Þessi grein birtist fyrir meira en ári.

Tveggja flygla tal - Spunaflug í gaukmánuði

Arn­dís Björk Ás­geirs­dótt­ir fór í Sal­inn í Kópa­vogi og hlýddi á stað­arlista­mann­inn, Dav­íð Þór, leika á fyrstu af þrem­ur ein­leiks­tón­leik­um sem hann mun leika þar þetta ár­ið.

Tveggja flygla tal - Spunaflug í gaukmánuði
„Það er ekki hægt að bera Davíð Þór saman við neinn. Hann fer sínar eigin leiðir og víst er að þær eru mjög ófyrirsjáanlegar,“ segir meðal annars í dómi Arndísar Bjarkar Ágústsdóttur um tónleika píanistans Davíðs Þórs Jónssonar.
Tónleikar

Dav­íð Þór

Gefðu umsögn

Píanóleikarinn Davíð Þór Jónsson er staðarlistamaður Salarins í Kópavogi í ár. Fyrstu einleikstónleikar hans af þrennum sem hann mun halda í Salnum þetta árið, fóru fram sunnudaginn 30. apríl síðastliðinn og hófust þeir klukkan 13.25, en þá mun sól hafa verið hæst á lofti á þeim degi í gaukmánuði eins og hörpumánuður er kallaður í Snorra-Eddu. 30. apríl er jafnframt alþjóðlegur dagur djazzins. Tónleikarnir eru haldnir að frumkvæði Salarins og eru hluti af nýsköpunarverkefni Salarins. 

Á sviðinu voru tveir flyglar, loklausir, stillt upp hvor á móti öðrum með einum píanóstól á milli. Reykvél hafði greinilega verið notuð áður en áheyrendum var hleypt inn í sal og upphaf tónleikanna var þrungið nokkurri spennu og mystík. Það er sannarlega ekki á hvers manns færi og mikil berskjöldun að bjóða til tónleika þar sem efnisskráin er ekki fyrirfram gefin en í prentaðri efnisskrá var að finna sex ljóð eftir Sigurbjörgu Þrastardóttur, Sigurð Guðmundsson og Sigurð Pálsson, svona til að gefa tóninn. Davíð Þór, sem settist við Bösendorfer hljóðfærið, tók sér svo enn lengri tíma en venjulegt þykir til að hefja tónleikana, kannski til að ná algjörri þögn en þeir sem þekkja það að sitja í sal með fólki, sem byrjar að anda í takt, vita hvað ég meina þegar ég segi að svoleiðis þagnir geta verið magnaðar.

Upphaf tónleikanna var órætt, Davíð Þór fikraði sig áfram og vann inn í hið dularfulla andrúmsloft sem hafði skapast með þögninni, smám saman varð leikurinn agressívari og rytmískari og endaði aftur í dramatískri þögn. Fyrri hluta tónleikanna var skipt í nokkra hluta, sem flestir byrjuðu á draumkenndum slitrum sem síðar uxu út í myrk og stundum ofsafengin þrástef á neðra registeri hljóðfærisins. Stefin umbreyttust svo hægfara, óáþreifanlega og óútreiknanlega. Á stundum fannst mér eins og ég stæði við hurð að hlusta í gegn til að greina hvaða verk væri verið að flytja en ásláttur Davíðs á hljóðfærið og úrklippulegar hendingar hans voru fáránlega vel útfærðar, ekki ósvipað collage myndverkum. Impressionistískar hendingar og hughrif flugu um heilann, sem leitaði að lagi sem aldrei kom. Samt sem áður varð þetta örlítið einsleitt eftir því sem á leið.

Sama má segja um andstæður efra og neðra registers, sem voru honum greinilega hugleiknar en ef maður er með hljóðfæri sem spannar rúmar sjö áttundir er eiginlega undarlegt að nýta sér það ekki. Ég spáði lengi hvort hann væri að notfæra sér hinn algjörlega aldrei notaða sostenuto pedal flygilsins, pedalinn sem heldur niðri nótum sem þú vilt að haldist niðri svo þú getir spilað hinar og yfirtónarnir hljóma án þess þó að halda þeim sjálfur niðri, en sama hvað ég rýndi þá var hann ekki að því. 

Síðari hluti tónleikanna var ólíkur hinum fyrri. Steinwayinn, sem hafði staðið á sviðinu allan tímann og hafði þjónað hlutverki magnara með öllum sínum opnu strengjum og hljómi, meðvitaður um það sem fram fór á Bösanum, hafði uppmagnað seiðinn sem Davíð framdi á fyrri hluta tónleikanna og var nú notaður til leiks og ekki nóg með það, heldur lék Davíð á báða flyglana í einu, geri aðrir betur, meira að segja reif hann sig úr jakkanum eftir fyrsta slottið til að eiga auðveldara með að ná á hægri pedal hvors flygils í einu. Þetta hef ég aldrei séð gert og hreint og beint skil ekki hvernig er hægt en heilahvel Davíðs Þórs hljóta að vera betur tengd en hjá öðru fólki.

„Hann fer sínar eigin leiðir og víst er að þær eru mjög ófyrirsjáanlegar.“

Sömu register voru notuð á báðum flyglum og þar dobblaði hann nótur og raddaði eins og meistara einum er lagið. Upp úr þurru hljómaði laglína sem hefði getað verið fengin úr íslensku þjóðlagi en það var það eina sem ég fann ríma við ljóðin í efnisskrá, það er við ljóð Sigurðar Pálssonar, Þjóðremba, „óásættanleg andstæða þjóðarstolts“. 

Síðasti hluti tónleikanna var í mars-takti og var það sennilega heillegasti hluti tónleikanna. Hann minnti helst á rússnesku meistarana Rachmaninov og Prokofiev, eins ólíkir og þeir eru, með þykkum hljómum og taktföstum rythma. Þetta voru áhugaverðir tónleikar en mér fannst vanta á þá heildarmynd en kannski var Davíð Þór ekki að leita eftir neinni heildarmynd. Ósjálfrátt fer hugurinn að leita að samanburði en það er ekki hægt að bera Davíð Þór saman við neinn. Hann fer sínar eigin leiðir og víst er að þær eru mjög ófyrirsjáanlegar. Fyrsti hluti spunaverks Davíðs Þórs varð þarna til og verður aldrei endurtekið eins, en ég hvet alla til að missa ekki af hugarflugi þessa frábæra listamanns á næstu tónleikum sem verða 27. ágúst.

Kjósa
4
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Þakklátur fyrir að vera á lífi
1
Viðtal

Þakk­lát­ur fyr­ir að vera á lífi

Þor­lák­ur Mort­hens, Tolli, hef­ur marga fjör­una sop­ið í lífs­ins ólgu­sjó. Æsku­ár­in höfðu sín áhrif en þá byrj­aði hann að teikna og var ljóst að dreng­ur­inn væri gædd­ur hæfi­leik­um. Óregla og veik­indi lit­uðu fjöl­skyldu­líf­ið og á unglings­ár­un­um sá hann um sig sjálf­ur. Um ára­bil var hann sjómað­ur, verka­mað­ur og skóg­ar­höggs­mað­ur. Eft­ir mynd­list­ar­nám hef­ur hann lif­að af mynd­list­inni. Nú er Tolli far­inn að mála í ljós­ari tón­um. Hann gaf nýra, greind­ist síð­an með krabba­mein og sigr­aði.
Armando Garcia
6
Aðsent

Armando Garcia

Sjón­arspil úti­lok­un­ar: Al­ræð­is­leg til­hneig­ing og grótesk­an

„Við hvað er­uð þið svona hrædd?“ spyr Arm­ando Garcia, fræði­mað­ur við Há­skóla Ís­lands, þau sem tóku þátt í pall­borði á mál­þing­inu Áskor­an­ir fyr­ir Ís­land og önn­ur smáríki í mál­efn­um flótta­fólks. Hann seg­ir sam­kom­una hafa ver­ið æf­ingu í val­kvæðri fá­fræði og til­raun til að end­ur­skapa hvíta yf­ir­burði sem um­hyggju.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

