi, að afloknum sveitarstjórnarkosningum. Yrði sú breytingatillaga samþykkt væru fjögur ár þar til reyna myndi á lögin.

Breytingartillögur felldar í tvígang

Ferill málsins er orðinn all langur en það var lagt fram 16. desember síðastliðinn og hafði áður verið lagt fyrir Alþingi í tvígang án þess að hljóta afgreiðslu. Málið kom til umræðu 19. desember síðastliðinn og er nú í þriðju umræðu. Í millitíðinni hafa í tvígang verið felldar breytingatillögur um tímasetningu á gildistöku laganna, annars vegar frá Þorsteini Sæmundssyni, þingmanni Miðflokksins, sem vildi að gildistakan frestaðist til 1. janúar 2020, og hins vegar frá Líneik Önnu Sævarsdóttur, þingkonu Framsóknarflokksins, sem vildi að gildistakan frestaðist til 1. janúar 2019. Þær tillögur voru sem fyrr segir báðar felldar 22. mars síðastliðinn.

Mjög hart var tekist á um málið í þinginu og andstaða við frumvarpið þvert á ríkisstjórnarlínur, enda þingmenn Sjálfstæðisflokksins andvígir því að frumvarpið yrði samþykkt, í það minnsta þannig að það tæki gildi fyrir komandi sveitarstjórnarkosningar. Við umræður um málið 23. mars síðastliðinn var enn á ný lögð til breytingartillaga við gildistöku laganna, nú lögð fram af Gunnari Braga Sveinssyni, þingflokksformanni Miðflokksins. Gunnar Bragi lagði til að lögin tækju gildi einum degi fyrr en samflokksmaður hans, Þorsteinn Sæmundsson, hafði lagt til, eða 31. desember 2019. Sem fyrr segir var tillaga Þorsteins felld en ekki hafa verið greidd atkvæði um tillögu Gunnars Braga.

Málþófi beitt

Þingmenn Sjálfstæðisflokks, Miðflokks og Flokks fólksins beittu málþófi í umræðum um málið 23. mars og lýsti fyrsti flutningsmaður frumvarpsins, Andrés Ingi Jónsson þingmaður Vinstri grænna, þeirri skoðun sinni að málið myndi líklega ekki ná fram að ganga af þeim sökum, þrátt fyrir að hann teldi að meirihluti væri fyrir málinu í þinginu. Tæpast myndi gefast tími til að taka málið upp að nýju eftir páska og klára það fyrir kosningar.

„Ég verð bara að játa að ég stend nokkuð á gati gagnvart þessari tillögu“

Ný breytingartillaga kom fram í gær

Kolbeinn Óttarsson ProppéÞingmaðurinn segir að nægur tími gefist til að koma lagabreytingunni í framkvæmd, verði breytingartillaga um að hún taki gildi 1. júní næstkomandi samþykkt.

Nú er umræða um frumvarpið hins vegar komin á dagskrá og á að halda þriðju umræðu um málið áfram í dag. Þá ber það helst til tíðinda að í gær lagði Kolbeinn Óttarsson Proppé fram breytingartillögu sem gerir ráð fyrir að frumvarpið taki gildi 1. júní næstkomandi. Í samtali við Stundina segir Kolbeinn að hann hafi rætt við alla þá sem voru með á meirihlutaáliti stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar Alþingis um málið og þeir hafi lýst sig fylgjandi breytingartillögunni. Of stuttur tími sé orðinn til að láta breytinguna taka gildi fyrir komandi kosningar en hins vegar sé ljóst að fjögur ár séu meira en nægur tími til þess undirbúnings sem til þurfi. Jafnframt telji hann að með þessu sé komið til móts við áhyggjur þeirra þingmanna sem höfðu lýst sig fylgjandi innihaldi frumvarpsins en höfðu lýst efasemdum um að nægur tími væri til stefnu svo það mætti taka gildi fyrir komandi kosningar. Þá sagðist Kolbeinn ekki vita betur en að meirihlutastuðningur væri við frumvarpið, með þessum breytingum, í þinginu.

Ekki mikill bragur á frávísunartillögunni

Spurður um afstöðu sína til þess að lögð hafi verið fram frávísunartillaga á frumvarpið undrast Kolbeinn það nokkuð. „Ég verð bara að játa að ég stend nokkuð á gati gagnvart þessari tillögu. Staðreynd málsins er sú að ekki bara liggur mín breytingartillaga fyrir heldur einnig breytingartillaga frá þingflokksformanni Miðflokksins, sem Bergþór Ólason er nú einmitt í, um að frumvarpið taki gildi en ekki fyrr en 31. desember 2019. Þannig að þeir eru ósammála, félagarnir í Miðflokknum. Ég get ekki séð að málið þurfi meiri undirbúning til að hljóta afgreiðslu hér á Alþingi, það er búið að mæta þeim sjónarmiðum að það þurfi meiri undirbúning þar til breytingin sjálf taki gildi og fjögur ár eru nú býsna drjúgur tími til þess. Mér finnst ekki mikill eða góður bragur á því að Alþingi geti ekki bara einfaldlega gengið til atkvæða um þetta mál heldur þurfi að vísa því til ríkisstjórnar. Ég er hissa á að sjá það frá þingmanni, og hvað þá þingmanni stjórnarandstöðunnar.“