Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 5 árum.

Sýslumaður hélt að sáttameðferð væri undanþegin stjórnsýslulögum

Sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu var í lögvillu um gildissvið stjórnsýslulaga og lagaramma sáttameðferðar. Ráðuneytið greip inn í eftir ábendingu frá umboðsmanni Alþingis.

16. júlí 2019 · 08:00

Jóhann Páll Jóhannsson

ritstjorn@heimildin.is

Sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu stóð ranglega í þeirri trú um árabil að embættið væri óbundið af stjórnsýslulögum við framkvæmd sáttameðferðar. Óljóst er hvaða áhrif þetta hafði á málsmeðferð hjá embættinu, verklag sáttamanna og stöðu þeirra foreldra sem boðaðir voru á sáttafundi hjá sýslumanni.

Árið 2012 var fest í lög að foreldrar væru skyldugir samkvæmt barnalögum til að leita sátta áður en krafist væri úrskurðar eða höfðuð mál um forsjá, lögheimili, umgengni, dagsektir eða aðför. Þannig er sáttameðferðin lögbundið ferli þar sem sýslumaður gegnir alla jafna lykilhlutverki. Í sömu lögum, 71. gr., kemur skýrt fram að „að því leyti sem ekki er kveðið á um annað í lögum þessum fer um meðferð máls samkvæmt stjórnsýslulögum“.

Kvartað til umboðsmanns

Stundin greindi frá því síðasta sumar að þrátt fyrir ofangreind lagafyrirmæli teldi sýslumaður sig ekki þurfa að fylgja stjórnsýslulögum né upplýsingalögum við framkvæmd sáttameðferðar. Embættið lét í ljós þá afstöðu þegar kona kvartaði til umboðsmanns Alþingis yfir því að embættið hefði synjað henni um afrit af tölvupóstum sem fóru á milli sáttamanns og barnsföður hennar.

Umboðsmaður óskaði eftir upplýsingum um lagagrundvöll synjunarinnar. Í svari sýslumanns kom fram að embættið teldi að „sáttameðferð samkvæmt framangreindu lagaákvæði falli hvorki undir stjórnsýslulög nr. 37/1993 né upplýsingalög nr. 140/2012 og því verði ákvæðum þessara laga ekki beitt um aðgang að gögnum í því tilviki sem kvörtunin lýtur að“. Í kjölfarið kallaði umboðsmaður eftir afstöðu dómsmálaráðuneytisins og spurði hvort ráðuneytið hygðist „grípa til einhverra viðbragða gagnvart sýslumanni“.

Ráðuneytið leiðréttir sýslumann

Stundin hefur nú undir höndum úrskurð sem dómsmálaráðuneytið kvað upp í málinu síðasta haust. Þar staðfestir ráðuneytið að sýslumaður hafi verið í lögvillu um gildissvið stjórnsýslulaga og lagaramma sáttameðferðar.

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Stjórnsýsla

FréttirStjórnsýsla

Umboðsmaður taldi forræðið liggja hjá stjórnvaldinu en ekki ríkislögmanni

Ákvörðunarvald um hvort bótaskylda sé viðurkennd liggur hjá því stjórnvaldi sem bótakröfu er beint að og stjórnvöld hafa forræði á kröfugerð, röksemdum og ágreiningsatriðum þegar mál fara fyrir dómstóla. Þetta er afstaða umboðsmanns Alþingis samkvæmt ábendingabréfi sem hann sendi heilbrigðisráðherra árið 2014, en forsætisráðuneytið gaf út yfirlýsingu á föstudag þar sem fram kom að ríkislögmaður hefði „almennt forræði á kröfugerð og framsetningu hennar“.

FréttirStjórnsýsla

Framkvæmd upplýsingalaga óviðunandi og lakari en í nágrannalöndunum

Umboðsmaður Alþingis segir þörf á hugarfarsbreytingu og aukinni þekkingu innan stjórnsýslunnar þegar kemur að beitingu reglna um aðgang almennings að upplýsingum.

Fréttir

Dagsektarúrskurður bendi til „vanvirðandi háttsemi“ móður gegn barni

Dómsmálaráðuneytið telur að sýslumaður hafi farið rétt að þegar hann sendi barnaverndarnefnd tilkynningu um ofbeldi eða vanvirðandi meðferð móður á barni vegna dagsektarúrskurðar.

Fréttir

Atvinnurekendur vilja lengja biðtíma fjölmiðla eftir upplýsingum

Samtök atvinnulífsins stinga upp á því að frestur stjórnvalda til að afgreiða upplýsingabeiðnir verði tvöfalt lengri en hann er samkvæmt núgildandi lögum. Þannig fái stjórnvöld aukið svigrúm til að rannsaka mál og taka tillit til einkaaðila sem hafa hag af því að upplýsingar fari leynt.

FréttirStjórnsýsla

Bjarni hissa á vangaveltum Björns: „Vantar bara að menn segist hafa rökstuddan grun“

Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, var kjörinn varaformaður bankaráðs Asíska innviðafjárfestingarbankans á ársfundi bankans í Lúxemborg um helgina. Hann furðar sig á vangaveltum þingmanns Pírata um hvort seta í bankaráðinu samræmist siðareglum ráðherra.

FréttirStjórnsýsla

Samtök atvinnulífsins: Ísland laust við spillingu eins og þá sem tíðkast erlendis

Heildarsamtök íslenskra atvinnurekenda mótmæla því að settar verði reglur til að draga úr flakki milli stjórnsýslustarfa og sérhagsmunagæslu. „Hér á landi tíðkast það ekki að spilling birtist í því að sterkir sérhagsmunaaðilar nái tangarhaldi á stjórnvöldum og hafi áhrif á þau með viðbrögðum sínum við einstökum ákvörðunum, líkt og talað var um í úttektarskýrslu GRECO.“

Mest lesið

Úttekt

Gjaldheimtufyrirtæki herja á ferðamenn

Gjaldtaka á bílastæðum á ferðamannastöðum á Íslandi hefur aukist hratt. Sumir ferðamenn hafa sagt að þeir hafi þurft að borga samtals um 40 þúsund krónur í bílastæðagjöld á ferðalagi sínu í kringum landið. Eigandi umsvifamesta gjaldheimtufyrirtækisins á landsbyggðinni skilur að fólki sé brugðið.

Fréttir

Gunnar Smári úti í kuldanum

Niðurstöður síðustu alþingiskosninga voru Sósíalistaflokki Íslands gríðarleg vonbrigði og kallað var eftir uppgjöri. Hallarbylting varð á aðalfundi flokksins þar sem fulltrúar ósáttrar grasrótar náðu völdum. Eftir stendur að forseti borgarstjórnar Reykjavíkur og flokkur hennar ganga ekki í takt.

Fréttir

Siðferðisspurningar vakna vegna uppbyggingar Andra og Birgis

Fjárfestar sem eru sakaðir um að hafa milligöngu um iðnaðarnjósnir fyrir milljarðamæringinn Björgólf Thor Björgólfsson vilja reisa þéttbýlt hverfi í um tveggja kílómetra fjarlægð frá vatnsverndarsvæði höfuðborgarsvæðisins. Svo virðist sem engin krafa sé uppi um siðferði fjárfesta þegar kemur að Kópavogsbæ.

Leiðari

Erla Hlynsdóttir

Íslendingar „mættu brosa oftar“

Þar sem hópur ferðamanna skiptist á ráðum er mælt með því að fara í Bónus og fá útrunnar samlokur á 99 krónur íslenskar. Eitt misheppnaðasta markaðsátak síðari tíma var þegar Íslendingar voru hvattir til að vera góðir gestgjafar og upplifa sumir ferðamenn Íslendinga sem dónalega, óhjálpsama og fégráðuga.

