Tímaritið Science birti í gær tvær ritrýndar fræðigreinar byggðar á rannsóknum hóps vísindamanna á uppruna SARS-CoV-2 kórónaveirunnar sem veldur Covid-19 sjúkdómnum. Samkvæmt niðurstöðum rannsóknarinnar urðu að minnsta kosti tvö aðskilin smit frá lifandi dýrum yfir í mannfólk, líklegast á Huanan markaðnum í Wuhan í Kína þar sem ýmis lifandi dýr voru til sölu.
Að sögn vísindamannanna styðja gögnin ekki við þá kenningu að veiran hafi sloppið af tilraunastofu Stofnunar veirufræða í Wuhan. „Smit úr dýrum á Huanan markaðnum er eina upprunakenningin sem passar við öll sönnunargögnin,“ segir Dr. Angela Rasmussen, veirufræðingur úr hópnum.
Önnur greinin dregur fram þá mynd að fyrstu smitin í lok árs 2019 hafi öll verið í nálægð við Huanan markaðinn þar sem dýrategundir sem viðkvæmar eru fyrir kórónaveirusmitum hafi verið seldar. Jákvæð veirusýni sem tekin voru á markaðnum hafi fundist á svæðinu þar sem dýrin voru í búrum. Því gefi greiningin til kynna að uppruni faraldursins sé í gegnum sölu á lifandi dýrum í Kína og að Huanan markaðurinn hafi verið þungamiðja hans. Þetta hafi verið sú ályktun sem fyrst var dregin þegar faraldurinn hófst og gögnin styðji nú við. Þá hafi aðrir faraldrar byrjað með sama hætti, þar á meðal SARS kórónaveirufaraldurinn 2002-2003.
Hin greinin byggir á erfðafræðilegri rannsókn á fyrstu smitunum í lok árs 2019 fram til febrúar 2020. Hún sýnir að líklegast voru tvö mismunandi afbrigði veirunnar á sveimi sem smituðust hvort í sínu lagi frá dýrum í menn. Fyrsta smitið hafi átt sér stað í kringum 18. nóvember 2019, en það seinna nokkrum vikum síðar. Því sé ólíklegt að veiran hafi borist í mannfólk fyrir nóvember 2019 og eins og með fyrri kórónaveirur sé Covid-19 faraldurinn líklegast afleiðing nokkurra smita frá dýrum í mannfólk.
Stærstu spurningunni svarað
Dr. Rasmussen segir einstaklega ólíkt að uppruni veirunnar hafi átt sér stað annars staðar. Til að kenningin um leka af tilraunastofu héldi vatni þyrfti sérstaklega ólíkleg atburðarás að hafa átt sér stað. „Starfsmaður 1 sýkist af einu afbrigði á Stofnun veirufræða í Wuhan og fer beint á markaðinn og smitar aðeins fólk þegar hann er kominn á staðinn,“ útskýrir Dr. Rasmussen. „Viku síðar smitast starfsmaður 2 af hinu afbrigðinu á Stofnuninni og fer líka beint á Huanan markaðinn.“
Ekki frá tilraunastofu, ekki úr helli, ekki af tannlæknastofu.
Mun líklegra sé að veiran hafi gengið um meðal dýranna á markaðnum og að tvær manneskjur hafi smitast þar beint frá dýrum. „Mörgum spurningum er enn ósvarað,“ segir Dr. Rasmussen. „Hvaða dýr voru sýkt? Hvaðan komu þau? Eru aðrar kórónaveirur á dreifingu meðal þeirra? Þetta eru spurningar sem skipta máli við að skilja áhættuna af næsta kórónaveirufaraldri. Við sumum fáum við kannski aldrei svör. En við höfum svarað þeirri stærstu hér. Faraldurinn hófst með að minnsta kosti tveimur smitum úr dýrum sem voru til sölu á Huanan markaðnum yfir í menn. Ekki frá tilraunastofu, ekki úr helli, ekki af tannlæknastofu. Þetta er ekki skoðun okkar. Þetta er rannsókn byggð á gögnum sem fór í gegnum stífa ritrýningu.“
Athugasemdir (1)