Þessi grein birtist fyrir meira en ári.

Flækjusagan

Fyrstu skotin

Gavrilo Princip náði að myrða Franz Ferdinand, ríkisarfa Austurríkis-Ungverjalands. En var stríð þá óhjákvæmilegt?

5. mars 2024 · 16:00

Illugi Jökulsson

skrifar

Þið vitið öll hvernig þetta gekk fyrir sig, er það ekki? Gavrilo Princip, hinn 19 ára bosnísk-serbneski stúdent, komst ásamt félögum sínum til Sarajevo í Bosníu í júní 1914 og þar réðust þeir að Franz Ferdinand, ríkisarfa Austurríkis-Ungverjalands.

Örlögin fengu fjölda tækifæra til að snúa af þeirri óheillabraut heimsstyrjaldar sem þau voru komin inn á. Tveir tilræðismenn réðust til atlögu 26. júní en mistókst áður en Princip lét til skarar skríða. Varkárari maður en Franz Ferdinand hefði flýtt sér í felur er hann frétti af fleiri en einum morðvargi á sveimi, en hann hélt skoðunarferðinni um Sarajevo áfram sem endaði með að Princip var allt í einu í skotfæri.

Og hitti sitt mark. Örlögunum varð ekki þokað.

Svarta höndin

Með tilræðinu vonuðust þeir Princip til að hrinda af stað atburðarás sem myndi létta kúgun Habsborgara af suðurslavneskum þjóðum Balkanskagans og flýta fyrir sameiningu þeirra í eitt öflugt ríki undir handarjaðri …

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Tengdar greinar

Flækjusagan

Saga Írans 3: Þegar konungur Írans var messías Gyðinga

Hér segir frá upphafi stjórnartíðar Kýrusar mikla Persakonungs sem setti á stofn þriðja og mesta stórveldið í Íran, og var einhver merkasti, mildasti og skynsamasti stjórnarherra fornaldar.

Flækjusagan

Saga Írans 1: Fyrsta ríkið

Íran er nú skotmark Ísraels og Bandaríkjanna. Í þessari grein og fáeinum til viðbótar verður saga ríkisins rakin. Hér segir frá Elamítum og svo komu nýrrar þjóðar

Flækjusagan

Þegar Evrópa logaði í milljón ár

Hér er haldið áfram að rekja sögu Evrópu til undirbúnings atkvæðagreiðslu um umsókn Íslands að ESB. Fyrir nokkrum árum töluðu andstæðingar ESB hér á landi gjarnan um Evrópu sem „eldhafið“, svo illa fannst þeim horfa fyrir sambandinu. En í þessari grein verður fjallað um þann tíma þegar Evrópa var vissulega eldhaf.

Flækjusagan

Ó hið illa vistarband!

Nei, það voru ekki múslimar sem komu á vistarbandinu alræmda á Íslandi. En það voru heldur ekki vondir Danir. Það var einfaldlega hin rammíslenska yfirstétt.

Flækjusagan

Þegar Evrópa varð til

Á næstu misserum munu Íslendingar greiða atkvæði um hvort þeir vilja ganga í Evrópusambandið. Til að geta tekið upplýsta ákvörðun er nauðsynlegt að þekkja sögu Evrópu. Hér verður sú saga rakin og byrjað á byrjuninni!

Flækjusagan

Heil öld frá „aparéttarhöldunum“

Síðla í maí 1925 fóru fram réttarhöld í Bandaríkjunum sem margir töldu að yrði punkturinn yfir i-ið í sigri vísinda og skynsemishyggju á þröngsýni og trúarrembingi

Mest lesið

Skoðun

Sif Sigmarsdóttir

„Þessi kona er rugluð“

Það tók mannkynið ekki nema nokkrar aldir að leggja við hlustir eftir að ítalski stjarnfræðingurinn Galileo Galilei dæmdur í stofufangelsi fyrir að viðra þá hugmynd að jörðin snerist kringum sólina. Ekki er því öll von úti um að hlustað verði á Herdísi Storgaard.

Fréttir

Livio áfrýjar máli gegn stofnanda Sunnu: „Til þess gert að gera mér lífið leitt“

Ingunn Jónsdóttir frjósemislæknir og stofnandi Sunnu frjósemisstofu, segist telja að persónuleg óvild búi meðal annars að baki málaferlum Livio gegn henni.

Pistill

Valur Gunnarsson

Munu Bandaríkin liðast í sundur?

Bandaríkjamenn eru nú líkt og tvær þjóðir í sama landi. Þessir tveir hópar eru ekki einu sinni sammála um grundvallarstaðreyndir.

FréttirSjávarútvegur

Óttast að útgerðarmenn selji útgerðirnar til að hagnast meira

Þingmenn stjórnarandstöðunnar ræða áfram veiðigjöld á Alþingi í dag. Jón Pétur Zimsen, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, telur fjármunum útgerðarmanna betur borgið í öðru en sjávarútvegi, verði veiðigjöld hækkuð.

Fréttir

Starfsmaður leikskóla sýknaður eftir atvik með barni

Foreldrar barns fóru fram á 1 milljón króna í miskabætur fyrir líkamsárás gegn barninu en starfsmenn leikskólans töldu ekkert óvenjulegt hafa átt sér stað.

