Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

Pyntaður með lútuleik

Í til­efni af morð­inu á Jamal Khashoggi seg­ir Ill­ugi Jök­uls­son frá upp­hafi Sádi-Ar­ab­íu og hvernig trú­in og ver­ald­legt vald héld­ust þar í hend­ur frá upp­hafi.

Pyntaður með lútuleik
Abdulaziz bin Sád lést 1953, 78 ára gamall Þá var orðið ljóst að gífurlegar olíulindir leyndust í ríki hans, flestar upp af ströndum Persaflóans. Vestræn ríki, ekki síst Bandaríkin, vildu tryggja sér aðgang að olíunni og studdu því af alefli ríkið sem kóngur hafði af mikilli hógværð nefnt eftir sjálfum sér. Þau létu sig því einu gilda þótt ríkið væri í viðjum afturhaldssamrar trúar Wahhabíta. Abdulaziz eignaðist 100 börn, þar af 45 syni, og komust 36 þeirra til fullorðinsára. Mynd: Wikipedia

Arabíuskaginn er í rauninni nærri samfelld eyðimörk, nema strandlengjan og sums staðar töluverð svæði upp af henni. Vinjar þar sem vatn sprettur upp eru á stöku stað, nógu víða til að viðhalda byggð á skaganum, ekki bara á strandsvæðunum, heldur líka inni í eyðimörkinni – þar óx úr sandöldunum varla stingandi strá svo séð yrði, en hins vegar harðgert fólk sem þurfti að þola mikinn hita á daginn, mikinn kulda á nóttunni, sandstorma þar sem smágerður sandurinn smaug alls staðar þótt fólk reyndi að hafa slæður fyrir andliti, og fólk þoldi hungur og vatnsleysi, þegar svo bar undir – fólk þolir ýmislegt, eins og við vitum – svo eru alltaf einhverjir töfrar við lífið alls staðar, en enginn lifði í vellystingum praktuglega í sandöldunum, fólk hafði í sig og á þegar best lét, eyðimerkurlubbar sögðu þeir sem bjuggu betur annars staðar, frumstætt sveitafólk týnt í öllum þessum sandi. 

Ófrjósamar sandöldur

Skaginn var alltaf afskekktur og úr leið, þegar menningarríki tóku að spretta upp fyrir norðan, í Mið-Austurlöndum, Persíu, Mesópótamíu eða Írak, Sýrlandi og Egiftalandi, svo fóru Rómverjar líka að gera sig gildandi þar um slóðir, fyrst hið eiginlega Rómaveldi og síðan framhald þess sem við köllum nú Býsans-ríkið.

Þarna var grillað og grætt, glímt og grafið, í langan tíma en suður á Arabíuskaga gerðist harla fátt sem komst í frásögur utan skagans: Ófrjósamar sandöldurnar kveiktu ekki girnd í augum innrásarherja og svæðið var látið í friði. Í byrjun sjöundu aldar breyttist það, verslunarleiðum hafði nýlega verið komið yfir eyðimörkina til að sneiða hjá stríðssvæðum Rómarmanna og Persa sem einlægt voru að berjast um Sýrland hið gamla; með kaupmönnum kom aukinn þróttur í mannlífið á skaganum, soldill peningur, dálítið af nýjum hugmyndum og stríðsmönnum eyðimerkurinnar svall móður þegar þeir uppgötvuðu að þeir höfðu í fullu tré við hvern sem var, þar sem þeir gættu kaupmannalestanna á sínum arabísku fákum, nú, eða rændu þær sömu lestir. 

Þeir uppgötvuðu að þeir höfðu í fullu tré við hvern sem var

Kaupmaður gerist spámaður

Á skaganum höfðu alltaf verið þó nokkrir ættbálkar sem elduðu yfirleitt grátt silfur um þau stopulu gæði sem þarna var að finna, en nú gerðist það að þeir sameinuðust og einhvern veginn kviknaði sú hugmynd að fara í herferð norður, reyna sig gegn Býsans og Persíu sem eina ferðina enn voru í blóði drifnu stríði og hér um bil að ganga hvort af öðru dauðu.

Hin klassíska söguskoðun hermir að það hafi verið kaupmaður á vesturhluta Arabíuskagans sem kom fram á sjónarsviðið sem spámaður guðs, eða Allah, og eftir að hafa komið fótum undir nýja trú í borgunum Mekka og Medína, hafi spámaðurinn Múhameð að vísu dáið en arftakar hans, kalífarnir svonefndu, hafi innblásnir af honum og trúnni hafið herferðina í norður, út af skaganum. 

Komið að Aröbum?

Það má líka vera að það hafi einfaldlega loksins verið kominn tími að Aröbunum á skaganum, nú þegar Býsans og Persía voru í bili komin nærri að fótum fram, en hvað sem olli: arabísku gæðingarnir báru hina harðlyndu stríðsmenn norður og enginn fékk þá staðist, öll ríkin í norðri hrundu, herjum þeirra var sópað burt undan hinum óstöðvandi eyðimerkurvindi kalífanna úr suðri, Býsans-ríkið hélt að vísu velli en varð að hörfa út á Anatólíu, missti bæði Egiftaland og Sýrland, ekki svipur hjá sjón hið gamla austur-rómverska ríki.

Og Arabar, þessir sveitalubbar, eins og íbúar sjálfskipaðra menningarríkja í norðri höfðu kallað þá, höfðu á skömmum tíma og alveg óvænt lagt undir sig nærri allan hinn kunna heim.   

Stórríkið klofnar

Arabísku þjóðflokkarnir náðu sem sagt völdum um öll Mið-Austurlönd, á hinum fornu valdasvæðum bæði Persaveldis og Rómar eða Býsans. Hinar gömlu gamlastéttir Egiftalands, Sýrlands, Mesópótamíu og Persíu sáu fljótt hag sínum best borgið með því að ganga til liðs við hina nýju valdhafa, játuðust undir trú þeirra og tóku upp menningu þeirra og samþættuðu sinni eigin. Þótt vestræn söguskoðun líti gjarnan svo á að í þúsund ár hafi staðið í Mið-Austurlöndum massíft og einsleitt ríki múslima sem hataðist við hina kristnu Evrópu, þá var raunin svo að ótrúlega fljótt klofnaði hið mikla stórríki kalífanna upp í meira og minna sömu gömlu valdakjarnana og áður höfðu keppt um völdin í Mið-Austurlöndum í þúsundir ára. 

Arabía verður aftur útkjálki

Þungamiðjan í múslimaveldinu færðist nánast strax frá Arabíuskaga og til hinna nýju svæða í norðri og brátt varð skaginn sjálfur nákvæmlega sami útkjálkinn og verið hafði fyrir daga Múhameðs og arftaka hans. Bitist var um auð og völd milli Persíu og Mesópótamíu og Egiftalands nákvæmlega eins og fyrr á tíð, þar sem heimamenn töluðu nú allir reiprennandi arabísku og kölluðu sig Araba, hin nýja menning blómstraði, kvæði voru samansett og stjörnur skoðaðar, reikningsdæmi reiknuð og lagt út af Kóraninum á ýmsa vegu, en á sandöldum Arabíuskagans hljóðnuðu heróp stríðsmannanna sem fyrrum höfðu lagt undir sig heiminn, verslunarleiðirnar færðust burt af skaganum, ennþá óx ekki stingandi strá úti á öldunum. 

Fátt fært í annála

Mekka var vissulega helgasti staður íslams og Medínu þekktu allir múslimar en þessar borgir höfðu nú fyrst og fremst trúarlegt og táknrænt gildi, veraldlegt vald þeirra var ekkert, eftir að hersveitir Abú Bakr og Ómars og Ósmans hurfu í rykmekki út við sjóndeildarhring þeirra á sjöundu öld. Tíðindaleysi lagðist yfir Arabíuskaga, samheldnin rofnaði, fólk fór aftur að skiptast upp í ættbálka sem elduðu grátt silfur en voru þó hver öðrum líkir. Að nafninu til voru Arabar á skaganum oftast undirsátar soldána hinna svonefndu Mamlúka í Egiftalandi þegar leið að lokum miðalda en í reynd létu Egiftar þó svæðið mestanpart afskiptalaust. Sjeikar og emírar voru yfir hverjum ættbálki og tóku sumir þátt í siglingum og verslun á Rauðahafi, Indlandshafi og Persaflóa, aðrir sinntu um pílagrímana sem streymdu til Mekku, annars var fátt í annála fært öldum saman. 

