Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 5 árum.

Samherjaskjölin og mynstur spillingarmála í Afríku

Jóhannes Stefánsson, uppljóstrari í Samherjamálinu, er kominn í hóp margra annarra uppljóstrara sem hafa komið upp um spillingu og glæpi í álfunni. Ríkisstjórnin á Íslandi vinnur nú að því að setja lög sem miða að því að vernda uppljóstrara eins og Jóhannes gegn mögulegum hefndaraðgerðum.

31. janúar 2020 · 07:00

Ingi Freyr Vilhjálmsson

ritstjorn@heimildin.is

Uppljóstrarinn í mútumáli Samherja í Namibíu, Jóhannes Stefánsson, er einn af mörgum uppljóstrurum í löndum Afríku sem leitað hefur eftir aðstoð sérstakra samtaka uppljóstrara í Afríku, PPLAAF. Samtökin veita Jóhannesi nú lögfræðilega aðstoð, rétt eins og fleiri samtök gera einnig, meðal annars Wikileaks.

Samtökin PPLAAF voru stofnuð árið 2017 og er tilgangur þeirra að veita uppljóstrurum sem stíga fram og greina frá spillingu eða lögbrotum í rekstri ríkja eða fyrirtækja í Afríkuríkjum stuðning og aðstoð í kjölfar þess. Samtökin hafa hjálpað mögum uppljóstrurum í Afríku á síðustu árum, meðal annars einum þeim allra þekktasta, John Githongo, sem kom upp um spillingarmál í Kenía fyrir 15 árum.

Staða uppljóstrara í heiminum hefur verið mikið til umræðu í fjölmiðlum síðastliðinn áratug í kjölfarið á þekktum lekum frá uppljóstrurum, eins og Chelsea Manning, fyrrverandi hermanni í Bandaríkjunum sem lak afhjúpandi gögnum, meðal annars myndbandi af þyrluárás Bandaríkjahers á óbreytta borgara í Írak, til …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Samherjaskjölin

FréttirSamherjaskjölin

Vonast til að rannsókn á Samherjamáli ljúki í sumar

Rannsókn héraðssaksóknara er á lokametrunum og ætti að klárast að óbreyttu á sumarmánuðum.

FréttirSamherjaskjölin

„Tími á að íslensk stjórnvöld axli siðferðislega ábyrgð á Samherja“

Leiðtogi namibísku stjónarandstöðunnar segir landa sína undrast þögn íslenskra stjórnvalda um þá staðreynd að stærsta spillingarmál í sögu Namibíu hafi orðið til fyrir tilstilli íslensks fyrirtækis. Spyr hvort hundrað milljóna styrkur Orkusjóðs sé ríkisstyrkt spilling og sendir forsætisráðherra opið bréf og óskar liðsinnis hennar við að fá Samherja til að greiða bætur og svara til saka.

RannsóknirSamherjaskjölin

Samherji sakaður um stórfelld skattalaga- og gjaldeyrisbrot í Namibíu og framsalskrafa væntanleg

Ríkissaksóknari Namibíu er enn ákveðinn í því að óska eftir framsali þriggja stjórnenda Samherjafélaga í Namibíu og segir brot á skatta- og gjaldeyrislögum muni mögulega bætast við sakarefnin á hendur þeim. Stórfelld skattalagabrot Samherjafélaga sögð til rannsóknar. Samherjamaður segir íslensk yfirvöld þegar hafa neitað að framselja sig.

FréttirSamherjaskjölin

Íslandsvinkona svo gott sem orðin forseti Namibíu

Netumbo Nandi-Ndaitwah, utanríkisráðherra Namibíu, sem kom hingað til lands í júní og ræddi Samherjamálið við íslenska ráðherra og aðstoðarmann eins þeirra, er nú svo gott sem búin að tryggja sér forsetaembættið í Namibíu. Hún var í morgun kjörin arftaki formanns flokksins, sitjandi forseta sem hyggst setjast í helgan stein. Flokkurinn nýtur slíks yfirburðarfylgis að innanflokkskosningin er sögð raunverulegt forsetakjör.

ViðtalSamherjaskjölin

„Þetta eru glæpamenn og hegða sér eftir því“

Jóhannes Stefánsson, uppljóstrari í Samherjamálinu, er sáttur við gang rannsóknarinnar hér á landi og segir að fátt geti komið í veg fyrir að málið endi með dómi. Hann gagnrýnir þó aðgerðarleysi yfirvalda við því þegar Samherjamenn hafa áreitt, njósnað um eða reynt að hræða hann frá því að bera vitni. Fátt í viðbrögðum Samherjafólks hafi þó komið honum á óvart, enda fái þau að ganga mun lengra en öðrum liðist.

FréttirSamherjaskjölin

Færeyskur ráðherra krafinn svara um Samherjarannsókn

Högni Hoydal, formaður Þjóðveldisflokksins færeyska, hefur í færeyska þinginu óskað eftir svörum við því hvað líði rannsókn lögreglu á meintum skattalagabrotum Samherja í Færeyjum. Samherji endurgreiddi 340 milljónir króna til færeyska Skattsins, sem vísaði málinu til lögreglu. Síðan hefur lítið af því frést.

Mest lesið

Úttekt

Verðmætasta starfsfólk Íslands: Tugmilljónatekjur íslenskra forstjóra

Launahæsti forstjórinn í íslensku Kauphöllinni stýrir fyrirtæki sem hefur tapað tugum milljarða frá stofnun. Hann ber höfuð og herðar yfir aðra forstjóra þegar kemur að tekjum en alla jafna njóta þeir kjara sem eru á við tíföld meðallaun á íslenskum vinnumarkaði.

Fréttir

Áslaug Arna fær aftur laun þrátt fyrir að vera í leyfi

Þrátt fyrir að vera í New York í námi mun Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir fá greitt þingfararkaup þegar Alþingi er slitið og fram til 9. september ef varaþingmaður hennar tekur þá við eins og stendur til.

Pistill

Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir

Að leita sér hjálpar

Leikarinn Elliot Page birti mynd af sér og kærustunni sinni á regnbogagötunni á Skólavörðustíg og kommentakerfið fylltist af niðrandi athugasemdum. Ákall til leikarans um að leita sér hjálpar er áhugavert, því það er einmitt það sem trans fólk gerir.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Börn vafin í bómull

Bókaáhuginn blómstraði þar sem börnin börðust til síðasta manns í „bókabardaganum“.

NærmyndRóbert Wessman, Alvogen og Alvotech

Brokkgengur ferill launahæsta forstjórans

Viðsnúningur hefur orðið á rekstri Alvotech sem Róbert Wessman stýrir. Mikið hefur verið lagt í ímyndarsköpun á „vörumerkinu Róbert Wessman“ á tíma tapreksturs, illdeilna við Björgólf Thor og ásakana kollega og starfsfólks Alvotech vegna hegðunar Róberts.

Fréttir

Sósíalistar vilja skýr svör frá Sönnu

Sanna Magdalena Mörtudóttir hugsar stöðu sína og segir Sósíalistaflokkinn klofinn eftir að ný stjórn kærði flokksmenn til lögreglu fyrir umboðssvik. Stjórnarmaður Sósíalista segir Sönnu þurfa að fara að skýra afstöðu sína sem fyrst.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Úttekt

Verðmætasta starfsfólk Íslands: Tugmilljónatekjur íslenskra forstjóra

Viðtal

Hann var búinn að öskra á hjálp

Hjalti Snær Árnason hvarf laugardaginn 22. mars. Foreldrar hans lásu fyrst um það í fréttum að hans væri leitað í sjónum, fyrir það héldu þau að hann væri bara í göngutúr. En hann hafði liðið sálarkvalir, það vissu þau. Móðir Hjalta, Gerður Ósk Hjaltadóttir, lýsir því hvernig einhverfur sonur hennar gekk á veggi allt sitt líf, og hvernig hann veiktist svo mikið andlega að þau voru byrjuð að syrgja hann löngu áður en hann var dáinn.

Fréttir

Áslaug Arna fær aftur laun þrátt fyrir að vera í leyfi

Fréttir

Magnús Þór er látinn

Magnús Þór Hafsteinsson, fyrrverandi þingmaður og sjómaður, lést eftir að bátur hans sökk út af Patreksfirði í gær.

Fréttir

Fundarmanni vikið af hitafundi Vorstjörnunnar eftir að hafa verið ásakaður um ofbeldi

Miklum hitafundi Vorstjörnunnar lauk á sjöunda tímanum í kvöld. Gunnar Smári Egilsson treysti ítök sín í stjórn félagsins og óvíst er hvort Sósíalistar geti verið áfram í félagshúsnæði sínu.

Fréttir

Rannsókn á Samherjamálinu lokið

Fimm ára rannsókn héraðssaksóknara á Samherja er lokið. Níu Íslendingar eru með réttarstöðu sakbornings.

Mest lesið í mánuðinum

Aðsent

Indriði Þorláksson

Kvótaskerðing, þjóðartekjur, veiðigjöld og hafið

Ekkert tilefni er því til endurmats á þeirri tillögu sem sjávarútvegsráðherra hefur lagt fram um hækkun á veiðigjaldi. Enn vantar mikið á til að hlutur almennings í tekjum af eigin auðlind sé kominn í eðlilegt horf.

Fréttir

Ósammála um hvernig bregðast eigi við mótmælum gegn innflytjendum

Álitsgjafa á vinstri væng stjórnmálanna greinir á um hvort nálgast eigi meinta rasista með skilningi, háði, ofbeldi eða þögninni. „Ég hef nú svo sem reynt eitt og annað en veit ekkert hvort það virkar,“ segir háskólakennari um samtöl sín við fólk andvígt innflytjendum.

Fréttir

Forsprakki útifundar játaði fjárdrátt á leikskólanum Klettaborg

Sigfús Aðalsteinsson, stofnandi hópsins Ísland - þvert á flokka, sem stendur fyrir útifundum um hælisleitendur, játaði á sig fjárdrátt frá leikskólanum Klettaborg þegar hann var forstöðumaður þar. Hann vill ekki dæma hvort brot af því tagi séu nógu alvarleg til að innflytjendur sem gerðust sekir um þau ætti að senda úr landi.

Úttekt

Verðmætasta starfsfólk Íslands: Tugmilljónatekjur íslenskra forstjóra

Viðtal

Hann var búinn að öskra á hjálp

Fréttir

Brutu gegn siðareglum í máli Ásthildar Lóu

RÚV og Sunna Karen Sigurþórsdóttir brutu gegn Ásthildi Lóu Þórsdóttur ráðherra í umfjöllun um son hennar og samskipti við barnsföður. Siðanefnd Blaðamannafélagsins vísaði hins vegar frá öllum kröfum ráðherra nema einni.