Þessi grein birtist fyrir meira en ári.

Nýtt risameginland eftir 250 milljón ár: Verður það helvíti á Jörð?

Nýtt risameginland eftir 250 milljón ár: Verður það helvíti á Jörð?
Stöðugar rauðar viðvaranir verða í gildi á Pangeu Ultima, vegna hita. En verður einhver til að leggja eyrun við?

Leggið ykkur og sofið í 250 milljón ár. Það er langur svefn en segjum að það sé hægt. Og hvað blasir þá við þegar þið vaknið aftur? Í sem skemmstu máli: Heimurinn væri gjörbreyttur. Ekki eitt einasta gamalt kort eða hnattlíkan gæti komið að gagni við að rata um þennan heim, því öll meginlönd hefðu þá færst hingað og þangað um heimskringluna og væru svo reyndar öll búin að raða sér upp í nýja risaheimsálfu.

Flest vitum við núorðið að fyrir tæplega 300 milljón árum voru öll meginlönd heimsins samankomin í einni gríðarstórri heimsálfu sem vísindamenn hafa kallað Pangeu.

Það var alls ekki í fyrsta sinn í jarðsögunni sem það gerðist. Aftar í tímanum má finna spor eftir aðrar og eldri risaheimsálfur: Rodiníu, Columbíu, Kenorland og Úr hafa menn nefnt sumar hina fyrri.

En eins og alltaf gerist öðruhvoru, þá verða heljaröflin í iðrum Jarðar til þess að stóru heimsálfurnar sundrast í smærri meginlönd sem fljóta svo um skeið á möttlinum eins og hvert annað kork í baðkari.

Núna erum við einmitt stödd á einskonar milliskeiði þar sem helstu landreksflekar Pangeu gömlu hafa dreifst nokkuð jafnt um annan helming jarðkúlunnar.

En bíðum bara — sú þróun er þegar hafin sem mun enda með nýrri risaheimsálfu eftir 250 milljón ár.

Afríka mun þrengja sér svo nærri Evrópu að Miðjarðarhafið hverfur. Ástralía mun renna saman við suðausturhluta Asíu. Suðurskautslandið tekur á rás norður Indlandshaf. Norður- og Suður-Ameríka munu stíga flókinn dans sem endar með að báðar taka að spana í austurátt og loka Atlantshafinu. Norður-Ameríka leggst að Norður-Afríku. Suður-Ameríka lokar Indhafshafinu að lokum. Það endar kannski sem risastórt stöðuvatn eða lokað innhaf.

Sjáið bara, þetta mun gerast svona:

Hugmyndin um Pangeu Ultima er ekki alveg ný.Hér má sjá hvernig hún myndast en er hér kölluð Pangea Proxima. Það sem er nýtt er hve hroðalegur hitinn verður þar, og lífsskilyrði ömurleg fyrir spendýr.

En segjum nú að þið gætuð í rauninni með einhverjum hætti sofið í 250 milljón ár og vöknuðuð aftur þegar nýja risaheimsálfan er tilbúin — Pangea Ultima eins og vísindamenn eru þegar farnir að kalla hana.

Segjum nú svo. Hvernig litist ykkur á?

Munuði þá ýta skútu úr vör og sigla um blíðar öldur innhafsins mikla? Munuði ráfa um blómlega hitabeltisfrumskóga Síberíu við miðbaug? Munuði svamla á hlýlegri baðströnd Svalbarða eða skoða ríkulegt dýralífið í mollulegum mýrarflákum Antartíku?

Nei.

Nei, það munuði ekki gera.

Í fyrsta lagi verður mannkynið löngu útdautt þá. Það segir sig bara sjálft. Engin margbrotin og margbreytileg dýrategund hjarir í 250 milljón ár.

En í öðru lagi verða aðstæður á Pangeu Ultima ekki hagstæðar hvorki okkur né spendýrum yfirleitt. 

Vísindamenn birtu á mánudaginn var niðurstöður sínar um ástand og horfur á Pangeu Ultima eftir 250 milljón ár.

Þið getið lesið niðurstöðurnar hér.

En ég skal rekja fyrir ykkur nokkrar þær helstu.

Ekki aðeins maðurinn verður útdauður, heldur sennilega öll spendýr yfirleitt.

Nema hugsanlega einhverjar tegundir í sjónum.

Því það verður svo djöfullega heitt á Pangea Ultima.

Þegar risaheimsálfan tekur að skella saman fyrir alvöru og landreksflekar rifna og kuðlast saman af æ meiri krafti, þá mun eldvirkni aukast. Öll þau eldgos sem við þekkjum verða ekki einu sinni barnaleikur í samanburði við þau ósköp.

Sums staðar mun gjósa nær samfellt jafnvel í milljónir ára.

Koltvísýringur mun fylla loftið. 

Hamfarahlýnun nýtímans verður sem smámunir einir.

Strandlengja hinnar nýju ofurheimsálfu verður mun styttri en strandlengja hinna ólíku heimsálfa nú. Það þýðir að þau efnahvörf milli sjávar og fjörukletta sem nú binda heilmikinn koltvísýring minnka að mun.

Gróðurhúsaáhrifin aukast enn.

Kannski verða eyðimerkurdýr eins og nakta moldvörpurottan síðustu spendýrinsem lifa af ofsahitann í miðri Pangeu Ultima.

Og svo verður sólarbirtan sterkari þá. Eftir 250 milljón ár mun sólin skína með sem nemur 2,5 prósent meira afli en nú. Það eykur hitann og geislunina og hellist yfir Jörðina. 

Inni á miðju hinu mikla flæmi Pangeu Ultima gæti hitinn náð 60 gráðum svona yfirleitt. Það þýðir auðvitað að nærri öll risaheimsálfan verður nær aldauða eyðimörk. Stóra innhafið, leifarnar af Indlandshafi, gæti orðið allt að því sjóðandi á stundum.

Meðalhiti á allri Jörðinni gæti náð 25 gráðum, nærri 10 gráðum hærri en nú. Og hita- og rakasveiflur yrðu slíkar að engin blóðheit spendýr gætu lifað það af.

Hugsanlega fáeinar tegundir út við strendurnar en líklegast samt að einhverjir nýir kynstofnar dýra yrðu til sem hreinlega ryddu spendýrunum úr vegi.

Kannski endurvaktar risaeðlur, kannski eitthvað allt annað sem við getum ekki enn látið okkur detta í hug.

Einhverjar nýjar tegundir og ættkvíslir dýra sem gætu þolað hitavítið sem Pangea Ultima myndi vera í okkar augum, ef við fengjum einhvern tíma að sjá hana.

Sem við munum þó sem sagt ekki gera.

Það skemmtilega er að þó veðurfræðingar eigi stundum erfitt með að ráða í veðrið á morgun eða hinn daginn, þá er lítill vafi á því að spá þeirra um veðrið á Pangeu Ultima mun rætast — í stórum dráttum.

Brennandi, brennandi sólin.

Við getum ekkert og munum ekkert geta til að sporna við því heitasta helvíti sem Pangea Ultima verður.

Eina huggunin er sú að það er langt þangað til.

Gæti Amasia orðið ofan á?Eini möguleikinn til þess að hryllingsspáin um Pangeu Ultima rætist ekki er sú að heimsálfurnar raðist upp á annan hátt. Einn möguleikinn er Amasia en svo kalla vísindamenn risaheimsálfu sem myndi þjappa sér um norðurpólinn, ekki miðbaug. En hvort þar yrði lífvænlegra en á Pangeu Ultima, það er óvíst.

Kjósa
20
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Tengdar greinar

Flækjusagan

Mest lesið

„Hann sagðist ekki geta meir“
1
Viðtal

„Hann sagð­ist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjarg­að barna­barn­inu mínu. En ef það verð­ur til þess að ég geti kannski bjarg­að ein­hverj­um, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okk­ar,“ seg­ir Þór­hild­ur Helga Þor­leifs­dótt­ir kennslu­ráð­gjafi. Son­ar­son­ur henn­ar, Pat­rek­ur Jó­hann Kjart­ans­son Eberl, fannst lát­inn mið­viku­dag­inn 12. maí 2021, að­eins fimmtán ára gam­all. Hann hafði svipt sig lífi.
Síðasta tilraun Ingu Sæland
5
ViðtalFormannaviðtöl

Síð­asta til­raun Ingu Sæ­land

Flokk­ur fólks­ins var stofn­að­ur til að út­rýma fá­tækt á Ís­landi, sem Inga Sæ­land, formað­ur flokks­ins, þekk­ir af eig­in raun. Hún boð­ar nýtt hús­næð­is­kerfi með fyr­ir­sjá­an­leika og nið­ur­skurð í öllu því sem heita að­gerð­ir gegn lofts­lags­breyt­ing­um. Græn­asta land í heimi eigi að nota pen­ing­ana í heil­brigðis­kerfi og aðra inn­viði sem standi á brauð­fót­um.
Samfylkingin geri „ófrávíkjanlega kröfu“ um flugvöllinn í Vatnsmýri
6
StjórnmálAlþingiskosningar 2024

