Þórhildur Sunna Ævarsdóttir, þingmaður Pírata, telur það ljóst af orðum Katrínar Jakobsdóttur forsætisráðherra að ríkisstjórnin hafi ekki rætt mögulega hagsmunaárekstra vegna tengsla ráðherra við stórfyrirtæki sem hafa hagsmuni af fjárhagslegum stuðningi stjórnvalda í tengslum við Covid-19 faraldurinn. Fjölskyldur tveggja ráðherra Sjálfstæðisflokksins eiga hlut í félögum í ferðaþjónustu.

Málið var til umræðu í óundirbúnum fyrirspurnum á Alþingi í gær. Spurði Þórhildur Sunna Katrínu um vinnulag ríkisstjórnarinnar við gerð efnahagslegu aðgerðarpakkanna, hverjir væru ráðgjafar ríkisstjórnarinnar, hvaða greiningar lægju til grundvallar við vinnuna og hvort ríkisstjórnin hafi rætt hagsmunatengsl ráðherra vegna aðgerðarpakkanna.

Á meðal aðgerðanna eru meðal annars hlutabótaleiðin, sem gerir fyrirtækjum kleift að minnka starfshlutfall starfsmanna sinna, sem á móti fá atvinnuleysisbætur. Einnig hefur verið tilkynnt um styrki til fyrirtækja sem orðið hafa fyrir umfangs­miklu tekju­tapi sem fela í sér stuðn­ing úr rík­is­sjóði vegna greiðslu hluta launa­kostn­aðar á upp­sagn­ar­fresti.

„Hefur það komið til tals að mögulega séu ráðherrar á, jah, að minnsta kosti gráu svæði“

„Hefur ríkisstjórnin rætt um einhver hagsmunatengsl innan sinna raða?“ spurði Þórhildur Sunna. „Hefur það komið til tals að mögulega séu ráðherrar á, jah, að minnsta kosti gráu svæði þegar kemur að hæfi sínu í að gera þessar aðgerðir vegna tengsla við fyrirtæki sem að aðgerðir ríkisstjórnarinnar hafa veruleg áhrif á?“

Ráðherrar tengjast Kynnisferðum og Bláa lóninu

Nefndi Þórhildur Sunna engin dæmi um þá ráðherra sem hafa tengsl við fyrirtæki. Líklega vísar hún þó til fyrirtækja í ferðaþjónustu sem tengjast fjölskyldum tveggja ráðherra Sjálfstæðisflokksins.

Ferðaþjónustufyrirtækið Kynnisferðir, sem sinnir meðal annars rútuferðum til og frá Keflavíkurflugvelli, er 65 prósent í eigu félagsins Alfa hf. Eigendur þess eru fjölskylda Bjarna Benediktssonar, fjármála- og efnahagsráðherra, sem  oft er kölluð Engeyjarættin. Stærstu hluthafar eru Benedikt Sveinsson, faðir Bjarna, Guðríður Jónsdóttir, móðir Bjarna, Jón Benediktsson, bróðir Bjarna, Einar Sveinsson, föðurbróðir Bjarna, og börn Einars.

Kynnisferðir sögðu upp 40 prósent starfsmanna sinna í lok apríl, 150 manns í heildina. Í viðtali við Mbl.is sagðist Björn Ragnarsson, framkvæmdastjóri fyrirtækisins, vera ánægður með þær aðgerðir stjórn­valda sem fela meðal ann­ars í sér að fyr­ir­tæki sem orðið hafa fyr­ir að lág­marki 75% tekju­falli og sjá fram á áfram­hald­andi tekju­fall að minnsta kosti út þetta ár geta sótt um stuðning úr rík­is­sjóði vegna greiðslu hluta launa­kostnaðar á upp­sagn­ar­fresti.

Félag athafnakonunnar Ágústu Johnson, eiginkonu Guðlaugs Þórs Þórðarsonar utanríkisráðherra, á 2,4 prósenta hlut í Bláa lóninu í gegnum félagið Bogmanninn ehf. Arðgreiðslur frá Bláa lóninu til Bogmannsins námu samtals 329 milljónum króna á árunum 2012 til 2019 og var hagnaður Bogmannsins tæplega 530 milljónir króna.

Bláa lónið er eitt af þeim fyrirtækjum sem hvað fyrst tilkynnti að það ætlaði að nýta sér svokallaða hlutabótaleið ríkisstjórnarinnar nú í mars. Bláa lónið  sparar sér að minnsta kosti um 200 milljónir króna á mánuði í launakostnað til 400 starfsmanna með því að nýta sér þetta tímabundna úrræði í stað þess að segja starfsmönnum sínum upp eða ganga á eigið fé sitt.

Guðlaugur Þór var einn af 40 þingmönnum sem einróma samþykktu lagafrumvarpið þar sem ákvæðið um hlutabótaleiðina kemur fram þann 20. mars síðastliðinn.

Svaraði ekki hvort málið hefði verið rætt

Katrín svaraði því ekki beint hvort málið hefði verið rætt innan ríkisstjórnarinnar. „Háttvirtur þingmaður spyr hér um hagsmuni ráðherra og auðvitað geta ráðherrar sagt sig frá málum ef þau varða þeirra persónulegu hagsmuni. Um það eru dæmi. Það hefur ekki gerst í tengslum við þessar aðgerðir,“ sagði hún.

„Katrín svaraði ekki spurningunni beint en milli línanna má lesa að þetta hafi ekkert verið rætt“

Þórhildur Sunna segir svar Katrínar gefa til kynna að málið hafi ekki verið rætt. „Ég spurði forsætisráðherra hvort að ríkisstjórnin hafi rætt mögulega hagsmunaárekstra vegna tengsla sumra ráðherra við stórfyrirtæki sem eiga mikið undir aðgerðum stjórnvalda þessa dagana,“ skrifaði hún á Facebook í dag. „Katrín svaraði ekki spurningunni beint en milli línanna má lesa að þetta hafi ekkert verið rætt.“