Tyrkir koma úr norðri

Í byrjun 16. aldar varð breyting á og kom úr norðri. Í tæpar tvær aldir hafði tyrkneskt ríki á jarðri Býsans-veldisins verið að naga af því sífellt stærri sneiðar, uns Býsans-ríkið hvarf með öllu en Tyrkirnir, Ottómanar svokallaðir, hirtu lönd þess á Balkanskaga og í Litlu-Asíu sem þaðan í frá heitir Tyrkland.

Fyrstu átök Ottómana og Mamlúka um yfirráð yfir bæði hinum helgu borgum Mekku og Medínu og svo kryddversluninni til Austur-Indía höfðu endað með pattstöðu en 1516 birtist öflugur her Tyrkjasoldánsins Selíms I á landamærum Egiftalands. Selím hafði þegar hrakið Persa frá Mesópótamíu og náði nú á tveimur árum að gersigra Mamlúka svo þeir voru úr sögunni. Þar með höfðu Ottómanar náð yfirráðum yfir Mekku og Medínu og strönd Rauða hafsins og töldust því vera herrar Arabíuskagans. 

Sama tóbakið?

Af því Ottómanar voru múslimar hneigjumst við á Vesturlöndum til að líta á þá sem nánast sama tóbakið og Mamlúka og Araba og aðra sem ráðið höfðu og hafst við á skaganum, en sannleikurinn er þó auðvitað sá að íbúar skagans litu á Ottómana sem útlenska innrásarmenn og ekkert annað. Inni í eyðimörkinni vildu menn sem minnst með Tyrki hafa og strandhéraðinu Jemen réðu hin makráðu soldánar Ottómana í Istanbúl ekki nema stundum og Óman alls ekki.

Leið nú enn og beið og hver kynslóð tók við af annarri.

Um miðja 18. öld gerðist næsti stórviðburður í þeirri sögu sem ég er að rekja. Múhameð bin Sád hét emír nokkur sem braust til valda í kastalaborginni Ad-Díríaj sem stóð nálægt vin inni á miðjum Arabíuskaga. Þar var býsna blómlegt um að litast miðað við gróðurvana eyðimörkina allt í kring. Múhameð bin Sád gerðist stöndugur og var líka flinkur stríðsmaður svo fyrr en varði var hann orðinn allsráðandi á allri hásléttunni á miðjum skaganum, landsvæði sem yfirleitt var og er enn kallað Najd. 

Hönd í hönd með trúnni

Stóran þátt í velgengni Múhameðs bin Sád átti bandamaður hans og nafni, Múhameð ibn Abd al-Wahhab. Sá var af heldur lítils megandi ættbálki sem hvorki var kunnur fyrir menntir né trúarhita, en því breytti al-Wahhab. Honum rann til rifja hve slöpp og menguð íslamstrú væri orðið og vildi hefja orð og lögmál spámannsins til vegs og virðingar að nýju.

Eldmóður, ströng siðaboð og trúboð al-Wahhabs urðu undirstaða bæði nýrrar trúarvakningar meðal súnnímúslima og veldis Múhameðs bin Sád í Najd. Bandalag þeirra var innsiglað með hjónabandi sonar Bin Sáds og dóttur al-Wahhabs. Með því að tengja veraldlegt vald sitt við þá siðbót sem al-Wahhab boðaði tókst Bin Sád að sýna sig sem sérlegan verndara trúarinnar og í því skjóli hefur Sád-fjölskyldan skákað æ síðan. 

Ruðst út af hásléttunni

Abdulaziz, sonur Bin Sáds og tengdasonur al-Wahhabs, varð arftaki föður síns 1765. Hann kallaðist ímam en ekki emír til að leggja áherslu á trúarlega stöðu leiðtoga hins upprennandi Sád-veldis. Abdulaziz treysti undirstöður veldisins og fór meðal annars í ránsferðir norður til Íraks þar sem hann lét myrða þúsundir sjíamúslima sem féllu í hendur manna hans.

Vildu menn ekki undirgangast hinn stranga boðskap al-Wahhabs með góðu var óhikað gripið til sverðsins

Sonur þessa Abdulaziz tók við 1803, hann er yfirleitt kallaður einfaldlega Sád og útþensla ættarinnar tók nú nýja stefnu þegar her Sáds ruddist út af hásléttunni í vesturátt og hrifsaði Medínu og Mekku af Ottómönum en veldi þeirra fór þá óðum hnignandi. Að ráða hinum helgu borgum var að sjálfsögðu mikill álitsauki fyrir Sád-ættina og var nú enn ýtt um siðaboðskap að hætti al-Wahhabs hvar sem Sádar komu. Og vildu menn ekki undirgangast hinn stranga boðskap al-Wahhabs með góðu var óhikað gripið til sverðsins. 

Tyrkjum nóg boðið

En nú var Ottómönum nóg boðið. Landstjóri þeirra í Egiftalandi hét Múhameð Alí og réði því sem hann vildi ráða. Her Ottómana var nær allur bundinn í Evrópu svo nú fólu þeir Múhameð Alí að kveða í kútinn þessa uppivöðslusömu eyðimerkur-Araba og það tókst syni Múhameðs Alís satt að segja fremur auðveldlega. Seinast féll Ad-Díríaj í hendur Egifta.

Þá var Abdúllah, sonur Sáds, orðinn ímam og var hann handsamaður og fluttur til Istanbúl þar sem hann var dreginn fyrir dóm 1818 fyrir að hafa vanhelgað heilagar borgir og moskur og svívirt hina trúuðu, ekki síst sjíamúslima. Abdúllah var svo heittrúaður Wahhabisti að hann hafði til dæmis lagt blátt bann við tónlist í ríki sínu svo Ottómanar dæmdu hann til að hlusta á fagran lútuleik langa hríð, en svo var hann hálshöggvinn. 

Nýr ættarlaukur

Virtist nú fokið í flest skjól fyrir Sád-fólkinu en þá reis upp nýr ættarlaukur gegn tyrkneskri stjórn. Sá var sonarsonur hins upphaflega emírs Múhameðs bin Sáds og bar nafnið Turki sem óneitanlega hlýtur að teljast kaldhæðnislegt. Árið 1824 náði Turki Ad-Díriaj (sem nú heitir Ríad) frá Tyrkjum og egifskum bandamönnum þeirra. Fremur en að efna til allsherjar stríðs kaus hann svo að vera í orði kveðnu lénsmaður Tyrkjasoldáns. Turki var myrtur áratug síðar af frænda sínum en Fajsal, sonur hans, náði þá völdum.

Það gekk á ýmsu næstu áratugina, hið nýja sádíska ríki hafði ekki bolmagn til að teygja sig aftur til Hejaz, en svo kallast Rauðahafsströnd Arabíuskagans og uppsveitirnar þar sem Medínu og Mekku er meðal annars að finna. Þróaðist þar á endanum sérstakt konungsríki. 

Uppreisnir og mótþrói

Veldi Sád-ættarinnar var því bundið við hásléttuna Najd og svo strönd Persaflóans, þar sem þó skrimtu líka ýmis furstadæmi á útkjálkum. Erjur innan Sád-ættarinnar voru líka tíðar og valdaættin Rasída hjá Haíl veitti henni æ meiri keppni er á 19. öldina leið. Fajsal dó 1865 og synir hans bitust um völdin og geisaði sannkallað borgarastríð um tíma. Að lokum náði Abdul Rahman völdum en mátti enn kljást við uppreisnir og mótþróa og að lokum notaði Rasíd-ættin tækifærið og sópaði Sádum frá völdum árið 1891. Abdul Rahman leitaði hælis fyrst frá furstanum í Katar, svo í Bahrein og síðan Kúveit.

Abdul átti marga syni og þeirra var Abdulaziz elstur, fæddur árið 1875. Hann var gramur mjög yfir því að ættin væri nú frá völdum fallin og setti saman ránsflokka sem fóru með gripdeildum um landsvæði Rasída í nokkur ár. 

Enn stuðst við trúna

Abdulaziz bin Sád reyndist bæði kænn foringi og lagið að hrífa menn með sér. Hann var afar hávaxinn, hraustur og atorkusamur alla tíð á öllum sviðum. Árið 1902 var hann aðeins 27 ára gamall en náði þá að brjótast yfir borgarmúra Ríad með 40 manna lið og tók borgina af Rasída. Margir íbúar Najd flykktust þá til liðs við hann og þótt Rasídar kölluðu á aðstoð Ottómana kom það fyrir lítið. Árið 1906 sigraði her Sáda hersveitir Rasída í úrslitaorrustu um yfirráðin í Najd og Abdulaziz gat farið að treysta sig í sessi sem valdsherra. Hann studdist enn við hina ströngu trú Wahhabíta líkt og forfeður hans og íslömsk lög voru í heiðri höfð.

Á árum fyrri heimsstyrjaldar komu Bretar mjög til sögu á svæðinu því þeim var umhugað um að kveða Tyrki endanlega í kútinn, því trénað Tyrkjaveldið hafði bundið trúss sitt við Þjóðverja, fjendur Breta. Gegn Tyrkjum studdu Bretar við konunginn í Hejaz og þó einkum hinn svonefnda sjaríf í Mekku og í lok heimsstyrjaldarinnar virtist Hussein bin Alí sharíf og kóngur standa uppi með pálmann í höndunum í mestöllum hinum arabíska heimi. Synir hans urðu vissulega kóngar í Jórdaníu og Írak en sjálfur varð hann að hrökklast frá völdum 1824.

Konungsríkið Sádi-Arabía stofnað

Þá hafði Abdulaziz bin Sád treyst sig svo í sessi í Najd að hann var kominn í útrás um mestallan Arabíuskaga og náði Hejaz undir sig og með þar með Medínu og Mekku. Abdulaziz naut þess að hafa stuðning Breta og fékk hjá þeim mikið magn vopna sem þeir skildu eftir í Mið-Austurlöndum þegar heimsstyrjöldinni lauk.

Abdulaziz var nokkuð ótraustur í sessi fyrstu árin, hluti herafla hans gerði uppreisn og vildi fá að halda áfram útþenslu og leggja til dæmis undir sig litlu furstadæmin sem enn lifðu við Persaflóa og auk þess eyða Jórdaníu sem fáir skildu hvaða tilverurétt átti, en Abdulaziz taldi rétt að láta staðar numið í bili. Hann bældi niður uppreisnina með hjálp Breta og 1932 stofnaði hann konungsríkið Sádi-Arabíu.

Heilagt bandalag?

Það voru enn sex ár þangað til olían fannst, svo þetta var fátækt ríki, þjóðin var illa menntuð og atvinnuvegir fábreyttir. Trúin var allsráðandi og alltumlykjandi. Sá sem furðar sig á því að Sádi-Arabía skuli halda svo fast í hina wahhabísku trú, sem leyfir enga upplýsingu, engar nútímatúlkanir á orðum spámannsins, sá hinn sami áttar sig ekki á því að ríkið og trúin hafa verið óaðskiljanleg frá því þeir Múhameð bin Sád og Múhameð al-Wahhab hittust og gerðu með sér bandalag um miðja 18. öld.

Heilagt bandag, segja hinir óteljandi prinsar Sád-ættarinnar. Vanheilagt bandalag, myndu aðrir segja.

Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.
Tengdar greinar

Flækjusagan

Nýtt risameginland eftir 250 milljón ár: Verður það helvíti á Jörð?
Flækjusagan

Nýtt risam­eg­in­land eft­ir 250 millj­ón ár: Verð­ur það hel­víti á Jörð?

Legg­ið ykk­ur og sof­ið í 250 millj­ón ár. Það er lang­ur svefn en segj­um að það sé hægt. Og hvað blas­ir þá við þeg­ar þið vakn­ið aft­ur? Í sem skemmstu máli: Heim­ur­inn væri gjör­breytt­ur. Ekki eitt ein­asta gam­alt kort eða hnatt­lík­an gæti kom­ið að gagni við að rata um þenn­an heim, því öll meg­in­lönd hefðu þá færst hing­að og þang­að...
Leyndardómsfullar vatnsbirgðir Líbíu
Flækjusagan

Leynd­ar­dóms­full­ar vatns­birgð­ir Líb­íu

Hinar hræði­legu hörm­ung­ar í Derna hafa beint at­hygl­inni að Líb­íu sem hef­ur ver­ið ut­an sjónsviðs fjöl­miðl­anna um skeið. En þótt land­ið sé þekkt fyr­ir þurr­ar eyði­merk­ur er þetta ekki í fyrsta sinn sem vatn hef­ur spil­að stóra rullu fyr­ir lands­menn. Fyrsta líb­íska þjóð­in byggði til­veru sína á leynd­um vatns­ból­um.
Er „draugurinn“ fundinn? – Áður óþekkt tegund manna leyndist í helli í Kína
Flækjusagan

Er „draug­ur­inn“ fund­inn? – Áð­ur óþekkt teg­und manna leynd­ist í helli í Kína

Sú var tíð að for­saga manns­ins virt­ist ein­föld. Frá suðuröp­um þró­að­ist homo habil­is og síð­an kom fram homo erect­us og þeg­ar hann hafði geng­ið sitt skeið birt­ist homo sapiens með hlið­ar­grein Ne­and­er­dals­manna. En vís­inda­menn hafa nú fyr­ir all­nokkru af­skrif­að þessa ein­földu mynd eft­ir að hafa kom­ist á snoð­ir um að mann­teg­und­irn­ar voru í raun mun fleiri. Og nú er „ný“ teg­und fund­in í Kína sem ekki er gott að segja hvar pass­ar inn í mynd­ina.
Bestu vísbendingar um líf í geimnum fundnar á plánetunni K2-18b
Flækjusagan

Bestu vís­bend­ing­ar um líf í geimn­um fundn­ar á plán­et­unni K2-18b

Vís­inda­menn telja sig hafa fund­ið gas­teg­und­ina dí­metýls­úlfoxíð á plán­etu í 120 ljós­ára fjar­lægð. Á Jörð­inni er sú gas­teg­und að­eins af­urð frá lif­andi ver­um
Risavaxnir frændur fíla bjuggu nyrst á Grænlandi fyrir aðeins tveim milljónum ára
Flækjusagan

Risa­vaxn­ir frænd­ur fíla bjuggu nyrst á Græn­landi fyr­ir að­eins tveim millj­ón­um ára

DNA-rann­sókn­ir danskra vís­inda­manna í kaldri eyði­mörk nyrst á Græn­landi skila óvænt­um nið­ur­stöð­um
Var Prígozhin gluggaður? Hvaðan kemur þetta orðalag yfir pólitísk morð?
Flækjusagan

Var Prígozhin glugg­að­ur? Hvað­an kem­ur þetta orða­lag yf­ir póli­tísk morð?

Í gær spurð­ist dauði Prígozhins olíg­arka og mála­liða­for­ingja í Rússlandi. Án þess að far­ið sé nán­ar út í það hafa marg­ir sjálfsagt veitt at­hygli hót­fyndn­um get­gát­um um að Rúss­inn hafi slys­ast til að „detta út um glugga“ þótt all­ir viti nátt­úr­lega að hann dó (ef hann er þá dá­inn!) í flug­vél sem hrap­aði af himn­um of­an. En hvað á þessi...

Mest lesið

Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík
1
Fréttir

Harð­svír­að­ir Sjálf­stæð­is­menn tóku yf­ir og los­uðu sig við Eg­il út af póli­tík

Eg­ill Helga­son hef­ur haft dag­skrár­vald í um­ræð­um um ís­lenska póli­tík í meira en tvo ára­tugi. Fyrst á Skjá ein­um, svo á Stöð 2 og loks á RÚV. Nú er hann hætt­ur. En ým­is­legt hef­ur geng­ið á yf­ir ár­in.
Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar
2
Úttekt

All­ur mar­inn og bólg­inn eft­ir flug til Róm­ar

Fólk sem not­ar hjóla­stól er ít­rek­að sett í hættu­leg­ar að­stæð­ur þeg­ar það ferð­ast með flug­vél­um. Við­mæl­end­ur Heim­ild­ar­inn­ar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flug­ferð. Þeir kalla eft­ir breyt­ing­um, betri þjálf­un fyr­ir starfs­fólk og mögu­leika á að þeir geti set­ið í sín­um eig­in stól­um í flugi.
Fékk ekkert að vita fyrr en of seint: „Þú verður að koma og hjálpa mér“
3
Fréttir

Fékk ekk­ert að vita fyrr en of seint: „Þú verð­ur að koma og hjálpa mér“

Ung­ur mað­ur frá Venesúela sem er kom­inn með til­boð um starf með fötl­uðu fólki hér á landi fékk ekki að vita af því að vísa ætti hon­um úr landi fyrr en of seint var fyr­ir hann að kæra ákvörð­un­ina. Hann seg­ir að lög­mað­ur­inn sem hon­um var skip­að­ur hafi ekki svar­að vik­um sam­an. Ekk­ert bíð­ur hans í Venesúela, lík­lega ekki einu sinni hans eig­in móð­ir.
Þingmaður mætti undir áhrifum í þáttinn
4
Fréttir

Þing­mað­ur mætti und­ir áhrif­um í þátt­inn

Eg­ill Helga­son henti einu sinni klukku út í sal eft­ir að lok­að var fyr­ir út­send­ingu á Silfri Eg­ils. Guðni Ág­ústs­son keyrði Eg­il heim eft­ir á og ró­aði hann.
Reiknistofa bankanna varði tugum milljóna í greiðslulausn sem aldrei var notuð
5
Fréttir

Reikni­stofa bank­anna varði tug­um millj­óna í greiðslu­lausn sem aldrei var not­uð

Reikni­stofa bank­anna vann að þró­un á nýrri greiðslu­lausn á ár­un­um 2017 til 2019. Lausn­in hét Kvitt og átti að virka þannig að fólk gæti borg­að með henni í versl­un­um með bein­greiðsl­um af banka­reikn­ingi. Lausn­in hefði getað spar­að neyt­end­um stór­fé í korta­notk­un og færslu­gjöld. Hún var hins veg­ar aldrei not­uð þar sem við­skipta­bank­arn­ir vildu það ekki.
Vill þyngri refsingar fyrir vændiskaup
6
Fréttir

Vill þyngri refs­ing­ar fyr­ir vændis­kaup

Bryn­hild­ur Björns­dótt­ir, vara­þing­mað­ur Vinstri grænna, seg­ir það skjóta skökku við að vændis­kaup telj­ist til brota sem ljúka má með lög­reglu­stjóra­sekt. Hún tel­ur að nafn­leynd sem vændis­kaup­end­ur hafa not­ið í rétt­ar­kerf­inu gefa til kynna að dóm­stól­um þyki vændis­kaup al­var­legri og skamm­ar­legri glæp­ur en við­ur­lög­in gefi til kynna. Bryn­hild­ur vill að refsiramm­inn fyr­ir vændis­kaup verði end­ur­skoð­að­ur.
Sjö þúsund heimili fengu 1,1 milljarð í vaxtabætur sem allt stefndi í að myndu ekki fá þær
7
Fréttir

Sjö þús­und heim­ili fengu 1,1 millj­arð í vaxta­bæt­ur sem allt stefndi í að myndu ekki fá þær

Ís­lensk stjórn­völd hafa skipt um hús­næð­isstuðn­ings­kerfi á und­an­förn­um ára­tug. Stuðn­ing­ur­inn hef­ur ver­ið færð­ur úr kerfi sem miðl­ar hon­um fyrst og síð­ast til lægri tekju­hópa yf­ir í kerfi sem læt­ur hann að uppi­stöðu renna til þriggja efstu tekju­hóp­anna. Breyt­ing sem gerð var und­ir lok síð­asta árs skil­aði sér að mestu til milli­tekju­fólks.

Mest lesið

  • Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík
    1
    Fréttir

    Harð­svír­að­ir Sjálf­stæð­is­menn tóku yf­ir og los­uðu sig við Eg­il út af póli­tík

    Eg­ill Helga­son hef­ur haft dag­skrár­vald í um­ræð­um um ís­lenska póli­tík í meira en tvo ára­tugi. Fyrst á Skjá ein­um, svo á Stöð 2 og loks á RÚV. Nú er hann hætt­ur. En ým­is­legt hef­ur geng­ið á yf­ir ár­in.
  • Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar
    2
    Úttekt

    All­ur mar­inn og bólg­inn eft­ir flug til Róm­ar

    Fólk sem not­ar hjóla­stól er ít­rek­að sett í hættu­leg­ar að­stæð­ur þeg­ar það ferð­ast með flug­vél­um. Við­mæl­end­ur Heim­ild­ar­inn­ar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flug­ferð. Þeir kalla eft­ir breyt­ing­um, betri þjálf­un fyr­ir starfs­fólk og mögu­leika á að þeir geti set­ið í sín­um eig­in stól­um í flugi.
  • Fékk ekkert að vita fyrr en of seint: „Þú verður að koma og hjálpa mér“
    3
    Fréttir

    Fékk ekk­ert að vita fyrr en of seint: „Þú verð­ur að koma og hjálpa mér“

    Ung­ur mað­ur frá Venesúela sem er kom­inn með til­boð um starf með fötl­uðu fólki hér á landi fékk ekki að vita af því að vísa ætti hon­um úr landi fyrr en of seint var fyr­ir hann að kæra ákvörð­un­ina. Hann seg­ir að lög­mað­ur­inn sem hon­um var skip­að­ur hafi ekki svar­að vik­um sam­an. Ekk­ert bíð­ur hans í Venesúela, lík­lega ekki einu sinni hans eig­in móð­ir.
  • Þingmaður mætti undir áhrifum í þáttinn
    4
    Fréttir

    Þing­mað­ur mætti und­ir áhrif­um í þátt­inn

    Eg­ill Helga­son henti einu sinni klukku út í sal eft­ir að lok­að var fyr­ir út­send­ingu á Silfri Eg­ils. Guðni Ág­ústs­son keyrði Eg­il heim eft­ir á og ró­aði hann.
  • Reiknistofa bankanna varði tugum milljóna í greiðslulausn sem aldrei var notuð
    5
    Fréttir

    Reikni­stofa bank­anna varði tug­um millj­óna í greiðslu­lausn sem aldrei var not­uð

    Reikni­stofa bank­anna vann að þró­un á nýrri greiðslu­lausn á ár­un­um 2017 til 2019. Lausn­in hét Kvitt og átti að virka þannig að fólk gæti borg­að með henni í versl­un­um með bein­greiðsl­um af banka­reikn­ingi. Lausn­in hefði getað spar­að neyt­end­um stór­fé í korta­notk­un og færslu­gjöld. Hún var hins veg­ar aldrei not­uð þar sem við­skipta­bank­arn­ir vildu það ekki.
  • Vill þyngri refsingar fyrir vændiskaup
    6
    Fréttir

    Vill þyngri refs­ing­ar fyr­ir vændis­kaup

    Bryn­hild­ur Björns­dótt­ir, vara­þing­mað­ur Vinstri grænna, seg­ir það skjóta skökku við að vændis­kaup telj­ist til brota sem ljúka má með lög­reglu­stjóra­sekt. Hún tel­ur að nafn­leynd sem vændis­kaup­end­ur hafa not­ið í rétt­ar­kerf­inu gefa til kynna að dóm­stól­um þyki vændis­kaup al­var­legri og skamm­ar­legri glæp­ur en við­ur­lög­in gefi til kynna. Bryn­hild­ur vill að refsiramm­inn fyr­ir vændis­kaup verði end­ur­skoð­að­ur.
  • Sjö þúsund heimili fengu 1,1 milljarð í vaxtabætur sem allt stefndi í að myndu ekki fá þær
    7
    Fréttir

    Sjö þús­und heim­ili fengu 1,1 millj­arð í vaxta­bæt­ur sem allt stefndi í að myndu ekki fá þær

    Ís­lensk stjórn­völd hafa skipt um hús­næð­isstuðn­ings­kerfi á und­an­förn­um ára­tug. Stuðn­ing­ur­inn hef­ur ver­ið færð­ur úr kerfi sem miðl­ar hon­um fyrst og síð­ast til lægri tekju­hópa yf­ir í kerfi sem læt­ur hann að uppi­stöðu renna til þriggja efstu tekju­hóp­anna. Breyt­ing sem gerð var und­ir lok síð­asta árs skil­aði sér að mestu til milli­tekju­fólks.
  • Andri Snær Magnason
    8
    Pistill

    Andri Snær Magnason

    Að rota eða rota ekki sel

    Hvenær og hvernig eiga börn að frétta af hlut­um? 10 ára? 12 ára? 18 ára? Er al­veg víst að mesta ógn­in sem að þeim steðj­ar sé yf­ir­leitt í bók?
  • Almenningshlutafélag í stórri eigu Samherja kaupir í sölufyrirtæki Samherja
    9
    FréttirSamherjamálið

    Al­menn­ings­hluta­fé­lag í stórri eigu Sam­herja kaup­ir í sölu­fyr­ir­tæki Sam­herja

    Þor­steinn Már Bald­vins­son, for­stjóri Sam­herja og stjórn­ar­formað­ur Síld­ar­vinnsl­unn­ar, vék sæti þeg­ar al­menn­ings­hluta­fé­lag­ið ákvað að kaupa hluta­bréf í sölu­fyr­ir­tæki Sam­herja af út­gerð­inni. Síld­ar­vinnsl­an ákvað einnig að kaupa hluta­bréf af fyr­ir­tæki í eigu Þor­steins Más og Kristjáns Vil­helms­son­ar fyr­ir rúm­lega 2 millj­arða króna.
  • Stórar útgerðir ráði óeðlilega miklu
    10
    FréttirSjávarútvegur

    Stór­ar út­gerð­ir ráði óeðli­lega miklu

    Of mik­ið til­lit er tek­ið til hags­muna sjáv­ar­út­vegs­fyr­ir­tækja á kostn­að al­manna­hags­muna í lokanið­ur­stöð­um starfs­hópa Auð­lind­ar­inn­ar okk­ar að mati Land­vernd­ar. „Sterk­ar rétt­læt­ing­ar er að finna um óbreytt afla­marks­kerfi, að veiði­gjöld séu sann­gjörn óbreytt og að litl­ar breyt­ing­ar þurfi að gera al­mennt.“

Mest lesið í vikunni

„Ég vona að ég eigi aldrei eftir að sökkva svo djúpt aftur“
1
Viðtal

„Ég vona að ég eigi aldrei eft­ir að sökkva svo djúpt aft­ur“

Eg­ill Helga­son er á tíma­mót­um. Hann er hætt­ur með Silfr­ið sem lengi var kennt við hann sjálf­an, helsta póli­tíska um­ræðu­þátt lands­ins. Hann seg­ist í upp­hafi hafa skolf­ið eins og lauf í vindi þeg­ar hann var í sjón­varpi en elski nú að vera í beinni. Eg­ill kynnt­ist eig­in­konu sinni á nekt­ar­stað og þau eign­uð­ust son ári síð­ar. Hann rifjar upp þeg­ar ölv­að­ur þing­mað­ur mætti til hans í sett­ið og þeg­ar hann fleygði vatn­s­könnu út í sal í reiðikasti. Eg­ill hef­ur háð sína glímu við kvíða og þung­lyndi, og upp­lifði sinn versta tíma þeg­ar Trump var kos­inn for­seti Banda­ríkj­anna.
Eitruð jákvæðni hefur neikvæðar afleiðingar
2
Viðtal

Eitr­uð já­kvæðni hef­ur nei­kvæð­ar af­leið­ing­ar

Að hafa já­kvæðni að leið­ar­ljósi get­ur létt lund­ina, auð­veld­að dag­leg­ar at­hafn­ir og hjálp­að okk­ur að tak­ast á við líf­ið og til­ver­una. En það er ekki alltaf já­kvætt að vera já­kvæð­ur. Já­kvæðni get­ur nefni­lega ver­ið eitr­uð.
Elliði telur sig vera undanþeginn siðareglum Ölfuss
3
FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi

Elliði tel­ur sig vera und­an­þeg­inn siða­regl­um Ölfuss

Í siða­regl­um kjör­inna full­trúa í Ölfusi kem­ur fram að þær eigi við um alla þá sem sitja í nefnd­um og ráð­um á veg­um sveit­ar­fé­lags­ins. Elliði Vign­is­son sit­ur í nefnd­um á veg­um bæj­ar­stjórn­ar Ölfuss auk þess sem hann sit­ur alla bæj­ar­stjórn­ar- og bæj­ar­ráðs­fundi. Hann tel­ur sig samt vera und­an­þeg­inn siða­regl­um kjör­inna full­trúa sem koma eiga í veg fyr­ir hags­muna­árekstra.
Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík
4
Fréttir

Harð­svír­að­ir Sjálf­stæð­is­menn tóku yf­ir og los­uðu sig við Eg­il út af póli­tík

Eg­ill Helga­son hef­ur haft dag­skrár­vald í um­ræð­um um ís­lenska póli­tík í meira en tvo ára­tugi. Fyrst á Skjá ein­um, svo á Stöð 2 og loks á RÚV. Nú er hann hætt­ur. En ým­is­legt hef­ur geng­ið á yf­ir ár­in.
Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar
5
Úttekt

All­ur mar­inn og bólg­inn eft­ir flug til Róm­ar

Fólk sem not­ar hjóla­stól er ít­rek­að sett í hættu­leg­ar að­stæð­ur þeg­ar það ferð­ast með flug­vél­um. Við­mæl­end­ur Heim­ild­ar­inn­ar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flug­ferð. Þeir kalla eft­ir breyt­ing­um, betri þjálf­un fyr­ir starfs­fólk og mögu­leika á að þeir geti set­ið í sín­um eig­in stól­um í flugi.
Hrafnar fylgdu honum
6
Minning

Hrafn­ar fylgdu hon­um

Jón Gunn­ar Ottós­son, fædd­ur 27.11.1950 - lát­inn 15.09.2023
Þórður Snær Júlíusson
7
Leiðari

Þórður Snær Júlíusson

Snjó­hengj­an er byrj­uð að bráðna yf­ir heim­il­in

Fast­eigna­ból­an er sprung­in og verð á íbúð­um er nú að lækka að raun­virði. Á sama tíma þurfa þús­und­ir heim­ila ann­að­hvort að færa sig yf­ir í verð­tryggð lán í hárri verð­bólgu eða tak­ast á við tvö­föld­un á greiðslu­byrði íbúðalána sinna. Ann­að­hvort verð­ur það fólk að sætta sig við að eig­ið fé þess muni ét­ast hratt upp eða að eiga ekki fyr­ir næstu mán­aða­mót­um.

Mest lesið í mánuðinum

Bera ör barnæskunnar ævilangt: „Við vorum með sár úti um allt“
1
ViðtalBrot Kjartans Adolfssonar

Bera ör barnæsk­unn­ar ævi­langt: „Við vor­um með sár úti um allt“

Linda ólst upp á heim­ili með dæmd­um barn­aníð­ingi og konu sem var síð­ar dæmd fyr­ir mis­þyrm­ing­ar gagn­vart börn­un­um. Frá því að al­syst­ir henn­ar leit­aði til lög­reglu leið eitt og hálft ár þar til Linda komst í fóst­ur. Á þeim tíma versn­uðu að­stæð­ur á heim­il­inu. Enn lengri tími leið þar til yngri systkini þeirra voru fjar­lægð það­an.
„Ég vona að ég eigi aldrei eftir að sökkva svo djúpt aftur“
2
Viðtal

„Ég vona að ég eigi aldrei eft­ir að sökkva svo djúpt aft­ur“

Eg­ill Helga­son er á tíma­mót­um. Hann er hætt­ur með Silfr­ið sem lengi var kennt við hann sjálf­an, helsta póli­tíska um­ræðu­þátt lands­ins. Hann seg­ist í upp­hafi hafa skolf­ið eins og lauf í vindi þeg­ar hann var í sjón­varpi en elski nú að vera í beinni. Eg­ill kynnt­ist eig­in­konu sinni á nekt­ar­stað og þau eign­uð­ust son ári síð­ar. Hann rifjar upp þeg­ar ölv­að­ur þing­mað­ur mætti til hans í sett­ið og þeg­ar hann fleygði vatn­s­könnu út í sal í reiðikasti. Eg­ill hef­ur háð sína glímu við kvíða og þung­lyndi, og upp­lifði sinn versta tíma þeg­ar Trump var kos­inn for­seti Banda­ríkj­anna.
Eitruð jákvæðni hefur neikvæðar afleiðingar
3
Viðtal

Eitr­uð já­kvæðni hef­ur nei­kvæð­ar af­leið­ing­ar

Að hafa já­kvæðni að leið­ar­ljósi get­ur létt lund­ina, auð­veld­að dag­leg­ar at­hafn­ir og hjálp­að okk­ur að tak­ast á við líf­ið og til­ver­una. En það er ekki alltaf já­kvætt að vera já­kvæð­ur. Já­kvæðni get­ur nefni­lega ver­ið eitr­uð.
Reykjavíkurborg tilkynnir Samtökin 22 til lögreglu
4
FréttirHinsegin bakslagið

Reykja­vík­ur­borg til­kynn­ir Sam­tök­in 22 til lög­reglu

Skóla- og frí­stunda­ráð Reykja­vík­ur hef­ur gert skóla­stjórn­end­um í grunn­skól­um Reykja­vík­ur við­vart um að óboðn­ir gest­ir frá Sam­tök­un­um 22 hafi kom­ið í Lang­holts­skóla síð­ast­lið­inn fimmtu­dag. Eru skóla­stjórn­end­ur beðn­ir að und­ir­búa starfs­fólk fyr­ir slík­ar uppá­kom­ur. Fólk­ið frá sam­tök­un­um 22 tók með­al ann­ars upp mynd­bönd af starfs­fólki skól­ans. Mál­ið hef­ur ver­ið til­kynnt til lög­reglu.
Bauð kjörnum fulltrúa fjárhagsaðstoð í skiptum fyrir pólitískan stuðning
5
ViðtalSigtún, Selfoss og nýi miðbærinn

Bauð kjörn­um full­trúa fjár­hags­að­stoð í skipt­um fyr­ir póli­tísk­an stuðn­ing

Leó Árna­son, fjár­fest­ir og for­svars­mað­ur fast­eigna­fé­lags­ins Sig­túns á Sel­fossi, gerði bæj­ar­full­trúa til­boð ár­ið 2020. Bæj­ar­full­trú­inn, Tóm­as Ell­ert Tóm­as­son, átti að beita sér fyr­ir því að sveit­ar­fé­lag­ið hætti við að kaupa hús Lands­bank­ans. Til­boð­ið fól í sér að Sig­tún myndi greiða fyr­ir kosn­inga­bar­áttu Mið­flokks­ins.
Bráðhress með fjórða stigs sortuæxli
6
Allt af létta

Bráð­hress með fjórða stigs sortuæxli

„Ég geri þetta lif­andi, held ég,“ seg­ir Sig­ur­björn Árni Arn­gríms­son, skóla­meist­ari á Laug­um, íþrótta­lýs­andi og bóndi, sem lýsti ný­ver­ið sínu 42. stór­móti í frjáls­um íþrótt­um. Fjórða stigs sortuæxli aftr­ar hon­um ekki í dag­leg­um störf­um og fagn­aði hann fimm­tugsaf­mæl­inu á hest­baki á fjöll­um við smala­mennsku með fjöl­skyld­unni.
Elliði telur sig vera undanþeginn siðareglum Ölfuss
7
FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi

Elliði tel­ur sig vera und­an­þeg­inn siða­regl­um Ölfuss

Í siða­regl­um kjör­inna full­trúa í Ölfusi kem­ur fram að þær eigi við um alla þá sem sitja í nefnd­um og ráð­um á veg­um sveit­ar­fé­lags­ins. Elliði Vign­is­son sit­ur í nefnd­um á veg­um bæj­ar­stjórn­ar Ölfuss auk þess sem hann sit­ur alla bæj­ar­stjórn­ar- og bæj­ar­ráðs­fundi. Hann tel­ur sig samt vera und­an­þeg­inn siða­regl­um kjör­inna full­trúa sem koma eiga í veg fyr­ir hags­muna­árekstra.

Mest lesið í mánuðinum

  • Bera ör barnæskunnar ævilangt: „Við vorum með sár úti um allt“
    1
    ViðtalBrot Kjartans Adolfssonar

    Bera ör barnæsk­unn­ar ævi­langt: „Við vor­um með sár úti um allt“

    Linda ólst upp á heim­ili með dæmd­um barn­aníð­ingi og konu sem var síð­ar dæmd fyr­ir mis­þyrm­ing­ar gagn­vart börn­un­um. Frá því að al­syst­ir henn­ar leit­aði til lög­reglu leið eitt og hálft ár þar til Linda komst í fóst­ur. Á þeim tíma versn­uðu að­stæð­ur á heim­il­inu. Enn lengri tími leið þar til yngri systkini þeirra voru fjar­lægð það­an.
  • „Ég vona að ég eigi aldrei eftir að sökkva svo djúpt aftur“
    2
    Viðtal

    „Ég vona að ég eigi aldrei eft­ir að sökkva svo djúpt aft­ur“

    Eg­ill Helga­son er á tíma­mót­um. Hann er hætt­ur með Silfr­ið sem lengi var kennt við hann sjálf­an, helsta póli­tíska um­ræðu­þátt lands­ins. Hann seg­ist í upp­hafi hafa skolf­ið eins og lauf í vindi þeg­ar hann var í sjón­varpi en elski nú að vera í beinni. Eg­ill kynnt­ist eig­in­konu sinni á nekt­ar­stað og þau eign­uð­ust son ári síð­ar. Hann rifjar upp þeg­ar ölv­að­ur þing­mað­ur mætti til hans í sett­ið og þeg­ar hann fleygði vatn­s­könnu út í sal í reiðikasti. Eg­ill hef­ur háð sína glímu við kvíða og þung­lyndi, og upp­lifði sinn versta tíma þeg­ar Trump var kos­inn for­seti Banda­ríkj­anna.
  • Eitruð jákvæðni hefur neikvæðar afleiðingar
    3
    Viðtal

    Eitr­uð já­kvæðni hef­ur nei­kvæð­ar af­leið­ing­ar

    Að hafa já­kvæðni að leið­ar­ljósi get­ur létt lund­ina, auð­veld­að dag­leg­ar at­hafn­ir og hjálp­að okk­ur að tak­ast á við líf­ið og til­ver­una. En það er ekki alltaf já­kvætt að vera já­kvæð­ur. Já­kvæðni get­ur nefni­lega ver­ið eitr­uð.
  • Reykjavíkurborg tilkynnir Samtökin 22 til lögreglu
    4
    FréttirHinsegin bakslagið

    Reykja­vík­ur­borg til­kynn­ir Sam­tök­in 22 til lög­reglu

    Skóla- og frí­stunda­ráð Reykja­vík­ur hef­ur gert skóla­stjórn­end­um í grunn­skól­um Reykja­vík­ur við­vart um að óboðn­ir gest­ir frá Sam­tök­un­um 22 hafi kom­ið í Lang­holts­skóla síð­ast­lið­inn fimmtu­dag. Eru skóla­stjórn­end­ur beðn­ir að und­ir­búa starfs­fólk fyr­ir slík­ar uppá­kom­ur. Fólk­ið frá sam­tök­un­um 22 tók með­al ann­ars upp mynd­bönd af starfs­fólki skól­ans. Mál­ið hef­ur ver­ið til­kynnt til lög­reglu.
  • Bauð kjörnum fulltrúa fjárhagsaðstoð í skiptum fyrir pólitískan stuðning
    5
    ViðtalSigtún, Selfoss og nýi miðbærinn

    Bauð kjörn­um full­trúa fjár­hags­að­stoð í skipt­um fyr­ir póli­tísk­an stuðn­ing

    Leó Árna­son, fjár­fest­ir og for­svars­mað­ur fast­eigna­fé­lags­ins Sig­túns á Sel­fossi, gerði bæj­ar­full­trúa til­boð ár­ið 2020. Bæj­ar­full­trú­inn, Tóm­as Ell­ert Tóm­as­son, átti að beita sér fyr­ir því að sveit­ar­fé­lag­ið hætti við að kaupa hús Lands­bank­ans. Til­boð­ið fól í sér að Sig­tún myndi greiða fyr­ir kosn­inga­bar­áttu Mið­flokks­ins.
  • Bráðhress með fjórða stigs sortuæxli
    6
    Allt af létta

    Bráð­hress með fjórða stigs sortuæxli

    „Ég geri þetta lif­andi, held ég,“ seg­ir Sig­ur­björn Árni Arn­gríms­son, skóla­meist­ari á Laug­um, íþrótta­lýs­andi og bóndi, sem lýsti ný­ver­ið sínu 42. stór­móti í frjáls­um íþrótt­um. Fjórða stigs sortuæxli aftr­ar hon­um ekki í dag­leg­um störf­um og fagn­aði hann fimm­tugsaf­mæl­inu á hest­baki á fjöll­um við smala­mennsku með fjöl­skyld­unni.
  • Elliði telur sig vera undanþeginn siðareglum Ölfuss
    7
    FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi

    Elliði tel­ur sig vera und­an­þeg­inn siða­regl­um Ölfuss

    Í siða­regl­um kjör­inna full­trúa í Ölfusi kem­ur fram að þær eigi við um alla þá sem sitja í nefnd­um og ráð­um á veg­um sveit­ar­fé­lags­ins. Elliði Vign­is­son sit­ur í nefnd­um á veg­um bæj­ar­stjórn­ar Ölfuss auk þess sem hann sit­ur alla bæj­ar­stjórn­ar- og bæj­ar­ráðs­fundi. Hann tel­ur sig samt vera und­an­þeg­inn siða­regl­um kjör­inna full­trúa sem koma eiga í veg fyr­ir hags­muna­árekstra.
  • Skaðlegar snyrtivörur: „Fólk er að veikjast“
    8
    Fréttir

    Skað­leg­ar snyrti­vör­ur: „Fólk er að veikj­ast“

    Una Em­ils­dótt­ir um­hverf­is­lækn­ir seg­ir að í hill­um versl­ana á Ís­landi sé „allt mor­andi í skað­leg­um snyrti­vör­um“. Rann­sókn­ir á lang­tíma­áhrif­um óæski­legra efna í snyrti­vör­um séu fá­ar og Una seg­ir að af­leið­ing­arn­ar séu þeg­ar farn­ar að koma fram. Fólk sé far­ið að veikj­ast.
  • Leynd yfir viðskiptum Elliða við námufjárfesta í Ölfusi: „Það er bara mitt mál“
    9
    ÚttektJarðefnaiðnaður í Ölfusi

    Leynd yf­ir við­skipt­um Ell­iða við námu­fjár­festa í Ölfusi: „Það er bara mitt mál“

    Íbú­ar Ölfuss standa nú frammi fyr­ir því að ákveða hvort Þor­láks­höfn eigi að verða námu­bær til fram­tíð­ar. Stærð­ar­inn­ar möl­un­ar­verk­smiðja þýska steyp­uris­ans Heidel­berg er plön­uð í tún­fæt­in­um. Sam­hliða á Elliði Vign­is­son bæj­ar­stjóri í fast­eigna­við­skipt­um við námu­fjár­fest­ana Ein­ar Sig­urðs­son og Hrólf Öl­vis­son sem eru sveip­uð leynd.
  • Harðsvíraðir Sjálfstæðismenn tóku yfir og losuðu sig við Egil út af pólitík
    10
    Fréttir

    Harð­svír­að­ir Sjálf­stæð­is­menn tóku yf­ir og los­uðu sig við Eg­il út af póli­tík

    Eg­ill Helga­son hef­ur haft dag­skrár­vald í um­ræð­um um ís­lenska póli­tík í meira en tvo ára­tugi. Fyrst á Skjá ein­um, svo á Stöð 2 og loks á RÚV. Nú er hann hætt­ur. En ým­is­legt hef­ur geng­ið á yf­ir ár­in.

Nýtt efni

Ríkisvaldið geti mildað áhrif stýrivaxta á hag hinna lægst launuðu
Fréttir

Rík­is­vald­ið geti mild­að áhrif stýri­vaxta á hag hinna lægst laun­uðu

Gylfi Zoega skrif­ar um áhrif vaxta, lífs­kjör og sjálf­stæði seðla­banka í nýj­ustu Vís­bend­ingu.
Ásgeir Brynjar tekur við ritstjórn Vísbendingar
Fréttir

Ás­geir Brynj­ar tek­ur við rit­stjórn Vís­bend­ing­ar

Ás­geir Brynj­ar Torfa­son, doktor í fjár­mál­um, tek­ur við rit­stjórn viku­rits­ins Vís­bend­ing­ar af Em­il Dags­syni. Hann seg­ir markmið sitt í starfi verða að efla gagn­rýna og vand­aða um­ræðu um efna­hags­mál og við­skipti.
„Svívirðilegir glæpir“ í heimalandinu en eru samt send heim
Fréttir

„Sví­virði­leg­ir glæp­ir“ í heima­land­inu en eru samt send heim

Þrátt fyr­ir að á síð­ustu ár­um hafi yf­ir­völd í Venesúela og vopna­hóp­ar þeirra fram­ið „sví­virði­lega glæpi“, kerf­is­bundn­ar pynd­ing­ar og af­tök­ur, hef­ur kær­u­nefnd út­lend­inga­mála stað­fest úr­skurði Út­lend­inga­stofn­un­ar um að neita fólki það­an um vernd.
Snorri leitar að ríkum og vondum bakhjörlum
Fréttir

Snorri leit­ar að rík­um og vond­um bak­hjörl­um

Snorri Más­son, rit­stjóri Snorra Más­son­ar rit­stjóra, leit­ar nú að fjár­fram­lög­um frá „ríku og vondu fólki“ sem vill styðja við nýja fjöl­mið­il­inn hans sem ber heit­ið „Snorri Más­son rit­stjóri“. Hann seg­ir áskrif­end­ur að miðl­in­um hrann­ast inn.
Bragi Páll Sigurðarson
Bragi Páll Sigurðarson
Pistill

Bragi Páll Sigurðarson

Stríð­ið um at­hygli þína og reiði

Við töp­uð­um. Án þess að við tækj­um eft­ir því var háð stríð um at­hygli okk­ar og við átt­um ekki séns.
Spottið 29. september 2023
Spottið

Gunnar Karlsson

Spott­ið 29. sept­em­ber 2023

Þegar einveran öskrar á mann en þú mætir brosi í Bónus
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
Leiðari

Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir

Þeg­ar ein­ver­an öskr­ar á mann en þú mæt­ir brosi í Bón­us

Far­ald­ur ein­mana­leika og fé­lags­legr­ar ein­angr­un­ar herj­ar á heim­inn.
Elliði hefur áður varið sig gegn spurningum með því að hann sé ekki „pólitíkus“
FréttirJarðefnaiðnaður í Ölfusi

Elliði hef­ur áð­ur var­ið sig gegn spurn­ing­um með því að hann sé ekki „póli­tík­us“

Minni­hlut­inn í sveit­ar­stjórn Ölfuss hef­ur ákveð­ið að vísa húsa­máli Ell­iða Vign­is­son­ar bæj­ar­stjóra til siðanefnd­ar Sam­bands ís­lenskra sveit­ar­fé­laga. Elliði hef­ur var­ið sig í mál­inu með því að hann sé ekki kjör­inn full­trúi og þurfi þar af leið­andi ekki að ræða við­skipti sín í smá­at­rið­um.
Molnandi minningahöll
GagnrýniMeð guð í vasanum

Moln­andi minn­inga­höll

Sig­ríð­ur Jóns­dótt­ir leik­hús­gagn­rýn­andi fór og sá fyrstu frum­sýn­ingu Borg­ar­leik­húss­ins í vet­ur, glæ­nýtt ís­lenskt leik­verk eft­ir Maríu Reyn­dal.
Gjöf sem hefur galla
GagnrýniEkki málið

Gjöf sem hef­ur galla

Leik­hús­gagn­rýn­and­inn Sig­ríð­ur Jóns­dótt­ir brá sér á frum­sýn­ingu þriðja verks­ins í þrí­leik þýsku stjörn­unn­ar Marius von Mayen­burg í Þjóð­leik­hús­inu.
Tónlistarunnendur: Ekki láta næstu tónleika framhjá ykkur fara!
GagnrýniES kvartett

Tón­list­ar­unn­end­ur: Ekki láta næstu tón­leika fram­hjá ykk­ur fara!

Tón­list­ar­gagn­rýn­and­inn Arn­dís Björk brá sér í Norð­ur­ljósa­sal Hörpu, á tón­leikaröð­ina Sí­gild­ir sunnu­dag­ar, og hlýddi á banda­ríska ES strengja­kvart­ett­inn.
Af hverju verður fólk svona?
Fólkið í borginni

Af hverju verð­ur fólk svona?

Una Björg Jó­hann­es­dótt­ir hef­ur löng­um velt fyr­ir sér, og sér­stak­lega nú síð­ustu daga, hvað búi á bak við hat­ur, af hverju fólk hat­ar og hvað hef­ur gerst í þeirra lífi sem leið­ir af sér hat­ur. Það mik­il­væg­asta sem hún hef­ur lært í líf­inu er „ást og um­hyggja, sam­staða og skiln­ing­ur“.

Mest lesið undanfarið ár

  • Jón Baldvin við nemanda: „Viltu hitta mig eftir næsta tíma“
    1
    Rannsókn

    Jón Bald­vin við nem­anda: „Viltu hitta mig eft­ir næsta tíma“

    Fimmtán ára stúlka í Haga­skóla hélt dag­bók vor­ið 1970 þar sem hún lýs­ir kyn­ferð­is­leg­um sam­skipt­um við Jón Bald­vin Hanni­bals­son sem þá var 31 árs gam­all kenn­ari henn­ar. Í bréfi sem hann sendi stúlk­unni seg­ist hann vilja stinga af frá öllu og liggja í kjöltu henn­ar.
  • Þar sem ósýnilega fólkið býr í borginni
    2
    Viðtal

    Þar sem ósýni­lega fólk­ið býr í borg­inni

    „Þetta var ör­ugg­asti stað­ur­inn minn,“ seg­ir Alma Lind Smára­dótt­ir þeg­ar hún opn­ar inn í ruslageymslu í bíla­kjall­ara í Reykja­vík. Þarna bjó hún hluta þeirra þriggja ára sem hún þvæld­ist um göt­ur bæj­ar­ins. Borg­in sést í öðru ljósi þeg­ar hún er séð með aug­um heim­il­is­lausra, ósýni­lega fólks­ins, þeirra sem flest­ir líta fram hjá eða hrekja burt. Ít­ar­legt og einlgæt við­tal við Ölmu Lind birt­ist í 162. tölu­blaði Stund­ar­inn­ar og má lesa í heild á slóð­inni: htt­ps://stund­in.is/grein/16051/
  • „Ég get ekki lifað við þessa lygi“
    3
    Viðtal

    „Ég get ekki lif­að við þessa lygi“

    Sig­ur­laug Hreins­dótt­ir seg­ir lög­regl­una hafa brugð­ist þeg­ar dótt­ir henn­ar hvarf fyr­ir fimm ár­um síð­an. Nefnd um eft­ir­lit með störf­um lög­reglu ger­ir fjöl­marg­ar at­huga­semd­ir við fram­göngu lög­reglu í mál­inu og bein­ir til­mæl­um um úr­bæt­ur til rík­is­lög­reglu­stjóra. „Ég biðst ein­lægr­ar af­sök­un­ar,“ skrif­ar Grím­ur Gríms­son, sem var hamp­að sem hetju og tók á móti við­ur­kenn­ingu sem mað­ur árs­ins. „Það var ótrú­lega sárt,“ seg­ir Sig­ur­laug. Sér hafi ver­ið fórn­að fyr­ir ímynd lög­regl­unn­ar.
  • Þóra Dungal fallin frá
    4
    Menning

    Þóra Dungal fall­in frá

    Þóra Dungal, sem varð tákn­mynd X-kyn­slóð­ar­inn­ar á Ís­landi skömmu fyr­ir alda­mót­in þeg­ar hún fór með að­al­hlut­verk í kvik­mynd­inni Blossa ár­ið 1997, er fall­in frá.
  • „Hann hefur ekki beðist afsökunar“
    5
    Fréttir

    „Hann hef­ur ekki beðist af­sök­un­ar“

    Tón­list­ar­mað­ur­inn Auð­unn Lúth­ers­son, sem kall­ar sig Auð­ur, hef­ur við­ur­kennt að hafa far­ið „yf­ir mörk“ í sam­skipt­um við kon­ur. Kon­ur lýsa ágengni og meið­andi fram­komu sem hann hafi aldrei axl­að ábyrgð á.
  • Lifði af þrjú ár á götunni
    6
    Viðtal

    Lifði af þrjú ár á göt­unni

    Alma Lind Smára­dótt­ir end­aði á göt­unni eft­ir að hún missti son sinn frá sér. Þar þvæld­ist hún um í þrjú ár með sár sem náðu aldrei að gróa. Þeg­ar hún varð barns­haf­andi á ný mætti barna­vernd á fæð­ing­ar­deild­ina og fór fram á að hún myndi af­sala sér barn­inu.
  • „Hann var ekki að kaupa aðgengi að mér þegar hann lánaði mér pening“
    7
    Afhjúpun

    „Hann var ekki að kaupa að­gengi að mér þeg­ar hann lán­aði mér pen­ing“

    Katrín Lóa Kristrún­ar­dótt­ir þótt­ist hepp­in þeg­ar henni var tjáð af vinnu­veit­anda sín­um, Helga Vil­hjálms­syni í Góu, að hann gæti lán­að henni fyr­ir út­borg­un í íbúð. Hún hefði þó aldrei þeg­ið slíkt lán ef hún hefði vit­að hvað það hefði í för með sér en Katrín Lóa lýs­ir því að eft­ir lán­veit­ing­una hafi hún þurft að sitja und­ir kyn­ferð­is­legri áreitni Helga svo mán­uð­um skipti. Helgi bið­ur Katrínu Lóu af­sök­un­ar á fram­ferði sínu.
  • Mata-veldið: Skattaundanskot og samkeppnisbrot í skjóli ríkisins
    8
    Úttekt

    Mata-veld­ið: Skattaund­an­skot og sam­keppn­is­brot í skjóli rík­is­ins

    Mata-systkin­in og fyr­ir­tæki þeirra hafa ít­rek­að ver­ið gerð aft­ur­reka með við­skiptaflétt­ur sem fólu í sér að koma mörg hundruð millj­óna hagn­aði und­an skatti. Á sama tíma og fyr­ir­tæki fjöl­skyld­unn­ar byggja hagn­að sinn á sölu mat­væla und­ir toll­vernd, hafa þau greitt há­ar sekt­ir fyr­ir sam­keppn­is­brot og lagst í ómælda vinnu við að kom­ast und­an því að greiða skatta hér á landi, með við­skiptaflétt­um í gegn­um þekkt skatta­skjól.
  • Skutlað sextán ára til fanga á Litla-Hrauni: „Ég var alltaf hrædd“
    9
    Viðtal

    Skutl­að sex­tán ára til fanga á Litla-Hrauni: „Ég var alltaf hrædd“

    Ingi­björg Lára Sveins­dótt­ir var sex­tán ára þeg­ar henni var ek­ið á Litla-Hraun í heim­sókn­ir til manns sem afplán­aði átta ára dóm fyr­ir full­komna am­feta­mín­verk­smiðju. Hún seg­ir sorg­legt að starfs­fólk hafi ekki séð hættu­merk­in þeg­ar hún mætti. Eng­inn hafi gert at­huga­semd við ald­ur henn­ar, þeg­ar henni var vís­að inn í her­bergi með steyptu rúmi þar sem henn­ar beið tölu­vert eldri mað­ur með hættu­leg­an af­brota­fer­il.
  • Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
    10
    Erlent

    Fána­bann og refsi­að­gerð­ir í Palestínu í kjöl­far nið­ur­stöðu Sam­ein­uðu þjóð­anna

    Degi eft­ir að ný rík­is­stjórn tók við völd­um í Ísra­el sam­þykkti alls­herj­ar­þing Sþ að fela Al­þjóða­dóm­stóln­um í Haag að meta lög­mæti her­náms Ísra­els­rík­is á Vest­ur­bakk­an­um. Síð­an þá hef­ur stjórn­in grip­ið til refsi­að­gerða og nú síð­ast fána­banns.
Loka auglýsingu