Ég velti því fyrir mér í Stundarpistli fyrir nokkrum vikum hvers vegna spár Fukuyamas, Blairs og fleiri frá því um aldamótin síðustu að öld alheimsfrjálslyndis og alþjóðavæðingar væri óhjákvæmilega að renna upp – í krafti einhvers konar hegelskrar sögulegar nauðsynjar – hefðu ekki ræst. Ég benti á hversu erfitt er að spá fyrir um framtíð mannkynssögunnar þar eð Ugla Mínervu hæfi sig ekki á flug fyrr en í kvöldrökkrinu. Sumir spámenn hafa þó glópalánið sín megin og Gideon Rachman, sérfræðingur Financial Times um utanríkisstjórnmál, er sýnu lánsamari en aðrir þar sem margir spádómar hans í bók sem kom út fyrir nokkrum vikum í Bretlandi (The Age of the Strongman: How the Cult of the Leader Threatens Democracy Around the World. Útg. Bodley Head, £20) hafa þegar séð dagsins ljós. Bókin var skrifuð fyrir innrás Pútíns í Úkraínu en sá hana að miklu leyti fyrir, sem og ýmsa aðra væntanlega óáran …
Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.
Kristján Kristjánsson
Öld „sterku leiðtoganna“: Hugleiðingar um nýja bók
„Hann er yfirgengilega upptekinn af sjálfum sér, telur sig hafinn yfir lög og reglur, skilgreinir sig sem „mann fólksins“ og kyndir undir þjóðernishyggju, sem var meginundirrótin að Brexit. Bæta mætti því við að Boris er að mestu siðblindur gagnvart sannleikanum og Keynes-sinni í ríkisfjármálum“ segir um Boris Johnsons forsætisráðherra Breta í nýrri bók.
Kjósa
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Mest lesið
1
Grunnrekstur Carbfix hf. kostað rúma fjóra milljarða á tveimur árum
Stjórnarformaður Orkuveitu Reykjavíkur telur misskilnings gæta í umfjöllun um lánalínu til Carbfix. Þá upplýsir hann að Carbfix hf. hafi fengið 12 milljarða lánalínu til þess að standa undir grunnrekstri fyrirtækisins.
2
Ögmundur Jónasson
Að sækjast eftir geislum sólarinnar
Ef þú gengur í átt til sólar er skugginn þér alltaf að baki. Ögmundur Jónasson, fyrrverandi þingmaður og ráðherra, hefur lifað eftir þessari lífsspeki og notið sólar og birtu á lífsleiðinni. Nú eru það barnabörnin sem færa honum sólarbirtu.
3
Hvað er í gangi með DeepSeek?
Nýtt kínverskt gervigreindarlíkan hefur sprottið fram á sjónarsviðið sem samkeppnisaðili við bandarísk stórfyrirtæki – þrátt fyrir útflutningsbann á örgjörvum til Kína og minna fjármagn. En hvað er DeepSeek?
4
Tekið átta ár að ráðast í endurbætur á tröppum: Málið komið til verkefnastjóra
Borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins hefur reynt að fá borgina til þess að samþykkja viðhald á tröppum við Seljaskóla með hléum síðan 2017. Þegar tillagan var lögð fram aftur árið 2023, tók fimmtán mánuði að fá umsögn um málið.
5
Upprunalönd risaeðlanna fundin: Þær voru fyrst ekki annað en murrandi smákvikindi einhver
Ný rannsókn leiðir í ljós margt nýstárlegt um risaeðlurnar kunnu
6
Gunnar Karlsson
Spottið 31. janúar 2025
Mest lesið
-
1Grunnrekstur Carbfix hf. kostað rúma fjóra milljarða á tveimur árum
Stjórnarformaður Orkuveitu Reykjavíkur telur misskilnings gæta í umfjöllun um lánalínu til Carbfix. Þá upplýsir hann að Carbfix hf. hafi fengið 12 milljarða lánalínu til þess að standa undir grunnrekstri fyrirtækisins. -
2
Ögmundur Jónasson
Að sækjast eftir geislum sólarinnar
Ef þú gengur í átt til sólar er skugginn þér alltaf að baki. Ögmundur Jónasson, fyrrverandi þingmaður og ráðherra, hefur lifað eftir þessari lífsspeki og notið sólar og birtu á lífsleiðinni. Nú eru það barnabörnin sem færa honum sólarbirtu. -
3
Hvað er í gangi með DeepSeek?
Nýtt kínverskt gervigreindarlíkan hefur sprottið fram á sjónarsviðið sem samkeppnisaðili við bandarísk stórfyrirtæki – þrátt fyrir útflutningsbann á örgjörvum til Kína og minna fjármagn. En hvað er DeepSeek? -
4
Tekið átta ár að ráðast í endurbætur á tröppum: Málið komið til verkefnastjóra
Borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins hefur reynt að fá borgina til þess að samþykkja viðhald á tröppum við Seljaskóla með hléum síðan 2017. Þegar tillagan var lögð fram aftur árið 2023, tók fimmtán mánuði að fá umsögn um málið. -
5
Upprunalönd risaeðlanna fundin: Þær voru fyrst ekki annað en murrandi smákvikindi einhver
Ný rannsókn leiðir í ljós margt nýstárlegt um risaeðlurnar kunnu -
6
Gunnar Karlsson
Spottið 31. janúar 2025
-
7
Hnífaburður er algjört bull
Mikilvægast af öllu er að vera góður við náungann segir Jóhann Ingvi Hjaltason. Hann biður ungmenni sem finna sig knúin til að ganga með hnífa að staldra við og hugsa sig tvisvar um. -
8
Ógnir og óreiða Trumps
Hvað þýðir valdataka Donalds Trump fyrir Bandaríkin, Ísland og heiminn? Álitsgjafar sammælast um að forsetinn komi betur undirbúinn til starfa en árið 2017 og með sterkara net að baki sér. Sagnfræðingur telur að Trump muni reyna að þenja út valdsvið forsetaembættisins svo honum verði hægara um vik að reka Bandaríkin eins og fjölskyldufyrirtæki. -
9
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
Varnarleysi Íslendinga og menn sem eru truflaðir af valdi
Hvað þýðir það þá fyrir Íslendinga að Bandaríkin ógni nágrannaríki okkar? -
10
Ríkisstjórnin fundar um Grænland: „Umbrotatímar í alþjóðapólitík“
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, utanríkisráðherra segir verstu mögulegu niðurstöðuna fyrir Ísland i Grænlandsmálinu að klemmast á milli Evrópu og Bandaríkjanna. Þá yrðum við ein á báti. Samstarf Bandaríkjanna og Íslands sé gríðarlega þýðingarmikið fyrir Íslendinga og því mikilvægt að vera ekki með digurbarkalega yfirlýsingar um Bandaríkin.
Mest lesið í vikunni
1
Ásgeir greindist með banvænt krabbamein: „Ég ætla samt að halda partí“
Ásgeir H. Ingólfsson fékk nýverið dauðadóm, eins og hann orðar það. Krabbameinið sem hann greindist með er ekki tækt til meðferðar. Ljóðskáldið og blaðamaðurinn býður því til Lífskviðu; mannfagnaðar og listviðburðar á Götu sólarinnar við Kjarnaskóg. Ásgeir frábiður sér orðið æðruleysi í þessu samhengi, því auðvitað sé hann „alveg hundfúll.“
2
Jón Trausti Reynisson
Heimurinn er undir álögum narsissista
Allt er falt og ekkert hefur virði í sjálfu sér þegar narsissískur trumpismi hefur útþenslu.
3
Byggja baðstaði í ósnortinni náttúru
Eigendur Bláa lónsins hafa fjárfest í baðtengdri ferðaþjónustu víðs vegar um landið. Framan af voru byggð upp böð við sjó og vötn en nú er sjónum beint að hálendi Íslands. Nýjar fjárfestingar eru hluti aðgerða eigenda til að dreifa áhættunni við rekstur fyrirtækisins í námunda við Reykjaneselda.
4
Ásgeir H. Ingólfsson er látinn
Ásgeir H. Ingólfsson, skáld og blaðamaður, er látinn. Hann hafði nýverið fengið þær fregnir að hann væri með banvænt krabbamein. Að ósk fjölskyldu hans fer viðburðurinn Lífskviða, sem Ásgeir ætlaði að halda í dag eigi að síður fram.
5
Taka yfir risa á bakstursmarkaði
Ölgerðin hefur keypt Gæðabakstur af dönskum og íslenskum eigendum fyrir 3,5 milljarða króna. Fyrirtækið er sannkallaður risi á brauð- og bakstursmarkaði og selur vörur undir fjölda vörkumerkja.
6
Bláa gullið við hraunjaðarinn: Dreifa áhættunni og sér um leið
Eigendur Bláa lónsins hafa grætt milljarða á að selja ferðamönnum aðgengi að lóninu, sem er í raun affallsvatn af virkjun í Svartsengi. Eftir að eldsumbrot hófust í bakgarði lónsins, sem þó er varið gríðarstórum varnargörðum, hafa stjórnendur leitað leiða til að dreifa áhættu og fjárfest í ferðaþjónustu fjarri hættu á rennandi hrauni. Tugmilljarða hagsmunir eru á áframhaldandi velgengni lónsins en nær allir lífeyrissjóðir landsins hafa fjárfest í því.
Mest lesið í mánuðinum
1
Ásgeir greindist með banvænt krabbamein: „Ég ætla samt að halda partí“
Ásgeir H. Ingólfsson fékk nýverið dauðadóm, eins og hann orðar það. Krabbameinið sem hann greindist með er ekki tækt til meðferðar. Ljóðskáldið og blaðamaðurinn býður því til Lífskviðu; mannfagnaðar og listviðburðar á Götu sólarinnar við Kjarnaskóg. Ásgeir frábiður sér orðið æðruleysi í þessu samhengi, því auðvitað sé hann „alveg hundfúll.“
2
Viðskiptaáætlun Carbfix: Földu áform sín fyrir íbúum
Fyrirætlanir Carbfix eru mun umfangsmeiri en fram hefur komið. Stefnt er að því að dæla niður allt að 4,8 milljónum tonna af koldíoxíði (CO2) og fyrirtækið vonast til þess að velta hátt í þrjú hundruð milljörðum á fullum afköstum. Það er hærri upphæð en stærsta fyrirtæki landsins veltir í dag. Á meðal viðskiptavina er fyrirtæki sem framdi glæp gegn mannkyni og vill dæla niður CO2 á Íslandi.
3
Móðir Kolfinnu Eldeyjar: „Ég segi mína sögu því að samfélagið þarf að vakna“
Ingibjörg Dagný Ingadóttir, móðir Kolfinnu Eldeyjar Sigurðardóttur, opnar sig um andlát dóttur sinnar. Hún segir kerfin hafa brugðist barnsföður sínum, sem hefur verið ákærður fyrir að hafa ráðið dóttur þeirra bana. „Ég vissi strax í hjarta mínu að hann hefði ekki tekið meðvitaða ákvörðun um að gera svona lagað“.
4
Tobba Marinósdóttir
Fengitíminn löngu liðinn
Tobba Marinósdóttir er orðin klár. „Klár í að láta það laskaða dæma sig sjálft.“
5
Sett á lyf sem reyndust hættuleg
Ásta Þórdís Skjalddal gekk í 25 ár á milli lækna þar til hún fékk loks rétta sjúkdómsgreiningu. Aftur og aftur var hún sett á lyf við sjúkdómi sem hún var ekki með. Í tvígang voru lyfin sem hún var á tekin úr sölu því þau voru talin hættuleg heilsu fólks. „Það var enginn sem hlustaði,“ segir Ásta.
6
Jón Trausti Reynisson
Heimurinn er undir álögum narsissista
Allt er falt og ekkert hefur virði í sjálfu sér þegar narsissískur trumpismi hefur útþenslu.
Mest lesið í mánuðinum
-
1
Ásgeir greindist með banvænt krabbamein: „Ég ætla samt að halda partí“
Ásgeir H. Ingólfsson fékk nýverið dauðadóm, eins og hann orðar það. Krabbameinið sem hann greindist með er ekki tækt til meðferðar. Ljóðskáldið og blaðamaðurinn býður því til Lífskviðu; mannfagnaðar og listviðburðar á Götu sólarinnar við Kjarnaskóg. Ásgeir frábiður sér orðið æðruleysi í þessu samhengi, því auðvitað sé hann „alveg hundfúll.“ -
2
Viðskiptaáætlun Carbfix: Földu áform sín fyrir íbúum
Fyrirætlanir Carbfix eru mun umfangsmeiri en fram hefur komið. Stefnt er að því að dæla niður allt að 4,8 milljónum tonna af koldíoxíði (CO2) og fyrirtækið vonast til þess að velta hátt í þrjú hundruð milljörðum á fullum afköstum. Það er hærri upphæð en stærsta fyrirtæki landsins veltir í dag. Á meðal viðskiptavina er fyrirtæki sem framdi glæp gegn mannkyni og vill dæla niður CO2 á Íslandi. -
3
Móðir Kolfinnu Eldeyjar: „Ég segi mína sögu því að samfélagið þarf að vakna“
Ingibjörg Dagný Ingadóttir, móðir Kolfinnu Eldeyjar Sigurðardóttur, opnar sig um andlát dóttur sinnar. Hún segir kerfin hafa brugðist barnsföður sínum, sem hefur verið ákærður fyrir að hafa ráðið dóttur þeirra bana. „Ég vissi strax í hjarta mínu að hann hefði ekki tekið meðvitaða ákvörðun um að gera svona lagað“. -
4
Tobba Marinósdóttir
Fengitíminn löngu liðinn
Tobba Marinósdóttir er orðin klár. „Klár í að láta það laskaða dæma sig sjálft.“ -
5
Sett á lyf sem reyndust hættuleg
Ásta Þórdís Skjalddal gekk í 25 ár á milli lækna þar til hún fékk loks rétta sjúkdómsgreiningu. Aftur og aftur var hún sett á lyf við sjúkdómi sem hún var ekki með. Í tvígang voru lyfin sem hún var á tekin úr sölu því þau voru talin hættuleg heilsu fólks. „Það var enginn sem hlustaði,“ segir Ásta. -
6
Jón Trausti Reynisson
Heimurinn er undir álögum narsissista
Allt er falt og ekkert hefur virði í sjálfu sér þegar narsissískur trumpismi hefur útþenslu. -
7
Grátbað um myndatöku fyrir barnið sem leiddi í ljós heilaæxli
Mánuðum saman þurfti Hrund Ólafsdóttir að grátbiðja lækni um að senda Sigrúnu, dóttur hennar, í myndatöku vegna alvarlegra veikinda sem voru skilgreind sem mígreni. „Barnið bara kvaldist og kvaldist og kvaldist og kvaldist.“ Þegar hún loks fékk ósk sína uppfyllta kom í ljós fimm sentímetra stórt æxli í litla heila Sigrúnar. -
8
Söguleg stund í Danmörku
Þeir Danir sem settust við sjónvarpstækin klukkan sex á gamlársdag sáu strax að eitthvað var breytt. Friðrik konungur kom gangandi inn í móttökuherbergið, settist við borð og hóf lesturinn. Þetta var söguleg stund. Í fyrsta sinn sem nýr konungur ávarpaði dönsku þjóðina í nýársávarpi. -
9
Voðalega gott að vera afi
Með aðstoð Google endaði Muggur Guðmundsson með afastráknum Ólafi Gunnari Helgasyni á Billiardbarnum. Tilgangurinn var að sameinast í nýlegu áhugamáli barnabarnsins. -
10
Sigmundur Davíð ver Musk með hæpnum samanburði
Á meðan að öfgamenn og nýnasistar víða um heim upplifa valdeflingu og viðurkenningu og fagna ankannalegri kveðju Elons Musks spyr fyrrverandi forsætisráðherra Íslands hvort íslenskir fjölmiðlar ætli í alvöru að flytja þá falsfrétt að handahreyfing sem leit út eins og nasistakveðja, frá manni sem veitir öfgafullum sjónarmiðum vængi flesta daga, hafi verið nasistakveðja.
Merkilega samstillt hvernig heimurinn fékk mjög svipaða leiðtoga á þessum tímum. Trudeuo passar líka í þetta.