Sigríður Á. Andersen er sá stjórnmálamaður sem stjórnarmeirihluti Sjálfstæðisflokksins, Vinstri grænna og Framsóknarflokksins treystir best til að gegna embætti dómsmálaráðherra á Íslandi. Þó bera fáir meiri ábyrgð en Sigríður á þeirri óvissu og því vantrausti sem skapaðist á sviði stjórnmála og dómstóla á síðasta ári, bæði þegar barnaníðingamál sprengdu ríkisstjórn og þegar í ljós kom að framið hafði verið lögbrot þegar skipaðir voru dómarar við nýtt millidómsstig.
Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar féll eftir að ráðuneyti Sigríðar Andersen hafði leynt upplýsingum um uppreist æru kynferðisbrotamanna, þvert á skýr fyrirmæli upplýsingalaga eins og úrskurðarnefnd um upplýsingamál staðfesti með úrskurði sínum þann 11. september 2017. Kornið sem fyllti mælinn var þegar í ljós kom að Sigríður hafði sagt Bjarna einum frá aðkomu föður hans að uppreist æru barnaníðingsins Hjalta Sigurjóns Haukssonar.
Þótt ekki séu öll kurl komin til grafar í málinu, þótt tímafrekt hafi reynst að fá upplýsingar um málið frá dómsmálaráðuneytinu og enn hafi ekki farið fram rannsókn á embættisfærslum ráðherra í samræmi við þær kröfur sem t.d. ráðgjafaráð Viðreisnar og þingmenn stjórnarandstöðunnar héldu á lofti síðasta haust, fékk Sigríður að halda ráðherraembætti sínu þegar ný ríkisstjórn var mynduð undir forystu Vinstri grænna í lok nóvember.
Lögbrot dómsmálaráðherra staðfest
Skömmu fyrir jól staðfesti Hæstiréttur Íslands að Sigríður Andersen hefði brotið lög síðasta sumar þegar hún vék frá mati sjálfstæðrar dómnefndar og handvaldi dómara í Landsrétt án þess að uppfylla þær kröfur sem á henni hvíla samkvæmt rannsóknarreglu stjórnsýsluréttar. Fjöldi sérfræðinga hafði gagnrýnt vinnubrögð ráðherra og vísað til skýrs dómafordæmis frá 2011 sem benti sterklega til þess að verklagið væri á skjön við reglur stjórnsýsluréttar. Varnaðarorðin voru hins vegar hunsuð. Stjórnarmeirihluti Sjálfstæðisflokksins, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar þröngvaði málinu í gegnum þingið á tveimur dögum og felldi tillögu um að vísa málinu aftur til ríkisstjórnar með 31 atkvæði gegn 30.
Að mati Hæstaréttar brutu bæði ráðherra og Alþingi lög og bökuðu jafnframt ríkinu bótaskyldu sem á endanum kann að hlaupa á tugum milljóna. Þótt ekki verði litið framhjá ábyrgð þeirra þriggja þingflokka sem keyrðu skipun dómaranna í gegn, þrátt fyrir augljósar vísbendingar um að lög yrðu brotin, ber Sigríður Andersen meginábyrgðina á því hvernig fór. Afleiðingin er sú að grafið var undan trúverðugleika og trausti til hins nýja millidómsstigs.
En hver er Sigríður Andersen, hvaða gildi og hvaða sjónarmið hefur hún að leiðarljósi í störfum sínum? Hvað hefur gerst á hennar stutta en skrautlega ráðherraferli?
Athugasemdir