Tíðrætt er um það hvað það sé erfitt fyrir ungt fólk að komast inn á fasteignamarkaðinn í dag.
Ungt fólk hefur alla jafna minna fé á milli handanna en aðrir – er enn eða nýbúið í námi, oft að stíga sín fyrstu skref á vinnumarkaði og með takmarkaðan sparnað.
Á síðustu árum hefur þó róðurinn þyngst allverulega fyrir þennan hóp á fasteignamarkaði með ört hækkandi húsnæðisverði, háu vaxtastigi í kjölfar kórónaveirufaraldursins og mikillar ófyrirséðrar fólksfjölgunar sem hefur valdið skorti á eignum og tilheyrandi verðhækkunum á húsnæði.
Daði Már Kristófersson fjármála- og efnahagsráðherra sagði nýverið í Kastljósi að 2025 væri „ekki frábært ár til þess að koma sér þaki yfir höfuðið“. En hversu erfitt er fyrir unga manneskju að komast inn á fasteignamarkaðinn á þessu herrans ári, 2025?
Gæti sparað rúmlega 3 milljónir árlega
Við skulum taka dæmi um manneskju á aldursbilinu 25–30 ára sem vill kaupa íbúð sem kostar …
Þetta er ekki alveg rétt því samkvæmt reglum Seðlabanka Íslands um hámark greiðslubyrðar fasteignalána má að hámarki miða við 25 ára lánstíma þegar greiðslubyrði verðtryggðra lána er reiknuð út. Þó að lán til lengri tíma séu ekki bönnuð er samt skylt að nota þetta sem viðmið í greiðslumati. Samkvæmt reiknivél Landsbankans yrði greiðslubyrðin sem þarf að miða við þá rétt rúmlega 300.000 kr. af verðtryggðu láni (til 25 ára) á kjörum dagsins í dag.
Þó er einnig rétt að benda líka á að samkvæmt sömu reglum er heimilt að veita 5% af heildarfjárhæð veittra fasteignalána á hverjum ársfjórðungi til neytenda með greiðslubyrði umfram hámarkið. Á nýlegri vinnustofu félags- og húsnæðismálaráðuneytisins um framtíð húsnæðismála hvatti Seðlabankastjóri til þess að þetta svigrúm væri nýtt.