Sam­fylk­ing­in geri „ófrá­víkj­an­lega kröfu“ um flug­völl­inn í Vatns­mýri

Fyrr­ver­andi formað­ur Sam­fylk­ing­ar­inn­ar seg­ir að það sé „ófrá­víkj­an­leg krafa“ flokks­ins að Reykja­vík­ur­flug­völl­ur verði á sín­um stað þar til nýr flug­vall­ar­kost­ur fyr­ir höf­uð­borg­ar­svæð­ið verði til­bú­inn. Með auknu fylgi Sam­fylk­ing­ar á lands­byggð­inni og raun­ar um allt land hafa við­horf­in með­al stuðn­ings­manna flokks­ins til fram­tíð­ar­stað­setn­ing­ar Reykja­vík­ur­flug­vall­ar breyst tölu­vert.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
1
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
„Hann sagðist ekki geta meir“
2
Viðtal

„Hann sagð­ist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjarg­að barna­barn­inu mínu. En ef það verð­ur til þess að ég geti kannski bjarg­að ein­hverj­um, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okk­ar,“ seg­ir Þór­hild­ur Helga Þor­leifs­dótt­ir kennslu­ráð­gjafi. Son­ar­son­ur henn­ar, Pat­rek­ur Jó­hann Kjart­ans­son Eberl, fannst lát­inn mið­viku­dag­inn 12. maí 2021, að­eins fimmtán ára gam­all. Hann hafði svipt sig lífi.
Mögulegt að hætta að vinna um fimmtugt
3
Viðtal

Mögu­legt að hætta að vinna um fimm­tugt

Georg Lúð­víks­son, sem hef­ur unn­ið við heim­il­is­fjár­mál og fjár­mála­ráð­gjöf um ára­bil, seg­ir að með reglu­leg­um sprn­aði frá þrí­tugu geti með­al­tekju­fólk hætt að vinna um fimm­tugt, en það fari þó eft­ir að­stæð­um. Ef spara á til langs tíma þá hafi það sögu­lega reynst best að fjár­festa í vel dreifðu verð­bréfa­safni. Grund­vall­ar­regl­an er ein­fald­lega að eyða minna en mað­ur afl­ar.

Mest lesið í mánuðinum

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
1
Afhjúpun

Leyniupp­taka lýs­ir vin­ar­greiða og hrossa­kaup­um Bjarna og Jóns

Son­ur og við­skipta­fé­lagi Jóns Gunn­ars­son­ar þing­manns full­yrð­ir í upp­tök­um sem tekn­ar voru af manni sem sagð­ist vera fjár­fest­ir að Jón hafi sam­þykkt beiðni Bjarna Bene­dikts­son­ar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón kom­ist í að­stöðu til veita veiði­leyfi til Hvals hf. Það verði arf­leifð Jóns að tryggja Kristjáni Lofts­syni nán­um vini sín­um leyf­ið. Það sé hins veg­ar eitt­hvað sem eigi að fara leynt.
Lögreglan á nýrri slóð: Fundu skilaboð Þorsteins
2
AfhjúpunSamherjaskjölin

Lög­regl­an á nýrri slóð: Fundu skila­boð Þor­steins

Tækni­mönn­um á veg­um hér­aðssak­sókn­ara tókst á dög­un­um að end­ur­heimta á ann­að þús­und smá­skila­boð sem fóru á milli Þor­steins Más Bald­vins­son­ar og Jó­hann­es­ar Stef­áns­son­ar, á með­an sá síð­ar­nefndi var við störf í Namib­íu. Skila­boð­in draga upp allt aðra mynd en for­stjór­inn og aðr­ir tals­menn fyr­ir­tæk­is­ins hafa reynt að mála síð­ustu fimm ár.
Grunaði að það ætti að reka hana
5
Viðtal

Grun­aði að það ætti að reka hana

Vig­dís Häsler var rek­in úr starfi fram­kvæmda­stjóra Bænda­sam­tak­anna eft­ir að nýr formað­ur tók þar við fyrr á ár­inu. Hún seg­ir kosn­inga­vél Fram­sókn­ar­flokks­ins hafa ver­ið gang­setta til að koma hon­um að. Vig­dís ræð­ir brottrekst­ur­inn og rasísk um­mæli sem formað­ur Fram­sókn­ar­flokks­ins hafði um hana. Orð­in hafi átt að smætta og brjóta hana nið­ur. Hún seg­ist aldrei munu líta Sig­urð Inga Jó­hanns­son sömu aug­um eft­ir það.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár