Fari svo að kerfi hafstrauma í Atlantshafi brotni niður vegna gróðurhúsaáhrifa getur loftslag Norður-Evrópu kólnað til muna. Ný rannsókn sýnir að um 200 árum eftir niðurbrot gæti hitastig á veturna farið allt að 50 gráðum undir frostmark í norrænum borgum eins og Ósló.
Rannsóknin, sem birt var í fræðiritinu Geophysical Research Letters á miðvikudag og vefsíðan Carbon Brief fjallar um, sýnir að þrátt fyrir tveggja gráðu hlýnun á heimsvísu mundi meðalhitastig Norður-Evrópu hrynja um tugi gráða.
Heimildin hefur áður fjallað um hættuna á því að AMOC-hafstraumurinn svokallaði, veltihringrás sjávar í Atlantshafi, brotni niður. Í gegnum aldirnar hefur AMOC reglulega riðlast og rannsóknir sýna að hann hefur veikst undanfarna öld. „Blái bletturinn“ svokallaði virðist vera til marks um það, hafsvæði suður af Íslandi og Grænlandi, sem hefur kólnað síðan á 19. öld, ólíkt restinni af heiminum.
Stefan Rahmstorf, …
ORKUSKORTUR HITAVEITNA OG HÆKKANDI VERÐ. Orkunotkun nýrra húsa á Íslandi er um tvöföld miðað við sambærileg ný hús í Skandinavíu. Mikilvægt er líka að hafa í huga að heitvatns notkun hefur tvöfaldast á um 40 ára fresti og engin lát eru þar á. Því þarf að sækja heita vatnið sífellt lengra og dýpra og verðið á heita vatninu mun því óhjákvæmilegar fara hækkandi. Og undanfarin ár hefur stundum borið á orkuskorti í hitaveitum hér vegna þessa.
SJÁLFBÆRNI HITAVEITNA. Á endanum verður óvissa með sjálfbærni jarðhita auðlindarinnar eftir nokkra áratugi vegna sífellt aukinnar heitavatns notkunar og dýrari vatnsöflunar.
ÁFALLAÞOL. Ef margra daga bilun verður í hitaveitu í köldu veðri þá er áfallaþol vel einangraðra húsa miklu meira en núverandi húsa. Fljótlega þyrfti að rýma núverandi hús líkt og við kynntumst nýverið á Reykjanesinu í tengslum við eldsumbrotin þar. Í höfuðborginni gæti í versta falli þurft að rýma tugi þúsunda íbúða (ólíklegt). Mikilvægt er einnig að hafa í huga vaxandi sveiflur og óvissu í veðurfari samanber greinina í Heimildinni um hugsanleg áhrif niðurbrots hafstrauma í Atlantshafi. Ef hús væru svipuð og í Skandinavíu væri orkuþörf til upphitunar miklu minni og auðveldlega væri hægt að halda hita á húsum með færanlegum rafmagnsofnum og þannig komast hjá rýmingu.
ORKUSÓUN VEGNA UNDANÞÁGA FRÁ ESB REGLUGERÐUM. Í dag er Ísland með undanþágu frá Evróputilskipun um orkunýtingu bygginga (ESB 2010/31 19 maí.). Rökin voru þau að upphitunar kostnaður væri lágur á Íslandi sökum jarðhitans.
ILLA ÍGRUNDUÐ UNDANÞÁGA FRÁ ORKUSPARNAÐAR REGLUGERÐUM? Ég velti fyrir mér hvort undanþágan hafi ekki verið mikil skammsýni? Við ákvörðun um undanþágu var ekkert horft til óhjákvæmilegrar framtíðar þróunar hitaveitna í ljósi hratt vaxandi notkunar, hækkandi verðs á heitu vatni, sjálfbærni hitaveitna til langs tíma eða áfallaþols hitaveitna við náttúruhamfarir, auknar sveiflur í veðurfari eða alvarlegar bilanir í búnaði.
BETRI OG HEILSUSAMLEGRI BYGGINGAR. Lítið meir kostar að byggja vönduð hús sem eyða helmingi minni orku og slík hús eru á margan hátt mun betri híbýli; betri loftgæði, betri hljóðvist og margt fleira. Í alla staði heilsusamlegri hús. Mikilvægt er að horfa til þessara þátta þegar orkunýtni og önnur gæði bygginga eru ákveðin í byggingareglugerð.
FALLANDI FASTEIGNAVERÐ LÉLEGRA HÍBÝLA. Þegar allt ofangreint er skoðað er líklegt að til lengri framtíðar þá muni húsin sem nú er verið að byggja falla í verði í samanburði við betur byggð hús sem fylgja nýjum Evrópureglugerðum.
NIÐURSTAÐA: Skoða þarf vandlega hvort við séum á óheillabraut með íslenska byggingareglugerð og orkusóun og almenn gæði húsa og hitaveitna?