Það sem ég hef lært

Elísabet Sveinsdóttir

Að fylla pott fyrir eina manneskju

Elísabet Sveinsdóttir, markaðskona og forseti bæjarstjórnar í Kópavogi, rifjar upp sögu úr eigin lífi sem minnti hana á mikilvægi þess að fara vel með vatn og að nota hjálm.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Fréttir

Ósammála um hvernig bregðast eigi við mótmælum gegn innflytjendum

Álitsgjafa á vinstri væng stjórnmálanna greinir á um hvort nálgast eigi meinta rasista með skilningi, háði, ofbeldi eða þögninni. „Ég hef nú svo sem reynt eitt og annað en veit ekkert hvort það virkar,“ segir háskólakennari um samtöl sín við fólk andvígt innflytjendum.

Skoðun

Sif Sigmarsdóttir

„Þessi kona er rugluð“

Fréttir

„Á ekki möguleika á að fá réttláta málsmeðferð“

Nauðgunarkæran var felld niður, en umboðsmaður Alþingis tekur undir aðfinnslur við rannsókn lögreglu, varðandi atriði sem hefðu getað skipt máli við sönnunarmat. Eftir athugun á máli Guðnýjar S. Bjarnadóttur sendi umboðsmaður Alþingis einnig ríkissaksóknara ábendingu varðandi varðveislu gagna í sakamálum og áréttaði mikilvægi þess að ákærandi hafi öll gögn undir höndum þegar hann tekur afstöðu.

Fréttir

Ráðuneyti breytir ekki tollum vegna tæknilegs eggjaskorts

Tæknilegur eggjaskortur er á Íslandi, en fyrirtæki eiga í miklum vandræðum með að þjónusta viðskiptavini þegar kemur að eggjum. Bændur eru andvígir því að fella niður innflutningstolla tímabundið og atvinnuvegaráðuneytið hefur tekið undir þau sjónarmið.

Fréttir

Livio áfrýjar máli gegn stofnanda Sunnu: „Til þess gert að gera mér lífið leitt“

Ingunn Jónsdóttir frjósemislæknir og stofnandi Sunnu frjósemisstofu, segist telja að persónuleg óvild búi meðal annars að baki málaferlum Livio gegn henni.

Pistill

Valur Gunnarsson

Munu Bandaríkin liðast í sundur?

Bandaríkjamenn eru nú líkt og tvær þjóðir í sama landi. Þessir tveir hópar eru ekki einu sinni sammála um grundvallarstaðreyndir.

Mest lesið í mánuðinum

Fréttir

Forsprakki útifundar játaði fjárdrátt á leikskólanum Klettaborg

Sigfús Aðalsteinsson, stofnandi hópsins Ísland - þvert á flokka, sem stendur fyrir útifundum um hælisleitendur, játaði á sig fjárdrátt frá leikskólanum Klettaborg þegar hann var forstöðumaður þar. Hann vill ekki dæma hvort brot af því tagi séu nógu alvarleg til að innflytjendur sem gerðust sekir um þau ætti að senda úr landi.

Aðsent

Indriði Þorláksson

Kvótaskerðing, þjóðartekjur, veiðigjöld og hafið

Ekkert tilefni er því til endurmats á þeirri tillögu sem sjávarútvegsráðherra hefur lagt fram um hækkun á veiðigjaldi. Enn vantar mikið á til að hlutur almennings í tekjum af eigin auðlind sé kominn í eðlilegt horf.

Fréttir

Innflytjandi sár eftir 30 ár á Íslandi: „Við erum helvítis útlendingar og múslímar sem á að reka úr landi“

Jasmin Vajzovic sem fluttist til Íslands frá Bosníu og Hersegóvínu fyrir 30 árum segist aðeins nýlega hafa upplifað fordóma vegna trúar sinnar og uppruna. Hann segist kvíða fyrir framtíð dóttur sinnar á Íslandi.

Fréttir

Segir Útlendingastofnun ætla að senda Oscar úr landi eftir helgi

Íslenskur fósturfaðir Oscars Andres Florez Bocanegra, 17 ára drengs frá Kólumbíu sem hefur verið synjað um alþjóðlega vernd á Íslandi, segir að Útlendingastofnun ætli sér að koma Oscari úr landi eftir helgi.

Úttekt

Einhverfir á vinnumarkaði: Starfsmannaskemmtanir bara ólaunuð yfirvinna

Í atvinnuauglýsingum er gjarnan krafist mikilla samskiptahæfileika, jafnvel í störfum þar sem þess ekki er þörf. Þetta getur útilokað fólk, til að mynda einhverfa, sem búa yfir öðrum mikilvægum styrkleikum. Bjarney L. Bjarnadóttir gerði tímamótarannsókn á þessu og leggur áherslu á að atvinnurekendur efli fötlunarsjálfstraust.

Úttekt

Drengir kvörtuðu undan kennara og var meinað að sitja kennslustundir

Tólf ára gamlir drengir leituðu til skólastjóra vegna meints ofbeldis af hálfu kennara. Í kjölfarið var þeim meinað að sitja kennslustundir hjá kennaranum. Annar baðst afsökunar eftir tvær vikur og fékk þá að koma aftur í tíma. Hinn sætti útskúfun í tvo mánuði, áður en skólanum var gert að taka drenginn aftur inn í tíma. Foreldrar drengsins segja kerfið hafa brugðist barninu og leituðu að lokum til lögreglu.