Þessi grein birtist fyrir rúmlega 4 mánuðum.

Tvær Kóreur: Kim Il-sung hernemur Seúl og nær alla Suður-Kóreu

Við upp­haf Kór­eu­stríðs­ins sumar­ið 1950 vann Norð­ur-Kórea mikla sigra og virt­ist í þann veg­inn að leggja alla Suð­ur-Kór­eu und­ir sig.

Tvær Kóreur: Kim Il-sung hernemur Seúl og nær alla Suður-Kóreu
Þýskir nasistar að drepa Gyðinga í seinni heimsstyrjöld? Nei, suður-kóreskir hermenn Syngman Rhees að drepa í hrönnum Suður-Kóreumenn sem grunaðir voru — oftast af litlu eða engu tilefni — um samúð með Norður-Kóreu eða kommúnisma eða andstöðu við Rhee forseta.

Já, ég byrjaði í gær að rifja upp af hverju tvö Kóreuríki eru til í henni veröld — sjá hlekk á þá grein hér — og þar var komið sögu í júní árið 1950 að her Norður-Kóreu réðist inn í Suður-Kóreu.

Ástæðan var ósköp einfaldlega sú að Kim Il-sung forseti í norðrinu taldi að honum tækist fyrirhafnarlítið að sigrast á her stallbróður síns í suðrinu, Syngman Rhee, því Bandaríkjamenn hefðu lítinn áhuga á að koma Rhee og Suður-Kóreumönnum til hjálpar.

Óhætt er að segja að fyrri hluti sannfæringar Kims hafi reynst hárréttur.

Suður-kóreski herinn varð lítil fyrirstaða fyrir þann norður-kóreska. Norður-Kóreumenn tóku Seúl höfuðborg Suður-Kóreu á örfáum dögum og eftir um það bil sex vikur virtust þeir í þann veginn að vinna fullnaðarsigur.

Suður-Kóreustjórn hélt þá aðeins eftir svolitlu landsvæði við sundið að Japan.

Ástæðurnar fyrir óförum Suður-Kóreumanna voru ýmsar, hernaðarlega.

Norður-kóreski herinn var einfaldlega betur vopnum búinn, betur þjálfaður og naut þess að hafa frumkvæðið. En jafnframt er ljóst að í suðrinu var mikill fjöldi fólks sem hafði engan sérstakan áhuga á að fórna lífi sínu fyrir stjórn Syngman Rhees.

Allt að 200 þúsund morð

Þar var bæði um að ræða fólk sem hafði ekki fyrirgefið honum grimmileg viðbrögð við uppþotum og uppreisnartilraunum 1948, en eiinig mikið af bændafólki sem vissi að bændurnir í Norður-Kóreu bjuggu á þeim tímapunkti við betri lífskjör en þeir.

Fyrstu sex vikur Kóreustríðsins.

Það fólk sá því ekkert athugavert við að prófa þjóðskipulag kommúnismans.

Syngman Rhee hafði brugðist við fréttum af þessu með sömu viðbjóðslegu hörkunni og hann sýndi alla jafna. Sumarið 1950 lét hann hermenn sína myrða fjölda Suður-Kóreumanna sem grunaðir voru, með réttu eða röngu, um að hafa samúð með málstað kommúnista og/eða vera einfaldlega á móti stjórn Syngman Rhees.

Og þetta voru ekki bara fáein morð.

Að minnsta kosti 60 þúsund voru drepin þannig með köldu blóði en sumir fræðimenn hallast raunar að því að alls hafi hin myrtu verið 200 þúsund.

Amríski herinn, svo réttsýnn og rogginn ...

Ekki dugði þetta þó til að svipta Syngman Rhee stuðningi Bandaríkjanna.

Það reyndist nefnilega alrangt hjá Kim Il-sung og bakhjörlum hans Stalín og Maó Zedong að Bandaríkin myndu óáreitt láta yfir sig ganga að Norður-Kórea tæki Suður-Kóreu.

Norður-Kórea hörfaði jafnvel hraðar en hún hafði sótt.

Þegar algjört hrun blasti við Suður-Kóreu mætti ameríski herinn í öllu sínu veldi á staðinn og sneri umsvifalaust við blaðinu. Bandaríkjamenn gerðu innrás af sjó þar sem heitir Inchon, skammt frá Seúl, og settu þar á land ógrynni liðs sem náði fljótlega höfuðborg Suður-Kóreu.

Á sama tíma réðist bandarískur her út frá því litla svæði sem Suður-Kóreumenn héldu þá við sundið. Her Norður-Kóreu var orðinn þreyttur og vistalítill eftir stöðuga sókn sína og varð nú að hörfa fljótt til baka til að verða ekki króaður inni í Suður-Kóreu.

Undir fána Sameinuðu þjóðanna

Rétt er að taka fram að hernaðaraðgerðir Bandaríkjanna fóru fram undir fána Sameinuðu þjóðanna. Þær höfðu að vonum lýst algerri andstöðu við árásarstríð Norður-Kóreu. Margir litu á það sem prófstein á raunverulegt afl hinna nýju alþjóðasamtaka hvort þeim tækist í þetta sinn að koma í veg fyrir að árás einnar þjóðar á aðra skilaði árangri.

Margar þjóðir tóku því þátt í stríðsrekstrinum í Kóreu en engum gat þó blandast hugur um að Bandaríkin réðu algerlega ferðinni hernaðarlega og pólitískt, enda var yfirmaður herliðs Sameinuðu þjóðanna hinn víðkunni bandaríski hershöfðingi Douglas MacArthur og í herliði hans voru Bandaríkjamenn að yfirgnæfandi meirihluta.

Á tveimur vikum hröktust norður-kóreskar hersveitir burt frá Suður-Kóreu. Hersveitir Sameinuðu þjóðanna/Bandaríkjanna héldu þó áfram sókn sinni inn í Norður-Kóreu og var nú ætlunin að hrekja Kim Il-sung frá völdum og sameinaða síðan Kóreuríkin „undir lýðræðislegri stjórn“, eins og komist var að orði í ályktun Sameinuðu þjóðanna.

Stalín þvertók fyrir að hjálpa Kim

Gat þó engum blandast hugur um að þáverandi stjórn Suður-Kóreu, Syngman Rhee og hyski hans, gat sannarlega ekki talist lýðræðisleg á nokkurn hátt.

Douglas MacArthur kom mjög við sögu Kóreustríðsins fyrsta árið.

Þegar kom fram í nóvember 1950 var her Norður-Kóreu kominn að fótum fram og réði aðeins smáræmu meðfram landamærunum að Kína og Sovétríkjunum. Stalín þvertók fyrir að senda Rauða herinn Kim til hjálpar, þó hann sendi honum hergögn, en Maó í Bejing hafði áhyggjur af því að það yrði mikið áfall fyrir nýtilkomna kommúnistastjórn sína í Kína ef kommúnistastjórnin í Norður-Kóreu hrektist frá völdum.

Hann vildi þó ekki hætta á allsherjar stríð við Bandaríkin. Þó ekki væri annað, þá réðu þau yfir kjarnorkuvopnum en Kínverjar ekki.

Og hver var þá leið Maós til að bjarga Kim Il-sung?

Frá því segir í þessari grein hér.

Kjósa
22
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Tengdar greinar

Flækjusagan

Mest lesið

Grein um hópnauðgun byggð á Facebookfærslu: Athugaði „hvort þetta væri alvöru manneskja“
1
Fréttir

Grein um hópnauðg­un byggð á Face­book­færslu: At­hug­aði „hvort þetta væri al­vöru mann­eskja“

Mar­grét Frið­riks­dótt­ir, rit­stjóri Frétt­in.is, stend­ur við grein um hópnauðg­un hæl­is­leit­enda og stað­fest­ir að grunn­ur­inn að grein­inni sé Face­book-færsla sem kona birti um helg­ina. Önn­ur kona er merkt í færsl­unni – hún teng­ist mál­inu ekki neitt en hef­ur heyrt í fólki sem tel­ur að hún hafi orð­ið fyr­ir hópnauðg­un.
Veiktist í kjölfar morðhótana:„Ekki lengur óttalausa stúlkan með sterku röddina“
5
Viðtal

Veikt­ist í kjöl­far morð­hót­ana:„Ekki leng­ur ótta­lausa stúlk­an með sterku rödd­ina“

Najmo Fiya­sko Finn­boga­dótt­ir, ís­lensk-sómölsk bar­áttu­kona og fyrr­ver­andi sam­fé­lags­miðla­stjarna, hef­ur í kjöl­far ótal morð­hót­ana dreg­ið sig í hlé frá bar­átt­unni fyr­ir bætt­um rétt­ind­um stúlkna og kvenna í Sómal­íu. Najmo býr nú í Sómal­íu það­an sem hún flúði 13 ára göm­ul. Hún seg­ir að langvar­andi streita af völd­um ótta við hót­an­irn­ar hafi á end­an­um brot­ið hana nið­ur. „Ég tap­aði átt­um og vildi bara kom­ast heim til mömmu.“

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Taxý Hönter bannaður á leigubílastæðinu:  „Þeir lugu upp á mig rasisma“
2
Fréttir

Taxý Hön­ter bann­að­ur á leigu­bíla­stæð­inu: „Þeir lugu upp á mig ras­isma“

Með­al þeirra leigu­bíl­stjóra sem hef­ur ver­ið mein­að­ur að­gang­ur að leigu­bíla­stæð­inu á Kefla­vík­ur­flug­velli er Frið­rik Ein­ars­son eða Taxý Hön­ter. Hann seg­ir ástæð­una vera upp­logn­ar kvart­an­ir, með­al ann­ars um að hann sé ras­isti. Karim Ask­ari, leigu­bíl­stjóri og fram­kvæmda­stjóri Stofn­un­ar múl­isma á Ís­landi, seg­ir Frið­rik hafa áreitt sig og aðra bíl­stjóra.
Grein um hópnauðgun byggð á Facebookfærslu: Athugaði „hvort þetta væri alvöru manneskja“
5
Fréttir

Grein um hópnauðg­un byggð á Face­book­færslu: At­hug­aði „hvort þetta væri al­vöru mann­eskja“

Mar­grét Frið­riks­dótt­ir, rit­stjóri Frétt­in.is, stend­ur við grein um hópnauðg­un hæl­is­leit­enda og stað­fest­ir að grunn­ur­inn að grein­inni sé Face­book-færsla sem kona birti um helg­ina. Önn­ur kona er merkt í færsl­unni – hún teng­ist mál­inu ekki neitt en hef­ur heyrt í fólki sem tel­ur að hún hafi orð­ið fyr­ir hópnauðg­un.

Mest lesið í mánuðinum

„Ég var bara glæpamaður“
2
Viðtal

„Ég var bara glæpa­mað­ur“

„Margt af því sem ég hef gert mun ég aldrei geta bætt fyr­ir,“ seg­ir Kristján Hall­dór Jens­son, sem var dæmd­ur fyr­ir al­var­leg­ar lík­ams­árás­ir. Hann var mjög ung­ur að ár­um þeg­ar ljóst var í hvað stefndi og fann ekki leið­ina út fyrr en ára­tug­um síð­ar. Í dag fer hann inn í fang­els­in til þess að hjálpa öðr­um, en það er eina leið­in sem hann sér færa til þess að bæta fyr­ir eig­in brot.
Íslendingar vísa trans konu á flótta frá Bandaríkjunum úr landi
4
Fréttir

Ís­lend­ing­ar vísa trans konu á flótta frá Banda­ríkj­un­um úr landi

Kona sem er á flótta frá Banda­ríkj­un­um með son sinn sótti um al­þjóð­lega vernd á Ís­landi. Fyr­ir Út­lend­inga­stofn­un lýsti hún því hvernig hat­ur hafi far­ið vax­andi þar í landi gagn­vart kon­um eins og henni – trans kon­um – sam­hliða að­gerð­um stjórn­valda gegn trans fólki. Sjálf hafi hún orð­ið fyr­ir að­kasti og ógn­un­um. „Með hverj­um deg­in­um varð þetta verra og óhugn­an­lega.“
Júlía Margrét Alexandersdóttir
6
Það sem ég hef lært

Júlía Margrét Alexandersdóttir

Ekki hlusta á allt sem heil­inn seg­ir þér

Júlía Mar­grét Al­ex­and­ers­dótt­ir hef­ur lif­að með geð­hvörf­um í 15 ár. Hún hef­ur kljáðst við dekksta lit þung­lynd­is og fund­ið fyr­ir und­ur­vellíð­an í man­íu. Í ferl­inu hef­ur Júlía lært að stund­um á hvorki hjart­að né heil­inn at­kvæð­is­rétt. „Stund­um eru það annarra manna heil­ar og annarra manna hjörtu sem vita best.“

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár