Jón Gunnarsson dómsmálaráðherra segir í yfirlýsingu sem hann birti á Facebook í dag að það hafi ekki hvarflað að honum að ásaka neinn þingmann um að hafa þegið mútur og að honum þyki „leitt að ég hafi ekki orðað þann hluta ræðu minnar nægilega skýrt. Með engum hætti vil ég saka þingmenn um mútuþægni.“

Ráðherrann gaf í skyn úr ræðustól Alþingis í dag að þingmenn þægju gjafir frá nýjum Íslendingum sem hlotið hefðu ríkisborgararétt frá Alþingi. Hann fleytti með orðum sínum áfram dylgjum sem settar hafa verið fram, sér í lagi um tvo tiltekna stjórnarandstöðuþingmenn sem á árum áður störfuðu sem lögmenn, m.a. við réttargæslu einstaklinga sem sótt hafa um alþjóðlega vernd á Íslandi.

Orðrétt sagði Jón, í umræðum um fundarstjórn forseta:

„Hitt er svo hvernig staðið hefur verið að ríkisborgararéttarveitingu hér á Alþingi, það held ég að sé tilefni til þess að skoða, virðulegur forseti, og það má líka skoða það, t.a.m. í nefndinni sem um þetta fjallaði, hver eru möguleg tengsl fólks við það fólk sem hefur verið veittur ríkisborgararéttur. Var mögulegt að einhverjir hefðu komið að borðinu áður með atvinnu eða vinnu við að sinna þeim hælisleitendum sem voru að fá veitingu ríkisborgararéttar, hafa mönnum borist einhver sérstakur þakklætisvottur fyrir að hafa veitt ríkisborgararétt. Þetta eru kannski atriði sem, virðulegur forseti, væri ástæða til að fá til skoðunar hjá nefndinni og fá svör við því hvort einhver orðrómur um slíkt eigi við rök að styðjast.“

Samkvæmt 103. grein almennra hegningarlaga liggur allt að tveggja ára fangelsi við því að taka við, fara fram á að fá eða láta lofa sér „fé eða öðrum hagnaði til þess að greiða atkvæði á ákveðinn hátt eða til þess að greiða ekki atkvæði.“

Í yfirlýsingunni sem Jón birti í kvöld segir hann að það hafi ekki verið rétt hjá sér að vitna til orðróms sem hafi verið í gangi. Hann hafi enda ekki lagt slíkt í vana sinn. „Í ræðu minni á þingi vísaði ég til þess orðróms sem hefur verið á kreiki um að tiltekinn þingmaður hafi greitt atkvæði um umsóknir um ríkisborgararétt handa einstaklingum sem hann hafði sinnt hagsmunagæslu fyrir. Þá hafi þingmaður hugsanlega í einhverju tilviki þegið þakklætisvott fyrir aðkomu sína að afgreiðslu mála. Í ræðu minni ávarpaði ég þennan orðróm og kallaði eftir því hann yrði skoðaður enda um alvarlegt mál að ræða ef rétt reynist. Það hvarflaði hins vegar ekki að mér að ásaka neinn um að hafa þegið mútur og mér þykir leitt að ég hafi ekki orðað þann hluta ræðu minnar nægilega skýrt. Með engum hætti vil ég saka þingmenn um mútuþægni.“

Gagnrýndur harðlega

Stjórnarandstöðuþingmenn gagnrýndu ummæli Jóns harðlega á þingi í dag. Helga Vala Helgadóttir, þingmaður Samfylkingar, var þar á meðal og sagði að henni væri „mjög brugðið“ við ummæli dómsmálaráðherra, sem væntanlega hefðu beinst að nefndinni allri, eða ef til vill bara að þeim sem hefðu starfað með erlendu fólki. Hún er þar á meðal.

„Hvert erum við komin herra forseti þegar við þurfum að sitja undir þessum róg hér, frá hæstvirtum ráðherrum og þingmönnum? Að við séum með einhver annarleg sjónarmið uppi þegar við erum að afgreiða hér lög. Margur heldur mig sig. Þetta er slíkur viðbjóður, ég er orðin svo leið á þessu, svo leið á þessum róg frá þingmönnum og ráðherrum Sjálfstæðisflokksins að ég óska eftir því að herra forseti grípi inn í þegar þeir koma hér trekk í trekk með lygina að vopni. Þetta er orðið alveg passlegt,“ sagði Helga Vala. 

Er Helga Vala gekk úr ræðustól, framhjá Bjarna Benediktssyni formanni Sjálfstæðisflokksins, heyrðist hún á útsendingu Alþingis segja: „Reyndu að hafa stjórn á þessu liði“.

Arndís Anna K. Gunnarsdóttir, þingmaður Pírata, sagði orð dómsmálaráðherra viðurstyggileg og að mörgu leyti ekki svaraverð.

„Mér hins vegar finnst rétt að koma hérna og bera af mér sakir. Ég hef aldrei þegið mútur fyrir það að veita fólki ríkisborgararétt með frá Alþingi, aldrei, og myndi aldrei gera. Málflutningur hæstvirts dómsmálaráðherra þykir mér sýna hversu slæman málstað hann hefur að verja, þegar hann sér ástæðu til að leggjast svona lágt,“ sagði Arndís Anna.

Jón fékk líka skammir frá stjórnarþingmanni. Jódís Skúladóttir, þingmaður Vinstri grænna, sagði „óboðlegt að fá slík orð frá hæstvirtum dómsmálaráðherra eins og hér voru látin falla“ en Jódís situr í undirnefnd allsherjar- og menntamálanefndar sem fjallar um umsóknir til Alþingis um ríkisborgararétt og sagði nefndarmenn þar sinna því starfi af heilindum.