Umhverfismálastjóri Evrópusambandsins sagði í dag að hún hefði greinst með „eitruð“ eilífðarefni í líkama sínum eftir að hafa farið í skimun til að vekja athygli á heilsufarsáhættunni sem fylgir manngerðum mengunarvöldum.

„Borgarar verða í auknum mæli fyrir PFAS-efnum í blóði sínu. Ég er engin undantekning,“ sagði umhverfismálastjórinn Jessika Roswall við fréttamenn og birti niðurstöður úr skimun sinni fyrir per- og pólýflúoralkýl efnum.

„Það sýnir að ég er ekki laus við PFAS og að sum PFAS-efnanna í blóði mínu eru eitruð fyrir frjósemisheilsu,“ sagði hún við fréttamenn í framhaldi af blaðamannafundi um aðgerðir Evrópu til að vernda náttúruna og berjast gegn loftslagsbreytingum.

„Þetta styrkti ásetning minn um að halda áfram með vinnu okkar,“ sagði Roswall.

Teymi umhverfismálastjórans sagði að hún hefði greinst með sex af þeim 13 PFAS-efnum sem skimað var fyrir, þar á meðal þrjú sem eru talin eitruð fyrir frjósemi, og í nokkrum tilfellum í hærri styrk en ráðlagt er.

Roswall fór í skimun í júlí ásamt ráðherrum víðs vegar að úr Evrópusambandinu til að vekja athygli á mengun af völdum PFAS, sem er hópur tilbúinna efna sem hrinda frá sér hita, vatni og olíu og eru notuð í viðloðunarfríar pönnur, blettaþolin teppi og margar aðrar vörur. Þar á meðal má nefna pítsukassa, sælgætisumbúðir, umbúðir utan um örbylgjupopp, naglalakk, dýnuhlífar, farsímaskjái, skyndibitapakkningar, regnjakkar og fjölmargt annað sem hannað er til að hrinda frá sér fitu eða vatni.

PFAS-efni eru oft kölluð „eilífðarefni“ þar sem þau eru afar lengi að brotna niður og eru í auknum mæli takmörkuð um allan heim vegna skaðlegra áhrifa á heilsu.

Langvarandi útsetning, jafnvel fyrir litlu magni, hefur verið tengd við lifrarskemmdir, hátt kólesteról, skert ónæmisviðbrögð, lága fæðingarþyngd og nokkrar tegundir krabbameins.

Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins áformar að leggja til á næsta ári að banna PFAS í daglegum neysluvörum – allt frá pítsukössum til fatnaðar – með undantekningum fyrir ákveðin svið, þar á meðal lækningatæki.

Framkvæmdastjórnin vinnur einnig að langþráðri uppfærslu á reglum ESB um framleiðslu og notkun hættulegra efna – en ferlið hefur tafist.

Fyrsta endurskoðun á textanum, sem kallast „REACH“, fékk neikvæða umsögn frá innri matsnefnd – sem bað framkvæmdastjórnina um að styrkja tillögu sína, að sögn Roswall.

Umhverfissamtök hafa varað við frekari töfum á uppfærslu laganna, sem hefur verið í vinnslu síðan 2022.