Pistill

Indriði Þorláksson

Véfrétt í viðtengingarhætti

Efa sé og efa mundi / átján rófur á einum hundi Efa mundi og efa sé / átján dindlar á einu fé

Spottið

Gunnar Karlsson

Spottið 30. maí

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Fólkið í borginni

Hefur ekki hitt manninn sinn í þrjú ár

Úkraínsk kona flúði til Íslands árið 2022 með fimm ára gömlum syni sínum og hefur ekki hitt eiginmann sinn síðan þá. Hún vonar að Íslendingar haldi áfram að vera kærleiksríkir og hjálpsamir.

Úttekt

Gjaldheimtufyrirtæki herja á ferðamenn

Fréttir

Segir Útlendingastofnun ætla að senda Oscar úr landi eftir helgi

Íslenskur fósturfaðir Oscars Andres Florez Bocanegra, 17 ára drengs frá Kólumbíu sem hefur verið synjað um alþjóðlega vernd á Íslandi, segir að Útlendingastofnun ætli sér að koma Oscari úr landi eftir helgi.

Fréttir

Gunnar Smári úti í kuldanum

Fréttir

Siðferðisspurningar vakna vegna uppbyggingar Andra og Birgis

Fréttir

Fólki sparkað úr landi fyrir að verja stjórnarskrána

Bandaríkjastjórn bannaði Harvard-háskóla að taka við erlendum nemendum síðastliðinn fimmtudag með nýrri tilskipun en Harvard hefur kært ákvörðunina og segir hana skýrt brot gegn fyrsta viðauka stjórnarskrárinnar um tjáningarfrelsi. Bráðabirgðalögbann hefur verið sett á tilskipunina. „Hægt og rólega erum við að sjá fall Bandaríkjanna," segir Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir, sem er að útskrifast úr háskólanum.

Mest lesið í mánuðinum

English

Climeworks’ capture fails to cover its own emissions

The carbon capture company Climeworks only captures a fraction of the CO2 it promises its machines can capture. The company is failing to carbon offset the emissions resulting from its operations – which have grown rapidly in recent years.

Rannsóknir

Föngun Climeworks stendur ekki undir eigin losun

Climeworks fangar aðeins brot af því CO2 sem það lofar að vélar þess geti fangað. Fyrirtækið nær ekki að kolefnisjafna þá losun sem stafar af umsvifum þess – sem hefur vaxið hratt síðustu ár.

ViðtalHlaupablaðið 2025

Níu lykilatriði um hreyfingu að læknisráði

Kristín Sigurðardóttir læknir veitir forvitnilega innsýn í afgerandi áhrif hreyfingar á líkama okkar og heila. Hún varar við „náttúruleysi“ og að fólk rjúfi tengslin við sig sjálft eða náttúruna.

Pistill

Sif Sigmarsdóttir

Daður við aðalinn

Ástæða þess að Sjálfstæðisflokkurinn er fastur í hjólfari fylgislægðar er sú að hann fellur alltaf aftur á sama prófinu.

Fréttir

Lárus Björn Svavarsson er fallinn frá

Lárus Björn, þekktur sem Lalli Johns, ólst upp við fátækt og var fluttur nauðugur á Breiðavík, þar sem hann var beittur ofbeldi sem barn. Hann glímdi við fíknisjúkdóm en náði síðan yfirhöndinni og lifði allsgáður í mörg ár.

Fréttir

Margeir fær milljónir í bætur – Hafði áreitt samstarfskonu hjá lögreglunni

Íslenska ríkið þarf að greiða Margeiri Sveinssyni aðstoðaryfirlögregluþjóni miskabætur fyrir að hafa færður til í starfi eftir að samstarfskona hans sakaði hann um ofbeldi og áreitni. Lögreglustjóri tilkynnti héraðssaksóknara um hugsanlega refsiverða háttsemi Margeirs en málinu var vísað frá.