„Ég berst fyrir réttinum til að lifa“
2
Viðtal

„Ég berst fyr­ir rétt­in­um til að lifa“

Á upp­vaxt­ar­ár­un­um í suð­ur­ríkj­um Banda­ríkj­anna voru rík­ar kröf­ur gerð­ar til þess hvernig hún ætti að haga sér og sínu lífi. Þeg­ar hún fann loks frels­ið til þess að vera hún sjálf blómstr­aði hún, í ham­ingju­sömu hjóna­bandi, heima­vinn­andi hús­móð­ir, sem naut þess að sinna syni sín­um. „Ég gat lif­að og ver­ið frjáls. Það var frá­bært á með­an það ent­ist.“
Guðlaug Svala Steinunnar Kristjánsdóttir
4
Það sem ég hef lært

Guðlaug Svala Steinunnar Kristjánsdóttir

Mér renn­ur blóð­ið til skyld­unn­ar

Guð­laug Svala Stein­unn­ar Kristjáns­dótt­ir seg­ir að stærsta lexía lífs síns sé lík­lega að upp­götva um miðj­an ald­ur að hún er ein­hverf. Hún hafi átt­að sig á sjálfri sér með hjálp ann­ars ein­hverfs fólks sem þá hafði þeg­ar oln­bog­að sig áfram í heimi ráð­andi tauga­gerð­ar, misst lík­am­lega, and­lega, fé­lags­lega og starfstengda heilsu áð­ur en það átt­aði sig á sjálfu sér.
Icelandair sýknað af kröfu Margrétar – Stærsti hluti bótakröfu vegna Netflix
5
Fréttir

Icelanda­ir sýkn­að af kröfu Mar­grét­ar – Stærsti hluti bóta­kröfu vegna Net­flix

Mar­grét Frið­riks­dótt­ir krafð­ist yf­ir 24 millj­óna króna í bæt­ur eft­ir að henni var vís­að brott úr vél Icelanda­ir ár­ið 2022. Hún hafði þá neit­að að taska sem hún hafði með­ferð­is yrði færð í far­þega­rými og neit­að að setja upp grímu vegna sótt­varna. Stærsti hluti af bóta­kröf­unn­ar var vegna heim­ilda­mynd­ar sem Mar­grét hugð­ist gera og selja Net­flix.
Þakklátur fyrir að vera á lífi
6
Viðtal

Þakk­lát­ur fyr­ir að vera á lífi

Þor­lák­ur Mort­hens, Tolli, hef­ur marga fjör­una sop­ið í lífs­ins ólgu­sjó. Æsku­ár­in höfðu sín áhrif en þá byrj­aði hann að teikna og var ljóst að dreng­ur­inn væri gædd­ur hæfi­leik­um. Óregla og veik­indi lit­uðu fjöl­skyldu­líf­ið og á unglings­ár­un­um sá hann um sig sjálf­ur. Um ára­bil var hann sjómað­ur, verka­mað­ur og skóg­ar­höggs­mað­ur. Eft­ir mynd­list­ar­nám hef­ur hann lif­að af mynd­list­inni. Nú er Tolli far­inn að mála í ljós­ari tón­um. Hann gaf nýra, greind­ist síð­an með krabba­mein og sigr­aði.

Mest lesið í mánuðinum

Sælukot hagnast um tugi milljóna en starfsfólk og foreldrar lýsa skorti
6
Rannsókn

Sælu­kot hagn­ast um tugi millj­óna en starfs­fólk og for­eldr­ar lýsa skorti

Einka­rekni leik­skól­inn Sælu­kot, sem hef­ur feng­ið millj­arð króna í op­in­ber fram­lög síð­asta ára­tug, hef­ur hagn­ast vel og nýtt pen­ing­ana til að kaupa fast­eign­ir fyr­ir stjórn­ar­for­mann­inn. Stjórn­end­ur leik­skól­ans segja mark­mið­ið vera að ávaxta rekstr­araf­gang, en fyrr­ver­andi starfs­menn og for­eldr­ar nem­enda kvarta und­an langvar­andi skorti. Skól­an­um var ný­lega lok­að tíma­bund­ið vegna óþrifn­að­ar og mein­dýra.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár