Flækjusagan

Heil öld frá „aparéttarhöldunum“

Síðla í maí 1925 fóru fram réttarhöld í Bandaríkjunum sem margir töldu að yrði punkturinn yfir i-ið í sigri vísinda og skynsemishyggju á þröngsýni og trúarrembingi

28. maí 2025 · 07:00

Illugi Jökulsson

skrifar

Verjandinn lagði frá sér pappírana sína. Hendurnar voru orðnar þvalar af hitanum í réttarsalnum þótt allir gluggar hefðu verið opnaðir upp á gátt. Hann vissi að hann þyrfti ekki meira á þessum pappírum að halda, með öllum sínum vandlega upprituðu ritningarstöðum úr Biblíunni – ekki meðan hann yfirheyrði það vitni sem nú stóð ergilegt fyrir framan hann í vitnastúkunni og þerraði í ákafa svitann af enni sér með blautum vasaklút.

Þetta var ekkert smáræðis vitni.

William Jennings Bryan hafði þrisvar boðið sig fram til forseta Bandaríkjanna og þar af einu sinni virst líklegur til að ná kjöri í Hvíta húsið, þótt hann tapaði á endasprettinum. Og þó hann hefði ekki náð í Hvíta húsið var hann óumdeilanlega einn frægasti og virtasti stjórnmálamaður landsins.

En nú stóð hann þarna svitnandi í brennheitum réttarsal og fálmaði eftir skoðunum sínum meðan fólkið í salnum kímdi að honum.

Já, verjandinn vissi að í …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Tengdar greinar

Flækjusagan

Þjóð sem hvarf og þjóð sem kom í staðinn

Eða: Hverrar þjóðar var Hannibal? Nýjar rannsóknir kveikja óvæntar spurningar.

Flækjusagan

„Er þetta bróðir minn?“

Sagt hefur verið frá dularfullum guðsmanni í Síberíu á 19. öld sem sumir héldu að væri Alexander 1. Rússakeisari. Það var reyndar margt grunsamlegt við dauða keisarans.

Flækjusagan

Katrín mikla og morðkvendið

Þýska stúlkan sem varð keisaraynja Rússlands 1762 þurfti að sýna heilmikla röggsemi og það fljótt til að sýna að hún átti erindi í valdastólinn. Þá kom skelfilegt mál Daríu Saltykovu upp í hendurnar á henni.

Flækjusagan

Hvað gerðist á hinum fyrstu páskum: Alþýðubylting eða uppgangur nýlenduveldis?

Á páskum höfðu Gyðingar hinir fornu í heiðri flótta sinn undan kúgun. Eða hvað?

Flækjusagan

Þegar heil þjóð dó

Rétt 210 ár eru nú liðin frá eldgosinu ógurlega á Tambora

Flækjusagan

„Hobbitarnir“ voru enn minni en talið var

Margt leynist enn í jörð á eyjunni Flores í Indónesíu.

Mest lesið

Fólkið í borginni

Hefur ekki hitt manninn sinn í þrjú ár

Úkraínsk kona flúði til Íslands árið 2022 með fimm ára gömlum syni sínum og hefur ekki hitt eiginmann sinn síðan þá. Hún vonar að Íslendingar haldi áfram að vera kærleiksríkir og hjálpsamir.

Fréttir

Segir Útlendingastofnun ætla að senda Oscar úr landi eftir helgi

Íslenskur fósturfaðir Oscars Andres Florez Bocanegra, 17 ára drengs frá Kólumbíu sem hefur verið synjað um alþjóðlega vernd á Íslandi, segir að Útlendingastofnun ætli sér að koma Oscari úr landi eftir helgi.

Aðsent

Kristján Þór Sigurðsson

Íslamófóbía - ótti og andúð gegn múslímum: Hverjir eru múslímar?

Kristján Þór Sigurðsson skrifaði doktorsritgerð sína um samfélag múslima á Íslandi. Hann veltir því upp hvers vegna fólk sem þekkir engan múslíma né hefur þekkingu á íslam sé hrætt við múslíma og hafi andúð á íslam.

Fréttir

Tíu ára drengur lést í Hvítá - Bænastund í kvöld

Banaslys varð í Hvítá í Hrunamannahreppi í gær þegar dráttarvél hafnaði í ánni. Ökumaður dráttarvélarinnar var tíu ára drengur og var hann útskurðaður látinn á vettvangi

Erlent

ESB íhugar að slaka á reglum um flugtafir – neytendur mótmæla

Ef breytingarnar ganga í gegn munu allt að 75 prósent farþega missa rétt sinn til bóta vegna tafa, að sögn regnhlífasamtök neytenda í Evrópu. Flugfélög fagna hins vegar og segja breytingarnar nauðsynlegar til að forðast að þurfa að aflýsa flugi.

Pistill

Illugi Jökulsson

Létt prófraun ríkisstjórnar og Alþingis

Næstu daga munu ríkisstjórn og Alþingi gangast undir prófraun og ef þessar æðstu stofnanir landsins falla á prófinu mun það óhjákvæmilega hafa í för með sér að traust til þeirra minnkar mjög verulega hjá stórum hópi fólks. Þar á meðal mér. Prófraunin felst í því að andlitslaust stjórnvald hefur ákveðið að 17 ára pilti, honum Oscari okkar allra, skuli vísað...

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Úttekt

Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna

Í atvinnuauglýsingum er gjarnan krafist mikilla samskiptahæfileika, jafnvel í störfum þar sem þess ekki er þörf. Þetta getur útilokað fólk, til að mynda einhverfa, sem búa yfir öðrum mikilvægum styrkleikum. Bjarney L. Bjarnadóttir gerði tímamótarannsókn á þessu og leggur áherslu á að atvinnurekendur efli fötlunarsjálfstraust.

Fólkið í borginni

Hefur ekki hitt manninn sinn í þrjú ár

Viðtal

John Bolton um Ísland: Ekki láta Trump taka eftir ykkur

Fyrrverandi þjóðaröryggisráðgjafi Donalds Trump varar Ísland við að vekja athygli hans. Hann segir að Ísland eigi að undirbúa sig vel áður en það birtist á radarskjá Trumps – og helst að láta hann eiga heiðurinn af öllu.

Fréttir

Fólki sparkað úr landi fyrir að verja stjórnarskrána

Bandaríkjastjórn bannaði Harvard-háskóla að taka við erlendum nemendum síðastliðinn fimmtudag með nýrri tilskipun en Harvard hefur kært ákvörðunina og segir hana skýrt brot gegn fyrsta viðauka stjórnarskrárinnar um tjáningarfrelsi. Bráðabirgðalögbann hefur verið sett á tilskipunina. „Hægt og rólega erum við að sjá fall Bandaríkjanna," segir Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir, sem er að útskrifast úr háskólanum.

Aðsent

Andrea Rós Guðmundsdóttir

Þú þarft ekki að deyja til að verða nóg

Andrea Rós Guðmundsdóttir hefur frá unga aldri glímt við lystarstol. Hún skrifar um rætur veikindanna og leiðina að bata – þar sem hugrekki felst í því að biðja um hjálp og læra að sýna sjálfri sér mildi.

Allt af létta

Óvenjuleg málefni fyrir rauða dregilinn

Kristinn Hrafnsson, ritstjóri Wikileaks, sótti kvikmyndahátíðina í Cannes þar sem heimildarmynd um Julian Assange var frumsýnd í vikunni. Hann segir upplifunina nokkuð sérstaka.

Mest lesið í mánuðinum

English

Climeworks’ capture fails to cover its own emissions

The carbon capture company Climeworks only captures a fraction of the CO2 it promises its machines can capture. The company is failing to carbon offset the emissions resulting from its operations – which have grown rapidly in recent years.

Rannsóknir

Föngun Climeworks stendur ekki undir eigin losun

Climeworks fangar aðeins brot af því CO2 sem það lofar að vélar þess geti fangað. Fyrirtækið nær ekki að kolefnisjafna þá losun sem stafar af umsvifum þess – sem hefur vaxið hratt síðustu ár.

Aðsent

Ónefnd kona skrifar

Bréf frá brotaþola hópnauðgunar

Ofbeldi gerir ekki greinarmun á þolendum eða gerendum eftir uppruna þeirra. Réttlæti má ekki gera það heldur.

ViðtalHlaupablaðið 2025

Níu lykilatriði um hreyfingu að læknisráði

Kristín Sigurðardóttir læknir veitir forvitnilega innsýn í afgerandi áhrif hreyfingar á líkama okkar og heila. Hún varar við „náttúruleysi“ og að fólk rjúfi tengslin við sig sjálft eða náttúruna.

Allt af létta

Kókómjólk á tilboðsverði af allt öðrum ástæðum

Kókómjólk hefur verið fádæma vinsæl meðal landsmanna í rúmlega hálfa öld og drekka Íslendingar um níu milljónir Kókómjólkurferna árlega. Þeir sem stunduðu njósnir fyrir Björgólf Thor Björgólfsson árið 2012 töldu að það væri tilvalið að fela upptökumyndavél inni í tómri fernu af Kókómjólk.

Fréttir

Lögreglumenn unnu fyrir rannsóknafyrirtæki Lúðvíks

Þrír lögreglumenn þáðu greiðslu frá Laco, öryggis- og rannsóknafyrirtæki Lúðvíks Kristinssonar, sama ár og Lúðvík stundaði njósnir. Störf þeirra virðast þó hafa verið ótengd njósnunum en aðalvarðstjóri í lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu segist hafa unnið eina nótt á hóteli gegn greiðslu.