Íbúafundur íbúa Grindavíkurbæjar í Laugardalshöll hófst klukkan fimm í dag. Þetta er fyrsti íbúafundurinn frá því að rýma þurfti bæinn í kjölfar eldgossins sem hófst sunnudaginn.
Til máls taka Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra, Kristín Jónsdóttir, deildarstjóri Veðurstofu Íslands, Úlfar Lúðvíksson, lögreglustjóri Suðurnesjum, og Ingibjörg Lilja Ómarsdóttir, fagstjóri hjá almannavörnum og stjórnandi þjónustumiðstöðvar í Tollhúsinu. Fundarstjóri er Fannar Jónasson, bæjarstjóri Grindavíkur.
Að ræðum þeirra loknum tekur við pallborðsumræð. Þar munu Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttr, fjármála- og efnahagsráðherra, Sigurður Ingi Jóhannsson, innviðaráðherra, Magnús Tumi Guðmundsson, prófessor í jarðeðlisfræði, Hulda Ragnheiður Árnadóttir, framkvæmdastjóri Náttúruhamfaratryggingar Íslands, Ari Guðmundsson, verkefnastjóri vegna byggingar varnargarða og sviðsstjóra hjá Verkís, Sólberg S. Bjarnason, deildarstjóri almannavarna og Páll Erland, forstjóri HS Veitna.
Fundur settur
Fundurinn hófst með því að Fannar Jónasson, bæjarstjóri Grindavíkur, las upp kveðju frá forseta Íslands, Guðna Th. Jóhannessyni. Forsetinn sendi hlýjar kveðjur til þeirra sem sækja íbúarfundinn. Sjálfur er hann staddur í Vestmanneyjum. Í kveðjunni kallaði forseti Íslands eftir nýjum heimilum fyrir Grindvíkinga, „heimili eru svo mikil kjölfesta í daglegu lífi“, segir forseti Íslands.
Forsætisráðherra tók því næst til máls en í ræðu hennar kom fram að enn sem komið er, hefði hún ekki öll svör á reiðum höndum. Katrín lofaði þó að stjórnin myndi leggja allt á sig til að koma með svörin um leið og hægt væri. Til að mynda verði afkomutrygging fyrirtækja kynnt fljótlega. Þá sagði Katrín að húsnæðisstuðningur verði framlengdur út júní, sem og launagreiðslur starfsfólks fyrirtækja í Grindavík.
Eins sagði hún að 70 íbúðir verði keyptar í næstu viku til að tryggja húsnæði fyrir Grindvíkinga.
„Eins líklegt að við séum á upphafsárum umbrota“
Kristín Jónsdóttir, deildarstjóri Veðurstofu Íslands, tók næst til máls og fór yfir sviðsmyndir og spár um jarðhræringar í grennd við Grindavík á næstu 20 árum. Þar kom meðal annars fram að búast megi við endurteknum gosum við Sundhnúkasprunguna.
Mikil óvissa er varðandi lengd þessara umbrota, hvort von sé á einu löngu gos eða nokkrum minni. Kristín sagði að miðað við söguna á Reykjanesskaganum sé jafn líklegt að við séum stödd á upphafsárum umbrota sem geta spannað nokkur ár og jafnvel áratugi.
Spurningar úr sal
Mikill hiti er í fólki miðað við spurningar úr sal. Bryndís Gunnlaugsdóttir, íbúi í Grindavík, tók til máls og sagði að erfiðasti dagur í lífi hennar frá 10. nóvember hefði verið dagurinn þegar eldgosinu lauk og hún sá að húsið hennar var ekki brunnið.
„Vegna þess að ef húsið mitt hefði brunnið, hefði ég fengið fjárhagslegt sjálfstæði, ég hefði fengið vissu og ég hefði getað byggt upp nýtt heimili og þessi snara sem er utan um mig væri farin,“ sagði Bryndís og kjölfarið stóðu allir upp í salnum og klöppuðu fyrir henni.
Í svari við spurningu úr sal sagði Katrín Jakobsdóttir að miðað sé „við að hægt verði búa í Grindavík“. Í kjölfarið mátti heyrast kallað úr salnum: „Geturðu ekki svarað spurningunni?“
Í ræðu sinni sagðist Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir fjármálaráðherra óska þess að ríkisstjórnin geti svarað öllum spurningum Grindvíkinga. Hún sagðist skilja pirring íbúa Grindavík yfir loðnum svörum stjórnmálamanna. Hins vegar geti hún ekki veitt svör að þessu sinni. Málið verði að vinna af yfirvegun.
„Því miður hef ég engar góðar fréttir að færa“
Magnús Tumi Guðmundsson jarðfræðingur sagði að atburðarásin veki enga gleði hjá neinum. Það sé alveg ljóst að kvikan nái undir Grindavík. Hann tók undir með Kristínu varðandi að eldsumbrot geti haldið áfram í töluvert langan tíma. Miðað við núverandi aðstæður telji hann ekki skynsamlegt að búa í Grindavík.
„Ég vil ekki fara að búa í bæ sem er byggður á sandi“
Valgerður Jennýardóttir, formaður félagsmálanefndar í Grindavíkurbæ, hefur búið í Grindavík í 25 ár. Hún stóð upp á fundinum og sagðist vilja vera borguð út. Hún benti á að huga þurfi að þörfum barnanna, sérstaklega börnum á leikskólaaldri. Þá tók hún undir með Bryndísi og sagðist ekki fara aftur til Grindavíkur fyrr en það verði öruggt.
Beint streymi af íbúafundinum má sjá hér:
Athugasemdir (1)
Jarðhræringar við Grindavík
Þriðja lengsta gosi frá aldamótum lokið
Hvað gerðist í Grindavík 10. nóvember?
Íbúum leyft að dvelja næturlangt í Grindavík þótt lögreglan mæli ekki með því
Rak ýtuna í hraunið: „Ég varð bara að prófa“
Tímabært að verja Reykjanesbraut
Raunveruleg lausn - sem ríkið ætti auðvitað að hafa bolmagn fyrir - er að byggja upp nýtt húsnæði eða flytja inn einingahús eins og gert var eftir gosið í Vestmannaeyjum.
Best væri auðvitað að finna hentugt svæði à öruggum stað og byggja þar upp byggð fyrir Grindvíkinga sem margir hverjir vilja gjarnan halda sínu samfélagi lifandi.
En það er eitthvað sem þyrfti að ákveða í nánu samstarfi við Grindvíkinga sjálfa.