Hvernig getur maðurinn komið sér niður á jörðina eftir að hafa svifið í skýjunum of lengi og mengað andrúmsloftið og eigin huga? Mannkynið þarf nauðsynlega að einbeita sér af öllum krafti að bjarga því sem bjargað verður. Hér er fjallað um djúpa virðingu gagnvart jörðinni og skuldbindingu gagnvart náttúrunni sem engu gleymir og allt geymir, og jafnvel óttann við dauðann. 

Verkefnið er að umgangast jörðina af virðingu, umhyggju og varfærni og vinna bug á græðgi og yfirgangi sem kalla á sóun og eyðileggingu sem raska lífsskilyrðum og náttúruundrum. Eða hvenær hættum við að undrast yfir mikilfengleika lífsins?

Jörðin gaf og maðurinn tók

Það er til nóg af guðum til að velja sér til fulltingis en það er engin önnur Jörð. Það er bláköld staðreynd – sem virðist stundum gleymast. Mörgum himnaguðum hefur verið hampað og fólk fórnað lífi í dýrkun sinni á þeim en heimkynni fólks eru aðeins ein. Geimfarið Voyager 1 tók mynd af heimkynnum okkar árið 1990. Þar birtist jörðin sem angarsmár fölblár depill í risavöxnum alheimi. Það er allt of sumt – en getum við lært að virða og elska þennan ljósdepil? 

Þrátt fyrir töluvert vel skráða tilveru okkar á jörðinni höfum við greinilega ekki enn lært að unna heimkynnum okkar af takmarkalausri væntumþykju og skuldbindingu. Maðurinn hefur nú hrint af stað nýrri útrýmingarlotu á jörðinni sem bitnar harkalega á öllu lífi í lofti, láði og legi. Kærleikurinn hefur streymt út fyrir gufuhvolfið inn í aðrar víddir. 

Markvissar og samstilltar aðgerðir um víða veröld sem setja hagsmuni og heilsu jarðar í forgang næstu 12–20 ár gætu mögulega komið í veg fyrir hamfarir eyðileggingarinnar. Það er örugglega langbest að hefja meiri háttar breytingar og byltingu í lífsháttum umsvifalaust. Það er of seint að iðrast eftir dauðann, þar er hvorki drykkjarvatn eða heilsufæði.

Það er best að halda sig við jörðina – þar eru auðlindirnar. Það eru engir fjársjóðir sem bíða mannsins annars staðar. Ekkert sem hann getur lagt eign sína á.

Hold er mold hverju sem það klæðist

Óttinn við dauðann er áhrifamikill í mannshuganum. Óttinn hefur margar birtingarmyndir og felst meðal annars í tilhugsuninni um að þurrkast út, kveljast, lúta refsingu og vera vanvirtur – allt eftir lífsskoðun hvers samfélags. Margs konar mannleg kerfi og útfærslur hafa verið settar fram til að takast á við þennan ótta um endalokin. 

Gallinn við mörg trúarbrögð er að maðurinn er ævinlega látinn svara guði fyrir gjörðir sínar sem á að geta fyrirgefið hvers konar misgjörðir. En hver kveður í raun upp dóminn? Skrifar hver og einn sinn eigin dóm með verkum sínum? Hver kynslóð? Er það himnafaðirinn, forseti hæstaréttar eða er það ef till vill plánetan Jörð? 

Hver kveður í raun upp dóminn?

Jarðsagan er bók lífsins. Þar eru minjar, leifar og verksummerki um hvert tímabil og það sem hefur lifað og hrærst á jörðinni, um hverja tegund, um ris og fall. Maðurinn getur aldrei verið meira en ein af þeim tegundum sem fram hafa komið í sögu lífsins á jörðinni. En brotaskráin er ekki aðeins gagnvart náunganum og eigin tegund, heldur birtist hún of oft í skeytingarleysi gagnvart öðrum lífverum, stórum og smáum og náttúrunni: hrikafegurð hennar og undrum. Öllu sem við erum skuldbundin. 

Djúp virðing gagnvart lífi og dauða

Manneskjan hefur raskað lífinu á jörðinni freklega með athöfnum sínum. Mannveran stendur frammi fyrir móður jörð alla daga, þar er athvarfið og gagnvart henni þarf að svara að lokum. Dómurinn verður hvorki réttlátur né ranglátur heldur óhjákvæmilegur. Þá dugar engin kænska, mælskulist eða bænir. 

Dómurinn verður hvorki réttlátur né ranglátur heldur óhjákvæmilegur.

Vilji manneskjan lengja líf sitt þá er ekki um að ræða líf einstaklinga heldur líf tegundarinnar. Vilji hún það þá þarf hún að breyta lífsstíl sínum til betri vegar, bæta hegðun gagnvart öllu og öllum og temja sér umhyggju og lotningu.

Óttinn við dauðann lifir eflaust áfram í hjartanu, óttinn við endinn og dóminn. Óttinn hverfur ekki við loforð um eitthvað annað heldur með því að líta á allt fólk sem systkin, allar verur sem förunauta og að sýna samkennd í stað yfirgangs gagnvart heimkynnum okkar (Laozi). Djúp virðing gagnvart lífi og dauða leyfir óttanum ekki að læðast um hugann.

Jörð gefur arð eftir lífsháttum. Ferli jarðar felst í því að lifa og hrærast án þessa að útrýma. Ef við fylgjum því ferli þá verður það góður vitnisburður um okkur sem ein af þeim verum sem lífið á jörðinni hefur alið af sér. 

Vitnisburðurinn yrði grafinn í jörð þar sem hann á heima og einhver myndi ef til vill hugsa hlýlega til okkar.